[ər.] 1. is. Tələsmə, bir işi teztələsik görməyə çalışma, səbirsizlik göstərmə. □ Əcələ etmək – tələsmək
sif. Tələsik, təcili, təxirəsalınmaz. [Xortdan:] Yox, bir belə müddət gözləməyi mən bacarmayacağam. İşim əcələlidir
bax əcəlmüəlləq
is. [ər.] dan. Gözlənilməyən, təbii olmayan ölüm
zərf Əcəli çatmadan, vaxtsız, vaxtı çatmadan. [Rəsul:] Budur, bu gün dörd cavan əcəlsiz dünyadan getdi
is. [ər.] 1. köhn. Keçmişdə ərəb olmayan xalqlara və onların nümayəndələrinə, xüsusən, iranlılara, İran əhalisindən olan adamlara verilən ad
sif. [ər.] köhn. 1. Qeyri-ərəb qövm və tayfalardan birinə mənsub olan, ərəb olmayan. 2. İranlı, fars
is. Təzəlik, işlənməmiş olma. Vurtut ikicə ilin gəlini olan, gəlinlik paltarının əcəri solmayan Keysubəyimin nisgili ürəyində, arzusu gözündə qalmışdı
sif. Təzə, qədtəzə, heç geyilməmiş, işlənməmiş. Əcəri don. Əcəri yorğanüzü. – Zeynəbin bu saat dörd-beş dəst əcəri paltarı boxçadadı
bax əcəri. Əcərli paltar. Əcərli xalça. – Mən də o mülahizədəyəm, Zəriş! – deyə Müqim bəy birdən pristavlıq paltarının ən əcərlisini geyməyə, tərləyət
[ər.] bax əcaib
is. [ər.] din. köhn. Cin. Əcinnə padşahı (nağıllarda). – Əhmədi-Çekkaş durub gəldi evə. Çağırıb əcinnələri, əmr elədi
sif. [ər.] Alçaq, rəzil. [Bəhram:] O vaxt bizim nahiyənin pristavı Navedski adında çox rəhmsiz və əclaf bir adam idi
is. Alçaqlıq, rəzillik, rəzalət. Əclaflıq etmək. [Piri düşünürdü ki, Xalıq deyəcək:] “Kişi kişinin namusuna toxunmaz, Piri
[ər.] 1. sif. Başqa xalqa, millətə mənsub olan; xarici. Əcnəbi mallar. Əcnəbi dillər. Əcnəbi ölkələr
is. [ər.] köhn. Bir iş müqabilində verilən əvəz; qarşılıq. Öz adətin ilə nalə eylə; Əcrini mənə həvalə eylə
is. [ər.] Pisxasiyyətli və bədləkər arvad
is. [ər.] klas. Acizlik, iqtidarsızlıq. Əcz ilə dedi ki: “Ey xudavənd; Şahənşəhiadilü xirədmənd!” Füzuli
is. [ər. “cüz” söz. cəmi] 1. klas. Bir şeyin tərkibini təşkil edən xırda hissəciklər; cüzlər. Yandırıb əczayi-tərkibim, külüm versən yelə; Yox yolunda
is. Aptekdə dərman hazırlayan mütəxəssis; farmasevt. Fakültə xüsusi şöbələrdə diş həkimləri və əczaçılar da hazırlayır
is. Dərman hazırlamaq, hazırlanan dərmanları yoxlamaq, saxlamaq və buraxmaq haqqındakı tətbiqi fənlərin məcmusu; dava-dərman hazırlama sənəti
[ər. əcza və fars. …xanə] köhn. Əczaçı dükanı, dərman satılan yer, aptek. Kiçik oğlu mühəndis böyük qardaşının əmrlərinə itaət edirdi: əczaxanaya getm
[ər.] : əda etmək – 1) vermək, ödəmək, ödəyib qurtarmaq. [Nəcəf bəy:] Əgər vədə tamamında borcumu əda etməsəm, girovdan məyusam
is. [ər.] 1. Tərz, tövr, üslub. Bu nə ədadır? – [Hacı Əhməd:] [Almaza] Sən ki bu yol ilə, bu əda ilə bizə yaxın gəldin, biz kəndlilərin bütün malımız,
is. [ər. əda və fars. …baz] Ədabazlıq edən, ədabazlıq etməyi sevən adam. Ədabazın birisi, bəs niyə belə qaçırsan? Dur görək, nə var, nə yox
sif. və zərf Ədabaz kimi, ədabaza xas olan bir tərzdə. Ədabazcasına gülüş. Ədabazcasına hərəkət. Ədabazcasına yerimək
is. Ədalı hərəkətlər, sadəlikdən, təbiilikdən məhrum hərəkətlər; özünü qeyri-təbii, qeyri-sadə aparma
is. [ər.] 1. Haqq və düzgünlük prinsiplərinə riayət. Ədalətə riayət etmək. İctimai ədalət. Ədalət hissini itirmək
is. [ər. ədalət və fars. …xanə] köhn. Ədalətlə işə baxan məhkəmə, divanxana
sif. Ədalətlə, vicdanla hərəkət edən, həqiqətə, insafa, vicdana uyğun olaraq hərəkət edən. Ədalətli hakim
is. Ədalətli olma, işə qərəzsiz, vicdanla, ədalətlə yanaşma; ədalət. Məhkəmənin əsas xüsusiyyəti ədalətlilikdədir
sif. [ər. ədalət və fars. …pərvər] Ədalət sevən, ədalətə riayət edən, ədalətli. Ədalətpərvər adam
is. Ədalətpərvər adamın keyfiyyəti. Ədalətpərvərlik göstərmək. Ədalətpərvərlik yaxşı sifətdir
sif. Ədalətə, haqq və insafa riayət etməyən, ədalət hissini itirmiş, insafsız. Ədalətsiz hökmdar. – Küçəyə atdın ədalətsiz ata, qansız ata! Məni təhri
is. Ədalətə, haqq və insafa müğayir hərəkət. Burjua məhkəməsinin ədalətsizliyi. – Bu hürriyyət əsrində [XX əsrdə] belə ədalətsizliyə [zülmə və təcavüz
sif. 1. Ədası olan, ədabaz. Ədalı adam. // Əda ilə dolu, sadəlikdən, adilikdən məhrum. Ədalı hərəkət
is. Ədalı olma
sif. 1. Heç bir ədası olmayan, özünü sadə aparan. Ədasız adam. 2. Nazsız, işvəsiz, sadə. Ədasız qız. – Yoxsa dilbərim deyilmiş ədasız; Pək nazlıdır, a
is. Ədasız adamın xassəsi; sadəlik
is. [ər.] 1. qram. Müstəqil mənası olmayan, lakin cümlədə müxtəlif məna çalarları əmələ gətirən söz, hissəcik
is. [ər.] Ürəkdə saxlanılan düşmənçilik hissi, kin, küdurət, qərəz, birinə qarşı qəzəb hissi. …Bəy bir məclisdə danışdı ki, Mirzə Möhsünlə mənim bir ə
sif. Ədavəti olan, ürəyində ədavət bəsləyən, kin bəsləyən, düşmənçilik edən, düşməncəsinə münasibət bəsləyən; düşmən
is. Düşmənçilik, kinlilik
sif. Heç bir kini, ədavəti olmayan; kinsiz
[ər.] : ədd etmək köhn. – saymaq, hesab etmək. Hər yetən kəndin mühərrir ədd edib min söz yazır. M.Ə
bax adə. Ədə, Eyvaz, bəri gəl, müştəri gəlib. “Koroğlu”. Ədə, Həsənəli, naxır gəlir, qaç, tövlənin qapısını aç
is. [ər.] Əxlaq qaydalarına riayət, əxlaq və hərəkətdə, danışıqda nəzakət, incəlik; tərbiyə. Ədəb qaydaları
is. [ər.] Ədəb, tərbiyə, əxlaq, nəzakət qaydaları. Ədəb-ərkan gözləmək. – Ədəb-ərkan nədir, yaxşı anlasın; Mənəm deyib, çox havadan getməsin
sif. Ədəbli, tərbiyəli, nəzakətli. Gərək bir azca həlim, ədəb-ərkanlı olsun; Bir az arlı, namuslu, bir az vicdanlı olsun