is. 1. Canlıların bədənində sümüklə dəri arasındakı maddə; əzələ toxumalarının adi adı. // Heyvan və insan bədəninin yumşaq hissəsi
top. dan. Ət və yağ. Qara çınqılın köbəsində qalanmış ocaqlardan gur tüstü qalxır, … ət-yağ ətri ətrafı bürüyürdü
is. [ər.] klas. Vermə, veriş. // Bağışlanma. Kiçikdən xəta, böyükdən əta. (Ata. sözü). □ Əta etmək (eləmək) – bağışlamaq
is. [ər.] Hərəkətsizlik, fəaliyyətsizlik, süstlük, boş durma; tənbəllik. Həvəs sövq eylər insanı həyatə; Ətalət cəlb edər şəxsi məmatə
sif. 1. Hərəkətsiz, fəaliyyətsiz, süst; tənbəl. [Uzundərə] əski Şərqin tələsmək bilməyən ətalətli ruhunu özündə saxladığı üçün maraqsız deyildi
bax ətcəbala. Ətbala qaranquş. – Uşaqlıq həyatı! Ətbala quş qanadlar altında pərvəriş tapan kimi, sən də isti ana qucağına sığınır, bütün dünyanın səa
sif. dan. Ağılsız, gec anlayan, gec başa düşən; kütbeyin
is. 1. Çılpaq uşaq bədəni. 2. bax ətcəbala. Yuvada yumurtadan yenicə çıxmış ətcə kəklik balaları vardı
is. Yumurtadan lələksiz və gözləri açılmamış halda çıxan quş balası. …Əlimi yuvaya soxdum və tüksüz ətcəbalaların üstündən ana alacəhrəni tutub … ağac
is. Əti xırda-xırda doğramaq üçün maşın
is. Ətsatan
is. Ətlik heyvan yetişdirmə işi. Ətçilik təsərrüfatı
is. 1. Ət döymək, doğramaq üçün kiçik kəsərti; qiyməkeş. Qonşudan ətdoğrayanı gətir. 2. Kəsilmiş heyvanın ətini doğrayan adam; qəssab
bax ətdoğrayan 1 və 3-cü mənalarda
is. məh. Yun təmizləyən alət
is. 1. Paltarın beldən aşağı tərəfə uzanan hissəsi. Paltonun ətəyi uzundur. Pencəyin ətəyini bir qədər qısaltmaq lazımdır
zərf. Çoxlu, çoxlu miqdarda; bol, bolluca, ətəkdolusu. Ətək-ətək pul. – Bağlarında, bax, gül-gülü çağırır; Ətəkətək noğul səpər hər ağac
1. is. Gizlicə toplanılıb saxlanılan ehtiyat – pul və başqa şey. O, köhnə adamdır, onun çox ətəkaltısı olar
sif. Lap çox, həddən artıq çox
“Ətəkləmək”dən f.is
f. 1. Ətəyindən tutmaq, tutub saxlamaq. [Zərbəli:] Usta, getdim, yolda ətəklədim, bir qapaz vurdu, yıxıldım… Ə
“Ətəklənmək”dən f.is
məch. Ətəyindən tutulmaq, tutulub saxlanmaq
sif. 1. Ətəyi geniş və uzun. Ətəkli paltar. 2. Ətəyi, ətəkləri olan. Yaşıl ətəkli təpələr. – [Həcərin] gözləri qabağından yaşıl ətəkli, təpəsi qarlı d
is. köhn. Zinət üçün qadın paltarının ətəyinə düzülən pul və s. Ətəkliyi altun, qəsabəsi zər; Çəhrayı çarqatı qəddə bərabər
is. Məməlilərdə: ana bətnində balanı bürüyən və bala onun içindən çıxdıqdan sonra cırılıb düşən ət pərdəsi; son
sif. Ətənəsi olan (məməlilər haqqında)
sif. Ətənəsi olmayan (məməlilər haqqında)
is. dan. İz, əsər, əlamət, xəbər. Ondan heç bir ətər yoxdur. – Ancaq Arzunun nəbzi çox zəif vururdu, çünki onda qan ətəri qalmamışdı
is. [fars.] Susuzluq, bərk susama. Suyun səsi [Gəldiyevdə] ətəş oyatdı. Mir Cəlal. □ Ətəşini söndürmək – su içməklə susuzluğunu rəf etmək
is. [ər.] köhn. Əymə, çevirmə, meyil etdirmə, yönəltmə
is. [ər. “tifl” söz. cəmi] klas. Uşaqlar, tifillər. Bunlar bizim zükur və ünas ətfalımıza mürəbbi olurlarmı? M
sif. Öz rəftarı, hərəkəti, münasibəti, danışığı ilə başqalarını özündən incidən; diliacı. Ətiacı adam
is. Ətiacı adamın hərəkəti, xasiyyəti. Ətiacılıq etmək. – Gah [Hüseyni] hər kəsə yazığı gələn, qarışqanı belə incitməkdən çəkinən bir rəhmdil olur, ga
sif. köhn. dan. Döşü, qolları, qıçları açıq qadın, ya qız haqqında. Mən elə dərd çəkirəm, elin qız-gəlinini ətiaçıq görəndə mənim ürəyim cızıldayır
sif. [ər.] Qədim, köhnə, əski. □ Asari-ətiqə – bax asar. // İs. mənasında. Qədim şey, tapıntı. Misir ətiqələri ilə uğraşan alimlər ehramlarda, mədfənl
is. [ər.] 1. Gözəl iy, rayihə. Çiçəklərin ətri. – Qərənfil açdı, getdi; Ətrini saçdı, getdi; İstədim qucam yarı; Əlimdən qaçdı, getdi
is. [ər.] bax ətir 1-ci mənada
“Ətirləmək”dən f.is
f. Ətir vurmaq. Yaylığını, saçını ətirləmək
“Ətirləndirmək”dən f.is
f. Ətir saçmaq, ətirlə doldurmaq. Sübhün təmiz havası, güllərin və çiçəklərin qoxusu otağı ətirləndirdi
“Ətirlənmək”dən f.is. Pərvaz həmişəki kimi şıq geyinmişdi və həmişəki kimi də pərt və məyus idi. Lakin məyusluğuna baxmayaraq, yenə də ətirlənməni unu
1. qayıd. Özünə ətir vurmaq, özünü ətirləmək. [Şəmsiyyə] üz-gözünü yumuş, yenidən ətirlənmişdi. M.İbrahimov
sif. 1. Özündən ətir saçan; rayihəli. Ətirli çiçəklər. Ətirli otlar. – Bu bağçalarda ev sahibləri ətirli güllər və çiçəklər əkmişdilər
is. [ər. ətr və fars. şah] bot. Ətirli yarpaqları olan çoxillik çiçək (əksərən otaqlarda becərilir). Ətirşah zəngin qolbudaqları olan, gövdəsinin aşağ
bax atlaz. Ətlas nimtənəli, ipək köynəkli; Üstü-başı tirmə şallı Sənəm, gəl! Xəstə Qasım
“Ətlənmək”dən f.is. Tədqiqatlarımıza görə camışlarda tezyetişgənlik, ətlənmə, daha doğrusu, diri çəkinin artması … iş heyvanlarında olduğu kimidir
f. Ətə dolmaq, kökəlmək. Yayda göyə buraxılan heyvanlar ətlənir. – [Şahın] sifəti o qədər ətlənmişdi ki, göyəm çərdəyi boyda gözləri güclə görünürdü