is. [ər.] Son, axır, nəticə, nəhayət. [Piri baba:] Ay dəliqanlılar, aqibətinizi çox pis görürəm. S.S
sif. Müvəffəqiyyətlə nəticələnən, axırı yaxşı olan, uğurlu
sif. Axırı pis olan, sonu müvəffəqiyyətsiz, nəticəsiz. Aqibətsiz iş
is. Heç bir şeylə nəticələnməmə; müvəffəqiyyətsizlik, nəticəsizlik
sif. [ər.] Ağıllı, müdrik, tədbirli. Tutmazam zənciri-zülfü tərkin, ey naseh, məni; Xah bir aqil xəyal et, xah bir divanə tut
sif. və zərf [ər. aqil və fars. …anə] köhn. Ağıllı, ağıla müvafiq, ağıllı adama layiq. Aqilanə hərəkət
[yun.] fəls. Aqnostisizm tərəfdarı
[yun.] fəls. Dünyanı dərk etməyin mümkün olmadığını, insan ağlının məhdud olub, duyğular xaricində heç bir şeyi dərk edə bilmədiyini iddia edən fəlsəf
sif. [lat.] 1. Torpağa aid olan. Aqrar məsələ. Aqrar islahatı. 2. Kənd təsərrüfatının sənayedən yüksək olması ilə səciyyələnən
[lat.] 1. İri torpaq sahibi, mülkədar. 2. Cəm şəklində:
– xarici ölkələrdə iri zadəgan, qolçomaq, torpaq mülkiyyətini müdafiə edən bir sıra partiyaların üzvlərinə verilən ad
is. [lat.] Maddənin üç halının – bərk, duru və qaz hallarının ümumi adı
[lat.] tex. Ümumi bir işi görmək üçün bir-birinə birləşdirilmiş bir neçə müxtəlif tipli maşından, qurğudan ibarət mürəkkəb maşın
is. xüs. Aqreqatda işləyən, aqreqatı idarə edən fəhlə
[yun.] Mürəkkəb sözlərdə: sözün əkinçiliyə, torpağa aid olduğunu göstərən ixtisar, məs.: aqrotexnik, aqrominimum və s
[yun.] Əkinçiliyə, bitkiçiliyə və heyvandarlığa təsir edən ümumi bioloji qanunauyğunluqlar haqqında elm
sif. Aqrobiologiyaya aid olan
is. [yun. aqro və ər. kimya] Bitkilərin qidalanmasından, gübrələr tətbiqindən və bitkilərin kimyəvi yollarla qorunma üsullarından bəhs edən elm
sif. Aqrokimyaya aid olan
is. [yun. aqro və ər. məntəqə] k.t. Aqronomluq məntəqəsi. Lətif Cəmilə deyirdi: – Məktəb yerini şumlayın, aqroməntəqəni təmizləyin, arxları təmizləyin
[yun. aqro və lat. minimum] Kənd təsərrüfatı sahəsində ən zəruri tədbirlərin və biliklərin məcmusu. Aqrominimumun əsas məsələlərindən biri ziyanverici
[yun.] Kənd təsərrüfatı (aqronomiya) mütəxəssisi
sif. Aqronomiyaya aid olan. Aqronomik üsullar. Aqronomik tədbirlər. – Qorxmazın aqronomik qaydalarını Abbas kişi sadə sözlərlə izah edirdi
[yun.] Kənd təsərrüfatı və əkinçilik haqqında elm
1. is. Aqronom sənəti, aqronomun işi. Aqronomluq maraqlı işdir. – Kosaoğlu çox danışdı. Axırda təklif etdi ki, İmranı aqronomluqdan çıxartmaq lazımdır
is. [yun. aqro və fars. şəhr] Sovet dövründə kolxozçuların yaratdığı şəhər tipli qəsəbə
[yun.] Kənd təsərrüfatı bitkilərini becərmə üsulları. Yüksək aqrotexnika bol məhsul götürmənin rəhnidir
sif. Aqrotexnikaya aid olan. Məhsuldarlığı artırmaq üçün aqrotexniki biliyi artırmaq tələb olunur. – [Əsədov:] …Allahın beş traktorunu ala bilmir, yen
1. sif. Qırmızı. Al bayraq. Al qan. Al şəfəq. – Al yanaqların sanasan ki, qızılgül xərməni; Tər zənəxdaninə baxdıqca cünun eylər məni
is. köhn. Hiylə, məkr, yalan. Aldandılar, aldanmadıq dünyəvi məkrü alına. Nəsimi. Onun hər muyunda yüz min qal oldu; Qaşı fitnə, qəmzəsində al oldu
is. Xurafata inananların təsəvvüründə: qaranlıqda tək qaldıqda guya insanın gözünə görünən mövhum surət, xəyal; qulyabanı (bəzən “al anası” şəklində i
sif. Rəngbərəng, ala-bəzək. Dağlar başı al-əlvan; Halım olubdur yaman; Gedirəm halal eylə; Gəlməyimə yox güman
sif. Tünd-qırmızı
is. köhn. Al-yaşıl rəngli ipək parça. Əziziyəm bizə gəl; Al-yaşıl gey, bizə gəl. (Bayatı). [Heydər bəy:] Amma buranın xalqı belə firəng çitinə hərisdi
is. məh. 1. bax alaq. 2. Yeməli göyərti
is. dan. Qanın pozulması nəticəsində dəridə əmələ gələn ağ ləkə (dəri xəstəliyi). // Xal, ləkə. □ Ala düşmək – xal düşmək, ağ ləkə düşmək
1. sif. Qarışıq rəngli, tükünün bir hissəsi ağ, o biri hissəsi başqa rəngdə olan. Ala at. Ala inək. Ala öküz
Bir sıra mürəkkəb sözlərin əvvəlində sözün ifadə etdiyi şeydə alalıq, rəngbərənglik, ala-bulalıq, ağ rəng ilə qarışıqlıq, yaxud yarımçılıq, qeyri-müəy
sif. və zərf dan. Nə yaxşı, nə pis; orta, babat, birtəhər. Ala-babat palto. Çəpəri ala-babat düzəltmək
is. Ala-babat şeyin halı
sif. 1. Müxtəlif rənglərdən ibarət, rəngbərəng, ala-bula. Ala-bəzək parça. Ala-bəzək qutu. Ala-bəzək xalça
is. Alabəzək şeyin halı, alabulalıq
sif. Yarıbişmiş, ala-çiy, lazımınca bişməmiş. Ala-bişmiş ət
sif. Rəngbərəng xallardan, zolaqlardan ibarət, cürbəcür rənglərə boyanmış, müxtəlif rəngli. Ala-bula pişik
is. Ala-bula şeyin halı, ala-bəzəklik
1. sif. Yarıbulanıq, bir yeri bulanıq, bir yeri duru. 2. zərf Ala-bula. Ala-bulanıq görmək
is. 1. Yağış ilə bir yerdə yağan qar, küləkli qar; fırtına, çovğun (adətən mart ayında olur). Ala-çalpov qar yağırdı
bax çarpaz
sif. Yarımçıq bişmiş, yarıçiy (ət və s.). Ala-çiy (z.) bişən əti adamlar tüstülü-tüstülü, alovlu-alovlu qapış-qupuş elədilər
sif. Yarımkal, yarımdəymiş (meyvə)