is. tar. siyasi. XIX əsrin axırlarında – XX əsrin əvvəllərində Rusiya sosial-demokrat hərəkatında opportunist cərəyan (bu cərəyan tərəfdarlarının fikr
sif. İqtisadiyyatla bağlı olan, təsərrüfata aid olan. Ölkələr arasında iqtisadi əlaqə. İqtisadi məsələ
is. [ər. “iqtisad”dan] 1. Hər hansı bir ictimai quruluşun, cəmiyyətin istehsal qüvvələrinin inkişafına uyğun olan istehsal münasibətlərinin məcmusu
is. İqtisadiyyat, iqtisadiyyat elmləri mütəxəssisi
is. [ər.] klas. Lüzum, lazım olma, zəruriyyət, vaciblik. // Ehtiyac, hacət. Hala məgər iqtizayi-dövran; Oldur ki, ola o gənc pünhan
zərf klas. Tələbinə görə, bacarığına görə, ehtiyacına görə. Hər bir şair öz qəlbinin və təbinin iqtizasınca göy üzündə qatar ilə uçan durnalara öz hal
is. 1. Yer kürəsinin Günəş ətrafında bir dəfə dövr etdiyi müddət (yanvarın 1-dən başlayaraq hesablanan 12 aylıq dövr)
zərf Daim, həmişə. Həsrətindən sızıldaram sübhü şam; Cism xəstə, gözü yaşlı il-müdam. Aşıq Nəbi. Arizdən Məcnunə tez yetir pəyam; Nə dolanır səhralard
klas. bax əlac. Çak görüb köksümü, qılma ilacım, təbib; Zaye olar mərhəmin, məndə bitər yarə yox. Füzuli
bax əlacsızlıq. Güllər … acı bir ilacsızlıq içində qalıb, pianinosunun arxasına keçirdi. İ.Əfəndiyev
is. [ər.] Antik mifologiyada və bəzi dinlərdə; qadın cinsli allah. Qədim Yunanıstanda şüəra sinfi bir qissə və hekayət yazmaq istədikləri əsnada “Muza
sif. din. [ər.] 1. Allaha mütəəlliq, Allaha məxsus, Allaha aid, Allah tərəfindən verilmiş; qeyri-bəşəri
nida. Ey Allah, ay Allah (Allaha xitab, yalvarış). İlahi, bülbülə olsun həmişə gül həmdəm; Müdam o xəstə dilin gülşəni, baharı ola
“İlahiləşdirilmək”dən f.is
məch. Xariqüladə, ilahi bir qüvvə edilmək, Allah sifəti verilmək, Allah sayılmaq. // Allah kimi yüksəldilmək, təqdis edilmək, Allah kimi qarşısında sə
“İlahiləşdirmək”dən f.is
f. Allah saymaq, Allah sifəti vermək. // Allah kimi yüksəltmək, qaldırmaq, təqdis etmək, Allah kimi qarşısında səcdə etmək
is. 1. Ülvilik, müqəddəslik, yüksəklik. [Yaşlı kişi:] Mən bu səslərdə bir ülviyyət, bir ilahilik görürəm
is. [ər.] Dini ehkamlardan bəhs edən sxolastik elm; din elmləri
is. İlahiyyatla məşğul olan adam, ilahiyyat alimi
[ər.] (ixtisarı i.a.). Sıra ilə adları çəkilən şeylərin axırında yazılır, ya deyilir və onları davam etdirmək mümkün olduğunu bildirir
is. 1. Bədəni uzun və qıvrılan ayaqsız, adətən zəhərli dişləri olan sürünən heyvan. Zəhərli ilan. Xallı ilan
top. İlan, əqrəb kimi sancan heyvanlar. Səfər kişi bir-bir barmaqlarını qatlayaraq saydı: – İlan-çayandan xəbəriniz varmı? Mir Cəlal
sif. İlan və əqrəb kimi heyvanlar çox olan yer. Mərkəzdən uzaq, …kol-koslu, ilan-çayanlı bir düzdə Güllücə kəndi bina olmuşdu
1. top. Cürbəcür sürünən heyvanlar; həşərat. 2. sif. dan. məc. Pis, oxunması mümkün olmayan, cızma-qara, anlaşılmaz
is. zool. Dəyirmiağızlılar sinfindən ilanabənzər ibtidai onurğalı heyvan
is. bot. Alp zonasında daşlı yamaclarda bitən boz tükcüklərlə örtülü çoxillik ot bitki. İlanbaşıotu … bəzən zibilli yerlərdə bitir
is. dan. Ayaqda, qolda yara şəklində baş verən sümük vərəminin xalq arasında adı
is. Kiçik ilan, ilan balası
sif. İlan çox olan, ilan yaşayan. İlanlı yer. – İlanlı çöllərdə şəhərlər saldıq; Dəyişdik dünyanın xəritəsini
is. İlan çox olan yer
is. bot. Gövdəsi buğum-buğum, quraqlığa davamlı çoxillik ot (yem bitkisi kimi istifadə olunur)
is. İlanı müxtəlif üsullarla özünə ram edib, onunla tamaşa göstərən adam. Dolanır bağrını ilanoynadan; Bir də ki dərvişlər əlində kəşkül
bax ilanvari. İlansayağı yol dağların döşündən burularaq, kəmər kimi aşağıya doğru enir… M.İbrahimov
is. bot. Yumurtavari başlıqlı və salxımşəkilli qısa saplaqlı çiçəkləri olan soğanaqlı çoxillik bitki
is. bot. Qırmızı meyvəli yabanı kol bitki və onun meyvəsi
sif. İlan kimi, ilana oxşar; qıvrılıb uzanan, əyri-üyrü. İlanvari boru. İlanvari yol. – Bir neçə gün sonra Telli balkonda durub getdikcə incələşib göz
is. zool. Qartallar fəsiləsindən ilan yeyən quş
sif. Qıvrılıb uzanan, əyriüyrü, dolanbac. İlanyolu (z.) dağa çıxdıq
zərf Hər ildən bir. İlaşırı istirahət yerini dəyişmək
bax əlavə
zərf İldən-ilə, il keçdikcə. Tuf belə dövrana ki, bədtər olur; Seyri-fələk, dövri-zaman ilbəil. M.Ə.Sabir
is. zool. 1. Əksərən balıqqulağına oxşar bərk çanaq içərisində yaşayan yumşaq bədənli molyusk. Tənək və sədəf ilbizlərinin öyrənilməsindən aydın oldu
is. 1. İlbiz çox olan yer. Evin dalı ilbizlikdir. 2. məc. Adam sancma, əlaltından, gizlindən iş görmə
zərf Hər il keçdikcə, getdikcə. Vətənimizin qüdrəti ildən-ilə artır
is. Havada yığılmış atmosfer elektrikinin çox vaxt əyri-üyrü zolaq şəklində ani parıltısı. İldırım çaxmaq
sif. 1. Çox vaxt ildırım çaxan. Ətəyində dalğalanan heyvanlar; İldırımlı dağlar, çöllər bizimdir! A.Şaiq
bax ulduz
is. Hər hansı bir tarixi və b. hadisədən daha bir il keçdiyini göstərən gün. Müharibənin ildönümü. Şairin ölümünün ildönümünə həsr olunmuş gecə
(ixtisarı …la, …lə) qoş. Qoşulduğu sözlə bəzən (samitlə qurtaranda) bitişik, bəzən də (saitlə qurtaranda) ayrı yazılıb aşağıdakı mənalarda işlənir: a)