is. 1. Həll edilməli, müzakirə edilməli məsələlər. 2. Müəyyən bir yığıncağın müzakirə edəcəyi məsələlərin siyahısı
bax günçıxan. Ərəbistanın gündoğan tərəfində olan Mərcan dəryasına kənardan şirin su tökülmürsə, belə dəryanın suyu günbəgün şorlaşıb ağır olur
is. Gecə-gündüzün işıqlı hissəsi; gündoğandan günbatana qədər olan müddət (gecə müqabili). Gündüz getmədiyin yolu gecə getmə
sif. Gündüz olan; gecə deyil, gündüz baş verən. Gündüzkü əhvalat. – Elə güc gəldi ki, ona ağrılar; Gündüzkü dərdini tamam unutdu
is. 1. Cənub. Güney tərəfə getmək. – [Hüseyn:] …Gərək o adamın dədəsinə od vurasan və elə vurasan ki, heç bilməsin ki, bəla güneydən gəldi, ya quzeydə
is. Güney yer, gün düşən yer. Şərbaflar burdan kənara daha güneylik yerə çəkilirdilər. Ə.Əbülhəsən
is. Tumundan yağ alınan uzungövdəli, iri sarı, güllü birillik bitki. Günəbaxan toxumu. – Həyətdə iki-üç günəbaxan gözə çarpırdı
is. Günəbaxan əkilmiş yer, günəbaxan tarlası. Günəbaxanlığı alaq etmək
zərf Hər gün, gündə
sif. 1. Əmək haqqı gün hesabı ilə ödənilən. Günəmuzd əmək haqqı sistemi. Günəmuzd fəhlə. 2. Əmək haqqı işlədiyi günlər hesabı ilə ödənilən müvəqqəti i
sif. Günəmuzd işləyən. Günəmuzdçu fəhlə
is. Günəmuzd işləmə
is. 1. Planet sisteminin işıq və istilik verən, közərmiş böyük şar şəklində olan mərkəzi göy cismi; gün
sif. 1. Günəşin işığı ilə nurlanmış, işıqlı, günəş olan. Günəşli gün. – Aləm bilir bu yolun hər zaman ilham dolu; Günəşli gündüzləri, aylı gecələri va
is. Günəşli yerin, ya havanın halı; günəşlə işıqlanma. Havanın günəşliliyi
sif. 1. Günəş olmayan, işıq olmayan, günsüz. Günəşsiz hava. 2. Gün düşməyən, işıqsız. Günəşsiz zirzəmi
is. Günəşsiz yerin və ya havanın halı. Havanın günəşsizliyi
is. Şumlanıb günəş altında qalmış əkilməyən yer
bax güney 2-ci mənada. Anası [Tapdığın] qolundan tutub, həyətə, günəvər bir yerə çıxartdı. Ə.Vəliyev
sif. 1. Heç zaman gün düşməyən, günəş işığı görməyən. Güngörməz zirzəmi. 2. məc. Heç kəsin görmədiyi; gizli, məxfi
zərf Zəhmət haqqı gün hesabı ilə ödənilən; günəmuzd. Günhesabı işləmək
“Günləmək”dən f.is
f. Bütün günü güdmək, göz qoymaq. …Pası Gülsənəmi günləyir, ona Hatəmxanın evinin həndəvərindən belə bulağa getməyə yol vermir
bax günəşli. Günlü hava
is. 1. Rəqəmlərdən sonra gələrək işin neçə gündə görüləcəyini və ya görülə biləcəyini, yaxud şeyin neçə günə çata biləcəyini və s
sif. Günlüyü (3-cü mənada) olan. [Şahmar] Qarakişinin uzun günlüklü boz şapkasını gördü, tez geri qayıtdı
is. 1. Gündüz saat 12, günəşin üfüq üzərində ən yüksək nöqtəyə çatdığı vaxt. Günortadan sonra şəhərin bütün əhalisi cıdır düzünə tərəf axışmağa başlad
is. Başın orta hissəsi; təpə. Yenə papağını günortalığa qaldıran faytonçu … atları açıb yemləməyə başladı
zərf Saat on iki radələrində; günorta. [Məşədi İman:] Sabah günortaüstü yoldaşlar gedirlər. Ə.Haqverdiyev
bax günəşsiz. Günsüz hava. Günsüz yer
is. 1. Köhnə məişətdə: birinci arvadın üstünə alınan ikinci və ya üçüncü arvad. Hacı evə günü gətirmək niyyətini Münəvvər xanımın qulağına elə doldurd
bax qaragün. Gün sənin əlindən günüqaradır. Q.Zakir. [Qəndab:] Ancaq mən günüqara, uşaq olub evin küncündə qalacağam
is. Günüqara adamın vəziyyəti; bədbəxtlik, qaragünlük
“Günüləmək”dən f.is
f. Düşmən olmaq, xoşlamamaq, günü kimi baxmaq, yola getməmək. Ayna Əbülfəzi günülədiyi kimi, Əbülfəz də onu xoşlamırdı
is. 1. Köhnə məişətdə: bir kişinin iki və ya bir neçə arvadı arasındakı münasibət. [Fərəc] iki arvad almışdı ki, onlardan biri günülüyə davam etməyib,
is. Günəş şüalarının təsirindən beyin mərkəzinin zədələnməsi. Günvurmadan ölmək. Özünü günvurmadan qorumaq
sif. 1. zool. Ancaq bir gün ömrü olan, bir gün yaşayan (cücü haqqında). 2. məc. Efemer
is. Düzbucaqlı və ya şaquli xətlər çəkmək üçün üçbucaq formalı xətkeş
is. Gürcüstanın əsas yerli əhalisini təşkil edən, iber-Qafqaz dillərindən birində danışan xalq və bu xalqa mənsub adam
sif. və zərf Gürcü dilində. Gürcücə danışmaq
is. məh. 1. Taxtadan, kağızdan və ya başqa bir şeydən qayrılmış qapaq, tıxac. 2. Yaranın içinə qoyulan pambıq, ya bint parçası; piltə, tampon
is. Dəstə ilə çox adamın səsküylə birlikdə və birdən-birə bir işə başlaması. // Qələbəlik, axın, bir şeyin qızğın çağı
is. İri giləli bərk yağış. Belə gürşad yağmurlar üçün babalar deyiblər ki, yağış yağar, varlının süsünü aparar, yoxsulun hisini
is. [fars.] Qeyri-mütəşəkkil, şüursuz, cahil adamlar yığını, yaxud pis bir niyyətlə birləşmiş adamlar dəstəsi
is. 1. Müxtəlif işlərdə işlədilən çox ağır, iri çəkic. Qollarını çırmayıb, gürz endirir zindana. Ə.Cəmil
is. Nazik yayılıb doğranmış xəmir parçalarının içinə döyülmüş ət qoyulub bükülərək bişirilən xörək; girs
is. Daşlıq, qayalıq, kolluq yerlərdə yaşayan boz rəngli, arxasında əyri parlaq zolaqlar olan zəhərli ilan
bax düşbərə. …Gəldi evə, arvad güşbərə bişirmişdi, bir neçə boşqab yeyib istədi yatsın, yuxusu gəlmədi
is. zool. Yun şeylərə, taxıla və s. bitkilərə zərər vuran bir böcək cinsi. Güvə dəymək (düşmək). – Kiçik və ipək xalçalar bükülüb güvə dəyməmək üçün t