sif. Hikkəsi olan, lovğa, iddialı, özündən bədgüman, təşəxxüslü, tərs. Hikkəli qız. – [Qasım:] Mən fikirləşdim ki, sən çox hikkəlisən, sözündən dönən
is. [ər.] 1. Müdrik söz, dərin fikir, dərin məna, müdriklik, dərinlik. Onun sözlərində bir hikmət var
[ər. hikmət və fars. …amiz] Hikmətli, həkimanə, müdrikanə. Hikmətamiz, arifanə söhbətlərin; İlhamı var o ağ tüklü sinələrdə
sif. Hikmətamiz, filosofanə, fəlsəfi fikirlərlə dolu; müdrik. Şəkillərin arasında ibrətverici və hikmətli şeirlər yazılmışdı
is. bot. Zəncəfil ailəsindən tropik bitki və bu bitkinin ədviyyə kimi işlədilən toxumu. Hil tərkibində efirli yağ olan çoxillik ot bitkisidir
is. [ər.] 1. Təzə çıxmış bir-iki günlük ay; aypara. Hər gecə fəğanım yetişir göydə hilalə. S.Ə.Şirvani
sif. Hilal şəklində, aypara şəklində, yeni ay şəklində olan. Hilali qaşlar
sif. Tərkibində hil olan, hil qatılmış, hil vurulmuş. Hilli qoğal. Hilli çay
is. dan. Birinə gözlə edilən işarə; him-cim. □ Him eləmək – birinə gözlə, qaş-gözlə işarə etmək. Gülzar qulluqçuya him elədi ki, Züleyxanı bayıra çıxa
bax him. Aşıq gedər hər yana; Sözün deyər mərdana; Hər qaş-gözü, himcimi; Arif gərəkdir qana. (Bayatı)
is. [ər.] Birini (daha zəif olanı) qoruma, ona havadarlıq və qayğı göstərmə, qanadı altına alma; himayəçilik
sif. Himayə edən, hamilik edən, qeydinə qalan; arxa, kömək, himayədar
is. Birini himayə altına alma, ona havadarlıq göstərmə; havadarlıq, himayədarlıq (bəzən mənfi mənada işlənir)
[ər. himayə və fars. …dar] bax himayəçi
bax himayəçilik
sif. Himayə edən, qoruyan, qayğısına qalan; himayəkar. [Burnaşov Vaqifə:] Mərhəmətli çariça sizə də himayəedici əlini uzatmaq istəyir
[ər. himayə və fars. …kar] Özündən zəifi, kiçiyi, köməksizi, acizi himayə etməyi sevən, ona havadarlıq edən, qayğı göstərən
sif. Himayə edəni, qayğısına qalanı olmayan: baxımsız, adamsız. Himayəsiz uşaq. Himayəsiz qoca
is. Baxımsız, adamsız. – [Qızıl Arslan:] Aralıqda mövcud olan bütün anlaşılmazlıq, hətta bir para ixtilaflar da himayəsizlik nəticəsində yaradılmışdır
[ər.] klas. bax himayə. [Yusif şah:] Dullara və yetimlərə və şillərə və korlara ianət və himayət göstərilsin
“Himləmək”dən f.is
f. Birinə gözü, ya əli ilə işarə etmək, him eləmək; işarə, mimika ilə bildirmək. Osmanı himlədi əlilə bəri; Bükülü bir şeyi verdi içəri… H
“Himləşmək”dən f.is
qarş. İşarə ilə, qaş-gözlə bir-birinə bildirmək, bir-birinə him eləmək, işarə etmək. Məclisdə oturanlar himləşdilər
[yun.] 1. Dövlət və ya sinfi birlik rəmzi kimi qəbul olunmuş təntənəli mahnı. 2. Təntənəli mədhiyyə, birinin və ya bir hadisənin şərəfinə ifa edilən t
zərf [ər.] Vaxt, zaman, çağ, an, əsna. □ Bu hində – bu əsnada, bu anda, bu zaman. Bu hində yoldaşım Lağlağı əlində “Həyat”ın 106-cı nömrəsi girdi içər
is. 1. Bəzi ev heyvan və quşlarının saxlandığı kiçik tikili. İt hini. Toyuqları hinə salmaq. – [Nabat:] Hinə bax, ay Gülsüm bacı, dünən hindən iki dən
Hind-Avropa dilləri dilç. – Hind, İran, yunan, slavyan, Baltik, german, kelt, roman və b. müasir və qədim Asiya və Avropa dillərinin daxil olduğu böy
is. Erkək hinduşka, hinduşkanın xoruzu
is. Amerika qitəsinin, Cənubi və Şimali Amerikanın ancaq bəzi rayonlarında qalan ən qədim yerli əhalisini təşkil edən tayfa və xalqların ümumi adı
is. Hindistanın milli, dini və kasta mənsubiyyətindən asılı olmayaraq əsil yerli əhalisinin ümumi adı; hindu; hindistanlı
is. [hind və fars. …şünas] Hindşünaslıq mütəxəssisi
is. Hindistanın tarixini, iqtisadiyyatını, dillərini, incəsənətini və s. öyrənən elmlərin toplusu
is. Dişi hinduşka, hinduşkanın toyuğu
bax hindli. [Şeyx Sənan günəşi göstərir:] Türk, hindu, ərəb, əcəm bilməz; Nuri hər yanda artar, əksilməz… H
is. [rus.] Qırqovul ailəsinə mənsub ətlik iri ev quşu; loş. Hinduşka əti. Hinduşka ferması. – Gülsəhər Müşgünazgilin qapısını döyəndə həyətdəki qazlar
“Hinləmək”dən f.is
f. Hinə salmaq. Göyərçinləri hinləmək. – [Oddamdı:] Atam, mən gedim, toyuq-cücəni hinləyim, yoxsa ara qarışar
[yun.] riyaz. Səthin konusunu kəsən ikitərəfli, qeyri-qapalı əyri xətt
sif. [yun.] riyaz. Hiperbolaya aid. Hiperbolik kəsik
[yun.] riyaz. Hiperbolanın fırlanmasından hasil olan səth
sif. [yun.] tib. Hipertoniyaya, qan təzyiqinin artmasına aid olan, onunla bağlı olan. □ Hipertonik xəstəlik – arteriya damarında qan təzyiqinin artmas
[yun.] tib. Hipertoniya xəstəliyi olan, qan təzyiqi normadan yuxarı olan adam
[yun. hyper və tonus – gərginlik] tib. 1. Qan təzyiqinin artması. 2. Hipertonik xəstəlik, qan təzyiqinin artması
[fr. əsli yun.] 1. Hipnoza xas olan halların məcmusu. 2. bax hipnoz 1-ci mənada. 3. Başqasına təsir etmək bacarığı
[yun. hypnos – yuxu] 1. İnsanda və ali onurğalı heyvanlarda adətən sözlə, baxışla təlqin nəticəsində əmələ gələn yarımyuxululuq halı
is. Başqasını hipnoz halına gətirən adam; hipnozla müalicə edən həkim
“Hipnozlamaq”dan f.is
f. Təlqin vasitəsilə hipnoz vəziyyətinə gətirmək, hipnoz etmək. Xəstəni hipnozlamaq. // məc. İradəsini əlindən almaq, sezdirmədən öz iradəsinə tabe et
[yun.] riyaz. Düzbucaqlı üçbucağın düz bucaq qarşısındakı tərəfi