is. [ər.] Hədiyyə etmə, töhfə vermə; hədiyyə, töhfə. Ürəyin ürəyə öz ithafını; Ayrı bir mətləbə yozmaq olarmı? B
is. bot. Zibilli yerlərdə bitən, xiyara bənzər çoxillik yabanı bitki. İtxiyarı, yetişmiş meyvəyə toxunduqda saplağından qopur, içərisindəki acı maye i
1. sif. Yaxşı itilənmiş, kəskin, çox kəsici. İti bıçaq. İti balta. İti ülgüc. İti qılınc. // Ucu şiş, batıcı, deşici
zərf Sürətlə, cəld, tez-tez. İti-iti axmaq. İti-iti yazmaq. İti-iti danışmaq. – Tramvay sürətini artırdıqca [Tahirin] də fikri iti-iti işləməyə başlay
sif. Sürətlə axan, tez axan. İtiaxan çay
sif. Baxışı kəskin, baxışından zirəklik, əzmkarlıq duyulan. İtibaxışlı oğlan. – …Onların içində bir nəfər qarayanız, itibaxışlı, sakitduruşlu bir gənc
is. riyaz. İti bucağı olan həndəsi fiqur. // Buna oxşar hər hansı bir şey. İtibucaqlı daş
sif. Burnu sivri, şiş, iti. İtiburun adam. İtiburun çəkmə
sif. Buynuzu iti olan. İtibuynuzlu qoç. İtibuynuzlu çəpiş. – Biri var idi, biri yox idi, bir itibuynuz ala keçi var idi
1. sif. Çox iti. İticə bir bıçaq. 2. zərf Çox iti, çox sürətli. İticə yerimək
is. xüs. Aşılanacaq gönün, dərinin üzərindəki ət qalıqlarını təmizləmək üçün ağzıiti dəmir alət
sif. Dırnaqları iti, sivri olan. İtidırnaqlı quş. – Görsəydi havada itidırnaqlı; Yırtıcı dimdikli, qarmaqayaqlı; …Vurardı başına ürəyindən qan
sif. Dişləri iti olan. İtidişli çarx. İtidişli it. – [Ana:] [Buğacı] itidişli qaplanlara qapdırdınsa, gizlətmə, de! M
sif. İti sürətli, çox sürətli gedən
sif. Gözdən iti olan. İtigörən adam
sif. 1. Gözü iti, tez görən, ən incə şeyi görən. İtigözlü adam. – Onu, o itigözlü, girdə və gülərüzlü müəllimi kim tanımır, kim əzizləmir? Mir Cəlal
is. İtigözlü adamın hal və keyfiyyəti; ən incə şeyi görmə qabiliyyəti
bax itki. Qonşu qonşunun itiyini bayatı çağıra-çağıra tapar. (Ata. sözü). Bu böyük itik, bu kədərli faciə … ata-balaya bir vurğun kimi təsir etdi
is. İtiyini gəzən, axtaran adam. İtikçinin acığı dabanından çıxar. (Məsəl)
sif. Bir şey itirmiş, mühüm bir şeyi itmiş. [İlyas] vaqonlara girib itikli adamlar kimi hamını bir-bir nəzərdən keçirirdi
sif. Lələkləri iti olan
“İtiləmək”dən f.is
f. 1. Kəsici alətləri bülövə, çarxa, qayışa və s.-yə çəkməklə yaxşı kəsər hala gətirmək, kəskin etmək
“İtilənmək”dən f.is
məch. İti hala gətirilmək, kəskinləşdirilmək. Burada xəncərlər sulanır, itilənir, hər cür tüfənglər yoxlanır… Mir Cəlal
“İtiləşdirilmək”dən f.is
məch. Daha iti edilmək, daha kəsərli hala salınmaq
“İtiləşdirmək”dən f.is
f. 1. Daha iti etmək, daha iti hala gətirmək. 2. məc. Kəskinləşdirmək, daha kəskin etmək
“İtiləşmək”dən f.is
f. Daha iti olmaq, daha kəskin olmaq. [Bəndalının] yanaqları qızarmış, sümüyü bərkimiş, vücudu möhkəmlənmiş, baxışı itiləşmişdi
“İtilətdirmək”dən f.is
icb. İtilətmək (başqası vasitəsilə). Bıçaqları itilətdirmək. Ülgücləri itilətdirmək
“İtilətmək”dən f.is
“İtiləmək”dən icb
sif. İtiləyən, kəskin hala salan
is. 1. İti şeyin hal və keyfiyyəti; kəsicilik. Bıçağın itiliyi. Baltanın itiliyi. 2. Sürətlilik, tezlik, cəldlik
“İtilmək”dən f.is
f. dan. 1. Çıxıb getmək, rədd olub getmək, uzaqlaşmaq, gözdən yox olmaq: getmək. [Tükəz:] Kişi, dəli olubsan! Mən evimdən hara itiləcəyəm? M
“İtirilmək”dən f.is
“İtirmək”dən məch
“İtirmək”dən f.is
f. 1. Diqqətsizlik üzündən harada isə salmaq, yaxud məlum olmayan yerə qoymaq, hara qoyduğunu bilməmək
“İtirtdirmək”dən f.is
bax itirtmək
icb. Yox etmək, yoxa çıxartmaq, məhv etmək (başqasının vasitəsilə). // Rədd etmək, uzaqlaşdırmaq (başqasının vasitəsilə)
bax itik