is. 1. Bir şeyin, işləndikdən sonra artıq qalmış hissəsi, parçası. Yemək qalıqları. Xörəyin qalığı. – Dümbər papiros qalığını ayağı ilə basıb söndürdü
sif. riyaz. Böldükdə qalıq qalan (bax qalıq 4-cü mənada)
sif. riyaz. Böldükdə qalıq qalmayan (bax qalıq 4-cü mənada)
is. Qalma, sağlıq, dirilik. Dəli könlüm, məndən sənə əmanət; Demə bu dünyada qalım yaxşıdır. Xəstə Qasım
sif. 1. Kütləsi köndələn vəziyyətdə çox yer tutan, yoğun (nazik müqabili). Qalın kitab. Qalın divar. Qalın döşək
sif. Canı bərk, ətli-canlı. Xankişi bir qalın-qayım arvadı aralığa saldı. Mir Cəlal
sif. Bığları yoğun olan. Qalınbığlı kişi
sif. Çox qalın. Qalınca bir tir. // Qalın. Qısa adamın qalınca dodaqlarında istehzalı bir gülüş bilindi
sif. Dodaqları qalın olan
sif. Qabığı qalın olan. Qalınqabıq qoz. Qalınqabıq püstə. Qalınqabıq qovun. – Otağım doludur sükutla; Sükutun içində mən qalınqabıq meyvə içində qalmı
sif. Heç bir şey qanmayan, həssaslıqdan, real düşünmək qabiliyyətindən məhrum; küt, qanmaz, dərrakəsiz
sif. Qaşları qalın olan
bax qalınlaşdırmaq
“Qalınlaşdırılmaq” dan f.is
məch. Daha qalın hala salınmaq, daha qalın edilmək
“Qalınlaşdırmaq”dan f.is
f. Daha qalın etmək. Paltonun astarını qalınlaşdırmaq. Yorğanı qalınlaşdırmaq
“Qalınlaşmaq”dan f.is
f. 1. Daha qalın olmaq. Bu kətan yuyulduqda qalınlaşır. // Getdikcə qalın olmaq, yoğunlaşmaq. Zorxana milinin başı nazik idi, lakin getdikcə qalınlaşı
is. 1. Qalın şeyin halı; yoğunluq (naziklik müqabili). Parçanın qalınlığı. Ağacın qalınlığı. – Kərim baba … bir qarış iki barmaq qalınlığında yaş çubu
sif. xüs. Müxtəlif şeylərin qalınlığını ölçən. Qalınlıqölçən cihaz
sif. Tükü qalın, sıx və çox olan. Qalıntüklü qoyun. Qalıntüklü dəri
is. Qalma; qalmaq işi. Əsli xanım köçdü getdi elindən; Mənim burda qalışıma nə deyim? Aşıq Kərəm
sif. [ər.] Üstün gələn (gəlmiş), qələbə çalan (çalmış). Qalib ordu. – Fəxrəddinin qalib dəstələri şəhərə girdiyi zaman, Gəncə qadınları qalib dəstələr
ara söz [ər.] kit. köhn. 1. Çox ehtimal ki, yəqin ki, zənnimcə, mənə görə. Demirəm mən sənə şair deyilsən, var şerin; Vəzni var, qafiyə var, qaliba yo
zərf [ər. qalib və fars. …anə] Qalib sifəti ilə, qalib kimi, qaliblərə yaraşan bir tərzdə. Qalibanə yürüş
zərf [ər.] kit. köhn. Əksəriyyətlə, əksərən, çox zaman, çox vaxt. Əhli-İran qalibən bisavaddırlar. M
is. [ər.] Döyüşdə, müharibədə, mübarizədə, yarışda üstünlük, müvəffəqiyyət; qalib gəlmə, qələbə (məğlubiyyət ziddi)
sif. Həmişə qalib gələn, müzəffər; məğlubedilməz. Qalibiyyətli türk ordusu. Qalibiyyətli xalq üsyanı
is. Qalib gəlmə, üstün gəlmə. Qalibliyin məğrurluğu nə don geyir; Son zərbənin nəşəsinə bürünəndə?! M
[fr. xüs. is.-dən] Aşağısı dar, yuxarısı isə yanlardan enli hərbi şalvar. Əksərən uzunboğaz çəkmə, qalife şalvar və cibli köynək geyərək belini qayışl
sif. dan. Əliaçıq, səxavətli. Qallac adam
cəm Eramızdan qabaq IV–I əsrlərdə indiki Fransa və Belçika ərazisinin bir hissəsini tutmuş qədim kelt tayfaları
sif. Qalmaqal salan, qalmaqalçı. Çoxlarını məhv elədi bu qovğalı, qallı dünya; Sultanlara qalmadı, yox, Nəsimiyə qaldı dünya
[fr.] dilç. Fransız dilindən alınma söz, ya ifadə; fransız dilinə xas olan cümlə
[ing.] İngiltərədə, ABŞ-da və başqa ölkələrdə maye və səpələnən cisimlər üçün həcm ölçüsü vahidi (4,5 litrə bərabərdir)
“Qalmaq”dan f.is
f. 1. Olduğu yerdə və halda durmaq, yerini dəyişməmək, yerindən getməmək. Hamı getdi, o qaldı. Qışda kənddə qalmaq
is. Səs-küy, dava, dava-dalaş. Qalmaqal salmaq (etmək). – Hər zaman ki, səndən umdum şəfəqqət; Bir dava başladın, qalmaqal etdin
is. Daim qalmaqal düzəldən adam. …Bu müstəbid təbiətli adam eyni zamanda bir küçə qalmaqalçısı qədər ağzısöyüşlü, tərbiyəsiz idi
is. Daim qalmaqal salma xasiyyəti; davakarlıq
sif. Davalı, dava-dalaşlı, cəncəl. Qalmaqallı iş
[rus.] is. Ayağı rütubət və palçıqdan qorumaq üçün adətən çəkmə, tufli və s. üstündən geyilən rezin ayaqqabı
is. 1. Mahuddan, keçədən, bezdən, yaxud dəmirdən və s.-dən qayrılan baş örtüsü – papaq. Aşpaz qalpağı
kiç. Kiçik qalpaq
sif. Başına qalpaq qoymuş. Kərim baba iri qalpaqlı başını, uzun çal saqqalını oynadaraq, bir daha diqqətlə buludu süzdükdən sonra: – Buna oynaq bulud
[alm.] Köynəyin üstündən boyuna bağlanan enli lent; boyunbağı. Qalstuk bağlamaq. İpək qalstuk. – Sənubər ərinin pencək və qalstukunu alıb asaraq, stol
sif. Boynuna qalstuk bağlamış. Boynu qalstuklu bir qarayağız adam ani sürətlə maşına baxıb, yenə furqondakı adama döndü