“Maşınlaşmaq”dan f.is
f. Maşınlarla, mexanizmlərlə təchiz olunmaq, istehsalata maşın tətbiq olunmaq. Azərbaycan kəndləri sürətlə maşınlaşır
“Maşınlatdırmaq”dan f.is
f. 1. Tikiş maşınında tikdirmək. Yorğanüzünü maşınlatdırmaq. 2. Maşınla qırxdırmaq. [Adil:] [Atam] saçını dibindən maşınlatdırdığı üçün həmişəkindən a
sif. Maşını olan; maşınlar, mexanizmlər tətbiq edilən. Maşınlı təsərrüfat
is. Maşını idarə edən işçi; sürücü
is. [lat. machina və fars. …şünas] Maşınşünaslıq mütəxəssisi
is. Maşın və mexanizmlərin təsviri və nəzəriyyəsi haqqında fənn. Maşınşünaslıq kursu
[lat.] Maşını (parovozu, elektrovozu və s.) idarə edən işçi. Baxın cavan maşinistə, nəğmə söyləyir; Hərəkətə gətirərək ilk parovozu
[rus.] bax makinaçı
is. Maşını idarəetmə işi, maşinistin işi, peşəsi, sənəti. [Dursun] maşinistliyə, şoferliyə, montyorluğa da qızlardan şagird qoydu
is. [fars.] 1. Heyrət içində olan, təəccüblənmiş. Mən bu işə matam. □ Mat etmək – bax mat qoymaq. Yaşı on səkkizə yenicə yetmiş; Gözəllikdə tamam xəlq
is. : matı-qutu qurumaq (çəkilmək) – donub qalmaq, heyrət içində olmaq. Qorxudan matı-qutu çəkildi. – Atanın matı-qutu qurudu
zərf : mat-mat baxmaq – donuxmuş halda sakit-sakit baxmaq, heyrətlə, təəccüblə baxmaq. Balaca dörd yaşında Cəbi atasına mat-mat baxardı, bir söz də sö
zərf [ər.] Heyrət içində, böht içində, çox təəccüblə. Mat-məbhut durmaq. – Hamı mat-məbhut bir-birinə baxırdılar
bax mat-məbhut. Bəlli Əhməd mat-məəttəl dayanmışdı. “Koroğlu”. Fatma bir müddət mat-məəttəl ətrafına baxır
[isp.] İspaniyada və Latın Amerikasının bəzi ölkələrində: buğa döyüşündə buğaya qılıncla axırıncı, öldürücü zərbəni vuran baş döyüşçü, toreador
is. [ər. “mətə” sözünün canlı dildə işlənən forması] Qiymətli, aztapılan şey, əziz şey (adətən istehza məqamında işlənir)
sif. və is. dan. Kök, ağ, göyçək, koppuş. Matan bala. Matan qız
bax mətərə
[ing.] Şahmat və ya idmanın bu və ya başqa növü üzrə iki rəqib, yaxud iki komanda arasında keçirilən yarış
zərf : matdım-matdım baxmaq – susmuş, sakit dayanmış halda gözlərini bir nöqtəyə zilləyib təəccüblə baxmaq
[lat.] 1. Bir şey qayırmaq, istehsal etmək, qurmaq üçün işlədilən cisim, şey, maddə, ləvazimat, xammal
is. [lat. materialis və fars. …baz] Başqası haqqında düşmənçilik, qərəzkarlıq məqsədilə material verməyi özünə peşə etmiş adam; donosçu
is. Başqası haqqında düşmənçilik və qərəzkarlıq məqsədilə material vermə; donosbazlıq. O, materialbazlıq, dedi-qodu, giley-güzar ilə də məşğul olmamış
[fr.] Fəlsəfi materializm tərəfdarı
zərf Materializmə əsaslanaraq, materializm prinsipləri əsasında. Təbiəti materialistcəsinə dərk etmək
[fr.] İdealizmin əksinə olaraq, şüura, təfəkkürə nisbətən materiyanın, təbiətin, obyektiv varlığın ilkinliyini, şüurdan, təfəkkürdən asılı olmayaraq,
is. [lat. material və fars. …şünas] Materialşünaslıq mütəxəssisi
is. İstehsalın hər hansı bir sahəsinə aid olan materiallar haqqında elm
[lat.] coğr. Hər tərəfdən dəniz və okeanlarla əhatə olunmuş ən böyük quru sahəsi; qitə
[lat.] 1. fəls. İnsan şüurundan kənarda və ondan asılı olmayaraq mövcud olan obyektiv varlıq; maddə. 2
is. [ər.] Yas, təziyə, əza. □ Matəm geymək məc. – matəm əlaməti olaraq qara geymək; yas saxlamaq, təziyə tutmaq
sif. [ər. matəm və fars. …əngiz] klas. Matəmi xatırladan, hüzn və kədər doğuran. Gecənin üç payı keçmiş, mumlar, çıraqlar sönmüş, təbiəti matəməngiz b
is. [ər. matəm və fars. …gah] klas. Matəm saxlanılan yer; yasxana
is. [ər. matəm və fars. …xanə] Matəm saxlanan ev, yaslı ev. Kərbəlayı Kazımın matəmxanaya dönmüş evini beşlik bir neft çırağı işıqlandırırdı
[ər. matəm və fars. …kədə] klas. bax matəmgah. Matəmkədə eylədi məqamın; Matəmdə keçirdi sübhü şamın
sif. 1. Yaslı. Matəmli adam. – Göylər matəmlilər kimi qara çarşaba bürünmüş, dağlar, çöllər ağ kəfənlə örtülmüşdü
sif. [ər. matəm və fars. …zədə] klas. Yaslı, matəmli, fəlakətzədə, fəlakət üz vermiş, fəlakətə uğramış
is. [ər.] Dəlici alət, burğu. 16-cı və 17-ci nömrələrin arasında olan taxta qapı matqab ilə iki yerdən deşilib gizlincə baxmaq üçün göz yerləri qayrıl
[lat. mater – ana və yun. arche – hakimiyyət] bax madərşahlıq
[lat. matricula – açıq siyahı] Tələbənin qiymətləri qeyd olunan sənəd; zaçot dəftərçəsi
[alm.] 1. Metal lövhələrini basqı üsulu ilə işləmək, tökmə üsulu ilə literləri və s. hazırlamaq üçün tətbiq edilən çuxur metal qəlib
[holl.] Hərbi donanmada: komanda heyətinə mənsub olmayan sıravi xidmətçi, habelə mülki donanmada adi dənizçi
[rus.] Xüsusi biçimli, iri qatlama yaxalıqlı rəsmi matros bluzası. // Bu biçimdə uşaq və ya qadın üst bluzası
is. Matrosun işi, vəzifəsi. Matrosluq kursu
[xüs. is.-dən] Odlu silah sisteminin adı. // Avtomat tapança növü. Daşdəmir əlini mauzerinin üstə qoyub qonağı gözləyirdi
is. [ər.] köhn. Nəyinsə arxasında olan, o tayında və ya gerisində olan. Sığmadın zülmətsərayi-aləmə; Hicrət etdin mavərayi-aləmə
sif. [ər.] Açıq-göy, aydın göy rəngində olan. Mavi göz. – [Orxan:] Ey mavi göylər! Ey yaşıl ormanlar! Ey bacalardan yüksələn dumanlar! H
sif. Gözləri mavi rəngdə olan. Mavigöz qız