is. [ər.] Mənzum hekayə, dastan, poema. [Səttar] … Sonanın şirin dili ilə mənzumənin … birinci beytini oxudu və dişsiz ağzı ilə güldü
is. [ər.] klas. Nəzərdə tutulan, arzu edilən şey; məqsəd, niyyət. Buna nə düşübdür ki, yalan danışsın və yalan danışmaqdan onun mənzuru nə ola bilər?
is. [ər.] İstək, arzu, dilək, tələb. Məramı həyata keçmək. // Məqsəd, niyyət, qəsd. Məramına çatmaq. – [Molla Həmid:] Hələ buyurun görək zəhmət çəkmən
is. [ər. məram və fars. …namə] Siyasi partiyanın, dövlət hakimiyyəti mərkəzi orqanının, ictimai təşkilatın, ya da dövlət və ictimai xadimin qarşısına
is. [ər. “rəsm” söz. cəmi] Qəbul və ya müəyyən olunmuş qayda və üsullarla icra edilən təntənə, ya başqa adət, ənənə
sif. və zərf [ər.] köhn. Bağlı, rabitəli, əlaqəli, əlaqədar. [Oqtay:] Daha zəif bir rus aktrisası bir Tatyananı daha az zəhmətlə, daha gözəl oynaya bi
is. Bir şey üstündə mübahisə edən iki nəfər arasında bağlanan və uduzan tərəfin yerinə yetirməli olduğu bir şeyi nəzərdə tutan şərt
is. [ər.] 1. zool. Dənizin dibində qayalara yapışaraq dəstələr şəklində hərəkətsiz yaşayan dəniz heyvanı
1. bax quşüzümü. 2. sif. Qırmızı rəngli; qırmızı. Hamamın qapısından qırmızı mərcanı fitə asardılar ki, yoldan ötən və şeypur səsi eşitməyən kişilər h
is. Bəzi onurğasız heyvanların əsasən qıvrım və ya oval laylı qutucuq şəklində olan qoruyucu bərk qabığı
is. bot. Əsasən meşələrdə bitən, tərkibində aşı maddəsi olan ot-bitki. Dərmanbalotu, mərcanotu … meşələrdə bitir
sif. Mərcana bənzər, mərcana oxşar, mərcan kimi
is. Qulağın aşağı ətli hissəsi
is. 1. bot. Paxlalılar fəsiləsindən dənli bitki. 2. Həmin bitkinin xörəkdə işlədilən toxumu. Şorbaya mərci tökmək
is. Mərci ilə bişirilən çilov
sif. Tərkibində mərci olan, mərci tökülmüş, mərci ilə bişirilmiş. Mərcili plov. Mərcili xörək
bax mərci. Mərci və ya mərcimək … növünün toxumundan yeyinti məhsulu kimi istifadə edilir və ya yem olaraq heyvanlara verilir
bax mərcili. Mərciməkli şorba
is. Mərci ilə bişirilən plov növü. Mərciplov bişirmək
“Mərcləşmək”dən f.is
f. Mərc çəkmək, mərc gəlmək, mərc tutmaq, çəkişmək. Qızlar mərcləşdilər
is. [fars.] 1. Kişi. Çarpışmaq üçün lazım ikən mərdə cəsarət; Bilməm neçin olmuş sana qalib əsəbiyyət
bax mərdanə 1 və 2-ci mənalarda. Mərdmərdanə vuruşmaq. Mərd-mərdanə döyüş meydanına atılmaq. – Başlar kəsdi, qollar qırdı, mərd-mərdanə dava elədi
zərf və sif. [fars.] 1. İgidcəsinə, qəhrəmancasına, qorxmadan. Mərdanə vuruşmaq. 2. Mərdcəsinə, açıqcasına
1. is. Mərdlik, kişilik, alicənablıq; igidlik. Onların səxavət və mərdanəliyi məni çoxdan bəri özlərinin məddahı etmişdir
sif. və is. [fars. mərdümazar] Danışığı və ya hərəkəti ilə başqasına zərər vuran, ziyan yetirən, pislik, yamanlıq edən
is. Başqasına ziyan vurma, zərər yetirmə, pislik eləmə; pislik, yamanlıq. Mərdimazarlıq yaman işdir; Belə qalmaqdan ölməyin xoşdur
sif. [fars.] Adama yovuşmayan, adamdan qaçan, adam sevməyən. Mərdimgiriz adam. – [Rüstəm bəy:] [Həsən] bir qədər mərdimgirizdir, çox oxuyub, deyən, bi
is. Adamdan qaçma, adama yovuşmamazlıq, adam sevməməzlik
is. 1. Sözündə, işində etibarlı, vəfalı olma; sədaqət, vəfa, etibarlılıq, kişilik, alicənablıq. [Firəngiz Muxtara:] …Mərdlik, qeyrət və sədaqət sıldır
is. Mərə-mərə oyunu üçün qazılan çuxur, oyuq. Qozu mərəyə atmaq. Daş mərəyə düşdü. // Ümumiyyətlə, çuxur yer, dərə
is. Qoz, fındıq, daş və s.-ni mərəyə salmaqdan ibarət uşaq oyunu. Mərəmərə oynamaq
is. 1. Saman, alaf və başqa heyvan yemlərini yığmaq üçün örtülü yer; anbar, samanlıq. Mərəkdən yonca götürmək
is. [ər.] 1. Səs-küy, qışqırıqbağırıq, qalmaqal, hay-küy, qovğa, qiyamət. Mərəkə qopmaq. – Otağa böyük mərəkə düşür, qızlar başlayırlar ağlamağa
bax mərə-mərə. [Gülüqız:] Gəl oturaq, sənə iki təzə oyun öyrədim. Birinin adı mərəköçdümdür. Ə.Vəliyev
is. Azərbaycanda qiymətli süfrə üzümü
is. [ər.] 1. Xəstəlik, naxoşluq, azar. Hər mərəz çarəsini eyləmək asandır, təbib! Mərəzi-eşqə nə tədbir, nə dərmanın var? M
sif. Mərəzi, xəstəliyi, azarı olan
is. [fars.] Bir çox mineralların tərkibində olan zəhərli bərk maddə – kimyəvi element. // Həmin maddədən alınan preparat (tibb və texnikada işlənir)
sif. Tərkibində mərgmüş olan. Mərgmüşlü kolçedan. – …Culfa şəhərində çıxan mərgmüşlü Darıdağ suyunun … müalicə əhəmiyyəti vardır
nida [ər.] Bəyənmə, tərif bildirir – afərin! barakallah! eşq olsun! əhsən! Eşidənlər kəlamın olsun şad; Söyləsinlər ki, mərhəba, ustad! S
is. [ər.] 1. Bir şeyin inkişafında keyfiyyətcə öz xüsusiyyətləri olan dövr, moment. İnkişafın yüksək mərhələsi
bax məlhəm. Onunla edin bu dərdə mərhəm. Füzuli. Mərhəm olurdu, sağalırdı yara; Əldə qalırdı yenə can sağbasağ
is. [ər.] Rəhm, şəfqət, acıma, insaf hissi. [Bəxtiyar:] Sən boş yerə çəkmə zəhmət; Saraydan umma mərhəmət! A
sif. Ürəyi nazik, rəhmli, şəfqətli, acıyan, rəhm və şəfqəti çox. Mərhəmətli adam. – [Rüxsarə] axşamdan sübhə qədər … mərhəmətli əlini xəstənin başına
is. Mərhəmətli olma; rəhmlilik, şəfqətlilik
sif. Mərhəmət etməyən, rəhmi gəlməyən; insafsız, daşürəkli, rəhmsiz. Mərhəmətsiz adam
is. Mərhəmətsiz olma; rəhmsizlik, şəfqətsizlik, daşürəklilik, insafsızlıq
sif. [ər.] Ölmüş, vəfat etmiş, rəhmətə getmiş. [Xudaverdi:] Xeyr, mən soruşuram ki, mərhum atanızın adı nədir? M