DESENTRALİZASİYA

(latın de-ayrılma, uzaqlaşdırma və centrum-(əsas) mərkəz) mərkəzdən qaçma: idarəçilikdə sentralizasiyadan (mərkəzçilikdən) uzaqlaşma, zəiflətmə, ləğvetmə: müəyyən tarixi səbəbdən dövlətdə idarəçilik, hakimiyyət quruluşu mərkəzin monopliyasında (inhisarında) olduğu halda, idarəçilik inzibati-əmr sistemi vasitəsilə həyata keçirildiyi halda və bunlar ümumi inkişafa maneçilik törətdiyi halda, ümumi idarəçiliyə müəyyən problemlər yarandığı halda, siyasi idarəçiliyin islahatları zərurətilə, bəzi mərkəzi hakimiyyət (idarəçilik) səlahiyyətlərini, Mərkəzi (ola bilsin Ali) hakimiyyət orqanlarından alaraq yerli hakimiyyət orqanlarına, eləcə də yerli özünüidarəetmə orqanlarına ötürülməsi, bununla yanaşı, yerli hakimiyyət və özünüidarəetmə orqanlarının statusunun, fəaliyyət dairələrinin genişləndirilməsi prosesi; mürəkkəb siyasi-hüquqi islahatlar prosesi.
DEPUTAT SORĞUSU
DESPOT
OBASTAN VİKİ
Desentralizasiya
Desentralizasiya və ya əksmərkəzləşmə, mərkəzsizləşmə — mərkəzi hakimiyyətdən yerli hakimiyyətə doğru səlahiyyətlərin vəzifələrin, məsuliyyətin və resursların hərəkətindən ibarət müasir tendensiya Bu zaman müvafiq ərazi problemləri üzrə qərarqəbuletmə planlaşdırma, resurs fomalaşdırma funksiyaları məhz həmin ərazinin insanlarından ibarət yerli idarəetmə strukturlarına ötürülür. Desentralizasiyanı zəruri edən amillər mərkəzi hakimiyyətin funksiyalarının kompleksləşməsi və iş yükünün artması, əhaliyə göstərilən xidmətləri daha da effektiv etmək üçün qərar qəbulu və informaiya toplanması məsuliyyətinin və funksiyasının əhaliyə problemli məkana yaxınlaşdırılması zərurəti. Ölkədə desentralizasiyanın səviyyəsini müəyyən etmək üçün aşağıdakı kriteriyalardan istifadə olunur: yerli idarəetmə orqanlarının (ilk növbədə yerli özünüidarəetmə orqanlarının) funksiyalarının keyfiyyəti və həcmi yerli orqanların xərclərinin ölkədəki məcmu sosial xərclərə nisbəti; qərarqəbuletmədə mərkəzi və yerli orqanların payı, yerli orqanların gəlirlərinin məcmu gəlirlərdəki payı, yerli hakimiyyət orqanlarında çalışanların ümumi məşğul əhaliyə nisbəti.
Attika (desentralizasiya idarəsi)
Attika (yun. Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, ΑΔΑ) — Yunanıstanın yeddi desentralizasiya idarəsindən biri. 2011-ci ildə Kallikratis proqramı çərçivəsində təsis edilmiş, regional hökumət orqanı və inzibati bölmənin bir hissəsidir. Attikaya 1 periferiya daxildir — Attika. İnzibati mərkəzi Afina cəmiyyətidir. İdarəetmə rəhbəri (koordinator) yunan hökuməti tərəfindən təyin olunur. Rəhbər koordinatoru — Spiros Kokinakis (Σπυρίδων (Σπύρος) Κοκκινάκης).
Krit (desentralizasiya idarəsi)
Krit (yun. Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης) — Yunanıstanın 7 desentralizasiya idarələrindən biri, eyni adlı Krit periferiyasından ibarətdir. İdarənin mərkəzi — İraklion şəhəridir. Desentralizasiya idarəsi 2011-ci ildə Kallikratis proqramı çərçivəsində yaradılmışdır (Qanun 3852/2010). Krit desentralizasiya idarəsinin sahəsi 8.336 kvadrat kilometr və əhalisi 623.065 nəfər təşkil edir. Sıxlığı 43,27 nəf./km2. Ministry of Interior. Structure and operation of local and regional democracy. // Council of Europe (January 2013).
Yunanıstanın desentralizasiya idarələri
Desentralizasiya idarələri (yun. Αποκεντρωμένη Διοίκηση, η) — Yunanıstanın inzibati vahidi. 2011-ci ildə Kallikratis proqramı çərçivəsində yaradılan dövlət hakimiyyətinin regional bölmələri və inzibati bölmənin bir hissəsidir. Cəmi 7 desentralizasiya idarəsi yaradılmışdır və hər birinin tərkibinə 1-dən 3-ə qədər periferiya daxil edilmişdir. Mərkəzdən kənarlaşdırılan idarəyə AEP-dən Peponys Akt (2190/1994) tərəfindən seçilən və Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən təyin olunan koordinator (baş katib) rəhbərlik edir.
Egey adaları (desentralizasiya idarəsi)
Egey adaları (yun. Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου (ΑΔΑ)) — Yunanıstanın 7 desentralizasiya idarələrindən biri. 2011-ci ildə Kallikratis proqramı çərçivəsində təsis edilmiş, regional hökumət orqanı və inzibati bölmənin bir hissəsidir. Tərkibinə iki periferiya — Şimali Egey adaları və Cənubi Egey adaları daxildir. İnzibati mərkəzi — Pirey şəhəridir. İdarəetmə rəhbəri koordinatordur, Yunanıstan höküməti tərəfindən təyin olunur . Hal-hazırdakı koordinator (2 yanvar 2019-cu ildən) — Polikarpos Polixronakis (Πολύκαρπος Πολυχρονάκης).

Digər lüğətlərdə