xarakterik mütləq dərinlik suları ilə birlikdə okean və ya dəniz dibinin hissəsi. Ayrı-ayrı B.s. adətən aşağıdakı dərinliklərlə səciyyələnir: şelf 0-2
(yun. bathos-dərinlik və lithos-daş) qırışıq vilayətlərin çökmə süxurlarında, antiklinalın nüvəsində yerləşən və əsasən qranitoidlərdən təşkil olunmuş
(Yakut) çoxillik donmuş süxurların yayıldığı ərazilərdə yeraltından çıxmış buzların əriməsi sayəsində onun tərkibindəki qırıntı materiallarından təşki
xətt şəkilində yaxşı görünən çox dərin, kəskin asimmetrik daxili çökəklik. Dağ haşiyələri son dərəcə kəskin görünür
(türk-qobu) enli yarpaqlı, başlıca olaraq palıd meşələri ilə örtülü olan, quru yarğan. Bu ad əsasən keç
daha qədim çöküntülər üzərində bucaq qeyri-uyğunluğu ilə və ya paralel yatan, çökmə süxur qatı altında konqlomerat qatı
(lat. Basaltes, yun. basanos-nümunə daşı; başqa rəvayətə görə həbəş söz. basal dəmirli daş) əsasən plaqioklazlardan, avqitlərdən və b
Azərbaycan dilində düzən ərazilərdə müsbət relyef formalarını bildirən termin. Çuxur, çökək anlayışlarının əksi
(yun. basisözül, bünövrə) geodeziyada, yerdə uzunluğu böyük dəqiqliklə ölçülən, xətt. Üçbucağın əsas tərəflərini müəyyən etmək üçün trianqulyasiya zam
yararsız torpaqlar, kənd təsərrüfatı üçün istifadəsi mümkün olmayan kəskin və mürəkkəb parçalanmış dağlıq relyef
Monq.d. dağ tirələri və alçaq dağlıq massivdən başlayan geniş dağətəyi düzənlik. бель bel
daima buzla, qarla örtülü dağ zirvəsi (Altayda Katun belkisi) белки belki
1)sualtı abrazion yamac; 2) ana süxurlardan ibarət sahil yamacı. бенч bench
bu qanuna görə düzənliklərdə üfqi istiqamətdə axan çaylar yerin cazibə qüvvəsinin təsiri nəticəsində şm
bax: Ber-Babin qanunu
en dairəsi istiqamətində bir-birinə paralel yerləşən düzgün formalı təpəciklər. Xəzəryanı düzənliyin cənub hissəsində və Volqa çayının deltasında rast
(alm. Berq-dağ və Schrund yarıq) buzlağın qidalanma sahəsində, buzlağın firn sahəsi ilə sirkin dik yamacı arasında əmələgələn, yarıq
/alm. Berq-dağ və Strich-cizgi/ yamac göstəriciləri, coğrafi xəritələrdə horizontlar üzərində qoyularaq relyefin düşmə istiqamətini göstərir
bax:Bedlend
alçaq dağda və təpədə aşırım. перевал mountain pass
hər hansı axar suyun və ya daşqın sularının qarşısını almaq üçün torpaqdan, daşdan və b. materiallardan təşkil olunmuş qurğu
Gəncə rayonu ərazisində dağ silsilələri üzərində olan, keçid, dağ keçidi. горный переход mountain pass
səthi sıx, təbii və ya süni sürətdə bitki örtüyü ilə örtülmüş, qeyri-mütəhərrik dyunlar. закрепленные дюны fixed dunes, stabilized dunes, anchored dun
ümumiləşdirilmiş termin, bərkidilmiş akkumulyativ eol formaları. пески закрепленные fixed sands, stabilized sands
iki materiki və yaxud iki böyük quru massivini birləşdirən dar quru zolağı / misal: Şimali və Cənubi Amerika arasında yerləşən Panama bərzəxi/
/ing. beach-plyaj, dəniz sahili və roskqayalıq/ əhənglə sementləşmiş dəniz sahili çöküntüləri. Rütubətli tropik sahillərdə yumşaq çöküntülər içərisind
(lat. bifurcus-ikiləşmə) parçalanma, iki qola ayrılma. Mis: Çay dərəsinin və onun yatağının iki sərbəst şaxəyə ayrılması
konturları və ümumi cizgiləri planda tektonik strukturlarla bir-birinə uyğun gələn, müsbət və mənfi relyef formaları
yumşaq dəniz çöküntülərindən ibarət zolaqla materikin sahilinə və yaxud iri adaya birləşən ada. присоединенный остров attached island, tied island
qovuşma nəticəsində digər dərə sisteminə qoşulan, ilkin dərənin bir hissəsi / bax: çay qovuşması/. присоединенная долина engrafted valley
bir layda inkişaf etmiş sürüşmə. Belə sürüşmələr çay dərələrində, dəniz və göl sahillərində müşahidə olunur
yer qabığının intensiv hərəkəti və ya kəskin iqlim dəyişməsi ilə əlaqədar eroziya fəaliyyətini dayandırmayan, öz erozion fəaliyyətinin birinci siklind
/monogenetik dağ/ bir coğrafi siklin morfoloji izlərini özündə saxlayan, bir orogenez nəticəsində formalaşan dağlar
bir coğrafi sikldə formalaşmış relyef / U.Devisə görə/. oдноцикловый рельеф monocyclic relief
qırılmalarla sərhədlənmiş stabil, yaxud bütün kütləsi ilə hərəkət edən, yer qabığının müəyyən sahəsi
yer qabığının geoloji quruluşu ilə birgə yer səthi relyefinin rəsmi. B.-d. əsasən ərazinin relyefi ilə geoloji quruluşunun qarşılıqlı əlaqəsini əyani
dərinliyi, əsas çay dərəsinin yatağından hesablanan zirvənin nisbi yüksəkliyinin yarısından çox olan gədik
1976-cı ildə Gerasimov tərəfindən irəli sürülən yeni termin olub, coğrafi yerləşməsinə və mövqeinə görə mobil sahələri əhatə edən, alp orogenezinə qoş
pozulma və yarılmalar sistemi ilə bloklara parçalanmış yer qabığının müəyyən sahəsinin strukturu. блоковая структура block strukturе
qurunun içərisinə doğru soxularaq şaxələnən, dənizdən ada və yarımadalarla ayrılan, geniş körfəz / bu termin Baltik dənizinin cənub sahilində mövcud o
bir-birinə qonşu su hövzələrini birləşdirən və iki qurunu bir-birindən ayıran, nisbətən dar zolaq şəkilli su sahəsi
çay dərəsinin və ya çay suyunun daralan yeri. бохум bokhum
/ital. boccaağız deməkdir/ vulkan kraterinin dibində və yaxud vulkan yamacının yuxarı hissəsində zəif püskürmə yolu olan dəlik
quruya tərəf borderlendin sərhəddini təşkil edən, maillik (Panov, 1963). склон бордерленда borderland slope
Holosenin başlanğıc fazası/ 9,5-7,5 min il qabaq/, Şm. Avropada mülayim və quru iqlimlə xarakterizə olunur
/lat. B.-şimal, transqressio-hərəkət etmə, yerdəyişmə / Mikulin buzlaqarası dövrdə Şimal Buzlu okeanının Şm-Şərqi Avropa düzənliyinə transqressiyası
Ş. Avropa düzənliyinin iri çaylarında şam meşələri ilə örtülmüş alçaq subasar terrassın adı. боровая терраса forested terrace
yer qabığında, meridian istiqamətdə, şimalda Ölü dənizdən başlayaraq cənubda Zambezi çayına qədər 2500 km məsafədə uzanan ən böyük qrabenlər sistemi
çayların akkumulyasiya fəaliyyəti nəticəsində get-gedə öz sahəsini böyüdən, delta. растущая дельта growing delta
/yun. Braschys-qısa və antiklinal/ mərkəzi hissəsində daha qədim süxurlar iştirak edən braxiqırışıq. брахиантиклиналь bracyanticline