1) relyefdə silsilə əmələ gətirən horst; 2) relyefin əmələ gəlməsində qırılmalar boyu şaquli yerdəyişmələrin əsas rol oynadığı dağ silsilələri
amerikalı coğraf və geoloq A. Qüyotun (1807-1884) şərəfıinə adlandırılmışdır. Ətraf sahələrdən təcrid olunmuş hamar zirvəli sualtı vulkanik dağlar
süxur qırıntılarından ibarət, kiçik ölçülü konus. Qazın atılması ilə yaranır. псевдовулкан газовый gas pseudovolcano
denudasiya prosesləri nəticəsində açılan, gömülmüş relyef. рельеф откопанный exhumed forms of relief
cavan çöküntülər altında basdırılmış, bərk süxurlardan təşkil olunmuş və səthi denudasiya prosesləri ilə açılmış relyef formaları
denudasiya prosesləri ilə səthi açılmış erozion və yaxud abrazion qalıq (şahid) qayalar. ископаемые береговые скалы coast fossil-rock
şimal dənizində (AFR da və Niderlandda) sahil xəttinə yaxın hamar, zəif parçalanmış qumlu düzənliklər
ümumi istiqaməti sahilboyu qurunun geoloji strukturlarını düz bucaq (və ya ona yaxın) altında kəsən, sahil
1) çöküntü toplanmada yaranmış fasilə ilə ayrılan iki müxtəlif yaşlı süxur qatının təmas səthi; 2) iki süxur qatının tektonik pozulma üzrə təmas səthi
müxtəlif yaşlı, əksərən laylı süxurların təkcə məkanca deyil, həm də tarixən bir-birinə münasibətini müəyyən edir
çay yatağında suyun qollara ayrıldığı yer. гядж gazh
aşınma yamacında qırıntı yığını. гяджяля gazhala
Yerin əsasən, son geoloji tarixi dövründə (Dördüncü dövrdə) böyük iz qoymuş (morenlər, kamlar, ozlar) və geniş əraziləri əhatə etmiş buzlaşmalar
qırışıq strukturu qədim (alpaqədərki) qırışıqlıq epoxalarında yaranmış və sonrakı orogenezlər nəticəsində dəfələrlə mürəkkəbləşmiş dağlar
geoloji keçmişdə mövcud olmuş və qismən də müasir çayların tərk edilmiş qədim dərələri. прадолина ice-marginal valley
Dördüncü dövrün alt şöbəsi. древнечетвертичный отдел acient Quaternary series
bax: Parabolik dyunlar.
qırışıqlı özülü Kembriyə qədərki (əsasən İlkin kembriyə qədərki) törəmələrdən, çökmə süxur örtüyü isə-Fanerozoy və adətən Son Kembri yaşlı çöküntülərd
qədim su hövzələrinin müasir relyefdə saxlanılmış sahil xətti. древняя береговая линия ancient shore-line
qədim çöküntülərin yüksək seysmiklik şəraitində əmələ gəlməsinə dəlalət edən amillərəəsasən, süxurların tekstur xüsusiyyətinə görə müəyyən edilir
(hind.-qhatsıra dağlar; dağ keçidi) 1)dağ keçidi, dağ silsiləsi; 2)trapplarda birbirindən dik denudasion pillələrlə ayrılan, struktur səth
geomorfologiyada yer səthində müxtəlif mənşəli konusvari dərinlik (bax: Karst, uçqun qıfları). воронка crater
astanalı, kəskin meylli və dar dərəli çay yatağında suyun sürətlə axması стремнина rapid
tirə və silsiləsinin birbirinə əks yamaclarının birləşdiyi xətt. гребневая линия crest-line
süxurların, qırılma tektonika ilə, yerdəyişmə növlərindən biri. Bu zaman asılı qanad nisbətən aşağı, yatan qanad isə yuxarı istiqamətdə yerini dəyişir
qırılıb düşmə boyunca bir neçə metr yerdəyişməyə malik olan uçqun сбросообвал fault rockfall
(qırılma pozulmaları) qırılmış (parçalanmış) geoloji cisimlərin bir-birinə nisbətən yerdəyişməsi ilə müşayət olunan bir çox tektonik pozulmaların ümum
geoloji kütlələrin və süxurların deformasiyasına-çat və yarıqların əmələ gəlməsinə səbəb olan tektonik hərəkətlər (dizyunktiv dislokasiya)
yer səthi ilə qırılma müstəvisinin kəsişdiyi xətt. линия разрыва flow line, stream line
tektonik qırılmalar və yarıqlar xəttinə uyğun gələn morfostrukturlar (pillələr, dərələr və s.). Bax: lineament
bax: qırılma
bir və bir neçə on kilometrlərlə uzanan, külli miqdarda tektonik qırılma və pozulmalara məruz qalan, yer qabığı zonası
müxtəlif süxur və mineral qırıntılarından əmələ gələn, süxurlar. обломочные горные породы detrital rocks
qırışığın qurtaracağıonun müxtəlif qanadlarını təşkil edən layların birləşdiyi yer. Q. q. antiklinalın şarnirinin batmasını (qırışığın periklinal qapa
qırışığın ox səthinin şaquli və ya üfqi müstəvi, yaxud yer səthilə kəsişmə xətti. ось складки axial of folds
dənizin dibindən qalxan qırışıq sayəsində yaranır. Q. a. zəncir formasında materikləri əhatə edir və materik sahilindən dərin dənizlə ayrılır (Lesqaft
inkişafın erkən mərhələsində əsas oroqrafik elementləri, qırılma və pozulmaların zəif olduğu qırışıqlara uyğun gələn, dağlar
əsasən geosinklinal sistemlərin yerində əmələ gəlmiş mürəkkəb qırışıqlıq (qırışıq-qaymalı) sistemi. Əsas qırışıqları yaşına görə fərqləndirirlər (Arxe
qırışıqlı yayla adətən mürəkkəb strukturlu olub, yüksəyə qaldırılmış kürsü (sokol) və onun üzərində yerləşən dağ silsilələri ayrılır
inkişafının ilk mərhələlərində əsas oroqrafik elementləri plikativ dislokasiyalarla əmələ gələn, müxtəlif yaşlı tektonik dağlar
ilkin yaylanın tam dağılıb yerində ancaq parçaları qaldığı halda, ona qırışıqqaymalı yayla deyilir (Zupan,1914, s
elastikliyini itirmiş qırışıq vilayətlərdə təkrar orogenez zamanı yaranmış, dağlar. Q.q.d. horst və qrabenlərdən təşkil olunmuş ayrı-ayrı qaymalardan
qırılmalar üzrə bir-birinin üstünə gəlmiş qırışıqlı örtüklərin əmələ gətirdiyi dağlar. горы покровно-складчатые cover-folded mountains
yer qabığında qırışıq əmələgəlmə nəticəsində yaranmış struktur relyef. рельеф складчатый fold relief
yer qabığında layların qırışığa toplanmasına səbəb olan hərəkətlər. Q.t. h. dedikdə ilk növbədə geosinklinal vilayətlər üçün səciyyəvi olan və yer qab
qırışıq əmələgəlmə və eləcə də dağəmələgəlmə və qranitoidli intruziv maqmatizm proseslərinin güclənmə epoxası
(tektogenez) uzunmüddətli və fasiləsiz tektonik hərəkətlərin, (xüsusilə qırışıq əmələgəlmənin) nisbətən qısa müddətli sürətlənməsi hadisəsi, qalxma və
Belousova görə yer qabığında qırışıq əmələ gəlməyə səbəb olan tektonik hərəkətlər. складчатые движения folded movements
bax: qırışıqlıq fazası.
bax: Qırışıqlıq vilayəti.