HİDROQRAF

müəyyən dövr ərzində su sərfiinin dəyişməsini göstərən qrafikə hidroqraf deyi-lir. H. orta gündəlik su sərflərinin qiymətlərinə görə qurulur. H-ı tərtib etdikdə şaquli oxda su sərfiinin qiymətləri, üfiqi oxda isə günlər göstərilir. Adətən yazda su səfri artır, sonra azalaraq yayda minimum qiymət alır və payızda yenidən artır. Hər il üçün H. tərtib etmək olar. Su sərfi kəmiyyətini zamana vurmaqla axım həcmi alınır. H-ın daxilindəki sahəni təyin etməklə illik axım həcmini hesablamaq olar. Kiçik çayların və yağışla qidalanan çayların H-ları çoxzirvəli olur. Hər bir rejim bazasına məxsus səciyyəvi sü sərfləri ən böyük (maksimum) və ən kiçik (minimum) su sərfləridir. Həmin sərflər aşağıdakı xarakterik dövrlərə görə müəyyən edilir: Şəkil 13. Dağ çayının hidroqrafının parçalanma sxemi - illik maksimum və minimum su sərfləri; - yaz gursululuğu dövrünün maksimum su sərfləri; - daşqın dövrünün maksimum su sərfi; - yay aralıq fazanın minimum su sərfi; - qış aralıq fazanın minimum su sərfi. Hidroqraflardan istifadə edərək suyun qida maddələrinin qiyməti təyin edilir.
HİDROKRATİK HƏRƏKƏTLƏR
HİDROQRAFİK ŞƏBƏKƏ
OBASTAN VİKİ
Hidroqraf adası
Hidroqraf adası — Kara dənizində Nordenşeld arxipelaqı tərkibinə daxil olan adalar qrupu. İnzibati cəhətdən Rusiya Krasnoyarsk diyarı Taymır Dolqan-Nenes rayonu ərazisində yerləşir. Kara dənizində, arxipelaqın şimalında yerləşən ada. Heç bir qrupa daxil deyildir. Ruskiy adasının cənub-şərqində yerləşir. Ada arasında məsafə 10 metrlərə bərabərdir. Adalar qarasında qumlu say vardır. Görünür adalar əvvəllər bir olmuşdur. Adadan 2 km-dən bir qədər artıq məsafədə Şileyko adası, 4,5 km cənubda isə — Yermolov adası yeerləşir. Ətrafında çixlu kiçik adalara vardır.
Beynəlxalq Hidroqrafiya Təşkilatı
Beynəlxalq Hidroqrafiya Təşkilatı (ingiliscə International Hydrographic Organization) — üzv-dövlətlərinin hidroqrafik fəaliyyətlərinin koordinasiyası məqsədilə 1921-ci ildə yaradılmış beynəlxalq təşkilat. İlkin dövrdə "Beynəlxalq Hidroqrafik Büro" (ingiliscə International Hydrographic Bureau) adlanırdı. Mənzil qərərgahı Monakoda yerləşir.
Hidroqrafiya
Hidroqrafiya — qurunun müəyyən su obyektlərini (çayları, gölləri, bataqlıqları), onların mənşəyini, morfologiyasını, rejimini, landşaftın başqa elementləri ilə əlaqəsini və coğrafi yayılmasını öyrənən elm.
Hidroqraflar adası
Hidroqraf adası — Kara dənizində Nordenşeld arxipelaqı tərkibinə daxil olan adalar qrupu. İnzibati cəhətdən Rusiya Krasnoyarsk diyarı Taymır Dolqan-Nenes rayonu ərazisində yerləşir. Kara dənizində, arxipelaqın şimalında yerləşən ada. Heç bir qrupa daxil deyildir. Ruskiy adasının cənub-şərqində yerləşir. Ada arasında məsafə 10 metrlərə bərabərdir. Adalar qarasında qumlu say vardır. Görünür adalar əvvəllər bir olmuşdur. Adadan 2 km-dən bir qədər artıq məsafədə Şileyko adası, 4,5 km cənubda isə — Yermolov adası yeerləşir. Ətrafında çixlu kiçik adalara vardır.
Türkmənistanın hidroqrafiyası
Türkmənistanın hidroqrafiyası — Türkmənistan Respublikasının ərazisində yerləşən su hövzəsi. Türkmənistan çayları son dərəcə quraq iqlim, az yağış və buzlaq olmayan Türkmən dağlarının (Kopetdağ) əhəmiyyətsiz yüksəkliyi səbəbindən az və dayazdır. İstisna hal Amudərya çayıdır ki, o da Pamir buzlaqlarının əriyən suları ilə qidalanır. Ölkənin əsas ərazisi hazırda tamamilə çay şəbəkəsindən məhrumdur. Ölkənin çayları, XIX əsrin sonlarında əhəmiyyətli inkişaf yolu alaraq periferik ərazilərdə yerləşir, dağlardan qaynaqlanır və ayrıldıqdan sonra suvarma səbəbi ilə tez zamanda quruyur. XX-XXI əsrlərdə əhalinin sürətlə artması səbəbindən ölkənin ekologiyası və hidroqrafiyası xüsusilə çətin vəziyyətdədir. Konvensional olaraq ölkənin çayları üç hövzəyə bölünür: Aral, Xəzər və daxili hövzələr Amudərya, ümumiyyətlə, Orta Asiyanın və xüsusən də Türkmənistanın ən əhəmiyyətli çayıdır. Türkmənistanda Amudərya şərq sərhəd bölgəsindən təxminən 1000 km boyunca axır və buxarlanma, filtrasiya, suvarma və digər iqtisadi ehtiyaclar üçün suyunun əhəmiyyətli hissəsini (2000 m3 / saniyəyə qədər) itirir. Buzlaqların əriməsi səbəbindən çayda daşqınlar ilin ən isti aylarında (iyul-avqust), suya tələbatın artdığı, az su dövrlərində müşahidə olunur. Amudəryanın solundakı Nukus şəhərinin ərazisindəki Kunya Dəryanın qədim qolu, Sarıqamış çökəkliyinə doğru istiqamətlənir.
İsrailin iqlimi və hidroqrafiyası
İsraildə Aralıq dənizi iqlim tipi hakimdir. Ərazidə yay ayları quraq və isti,qış isə mülayim və rütubətli keçir. Yazda və yayda İsrail üzərində tropik, payızda və qışda isə mülayim enliklərin hava kütlələri hakimdir. Səth quruluşunun müxtəlifliyi ölkədə iqlim fərqlərinin yaranmasına səbəb olur. Ölkənin qərbindən şərqinə getdikcə yağıntıların miqdarı kəskin şəkildə azalır . Qərbdə yerləşmiş Qaliley yaylasına il ərzində 1000 mm-ə qədər yağıntı düşdüyü halda, şərqdə yerləşmiş Eylat bölgəsinə 50 mm yağıntı düşür. Ölkənin mərkəzi bölgələrinə 500 mm-ə qədər, Ölü dənizin sahillərinə isə 70–80 mm yağıntı düşür. Yanvar, fevral ayları ən çox yağış yağan aylardır .Ölkənin digər bölgələrinə nisbətən Xermon dağına qar daha çox yağır Aralıq dənizi sahil bölgəsində orta illik temperatur müsbət 20 dərəcə olduğu halda, dağlıq bölgələrdə bu göstərici bir neçə dərəcə aşağıdır. Orta temperatur yüksək olduğundan Aralıq dənizinin çimərliklərindən ilin 7-8 ayı istifadə etmək olar. Ölkənin ən isti yeri onun cənubundadır.

Digər lüğətlərdə