İNAL

Malik Əşrəf Seyfəddin Əbu Nasir İnal əl-Əlai əz-Zahiri Nasiri əl-Əcrud (Səyfəddin İnal ya da Seyfəddin Aynal; 1380, Qahirə – 26 fevral 1461, Qahirə) — 1453–1461-ci illər arasında Misirin 13-cü Burci Məmlük sultanı. Seyfəddin İnal 1381-ci ildə Qahirədə çərkəz tacir ailəsində anadan olmuşdur. Əvvəlcə ona "əl-Əlai" adını verən tacir Ələddin tərəfindən alınmışdır. Sonra isə Burci xanədanının qurucusu Sultan əz-Zahir Barquqa satdı. Barquq ilə xidmət etdiyi müddətdə İnal hərbi hazırlıq keçdi.

Çərkəz İnal, Şahzadə İnal və ya gürcü mənbələrinə görə Möhtəşəm İnal (çərkəzcə: Инал) — çərkəzlər və abxazlar tərəfindən şahzadələrin şahzadəsi adlandırılır, bunun səbəbi bütün çərkəz qəbilələrini birləşdirib Çərkəz dövlətini quraraq, bölgədəki güclü dövlətlərdən biri halına gətirməsidir. Bu dövlət onun ölümünün ardından müxtəlif hissələrə parçalanmışdır. İnaldan sonrakı dövrdə çərkəzlər Rus-Çərkəz müharibəsinə qədər birdə heç vaxt birləşə bilmədilər. İnanca görə, İnal Kabarda, Besleney, Çemguy və Hatıkuay qəbilələrinin atasıdır. İnalın ləqəbinin (Nef/Nexu) qaynağı dəqiq bilinməsə də, bəziləri bir gözünün kor olduğunu, bu səbəblə də şərq çərkəzcəsində kor mənasını verən Nef kəlməsindən gəldiyini, bizləri isə qərb çərkəzcəsində ziyalı mənasını verən sözdən gəldiyini iddia etmişdir. İnaldan əvvəl Çərkəz bölgəsində bir çox ağanın bölgə hakimiyyəti, özlərinə aid suveren sinifi vardı və təşkilatlı struktur inkişaf etmişdi. Teymuri-Çərkəz döyüşlərini çərkəzlər qazansa da, bu müharibənin nəticəsində Çərkəz bölgəsi böyük dağıntılara məruz qalmışdı. Taman yarımadasında torpaq sahibi olan İnal özünə əsasən Hegayk qəbiləsindən ibarət olan ordu qrup 1400-cü illərdə məqsədinin bir çox dövlətlərə bölünmüş çərkəzləri birləşdirmək olduğunu açıqladı və mərkəzi Çərkəz bölgəsinə doğru yola çıxaraq öz dövlətini qurduğunu elan etdi, digər dövlətləri isə tək-tək himayəsinə aldı. Çərkəz zadəganları və şahzadələri İnalın yüksəlişinə mane olmaq istəsələr də, Mzımta çayı sahilindəki döyüşdə 30 çərkəz ağası İnan və dəstəkçiləri tərəfindən məğlub edildi. On ağa edam edildi, geri qalan qismi isə tabe olacaqlarına and içdikdən sonra azad edildilər.

Xəlil İnalcık (26 may 1916, Konstantinopol – 25 iyul 2016[…], Ankara)— Krım Tatar əsilli Türk tarixçi. Avrasiya Akademiyasının qurucu üzvlərinin biridir.. == Həyatı == Balıkesir Müəllim Məktəbini bitirmişdir. 1935-ci ildə Ankara Universiteti Dil, tarix və coğrafya fakültəsi Yeni çağ tarixi ixtisasında bakalavr təhsilinə başladı. 1942-ci ildə Tanzimat ve Bulgar Meselesi adlı diplom işi hazırlamışdır. Uzun illər eyni fakültədə Osmanlı və Avropa tarixi haqqında dərslər vermiş və sonra 1972-ci ildə Çikaqo Üniversiteti Tarix fakültəsinə "Osmanlı tarixi profesörü" olaraq dəvət edildi. 1973-cü ildə The Ottoman Empire The Classical Age 1300-1600 kitabı nəşr olundu. Ölkə daxilində və xaricində müxtəlif universitetlərdə fəxri doktor ünvanları almışdır. 1993-cü ildə Bilkent Üniversitetinə dəvet edildi və burada Tarix fakültəsini qurdu. Həyatı və tarixçiliyi haqqında Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık Kitabı adlı müsahibələrindən ibarət kitabı 2005-ci ildə nəşr olunmuşdur.

Xəlil İnalcık (26 may 1916, Konstantinopol – 25 iyul 2016[…], Ankara)— Krım Tatar əsilli Türk tarixçi. Avrasiya Akademiyasının qurucu üzvlərinin biridir.. Balıkesir Müəllim Məktəbini tamamladı. 1935-ci ildə Ankara Universiteti Dil, Tarix və Coğrafya Fakültəsi Yeni Çağ Tarixi bölümündə yüksek öyrəniminə başladı. 1942-ci ildə Tanzimat ve Bulgar Meselesi adlı doktora tezini verdi. Uzun illər eyni fakültədə Osmanlı və Avropa tarixi üzerinə dərslər verdikten sonra 1972-ci ildə Chicago Üniversitesi Tarix Bölümünə "Osmanlı Tarixi Üniversite Profesörü" olaraq dəvət edildi. 1973-cü ildə kitabı The Ottoman Empire The Classical Age 1300-1600 yayımlandı. Yurt içi ve dışında çeşitli üniversitelerden fahri doktora payeleri aldı. 1993 yılında Bilkent Üniversitesinə dəvet edildi və burada Tarix bölümünü qurdu. Hələ Bilkent Üniversitesi Osmanlı Tarixi Bölümündə yüksek lisans və doktorluq tələbələrinə seminar dərsi verməkdədir.

Şərqi Dilləri və Sivilizasiyaları üzrə Milli İnstitut (fr. Institut national des langues et civilisations orientales) və ya qısaca INALCO — Fransanın Paris şəhərində yerləşən institut. Fransa Dövlət Şərq Dilləri və Mədəniyyətləri İnstitutunda Mərkəzi və Şərqi Avropa, Asiya, Sakit okean hövzəsi, Afrika və Amerikanın aborigen xalqlarının dilləri, həmin ərazilərdəki ölkələrin coğrafiyası, tarixi, siyasi, iqtisadi və ictimai həyatı tədris olunur. 1669-cu ildə, Fransa kralı XIV Lüdoviqin hakimiyyəti dövründə əsası qoyulmuş Gənclər Dil Məktəbi XX əsrdə institut statusu almışdır. İkinci dünya müharibəsindən sonra institutda tədris olunan dillərin sayı 50-yə çatmışdı. 1971-ci ildən indiki adla adlanan institut 3-cü Paris Universitetinin nəzdində idi. 1985-ci ildən isə müstəqildir. Hazırda institutda 11 mindən çox tələbə təhsil alır, burada Asiya, Afrika, Şərqi Avropa və Amerikanın yerli xalqlarına məxsus 96 dil və mədəniyyət tədris edilir. Tədris olunan fənlərin sayı isə 1500-ə çatır. Azərbaycan dili institutun Avrasiya departamentinə daxildir.

İnallı (fars. ايناللو‎) — İranın Ərdəbil ostanının Nir şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 208 nəfər yaşayır (47 ailə).

İnaloğulları bəyliyi (1098–1183) – Anadolunun fəthindən sonra Diyarbəkir və ətrafında qurulan I dönəm Anadolu bəyliyidir. Şimalda olan Artuklulara qonşudur.