f. quraqlıq il
XÜŞUN(İYY)ƏT ə. sərtlik, üzübozluq
ə. 1) cümə, bayram və s. günlərdə məsciddə dini məzmunda söylənən nitq; 2) kitab və ya məqalənin başında gözəl xətlə yazılmış müqəddimə
XÜTƏBA’ ə. «xətib» c. 1) xütbə oxuyanlar; 2) gözəl danışanlar; natiqlər; 3) nişanlılar
ə. 1) ərazi, yer; 2) qitə
ə. xatirə gəlmə, xatırlama, fikrə gəlmə
ə. yatmış, yuxulamış
ə. «xətt» c. xətlər
ə. addım, qədəm
ə. və f. addım atan, addımlayan
ə. yaşıllıq. Xüzrəti-övraq yarpaqların yaşıllığı
XÜZU’ ə. təvazö
ə. 1) geri dönmə, qayıtma; qaytarma; 2) təkrar etmə
ə. bax ianət (2-ci mənada)
ə. 1) kömək etmə, yardım göstərmə; 2) kömək, yardım (ümumi iş, yaxud ehtiyacı olan adam və ya camaat üçün toplanan pul)
ə. ianə olaraq, ianə yolu ilə
ə. 1) borc vermə; 2) borc
ə. 1) bəsləyib saxlama, yemək-içməyini təmin etmə; 2) yeyilən və içilən şeylərin toplusu; 3) məişət; yaşayış
İBA’ ə. razı olmama, qəbul etməmə; imtina
İBAD ə. «əbd» c. bəndələr; qullar. İB’AD ə. uzaqlaşdırma, qovma, kənaretmə
ə. 1) sitayiş etmə, pərəstiş etmə; sitayiş, pərəstiş; 2) namaz, dua; 3) qulluq, köləlik
ə. və f. bax ibadətxanə
ə. və f. ibadət yeri; məbəd (məscid, kilsə, senaqoq, monastır və s.)
ə. və f. ibadət edən
ə. Allahın bəndələri
ə. bax ibarət (2-ci və 3-cü mənalarda)
ə. və f. təmtəraqlı ifadələr işlətməyi sevən
ə. və f. boşboğaz, lağlağı
ə. 1) mütəşəkkil, mürəkkəb // düzəldilmiş; 2) ifadə, cümlə; 3) bir neçə söz və ya cümlədən ibarət tərkib; söz, kəlmə
ə. təzim
İBDA’1 ə. ixtira etmə, icad etmə, kəşf etmə; ixtira, icad, kəşf. İBDA’2 ə. yoxdan var etmə, vücuda gətirmə
ə. 1) əvəz etmə, dəyişmə; 2) sözdə səslərin yerdəyişməsi; metateza
ə. «ibrət» c. ibrətlər
İBHAM1 ə. 1) üstüörtülü ifadə etmə; 2) şübhə, güman. İBHAM2 ə. ayağın baş barmağı
İBQA’ ə. 1) daimiləşdirmə, əbədiləşdirmə; 2) olduğu kimi saxlama
ə. yetişdirmə, çatdırma
ə. müraciətnamə // rəsmi məlumat
ə. şeytan
ə. və f. bax ibliskaranə
ə. və f. iblis kimi, şeytan şəklində
ə. 1) oğul; 2) şəxs adları sistemində atanın adının əvvəlinə qoşularaq «ata adı» komponentini yaratmağa xidmət edir və tələffüzdə qoşulduğu addan ayrı
ə. zəmanə övladı, zəmanə adamı
ə. 1) səyyah, yolçu; 2) səfil, sərsəri
ə. bax ibrə
İBRA’ ə. 1) qaytarma; 2) bəraət qazanma; 3) ödəmə, vermə
ə. təkid etmə, israr etmə, xahiş və təkidlə birisini təngə gətirmə; təkid, israr
ə. 1) yəhudi; 2) qədim yəhudi dili
ə. büruzə vermə, üzə çıxarma, aşkara çıxarma
ə. iynə, mil