PARAGEOSİNKLİNAL ÇÖKƏKLİK

qədim aralıq massivlərinə uyğun gələn, izometrik formalı nəhəng materik-kənarı çökmə. впадина парагеосинклинальная parageosynclinal depression
PARAGEOSİNKLİNAL
PARATETİS
OBASTAN VİKİ
Parageosinklinal
Parageosinklinal (rus. парагеосинклиналь, ing. parageosyncline) — yun. para – yanında və geosinklinal 1) praktiki olaraq maqmatizm və metamorfizm inversiyasının iştirakı olmadan zəif deformasiyaya məruz qalmış və geo-sinklinallar üçün səciyyəvi əlamətləri olmayan, geosinklinallar; 2) okean və materiklərin arasında yerləşib, okeandan ensiz adalar silsiləsi ilə ayrılan, müasir geosinklinal tipi.
Qrabenvari çökəklik
Qrabenvari çökəklik (rus. грабенообразный прогиб, ing. graben-like depression) — uzunluğu 500–1000 km, eni bir neçə on km, bəzən 100–150 km-ə çatan ensiz, xətti uzanan iri mənfi platforma strukturu. Genetik cəhətdən dərin qırılmalarla əlaqədardır və platformanın inkişafının erkən mərhələlərində yaranır. Q. ç. inkişaf dövrü nisbətən qısa olur (bir neçə on mln. il) və bu müddətdə 2–3 km qalınlığında çöküntü toplanır; formalaşması adətən vulkanizmlə müşayət olunur.
Tektonik çökəklik
Tektonik hərəkət nəticəsində Yer qabığında əmələ gəlmiş çökəklikdir. Tektonik çökəklikdə adətən çöküntü və vulkanogen süxurlar toplanır. Geosinklinal batıqlar, dağlararası çökəkliklər, habelə okeanların dərin çökəklikləri, kənar və daxili dənizlərin çökəklikləri tektonik çökəklikdir.
Çökəklik karstı