SUFFOZİYA

/lat. suffossio-altını qazıma, altını oyma/ xırda məsaməli süxurlardan süzülən qrunt suları vasitəsilə həll olmuş maddələrin və xırda qırıntı hissəciklərin çıxarılması (mexaniki suffoziyası). Yeraltı boşluqların və sonralar isə üstdə yatan çöküntü qatın çökməsi ilə əlaqədar yer üstündə qapalı çökəkliklərin /nəlbəki, qıf və s./ əmələ gəlməsinə səbəb olur. S. adətən yerüstü müvəqqəti, sonralardan daimi axımı olan yarğanların və çay dərələrinin əmələ gəlməsi ilə nəticələnir. суффозия underwashing, suffosion
SUBVULKANLAR
SUKEÇİRƏN SÜXURLAR
OBASTAN VİKİ
Suffoziya
Suffoziya — torpaqda həll olmuş duzların (xlorid, xlorid-sulfat, karbonat) yuyulub çıxarılması, qruntların mikroaqreqat quruluşunun pozulması, enən su cərəyanları vasitəsilə xırda süxur hissəciklərinin yuyulub dərinə daşınması və sonradan yeraltı sularla çıxarılması. Mexaniki və kimyəvi suffoziya növləri ayrılır. Suffoziya nəticəsində üstdə yatan süxur qatlarının çökməsi, Yer səthində isə qapalı çuxurlar, yaxud xırda mikroçökmələr, "boşqablar" və daha iri enmiş sahələr əmələ gətirir. Kiçik çuxurların diametrı 10 m-dən 100–500 m, dərinliyi 0,1–1,5 m, iri çökmələrin ölçüləri uyğun olaraq, 600–1500 m-ə qədər olur. Suffoziya yumşaq torpaq, löss və ya digər yapışmayan materiallar çatları və oyuqları olan əhəngdaşı süxurunun alt təbəqəsinin üzərində olduqda baş verir. Yağış və səth suları bu materialı yavaş-yavaş bu çatlardan keçirir və altındakı mağaralara aparır. Zaman keçdikcə bu müxtəlif dərinlikdəki landşaftda depressiya yaradır. Suffoziya həm kütlə itkisi, həm də həcmli büzülmə ilə xarakterizə olunan torpaq strukturunun dağılmasına səbəb olan qeyri-sabitlik yaradan dağıdıcı bir prosesdir. Suffoziyada daha qaba hissəciklər nöqtə-nöqtə əlaqəsini itirirlər. Bu, dağıdıcı olmayan və həcmdə dəyişiklik olmadan kütlə itkisi ilə xarakterizə olunan yayılmadan fərqlidir.

Digər lüğətlərdə