Barana

Noyemberyan, Barana — Ermənistanda şəhər, Noyemberyan rayonunun mərkəzi. Ayrum dəmiryolu stansiyasından 20 kilometr aralıdadır.[1] Barana — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Qazax-Şəmşəddin qəzasında, indi Barana (Noemberyan) rayonunda kənd və Barana rayonunun mərkəzi.[2] Qaraqoyunlu Dərəsinin şimalını əhatə edən Barana mahalının adı Baranlı sülaləsi ilə bağlıdır.[3] Baranlı sülaləsi Qaraqoyunlular dövlətinin baniləri Qara Mansurun oğlu Bayram Xoca, Qara Yusif (Qaraqoyunlular) və Sultanqulu bəy Baranlı (Qütbşahlar dövlətinin banisi) kimi nümayəndələri ilə tanınır.[4][5]

şəhər
Noyemberyan
Gerb
Gerb
41°10′21″ şm. e. 44°59′37″ ş. u.HGYO
Ölkə  Ermənistan
Region Loru mahalı
Rayon Barana rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 898
Sahəsi
  • 3,6 km²
Mərkəzin hündürlüyü 820 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi
  • 5.310 nəf. (2011)
Rəsmi dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Nəqliyyat kodu 58
Digər
noyemberyan.am
Xəritəni göstər/gizlə
Noyemberyan xəritədə
Noyemberyan
Noyemberyan
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Toponimi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonun Barana adı tarixi mənbələrdə kənd və mahal adı kimi qeyd olunur. V. V. Radlovun fikrincə "barana" türk sözüdür və rus dilindəki "baran" sözü də qədim türklərin dilindən keçmişdir. Barana isə qoyunlu yer anlamındadır. Azərbaycan tarixçiləri isə bu toponimi Ağqoyunlu və Qaraqoyunlu tayfaları ilə bağlayır. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 4. I.1938-ci il fərmanı ilə yaşayış məntəqəsinin adı dəyişdirilib Böyük Oktyabr Sosialist inqilabının şərəfinə Noyemberyan qoyulmuşdur.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1728-ci ilə aid mənbədə İrəvan əyalətinin Sürməli nahiyəsində Barani kəndi qeyd olunur[6][7] İncəsu çayının adı ilə əlaqədar olaraq İncəsu da adlanmışdır. 1938-ci ildə ermənicə Noyemberyan adlandırılmışdır. Qaraqoyunluların Barani tayfasının[8][9] adını əks etdirir. Azərbaycanda Boranikəndin (Salyan rayonu adı ilə mənşəcə eynidir. (Şərqi Anadoluda Barana mahalı)

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, VII cild. Bakı, 1983. səh.287
  2. ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Ти-флис, 1913.
  3. ↑ (#empty_citation)
  4. ↑ (#empty_citation)
  5. ↑ (#empty_citation)
  6. ↑ Basbakanlik Arsivi. Qapu tahrir defterleri. № 808. 1728-ye tarihi. Revan eyal-eti Defteri.
  7. ↑ Qorqotyan Z. Sovet Ermənistanının əhalisi 1831–931-ci illərdə. Yerevan, 1931 (ermənicə).
  8. ↑ Qızılbaşlar tarixi, Bakı, 1995.
  9. ↑ Yusifov Y., Kərimov S. Toponimikanın əsasları. Bakı, 1987.