Göytürk xaqanlarının siyahısı

Birinci xaqanlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Taxt adı Şəxsi adı və digər adları Xatun Ailə münasibəti Hakimiyyəti Övladları
Ulu Yabqu

伊利吐務

Aşina Tuvu

阿史那吐務

Aşina Natulunun oğlu ? - təqr. 545 Bumın xaqan

İstəmi xaqan

Bumın xaqan

İllig xaqan

伊利可汗

Aşina Bumın 阿史那土門 Şahzadə Çanqle 長樂公主 Aşina Tuvunun oğlu 552 Qara İssıq xaqan

Muğan xaqan

Taspar xaqan

Qutluq xaqan

Mahan tigin

Rudan xaqan

İssıq xaqan 乙息記可汗 Aşina Qara 阿史那科羅 Bumın xaqanın oğlu 552–553 İşbara xaqan

Bağa xaqan

Muğan xaqan 木桿可汗 Aşina Yento 阿史那俟斤 Bumın xaqanın oğlu 553–572 Apa xaqan

İmperatriça Aşina

Yanqsu Tigin

Taspar xaqan

佗缽可汗

Bumın xaqanın oğlu 572–581 Amrak xaqan
Amrak xaqan 庵邏 581
Göytürk vətəndaş müharibəsi (581-)

Şərqi Göytürk xaqanlığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Taxt adı Şəxsi adı və digər adları Xatun Hakimiyyəti Övladları
İl Kül Şad Bağa Işbara Xaqan

伊利俱盧設莫何始波羅可汗

Aşina Şetu

阿史那攝圖

Çyan Çzın 581-587 Tulan xaqan

Yami xaqan

Küheçen Tigin

Jutan Tigin

Bağa xaqan

莫何可汗

Aşina Çulluq
阿史那处罗侯
Çyan Çzın 587-588 Yami xaqan

Aşina Sunişi

Tulan xaqan

都藍可汗

Aşina Yun Uluq
阿史那雍虞闾
Çyan Çzın 588-599
Tardu xaqan (575-599)

达头可汗

Bilgə xaqan (599-603)

毗伽可汗

Aşina Tiançüe

阿史那玷厥

Qara Çürin Türk[1]

599-603 Bağatur xaqan
Yami xaqan

啓民可汗

Aşina Çamqan
阿史那染幹
Şahzadə Anyi

Şahzadə Yiçenq

Tuyuhun Poşi[2]

603-609 Şibi xaqan

Çula xaqan

İllig xaqan

Yento şad

Çiçi şad

Börü şad

Şibi xaqan

始畢可汗

Aşina Doçişi

阿史那咄吉

Şahzadə Yiçenq 609-619 Tolis xaqan

Aşina Cieşeşuay

Çula xaqan

處羅可汗

Aşina Eltəbər Şad

阿史那俟利弗設

Şahzadə Yiçenq 619-621 Aoşe şad

Yuşe şad (Aşina Momo)

To şad (Aşina Şeer)

İllig xaqan

頡利可汗

Aşina Topi

阿史那咄苾

Şahzadə Yiçenq 621-630 Tiluçi

Yükük şad

Aşina Poluomen

Aşina Tigin

İl Etmiş bəy

Çin (Tan sülaləsi) tərəfindən işğal olundu. 13 avqust 639-cu ildə, Aşina Cieşeşuay üsyanı imperatoru qorxutduğu üçün Şərqi Göytürk xaqanlığı yenidən təsis olundu.
Çebi tigin (583-624)

夾畢特勒

Heşun knyazı (624-630)

Xuayxuay knyazı (630-639)

Çələbi xaqan

俟力苾可汗

Aşina Simo

阿史那思摩

Li Simo (639-cu ildən sonra)

李思摩

13 avqust 63916 aprel 647
İçün Çebi xaqan

乙注車鼻可汗

Aşina Hubo

阿史那斛勃

645 - 650 İşbara Tigin

Çebi Tigin

Cieman Tigin

İni Çör Börü[3] Aşina Nişufu

阿史那泥熟匐

679-680
Aşina Funian

阿史那伏念

680-681

Qərb yabquluğu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Taxt adı Şəxsi adı və digər adları Xaqan Hakimiyyəti Övladları
İstəmi xaqan Aşina İstəmi

阿史那室点密

Bumın xaqan

İssıq xaqan

Muğan xaqan

Taspar xaqan

554-576 Tardu xaqan

Tamqan şad

Tardu xaqan

达头可汗

Aşina Tiançüe
阿史那玷厥
Taspar xaqan 576-599 (yabqu kimi)

599-603 (ulu xaqan kimi)

Bağatur xaqan

Buxara yabquluğu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Taxt adı Şəxsi adı və digər adları Xatun Hakimiyyəti Övladları
Apa xaqan

伊利吐務

Aşina Talopien

阿史那大逻便

581-587 Nişa Tulu xaqan
Yanqsu Tigin

鞅素特勤

Aşina Yanqsu
阿史那鞅素
587-589 Nili xaqan

Basıl Tegin

Şekuy xaqan

Tonq Yabqu xaqan

Bağa şad

Nili xaqan
泥利可汗

El Təkin Buyruq xaqan

Hsianşi 589-603 Taman xaqan
Basıl Tegin Hsianşi 604

Qərbi Göytürk xaqanlığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fraksiya Taxt adı Şəxsi adı və digər adları Hakimiyyəti Övladları
Arslan xaqan

曷娑那可汗

Nikyu Çulo xaqan

泥厥處羅可汗

Taman xaqan

达曼可汗

Aşina Taman

阿史那达曼

604-612
Nuşibilər Şekuy xaqan

射匮可汗

611-618
Tonq Yabqu xaqan

统叶护

618-628 Tarduş şad

Şili Tölis teqin

Si Yabqu xaqan

Tulular Bağatur xaqan

莫賀咄可汗

628-630
Nuşibilər Si Yabqu xaqan

肆葉護可汗

Aşina Sili

阿史那咥力

631-633
Nuşibilər Tulu xaqan

咄陆可汗

Aşina Nişu

阿史那泥孰

633-634 İrbis İşbara Yabqu xaqan
Işbara Teriş xaqan

沙钵罗咥利失可汗

Aşina Tunqa

阿史那同俄

634-638
İli çayı sülhü imzalandı. Xaqanlıq iki yerə bölündü.

Nuşibi xaqanları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Taxt adı Şəxsi adı və digər adları Hakimiyyəti Övladları
İl Külüg şad 639-640
İrbis İşbara Yabqu xaqan

乙毗沙钵罗叶护可汗

Aşina Baobu

阿史那薄布

640-641 Tarduş şad

Şili Tölis teqin

Si Yabqu xaqan

İrbis Şekuy xaqan

乙毗射匮可汗

642-650
Işbara xaqan

沙钵罗可汗

Aşina Helu

阿史那贺鲁

650-657 Aşina Siyun
Tan sülaləsi işğal etdi
Civanqcüe xaqan

Bitmiş olanı davam etdirən xaqan

繼往絕可汗

Aşina Buçjen

阿史那步真

657-667 Aşina Kuşrak
Çzeçjunşiçju xaqan

Hökmdarına xidmət üçün sədaqətini tükədən xaqan

竭忠事主可汗

Aşina Kuşrak

阿史那步真

679-704 Aşina Xuaytao

Tulu xaqanları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Taxt adı Şəxsi adı və digər adları Hakimiyyəti Övladları
İrbis Tulu xaqan

乙毗咄陆可汗

Aşina Yükük

阿史那欲谷

638-642 İnan Cençu yabqu
Işbara xaqan

沙钵罗可汗

Aşina Helu

阿史那贺鲁

642-657 Aşina Siyun
Tan sülaləsi işğal etdi
Bağatur yabqu (?-657)

莫賀咄葉護

Çələbi Tulu xaqan

奚利邲咄陆可汗

Aşina Mişe

阿史那步真

657-662 Aşina Yuankin

Aşina Babu

Aşina Poluo

Cuçi xaqan

走其可汗

Aşina Şiubeitinq

阿史那施於北庭

671-676 (Tan sülaləsi vassalı kimi)

676-679 (müstəqil xaqan kimi)

Hsinqhsivanq xaqan

Məhv olunmuşu yüksəldən xan

興昔亡可汗

Aşina Yuankin

阿史那元庆

679-693 Aşina Tuçi

Aşina Syan

Çzeçjunşiçju xaqan

Hökmdarına xidmət üçün sədaqətini tükədən xaqan

竭忠事主可汗

Aşina Kuşrak

阿史那步真

679-704 Aşina Xuaytao

Onox xaqanları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Taxt adı Şəxsi adı və digər adları Hakimiyyəti Övladları
Tonq Yabqu xaqan Aşina Tuçi

阿史那俀子

693-700
Şihsinq xaqan

Onox xaqan

十姓可汗

Aşina Xuaytao

阿史那怀道

704-708 Aşina Çhiaoho

Aşina Çi

Aşina Sin

Hsinqhsivanq xaqan

Məhv olunmuşu yüksəldən xan

興昔亡可汗

Aşina Syan

阿史那献

708-717 Aşina Çen
Aşina Çen

阿史那震

735-736

İkinci xaqanlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]

Taxt adı Şəxsi adı və digər adları Xatun Hakimiyyəti Övladları
İltəriş xaqan

颉跌利施可汗

Aşina Qutluq

阿史那骨篤祿

İlbilgə xatun 682-694 Bilgə xaqan

Kültigin

Qapağan xaqan

迁善可汗

Aşina Moçur
阿史那默啜
694-716 İnal Tigin

Tonqa Tigin

Mo Tigin

Bilgə Tigin

Yoqaşi Tigin

Yanqvoçe tigin

Küçlük Bilgə xatun

İnal xaqan

拓西可汗

Aşina Füçü
阿史那匐俱
716
Bilgə xaqan

毗伽可汗

𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀𐰴𐰍𐰣

Aşina Bögü
阿史那默棘連
El Etmiş Bilgə xatun 716-734 Yollıq xaqan

Bilgə Qutluq xaqan

Syüan

Şahzadə Talo

1 qız və 1 oğlan

Yollıq xaqan

伊然可汗

Aşina İcan

阿史那伊然

734-739 Amrak xaqan
Bilgə Qutluq Tenqri xaqan

毗伽骨咄可汗

Aşina Qutluq Yabqu

阿史那骨咄葉護

739-741
Aşina Syüan 741
Qutluq Yabqu xaqan

骨咄葉護

Qutu Şexu 741-742
İrtəriş xaqan

伊跌伊施可汗

Ulu Bilgə xaqan

賀臘毗伽可汗

Aşina Şi

阿史那施

742-744 (Basmıl xaqanı kimi)
Ozmış Tigin xaqan

乌苏米施可汗

Aşina Ozmış

阿史那乌苏米施

742-743
Baymey xaqan

白眉可汗

Aşina Kulun bəy

阿史那鹘陇匐

743-745
Uyğur xaqanlığı tərəfindən işğal edildi

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Bobodzhan Gafurovich Gafurov, Central Asia: Pre-historic to Pre-modern Times, Volume 1, Shipra Publications, 2005, ISBN 978-81-7541-244-6, p. 328.
  2. Hsie Tanq Şu, 215a (1975:6029)
  3. Saadettin, Gömeç. "Türk Büyükleri XII"