Maliyyə əlaqələri

Maliyyə əlaqələri — bunlar dövlətin, müəssisələrin (təşkilatların, idarələrin) və vətəndaşların ehtiyaclarını ödəmək üçün vəsaitlərin formalaşdırılması, bölüşdürülməsi və istifadəsi ilə bağlı subyektlər arasında iqtisadi münasibətlərdir. Maliyyə münasibətlərinin xarakteri və məzmunu pul münasibətlərinin xarakteri ilə müəyyən edilir. Təsərrüfat subyektləri yaradılarkən, fəaliyyət göstərərkən və ləğv edilərkən onların təşkilati-hüquqi statusunun xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla müxtəlif maliyyə münasibətlərinə girirlər^[1].

Maliyyə münasibətlərini aşağıdakı əsas qruplara bölmək olar:

1. Müxtəlif mülkiyyət formalı digər müstəqil təsərrüfat subyektləri ilə gəlirlərin əldə edilməsi və bölüşdürülməsi və qeyri-əməliyyat əməliyyatlarının həyata keçirilməsi məqsədi ilə yaranmış münasibətlər, o cümlədən.
2. Səhmlər, istiqrazlar və digər qiymətli kağızlar vasitəsilə fərdi sahibkarlarla fiziki şəxslər arasında münasibətlər.
3. Müəssisənin hüquqi şəxs və işçi heyəti kimi münasibətləri.
4. Müəssisə daxilində əmək münasibətlərinə əsaslanan münasibətlər.
5. Baş müəssisənin (holdinqin) onun törəmə cəmiyyətləri və filialları ilə münasibətləri.
6. Vergilərin və icbari ödənişlərin ödənilməsində müəssisənin büdcə və büdcədənkənar fondlarla, habelə fiskal (vergi) orqanları ilə münasibətləri.
7. Müəssisənin maliyyə-kredit təşkilatları (banklar, investisiya şirkətləri, fondlar) ilə münasibətləri.

Dövlətlər arasında iqtisadi əməkdaşlıq beynəlxalq maliyyə münasibətlərinin mövcudluğunu nəzərdə tutur. Son illərdə dövlətlərarası maliyyə, kredit, hesablaşma və valyuta münasibətləri xeyli genişlənmişdir. Dövlətlər arasında iqtisadi, elmi-texniki və mədəni əməkdaşlığın formalarından biri olan bu əlaqələr, eyni zamanda, özünəməxsus xüsusiyyətlərə malikdir. Bu xüsusiyyətlərin uçotu bu münasibətləri beynəlxalq maliyyə münasibətlərinin bir qrupunda birləşdirməyə imkan verir. Beynəlxalq maliyyə münasibətlərinin dinamik inkişafı beynəlxalq maliyyə təşkilatlarının yaranmasına və dünya maliyyə mərkəzlərinin formalaşmasına səbəb olmuşdur^[2].