Ödəmə qabiliyyəti

Ödəmə qabiliyyəti (ing. solvency) — bir şəxsin və ya təşkilatın öz borclarını vaxtında və tam olaraq ödəmə imkanını ifadə edir. Bu qabiliyyət borclunun maliyyə sağlamlığının əsas göstəricilərindən biridir və banklar, kredit təşkilatları və digər maliyyə qurumları tərəfindən kreditlərin və ya borcların verilməsi qərarında mühüm rol oynayır.[1]

Maliyyə qurumları ödəmə qabiliyyətini dəyərləndirərkən,[2] kredit vermək və ya kredit şərtlərini müəyyənləşdirmək üçün bu amilləri və riskləri nəzərə alır.

Əsas göstəriciləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ödəmə qabiliyyətinin qiymətləndirilməsi üçün bir neçə əsas göstərici nəzərə alınır:

  1. Likvidlik — borclunun tezliklə pula çevrilə bilən aktivlərinin həcmini göstərir. Yüksək likvidlik borcun ödənilməsində daha çox təminat yaradır.
  2. Gəlir — şəxsin və ya şirkətin sabit gəlir mənbələrinin olması ödəmə qabiliyyətini gücləndirir. Aylıq gəlir borcları ödəmək üçün kifayət qədərdirsə, ödəmə qabiliyyəti yüksək sayılır.[3]
  3. Xərclərin və borcların idarə olunması — borclunun mövcud xərclərini və borc öhdəliklərini nəzarətdə saxlama qabiliyyəti, gələcəkdə borcu ödəmə qabiliyyətinə müsbət təsir edir.
  4. Borcluluq dərəcəsi (ing. Debt-to-Income Ratio) — borclunun ümumi borcunun gəlirə nisbəti ödəmə qabiliyyətinin qiymətləndirilməsində mühüm göstəricidir. Yüksək borcluluq dərəcəsi risk olaraq qiymətləndirilir.
  5. Maliyyə tarixi və kredit reytinqi — şəxsin və ya şirkətin əvvəlki borclarını ödəmə tarixi, həmçinin kredit reytinqi onların ödəmə qabiliyyəti haqqında məlumat verir.[4]

Ödəmə qabiliyyəti nisbəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Müəssisənin ödəmə qabiliyyəti müəyyən bir tarixə müəssisənin sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirmək üçün cəlb etdiyi mövcud və potensial maliyyə resurslarını nəzərə alan və növbəti dövr üçün onun maliyyə sabitliyi/qeyri-sabitlik dərəcəsini göstərən ödəmə qabiliyyəti əmsalı hesablaşma müddəti ilə müəyyən edilir. Ödəniş qabiliyyəti əmsalı cari aktivlərin (cari hesabdakı pul vəsaitləri, akkreditivlər, hazır məhsullar, onlayn mallar, bank və digər kreditlər, debitor borcları (mübahisəli və uğursuz olanlar istisna olmaqla), göndərilmiş mallar üzrə borc) məbləğinin nisbətinə bərabərdir. ) cari öhdəliklərin məbləğinə (ödəniş işçiləri və işçiləri üçün borc, sosial sığorta ödənişləri, cari vergi ödənişləri, kreditlər üzrə ödənişlər) mallar, xüsusi kredit hesabı üzrə banklara olan borcların ödənilməsi, məqsədli kreditlər və ehtiyaclar üçün kreditlər, müəssisənin cari ödənişləri).[5]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Gaist, Paul A. Igniting the Power of Community: The Role of CBOs and NGOs in Global Public Health. Springer. 2009. ISBN 978-0-387-98156-7. OCLC 310400989.
  2. ↑ Zietlow, John T; Seidner, Alan G. Cash & investment management for nonprofit organizations. John Wiley and Sons. 2007. ISBN 978-0-471-74165-7. OCLC 255472451.
  3. ↑ Ji, Yan; Konstantinos, Chalkias. "Generalized Proof of Liabilities". Computer and Communications Security (CCS). ACM. 2021.
  4. ↑ Chalkias, Konstantinos; Lewi, Kevin; Mohassel, Payman; Nikolaenko, Valeria. "Distributed Auditing Proofs of Liabilities". Zkproof. 2020.
  5. ↑ Dagher, Gaby G.; Bunz, Benedikt; Bonneau, Joseph; Clark, Jeremy; Boneh, Dan. "Provisions: Privacy-preserving Proofs of Solvency for Bitcoin Exchanges". Computer and Communications Security (CCS). ACM. 2015.