Mark Zukerberq

Mark Elliot Zukerberq (14 may 1984[1][2], Uayt-Pleyns[d], Nyu-York ştatı, ABŞ) — amerikalı biznes maqnatı, kompüter proqramçısı, internet sahibkarı və xeyriyyəçi. O, sosial media xidməti olan Facebook-un və onun icraçı sədri, baş icraçı direktoru və nəzarət paketi sahibi olduğu ana şirkəti Meta Platforms-un (əvvəlki adı ilə Facebook, Inc.) həmtəsisçisi olub.[4][5]

Mark Zukerberq
ing. Mark Elliot Zuckerberg
Doğum tarixi 14 may 1984(1984-05-14)[1][2] (40 yaş)
Doğum yeri
Həyat yoldaşı
Təhsili
Fəaliyyəti proqramçı, sahibkar, informatik, mesenat[d], baş icraçı direktor, xeyriyyəçi
Fəaliyyət illəri 2004-cü ildən
Üzvlüyü
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Zukerberq Harvard Universitetində oxuyub və burada 2004-cü ilin fevralında otaq yoldaşları Eduardo Saverin, Andryu MakKollum, Dastin Moskoviç və Kris Hyüz ilə birlikdə Facebook-u təsis edib. Əvvəlcə yalnız seçilmiş kollec şəhərciklərində fəaliyyətə başlayan sayt sürətlə böyüyüb və nəticədə kollecləri üstələyərək 2012-ci ildə bir milyard istifadəçiyə çatıb. Zukerberq 2012-ci ilin mayında səhmlərin böyük hissəsinə sahib olduğu şirkəti ictimailəşdirdi. 2007-ci ildə, 23 yaşında dünyanın ən gənc milyarderi oldu. O vaxtdan bəri o, öz vəsaitlərini "Chan Zuckerberg Initiative"nin yaradılması da daxil olmaqla, çoxsaylı xeyriyyəçilik işlərini təşkil etmək üçün istifadə edib.

Time jurnalı 2008, 2011, 2016 və 2019-cu illərdə Zukerberqi dünyanın ən nüfuzlu adamlarından biri adlandırıb və bir neçə dəfə onu finalçı kimi irəli sürüb. Facebook-un yarım milyarddan çox istifadəçiyə çatdığı il olan 2010-cu ildə İlin adamı seçilib.[6][7][8] 2016-cı ilin dekabrında Zukerberq Forbes-in "Dünyanın Ən Güclü İnsanları siyahısı"nda onuncu yeri tutub.[9] 2023-cü ildə Forbes 400 siyahısında o, 106 milyard dollarlıq şəxsi sərvəti ilə səkkizinci yerdə qərarlaşıb.[10] 2023-cü ilin noyabrına olan məlumata görə, Zukerberqin sərvəti Forbes tərəfindən 117 milyard dollar dəyərində qiymətləndirilib və onu dünyanın yeddinci ən varlı adamı edib.[11] Zukerberqin ilk karyerasını, hüquqi problemlərini və saytdakı ilk uğurlarını əks etdirən "Sosial şəbəkə" filmi 2010-cu ildə nümayiş olunub və iki Oskar mükafatı qazanıb.

Zukerberqin texnologiya sənayesində nüfuzu və sürətli yüksəlişi siyasi və hüquqi diqqətə səbəb olub. Facebook-un yaradılması Zukerberqi veb-saytın yaradılması və sahibliyi, həmçinin istifadəçi məxfiliyi ilə bağlı çoxsaylı məhkəmə proseslərinə cəlb edib. 2013-cü ildə o, immiqrasiya tərəfdarı olan FWD.us lobbi qrupunun həmtəsisçisi olub. 10 və 11 aprel 2018-ci il tarixlərində Zukerberq ABŞ Senatının Ticarət, Elm və Nəqliyyat Komitəsi qarşısında Facebook-Cambridge Analytica məlumat sızıntısı ilə əlaqədar Facebook tərəfindən şəxsi məlumatların istifadəsi ilə bağlı ifadə verib.[12]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mark Zukerberq 14 may 1984-cü ildə Nyu-York şəhərində doğulmuşdur. Atası Edvard diş həkimi, anası Karen psixiatr olmuşdur. Yəhudi olaraq böyüdülməsinə baxmayaraq ateist olduğunu demişdir.

Universitet illəri və Facebook

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Liseydə oxuyarkən elm sahələrində bir çox mükafat alan Mark Zukerberq, ABŞ-nin ən nüfuzlu universitetlərindən biri olan Harvard Universitetinə daxil oldu. Universitetin ilk illərində ən yaraşıqlı və ən gözəl tələbələrinin seçildiyi www.facemash.com saytını düzəltdi. Saytda Harvard Universitetinin bütün tələbələrinin şəkilləri vardı. Ancaq fotoşəkilləri tapmaq üçün universitetin məlumat bölməsinə girmək lazım idi. Məlumat bölməsinə icazəsiz daxil olduğu bilinən Mark, cəza verildiyi üçün təhsilini yarımçıq qoyaraq Harvard universitetini tərk etmişdir. Bundan sonra Harvard Universitetinin tələbələrini internet üzərində görüşdürmək üçün ikinci saytı olan Facebook saytını yaratdı. Facebook 18 ayda ABŞ-nin ən böyük ünsiyyət saytlarından biri oldu. Tezliklə facebook sərmayəçilərin çox böyük marağına səbəb olur və bu gün sahib olduğu 13 milyard 500 milyon dollarlıq büdcəyə malik olur. Mark Zukerberqin Facebook saytı 2011-ci ilin The Brand Finance Global 500 siyahısına görə dünyanın ən dəyərli 281-ci markası olur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Mark Zuckerberg // GeneaStar.
  2. ↑ 1 2 Mark Zuckerberg // Munzinger Personen (alm.).
  3. ↑ 1 2 Facebook's Mark Zuckerberg marries Priscilla Chan. CBS News, 2012.
  4. ↑ Napach, Bernice. "Facebook Surges and Mark Zuckerberg Pockets $3.8 Billion". Yahoo! Finance. July 26, 2013. January 18, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 17, 2017.
  5. ↑ Hiltzik, Michael. "Facebook shareholders are wedded to the whims of Mark Zuckerberg". Los Angeles Times. May 20, 2012. December 2, 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  6. ↑ "Mark Zuckerberg". Forbes. September 28, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 20, 2017.
  7. ↑ Grossman, Lev. "Person of the Year 2010: Mark Zuckerberg". Time. December 15, 2010. August 17, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  8. ↑ "The All-Time TIME 100 of All Time". Time. April 18, 2012. April 19, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 20, 2012.
  9. ↑ "The World's Most Powerful People". Forbes. December 2016. January 5, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 14, 2016.
  10. ↑ "Mark Zuckerberg". Forbes. October 2023. October 26, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 4, 2023.
  11. ↑ "Mark Zuckerberg". Forbes. December 22, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 10, 2023.
  12. ↑ "Facebook, Social Media Privacy, and the Use and Abuse of Data | United States Senate Committee on the Judiciary". www.judiciary.senate.gov. April 10, 2018. September 8, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 10, 2018.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]