Tütək səsi (film)

Tütək səsi — rejissor Rasim Ocaqovun filmi.^[1] 1976-cı ildə premyerası baş tutan "Tütək səsi" İsa Hüseynovun "Saz" və "Tütək səsi" əsərlərinin əsasında ekranlaşdırılıb.

Tütək səsi
Filmin afişası.
Janr	dram
Rejissor	Rasim Ocaqov
Ssenari müəllifi	İsa Hüseynov
Baş rollarda	Akif Məhərrəmov — Tapdıq Mixail Volontir — Cəbrayıl Məmmədrza Şeyxzamanov — İsfəndiyar kişi Zemfira Sadıqova — Xədicə Yusif Vəliyev — Qılınc Qurban Liya Eliava — Sayalı Səfurə İbrahimova — İsmət Xalidə Quliyeva — Milli Şükufə Yusupova — Tutu Ötkəm İsgəndərov — Nuru
Operator	Teyyub Axundov
Bəstəkar	Aqşin Əlizadə
Rəssam	Elbəy Rzaquliyev
İstehsalçı	"Azərbaycanfilm" Kinostudiyası
İlk baxış tarixi	20 mart 1976
Filmin növü	tammetrajlı bədii film
Müddət	82 dəq.
Ölkə	SSRİ
Dil	azərbaycanca
İl	1975
Texniki məlumatlar	9 hissə 2373 metr genişekranlı 35 mm
Rəng	ağ-qara
IMDb	ID0174363

Kinopovestdəki hadisələr İkinci Dünya müharibəsi illərində Azərbaycan kəndlərinin birində gərgin zəhmət, ümumxalq birliyi, eyni zamanda mürəkkəb insan münasibətləri mühitində cərəyan edir. Bu kənddə hər bir evdə müharibənin nəfəsi duyulur. Qadınlar və uşaqlar cəbhəyə getmiş ərlərin, ataların, oğulların yerinə çöl işlərini görürlər.

Filmdə həyat da, məhəbbət də, sarsıntı da, sevinc də var.

1976-cı ildə Frunzedə (indiki Bişkek) IX Ümumittifaq kinofestivalı

• Ssenari müəllifi İsa Hüseynova Qırğızıstan Yazıçılar İttifaqının diplomu və prizi verilmişdir.

• Film qrim rəssamı Elbrus Vahidovun kinoda ilk müstəqil işidir.
• Film aktyor Ötkəm İsgəndərovun kinoda ilk işidir.
• Film yazıçı İsa Hüseynovun "Tütək səsi" və "Saz" povestlərinin motivləri əsasında ekranlaşdırılmışdır.
• Filmdə kənd camaatının tarladan qayıtması səhnəsində 500 nəfər iştirak etmişdir.
• Filmdə İsfəndiyar kişinin sazda ifa etdiyi hava "Ruhani"dir. Bu epizod 9 dubla çəkilmişdir. Aktrisa Xalidə Quliyevanın dediklərinə görə İsfəndiyar kişini canlandıran Məmmədrza Şeyxzamanov hər dublda həqiqətən ağlayırmış.
• Natura çəkilişləri (Qusarın Xuray, Əniğ, Urva və digər kəndlərində çəkilib), kütləvi səhnələrdə kənd əhalisinin (500 nəfərə yaxın kənd sakini) iştirakı, real portret planlar əhvalata dokumental ton gətirir.
• "Tütək səsi" Rasim Ocaqovun "Qatır Məmməd"dən sonra ikinci tammetrajlı bədii filmidir. O, Cəbrayıl rolunda Qatır Məmməd obrazına çəkdiyi Şahmar Ələkbərovu görmək istəyirdi. Çəkilişlər başlananda Şahmar Ələkbərov ağır xəstələnir. Ona görə rejissor moldavan aktyoru Mixail Volontiri dəvət edir. Onun personajını isə Şahmar Ələkbərov səsləndirib.
• Tapdıq rolunun ifaçısı Akif Əli uzun müddət Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin mətbuat xidmətinin rəhbəri işləyib.
• Cəbrayılla Sayalının evinin qarşısındakı səhnə milis maşınlarının nəzarəti altında çəkilib. Kənd camaatına elə gəlib ki, aktyor doğrudan da əsgər namusuna sataşıb. Ona görə Volontiri döymək istəyiblər.
• Filmdəki "Ürfani" ("Ruhani") aşıq havasının ifaçısı Aşıq Hüseyn Saraçlıdır (1916–1987).

Ssenari müəllifi: İsa Hüseynov

Quruluşçu rejissor: Rasim Ocaqov

Quruluşçu operator: Teyyub Axundov

Quruluşçu rəssam: Elbəy Rzaquliyev

Bəstəkar: Aqşin Əlizadə

Səs operatoru: Akif Nuriyev

Rejisor: Ramiz Əliyev

Operator: R. Silonyan

Qrim rəssamı: Elbrus Vahidov

Montaj edən: Gülşən Səlimova

Rejissor assistenti: Cəfər Əsədov, Aydın Mahmudbəyov, S. Kaşiyev, E. Muradova

Rəssam assistenti: Fikrət Ələkbərov

Operator assistenti: Rəsul Bayramov (R. Bayramov kimi)

Redaktor: Fərman Kərimzadə

Filmin direktoru: Əli Məmmədov

Kadrarxası mətn: Həsənağa Turabov

Akif Məhərrəmov (Akif Əli) — Tapdıq

Mixail Volontir — Cəbrayıl

Məmmədrza Şeyxzamanov — İsfəndiyar kişi

Yusif Vəliyev — Qılınc Qurban

Liya Eliava — Sayalı

Səfurə İbrahimova — İsmət

Xalidə Quliyeva (Xalidə Qasımova kimi) — Milli

Şükufə Yusupova — Tutu

Ötkəm İsgəndərov — Nuru

Sadıq Hüseynov — Rza

Süsən Məcidova — Suğra xala

Gümrah Rəhimov — Muxtar

E. Paşayev

Zemfira Sadıqova — Xədicə

K. Rəsulova

Z. Fətəliyeva

Aqşin Rəsulov

Vaqif Mustafayev

İ. Babayev

Muxtar Avşarov

Sədaqət Zülfüqarova — kənd sakini

Səmayə Musayeva

M. Rəsulzadə

F. Məmmədov

Məmmədsadıq Nuriyev — Səlim

Sadıq Həsənzadə — Zahid

Gəray Əlibəyov

Şamil Süleymanov — Cümrü

Cəvahir Bayramova — kənd sakini

Şəmsi Şəmsizadə — Tahir

Rasim Balayev — Nuru (Ötkəm İsgəndərov) (titrlərdə yoxdur)

Şahmar Ələkbərov — Cəbrayıl (Mixail Volantir) (titrlərdə yoxdur)

Əminə Yusifqızı — Sayalı (Liya Eliava) (titrlərdə yoxdur)

Ofeliya Sənani — İsmət (Səfurə İbrahimova) (titrlərdə yoxdur)

Səməndər Rzayev — Muxtar (Gümrah Rəhimov) (titrlərdə yoxdur)

Əzizağa Qasımov — Zahid (Sadıq Həsənzadə) (titrlərdə yoxdur)

Ramiz Məlikov — Tapdıq (Akif Məhərrəmov) (titrlərdə yoxdur)

Həsənağa Turabov — Rəhman (titrlərdə yoxdur)

• Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 13.
• Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 32; 304; 511.
• M. Əmrahov. "Müharibə illərinin kino salnaməsi (1941–1945-ci illər)". //Təhsil, mədəniyyət, incəsənət.- 2004.- № 1.- səh. 126–129.
• Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 180; 220–223; 227–232; 268.
• Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 816.
• Sevda Sultanova "Cəbrayılla Sayalını NKVD məcburi evləndiribmiş – "Tütək səsi"nə çəkilməyənlər" Kulis.az
• Kərimov Hafiz. "Ürfani" havalarının variantlarına dair". Konservatoriya jurnalı, N:1–2(47), Bakı-2020

• Filmi izlə
• "Tütək səsi"nin Millisi: "O kadr milis maşınlarının nəzarəti altında çəkildi" – MÜSAHİBƏ