прил. 1) кьилин, виридалайни маналу. Сулейманан яратмишунрик квай асул лишанрикай сад диндиз аксивал я. М. М. Гь. ЧӀехи шаир. "Шарвили" эпос -халкьдин асул эсер я. Ам халкьди вичи вичиз туькӀуьрнавай, кьиникь течир, даими гуьмбет я. Р. Р. Лезги халкьдин игитвилин эпос. 2) диб авай, дибдин. ВикӀегь я жувандаз эгьуьндайла фур, ИкӀ асул ксарал алават я чун. С. К. Къадир. "Ахцегь-намеда" кьве сеферда къейд ийизвайвал, Сам-Саман везир эмир Къагьидин асил бине Шамдай тир. А. Шихсаидов. Тарихдин эсерриз баянар. 3) граммат. гафунин кьвед ва я са шумуд манайрикай кьилинди. Яц гафунин асул мана 'ацӀай жендек авай, аста къекъведай, кагьул, майишатда ишлемишзавай гьайван' я. Р. Синоним: кьилин, асас.
* асул авачир прил. диде-бубадин тербия алачирди, тербиясуз. Бед тир вич, асул авачир. Е. Э. Пис папаз. Бед тир вич асул авачир, Ихьтин са черпел тир ама. С. С. Мугьман тун тавур папаз.
* асул гьисабдай нар. санлай къачурла. Эхиримжи йисара асул гьисабдай яз аялар патал емишрин ва салан майвайрин ширеяр гъазурунал элячӀнавай комбинатдин коллективди цӀи машмашрикай тӀямлу шире гьазурна... Н. Къарибов. Пешекар патал консервияр.
* асул мана сущ.; 1) ихтилатдин, макъаладин, ктабдин кьилин фикир, мана. Гъилевай ктабдин асул мана лезги чӀал чириз куьмек гун я. Р. 2) гзаф манаяр авай гафунин кьилин мана. Месела, аслан гафунин асул мана «кацерин жинсинай тир гужлу ва къуватлу вагьши гьайван» я.
* асул падеж граммат., сущ.; вуж? вуч? суалриз жаваб гузвай лезги чӀалан кьилин падеж. Асул падеж гафунин кьилин форма я. Асул падеждин дибдикай актив ва секинвилин падежар арадиз къведа. Р. И. Гьайдаров, С. М. Мирзеханов, Гь. Р. Рамалданов. Лезги чӀал.