ИВИ

(-ди, -да, -яр) 1. qan; ивидин qan -i [-ı]; ивидин стӀал qan damcısı; ивидин тӀимилвал tib. qan azlığı, qansızlıq; ивидин дамарар anat. qan damarları; 2. məc. təbiət, fitrət; ивидик хьун qanında olmaq, təbiətində olmaq, fitrətində olmaq; 3. məc. dava, müharibə; adam öldürmə, qətl; ивияр экъичун qan axıtmaq, qan tökmək, müharibə etmək; ивияр экъич хьун qan tökülmək, qan axmaq, dava və qırğın düşmək; * вилериз иви хъиткьинун bax вил¹; гъилер ивидай кьацӀурун bax гъил; иви акун dan. qan görmək, aybaşı olmaq; иви атун a) tib. qanaxma; b) qanamaq, qan axmaq, qan gəlmək, qan sızmaq; иви гъун qanatmaq, qan axdırmaq; иви къачун tib. qanalma; qan almaq (damardan); иви къахчун qisas almaq; иви къекъуьн fiziol. qan dövranı; иви кьилиз ягъун qan başına vurmaq, bərk hirslənmək, qəzəblənmək; иви ругун a) qanı qaynamaq, çox xoşuna gəlmək; b) qan qaynamaq, qanı cuşa gəlmək, canlanmaq, dirçəlmək; c) qızışmaq, coşmaq, hiddətlənmək, özündən çıxmaq; иви фин a) bax иви атун a); b) qan getmək, çoxlu qan itirmək; иви фитӀинун qanını sormaq, istismar etmək; иви хъун a) qan içmək, zülm etmək, qəddarlıq etmək; b) bax иви фитӀинун; c) qanını içmək, öldürmək; иви чӀулав хьун qanı qaralmaq, dilxor olmaq, əhvalı təlx olmaq; иви чӀулаварун qan qaraltmaq, dilxor etmək, hirsləndirmək; иви экъуьчиз гун (тун) qan qusdurmaq, çox incitmək, başa bəla kəsilmək; иви экъуьчун a) tib. qan hayxırma, qan qusma; b) qan qusmaq, vərəm azarına tutulmaq; c) məc. olmazın əzab çəkmək, sıxıntı çəkmək; ивидал звал акьалтун bax иви ругун c); ивидал звал гъун qızışdırmaq, coşdurmaq, bərk hirsləndirmək, əsəbiləşdirmək; ивиди тухун qan aparmaq, çoxlu qan itirmək, özündən getmək; ивиди ялун qan çəkmək, qohumluq əlaqəsini biruzə vermək; ивидик фин (ивидик акатун) a) qanına yerimək (keçmək, işləmək), sirayət etmək, yoluxmaq; b) məc. iliyinə işləmək, vərdiş olmaq, kök salmaq; ивидилай авун qanına qəltan etmək, qanına boyamaq, qanını tökmək, öldürmək; ивидилай хьун qana boyanmaq, yarasından çoxlu qan axmaq; ивидин мукьвавал qan qohumluğu, yaxın qohumluq; ивидихъ къанихди qana həris, qana susamış, qaniçən, qəddar, yırtıcı (adam); ивидихъ къаних хьун qana susamaq, gözü qızmaq, qanıqmaq, dava arzulamaq.