[ккуьз] нар. вучиз ? Куьз жеда пашман, къарияр? Е. Э. Къарийриз. Заз сабур гуз, вун куьз шеда, лугьурбур... Е. Э. Заз сабур гуз. Аллагьди мал пай идайла датӀана, Гьамиша куьз тада зун пай атӀана? Е. Э. Азиз дустар; килигдачни зи гьалдиз? «Заз куьз тунач, лугьуз, хапӀа?» Шехьиз кесиб кьуьзуь буба С. С. Са къаридинни къужадин чӀиргъин. ГьакӀ нубатсуз и къалмакъал, Динж куьз тадач куьне мискӀан? С. С. Кавхадиз. Вучиз хьанва бейадалат? Куьз гуда на чаз хажалат? С. С. Урусатдиз. Сад гъизва на, сад тухузва, Жувавай эх тежер тӀалар Зи патав на куьз ракъузва. С. К. Им вуч регъ я? «Ава лугьуз куь Арада са кар», КьацӀурзава куьз Инсанвилин тӀвар?1 Ж. Им чи ара я. Эй инсанар, куьз герек ягъ-ягъун. И. Ш. Кьуьдар.
* куьз лагьайтӀа рах., союз себебдин табий придаточный предложение кьилиндахъ галкӀурдай союзвилин ибара. Ягь яни вун, намус яни лезгивал?! Вун бахтунихъ къекъвезвач, куьз лагьайтӀа Бахт багъишиз гьазур я - вун жагъайдаз. А. Къ. Дишегьлияр. Малум тирвал, чапхунчи халкьар чпин медениятдай ацукьай халкьарилай хейлин гуьгъуьна амукьун адетдин кар тир. Куьз лагьайтӀа, куьчеривили меденият арадиз гъана, ам вилик финиз къулай шартӀар яратмишдач. Р. Р. Лезги халкьдин игитвилин эпос. Уьзден вични вири кӀвалахрин гъавурда акьан тийизвайдини чир жезвай. Куьз лагьайтӀа, малла Магьамед вичин кӀвалахдал пара кьадар мукъаят кас тир. С. Ярагъви ашукь Уьзден. Синоним: вучиз лагьайтӀа.
* куьз я кӀус 'герек туш' манадин ибара. Ихьтин крар зи куьз я. М А. Алпаб.
* куьз ятӀа кӀус 'себеб чизвач манадин ибара. Куьз ятӀа, зав хъелна вуна, севдуьгуьм.... Севдуьгуьм.. Синоним: вучиз ятӀа(ни).