прил. 1) гзаф яшар хьанвай, аялвиляй акъатнавай. ХупӀ тӀвар ава чи халкьарин арада, АлукӀнава гъвечӀи, чӀехи - гьар сада. Е. Э. Яру, цӀару гуьллуь чит. 2) кьадардиз ва еридиз еке. ХупӀ чӀехи бунтар хьана. Е. Э. Гьинава? ЧӀехи жемят авай и хуьре подписчикарни гзаф я. К, 1989, 1.ӀӀ. ЧӀехи кӀел-кхьин чидачиртӀани, дидедихъ лап хъсан зигьин, кьатӀунар, девлетлу "хурун дафтар" авай. Ж. Гь. Руьгьдин, рикӀерин къелечи. 3) са диде-бубадин аялрин арада гзаф яшар авай. Чил къачузвай чӀехи гададихъ галаз анал зунни фенвай. X. Кьасумов. Будуцриз рехъ гайила... 4) тежрибалу, кесерлу. Лугьумир кьван, Юдинани чӀехи камалэгьли Лев Толстоян арада хуш рафтарвал ва дуствал аваз гзаф йисар тир. К, 1988, 22. XӀ.
* чӀехи авун гл. 1) гъвечӀи затӀунин размерар еке авун. \[НацӀамур\]. Керекуьре Пуркурович, зав са тӀимил пул гице, за, исятда фотографдиз эверна, куь кӀвачин кьилел са шикил яз тан, ам чӀехи авуна, рамкада туна чи институтдин кьуза патай куддайвал. Ф. Б. Филиал. 2) къулайвал авуна, тӀимил яшара авайди гзаф яшар авай ва сагълам гьалдиз гъун. Зун хвена чӀехи авур, заз фу гайи, зун пешедин иеси авур буба са раб хъияна секин хъия тӀун, гьадазни регьят хъижедай, вунни архайин хъижедай лагьайбурни хьана. Н. М. Буба. Аллагьди хуьй, армияда къуллугъдай хва хьанва. Антер бадеди хвена чӀехи авуна ам, цегьрен нек гуз... А. Къ. Нехирбанни лекь.
* чӀехи буба сущ. аялдиз вичин бубадин ва я дидедин буба. ЧӀехи бубад илифар Авунва, зи хва, Гзаф хьанва теклифар -КӀватӀнава арха. А. С. Хцихъ галаз ихтилат. Зи чӀехи буба Абдул-Гъани аскӀан буйдин, ацӀай беден авай, хъуькъверин кӀуфарик са жизви яру тав квай, ихтилатрал рикӀ алай итим тир. З. Р, ЧӀехи бубадин тӀуьнар. Хуьре заз мад садални шаламар алаз акурди тушир, вучиз лагьайтӀа и. кӀвачин къапар алукӀун адет яз амачир, гьатта чи чӀехи бубадин шаламарни къайи кӀвалин пипӀе агаж хьанвай. А. Къ. Нехирбанни лекь. Синоним: ата-буба.
* чӀехи бубавал сущ. аялдиз вичин бубадин ва я дидедин буба тир гьал. ЧӀехи бубавал еке бахт я. Р,
* чӀехи бубайрив прил. чӀехи бубайриз хас, чӀехи бубайриз талукь. ЧӀехи бубайри лугьудай: намус вридалайни чӀехи я. Р. Синоним: ата-бубайрин.
* чӀехи гьарф сущ., граммат. хас тӀварцӀин, гьар са предложенидин сифте гафуна кхьидай гьарф. Зи кьуншидин тӀвар Камал я, амма адаз камал авач. Р. Синоним: кьилин гьарф.
* чӀехи кас сущ. къуллугъдиз вине авай кас.... чӀехи ксари къул чӀугур тел ада вичив хвена, абур вад- ругуд хьайила, вич пичханадиз къвез Бегдин тӀварцӀел Рагълах шегьердиз рахкурна. А. А. Пад хьайи рагъ. ЧӀехи ксар чӀехи мурад рикӀеваз фида, фида анжах дуьм-дуьз рекьеваз. А. Ал. Гъуьрчехъан. Синоним: чӀехиди.
* чӀехи ратари гъвечӀи ратар тӀуьн гл., нин гзаф гишин тир гьисс акатун. – Хьанвачни-е ви гьуьндуьшка, -эхиз хъхьанач Агьмедавай, - чан акъудмир ман! ЧӀехи ратари гъвечӀибур нез эгечӀнава. А. Къ. Мал цаваравай савдагар ва я рикӀелни алачир командировка.
* чӀехи рикӀ авай прил.,; вуж мергьяматлу, акьалтӀай намуслу. Заз чиз, Сейфедин, абур исятда фермадал агакь хъувунва. Валлагь, гзаф чӀехи рикӀ авай инсан я. Б. Гь. Гъетер.
* чӀехи тӀуб сущ. гъилин, кӀвачин тупӀар башламиш жезвай куьруь, амма яцӀу тӀуб. - Эгь! - лагьана, солдатди чӀехи тӀуб акӀурна пеле... А. Ф. Дяве.
* чӀехи хьун гл., вуч кьадардиз ва еридиз гзаф хьун. ЧӀехи хьана няниз суьруь... Ф.