online ehtiyat hisseleri baki
www.4teker.az — Azərbaycanda avtomobil ehtiyat hissələrinin onlayn satışını həyata keçirən bir platformadır və Bakı şəhəri ilə yanaşı, digər şəhər və rayonlara da sürətli çatdırılma xidmətləri təqdim edir.

ALPİNİ́ZM

[Alp dağları adından] Dağ turizmi; uca dağların təpəsinə, buzlaqlara çıxmaqdan ibarət idman növü. Alpinizm tədbirlərinin təşkili. Beynəlxalq Alpinizm Assosiasiyası İttifaqı. Alpinizmdə xüsusi ləvazimatdan istifadə olunur.
ALPİNİ́ST
ALT
OBASTAN VİKİ
Alpinizm
Alpinizm — dağlara dırmanmanı əhatə edən qeyri-olimpiya idman növüdür. Alpinizm eyni zamanda aktiv istirahəti əhatə edir. 18–19-cu əsrlərdə avropalı (ingilis və fransızlar başda olmaq üzrə) zənginlərin boş zamanlarını qiymətləndirmə və həyatlarının təkrarlananlarını yeni macəralarla bəzəmə axtarışı alpinizmin meydana gəlməsinə səbəb oldu. Bu idman növü XX əsrin əvvəllərindən digər xalqların da diqqətini çəkmişdır. Beynəlxalq bir idman halına gəlməsi isə, 1931-ci ildə, mərkəzi Cenevredə olan Beynəlxalq Alpinistlər Birliyinın qurulması ilə mümkün olmuşdur. Sonrakı illərdə, müəyyən texniki və təhlükəsizlik üsullarının inkişaf etdirilməsi ilə özünə xas intizamı və qanunları olan bir idman halına çevrilən alpinistlik, bir çox təbiət idmanının da önünü açmışdır. Müasir dövrdə ən çox rəğbət görən təbiət idmanlarından biri olsa da, bu idmana əlavə oluna biləcək yeniliklərin azalması, yeni nəsillərin yeni təbiət idmanlarına daha çox maraq duyması səbəbi ilə, XX əsrin əvvəllərindəki məşhurluğunu itirməyə başlamışdır. Hər il 8 avqustda bütün dünya Beynəlxalq alpinizm gününü qeyd edir. Yeni zirvələrə biganə qalmayan hər bir kəsin qeyd etdiyi bu bayram iki nəfərin – həkim Mişel Qabriel Pakkard (Michel Gabriel Paccard) və dağ bələdçisi Jak Balmatın (Jacques Balmat) sayəsində yaranmışdır. 1786-cı il məhz avqustun 8-də onlar Alp dağlarının ən yüksək nöqtəsi olan Monblan zirvəsinə uğurla qalxdılar.
Azərbaycan Alpinizm Federasiyası
Azərbaycan Alpinizm Federasiyası — 1963-cü ildə yaradılmış, 1997-ci ildən rəsmi şəkildə dövlət qeydiyyatına alınmış idman federasiyası. == Haqqında == Azərbaycanda alpinizmin yaranması XX əsrin otuzuncu illərinə təsadüf edir. O vaxtlar müxtəlif peşə sahiblərini alpinizmə cəlb edirdilər. İlk dəfə "Neftçi" idman klubu neftçiləri özündə birləşdiribdir. 1936-cı ildə ümumittifaq alpiniada tərkibində "Neftçi"nin böyük alpinist qrupu "Elbrus" dağını fəth etmək üçün Kabardin-Balkariyaya yola düşüblər. Müharibə və müharibədən sonrakı dövrlərdə Azərbaycan alpinizmi ağır dövrlərini yaşayıb. Uzun illər alpinizm yalnız bir neçə nəfərin ruh yüksəkliyi nəticəsində inkişaf edirdi. Bunlardan Leonid Zorin, Oleq Tereşenko, Oleq Drozdovski, Georqiy Qvozdev, Nəcməddin Hacıyev, Talıb Səlimxanov, Şərqiyyə Abbasova və daha bir neçə nəfərin adını çəkmək olar. Qrup rəhbəri E. Manuçarov idi. 1952-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Kabineti ölkədə alpinizm məsələsinə baxaraq qərara aldı ki, bu idman növü Həmkarlar İttifaqının tabeliyinə verilsin.
Türkiyə Alpinizm Federasiyası
Türkiyə Alpinizm və Qış İdmanları Federasiyası 1936-cı ildə qurulmuşdur. Təsisçisi və ilk prezidenti Lətif Osman Çıkıgildir. Alpinizm və Qış İdmanları Federasiyası 21 iyul 1966-cı ildə Alpinizm Federasiyası və Xizək Federasiyası olaraq iki hissəyə ayrıldı. 1966-ci ildə yeni qurulan Türkiyə Alpinizm Federasiyasının təsisçisi və rəhbəri İsmət Ülkər, ilk başçısı isə Latif Osman Çıkıgil olmuşdur. == Sahələr == Alpinistlik İdman dırmanışı Dağçılıq xizəyi Dağçılıq qaçışı Buz dırmanması Kanyoning Dağçılıq gəzintisi və gəzinti rəhbərliyi == Prezidentlər == Lətif Osman Çıkıgil (1936 - 1941) Nizaməddin Kırşan (1941 - 1944) Asım Kurt (1944 - 1966) Lətif Osman Çıkıgil (1966 - 1973) Dr. Bozkurt Ergör (1973 - 1976) Dr. Güner Ünal (1977 - 1978) Müzəffər Tıraş (1978 - 1979) Prof. Dr. Əbdülməcid Doğru (1980 - 1990) Erdem Büyükbingöl (1990 - 1992) Dr. A. Tayfun Tercan (1993 - 1995) Ziya Mengenecioğlu (1996 - 1997) Alaattin Karaca (1997 - 2016) Prof.Dr.
Alpinizmin qızıl dövrü
Alpinizmin "Qızıl Dövrü" (Golden Age of Alpinism) —1854–1865-ci illər arasında Alp dağlarında baş vermiş alpinist ekspedisiyalarına verilən addır. Bu dövr İsveçrə və İtaliya Alplarının kəşfi və bir sıra məşhur zirvələrin ilk dəfə fəthi ilə yadda qalmışdır. Alpinistlər, əsasən, Avropa aristokratiyasından və ya elmi dairələrdən olan şəxslərdən ibarət idi və məqsədləri hələ də insan ayağı dəyməmiş zirvələrə çıxmaq və bu bölgələri tədqiq etmək idi. == Əsas hadisələr və nailiyyətlər == Matterhorn Zirvəsinin (4,478 m) və Eiger (3,967 m) (1865) ilk dəfə fəth edildi. – Edward Whymper, John Tyndall və Leslie Stephen kimi tanınmış şəxslər Matterhorn zirvəsinə ilk uğurlu çıxışı həyata keçirərək, bu dövrün ən möhtəşəm nailiyyətlərindən birinə imza atmışdılar. Bu çıxış çox çətin və təhlükəli idi, lakin alpinistlərin uğur əldə etməsi bu dövrü zirvəyə çatdırdı. Monte Rosa, Jungfrau, Weisshorn kimi zirvələrin fəthi – Bu dövrdə bir çox məşhur zirvələr fəth edildi, yeni marşrutlar açıldı, və bu, dağ alpinistlərinin bu idman növündə ciddi irəliləyiş əldə etməsinə kömək etdi. Dağlıq ərazilərin xəritələşdirilməsi və elmi araşdırmalar – Alpinistlər yalnız zirvələrə çıxmaqla kifayətlənmirdilər, həm də dağlıq ərazilərin geologiyası, bitki və heyvan aləmini tədqiq edirdilər. Bu dövrdə fəaliyyət göstərən alpinistlər üçün alətlər və geyimlər müasir standartlarla müqayisədə çox sadə idi. Bu, onların cəsarətini və dözümlülüyünü daha da vurğulayır.

Значение слова в других словарях