Lüğətlərdə axtarış.

Əvəlik (lat. Rumex) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Əvəlik kosmopolit bitki olub. Yer kürəsinin hər yerində yayılmışdır. Əvəlik cinsinin dünya florasının tərkibində 150-ə qədər növünə rast gəlmək olar. Bu növlərin əksəriyyətinə şimal yarımkürəsinin mülayim iqlim zonalarında rast gəlinir. Əvəliyin Qafqazda 25, Azərbaycanda isə 17 növü yayılmışdır. Əvəlik növlərinin əksəriyyəti mal-qara üçün qüvvətli yem, gön-dəri sənayesi üçün aşı əhəmiyyətli, dərman xüsusiyyətli, boyaq təbiətli olmaqla yanaşı, həm də qiymətli qida və ədviyyat bitkisi sayılır. Turştəhər əvəlik — Rumex acetosella. Bu çoxillik, çılpaq ot bitkisidir.

Adi əvəlik (lat. Rumex acetosa) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü. Acetosa agrestis Raf. Acetosa amplexicaulis Raf. Acetosa angustata Raf. Acetosa bidentula Raf. Acetosa fontanopaludosa (Kalela) Holub Acetosa hastifolia Schur Acetosa hastulata Raf. Acetosa magna Gilib. Acetosa officinalis Gueldenst. ex Ledeb.

Rumex acetosella (lat. Rumex acetosella) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex alpinus (lat. Rumex alpinus) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex aquaticus (lat. Rumex aquaticus) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex arifolius (lat. Rumex arifolius) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Adi əvəlik (lat. Rumex acetosa) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü. Acetosa agrestis Raf. Acetosa amplexicaulis Raf. Acetosa angustata Raf. Acetosa bidentula Raf. Acetosa fontanopaludosa (Kalela) Holub Acetosa hastifolia Schur Acetosa hastulata Raf. Acetosa magna Gilib. Acetosa officinalis Gueldenst. ex Ledeb.

Rumex bucephalophorus (lat. Rumex bucephalophorus) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex patientia (lat. Rumex patientia) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü. Acetosa patientia (L.) M.Gómez Lapathum hortense Garsault [Invalid] Lapathum hortense Lam. Rumex callosus (F. Schmidt ex Maxim.) Rech. f. Rumex interruptus Rech. f. Rumex patientia subsp. callosus (F. Schmidt ex Maxim.) Rech. f.

At əvəliyi (lat. Rumex confertus) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü. Çoxillik ot bitkisi olub, hündürlüyü 60-150 sm-ə bərabərdir. Gövdəsi çılpaq, şırımlı olub, yuxarı hissəsi budaqlanandır. Yarpaqları saplaqlı, çətirşəkilli, gövdənin aşağı hissəsinin yarpaqları uzunsov üçbucağabənzər-yumurtaşəkilli, əsası ürəkşəkilli, künclu, uzunluğu 2,5 sm, eni isə 12-13 sm, yuxarı hissəsinin yarpaqları isə yumurtavari-neştərşəkilli olub, əksər yarpaqları kiçikdir. Yarpaqlarının əsasən aşağı hissəsi damarlı və xırda tükcüklüdür. Çiçəkləri demək olar ki, yarpaqsız, sıx, ensiz silindrik, 6 bölümlü olmaqla, yaşıl rənglidir. Meyvələri 3 bölümlü, oval, qəhvəyi fındıqcadır. Qısa şişkinlikli kökümsovları yastı, zəif budaqlanan kökə çevrilir. Çəmənliklərdə, otlu çay kənarlarında, meşə talalarında, otlaq, əkin yerlərindəki alaq otları içərisində rast gəlinir.

Rumex conglomeratus (lat. Rumex conglomeratus) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Qumral əvəlik (lat. Rumex crispus) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü. Çəmənliklərdə və sahələrin kənarında, çay kənarlarında, su arxları və yolların kənarında alaq otu kimi bitir. Hündürlüyü 50-100 sm olan çoxillik ot bikisidir. Gövdəsi bərk, çılpaq və azacıq şırımlıdır. Qalın və lansetvari cod yarpaqları saplaqlı, uzunsov- lansetvari və ya uzunsov-xəttvaridir. Saplaq tərəfi yumru və ya ürəkvari şəkildə daralmış, ucları iti, qıraqları burulmuş-dalğavaridir. Çoxçiçəkli dəstə kimi birləşən çiçəkləri dar uzun süpürgəvarı çiçəkqrupu əmələ gətirir. Meyvələri 2 mm uzunluğunda tünd mixəyi rəngli, parıltılı, iti üçkünc qozcuqlardır. May-iyul aylarında çiçəkləyir və meyvə verir.

Adi əvəlik (lat. Rumex acetosa) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü. Acetosa agrestis Raf. Acetosa amplexicaulis Raf. Acetosa angustata Raf. Acetosa bidentula Raf. Acetosa fontanopaludosa (Kalela) Holub Acetosa hastifolia Schur Acetosa hastulata Raf. Acetosa magna Gilib. Acetosa officinalis Gueldenst. ex Ledeb.

Rumex hydrolapathum (lat. Rumex hydrolapathum) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex patientia (lat. Rumex patientia) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü. Acetosa patientia (L.) M.Gómez Lapathum hortense Garsault [Invalid] Lapathum hortense Lam. Rumex callosus (F. Schmidt ex Maxim.) Rech. f. Rumex interruptus Rech. f. Rumex patientia subsp. callosus (F. Schmidt ex Maxim.) Rech. f.

Rumex longifolius (lat. Rumex longifolius) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex lunaria (lat. Rumex lunaria) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex maritimus (lat. Rumex maritimus) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex nivalis (lat. Rumex nivalis) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex obtusifolius (lat. Rumex obtusifolius) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex palustris (lat. Rumex palustris) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex patientia (lat. Rumex patientia) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü. Acetosa patientia (L.) M.Gómez Lapathum hortense Garsault [Invalid] Lapathum hortense Lam. Rumex callosus (F. Schmidt ex Maxim.) Rech. f. Rumex interruptus Rech. f. Rumex patientia subsp. callosus (F. Schmidt ex Maxim.) Rech. f.

Rumex pulcher (lat. Rumex pulcher) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü. Rumex pulcher subsp. anodontus (Hausskn.) Rech.f. Rumex pulcher subsp. cassius (Boiss.) Rech.f. Rumex pulcher subsp. raulinii (Boiss.) Rech.f. Rumex pulcher subsp. woodsii (De Not.) Arcang.

Rumex sanguineus (lat. Rumex sanguineus) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Rumex scutatus (lat. Rumex scutatus) — qırxbuğumkimilər fəsiləsinin əvəlik cinsinə aid bitki növü.

Ağ çürümə – bitkilərin göbələk xəstəliyi. Törədicisi Sclerotinia libertiana göbələyidir. İnfeksiya mənbəyi səpin və əkin materialı, torpaq , bitki qalıqlarıdır. Xiyar, kələm, qabaq, sarımsaq, yerkökü, günəbaxan, tütün, çətənə, paxla, tərəvəz və s. bitkilərə yoluxur. Əsasən, vegetasiya dövründə və saxlanma zamanı baş verir. Meyvə köklü bitkilərin toxumluqlarına böyük zərər verir. Zədələnən orqanlar üzərində əmələ gələn sulu, qonur ləkələr qara sklerosili pambıgabənzər ağ kiflə örtülür. === Mübarizə tədbirləri: === Düzgün növbəli əkinə riayət etmək, məhsulu vaxtında yığmaq və düzgün rejimdə saxlamaq; istixananın havasını rütubətləndirmək. == Mənbə == Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə).

Sintetik hürmə İnsan səsini sintez edən cihazlar çoxdan məlumdur. Məsələn, telefon vasitəsilə "danışan saatlarda" saatı məhz sintezator səsləndirir. Hal-hazırda isə Böyük Britaniyanın Şeffil universitetindən olan Rojer Mur it səsinin sintezatorunu yaratmışdır. Bu cihazda heyvanın ağ ciyərləri, boğazı və səs telləri proqramlı şəkildə modelləşdirilmişdir. Belə ki, itin ölçülərindən və əhvalı-ruhiyyəsindən (həyəcanlı, şən və ya ac olmasından) asılı olaraq səslər dəyişir. Cihaz yeni it - robotlar modellərində tətbiq olunacaqdır. R.Mur hesab edir ki, onun cihazı hər-hansı bir məməlinin səsini də oxşada bilər.

Brümer (fr. brumaire, lat. brume sözündən — duman) — Böyük Fransa inqilabından sonra tərtib olunmuş, 1793 cü ilin 1 yanvarına qədər qüvvədə olmuş təqvimə əsasən II ay (22/23 oktyabr — 20/21 noyabr).

Urumçi (Uyğurca: ئۈرۈمچی Ürümchi, Çincə: 乌鲁木齐 / 烏魯木齊), Çinin şimal-qərbində Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunun paytaxtı olan 2,681,834 əhalili bir şəhərdir. 10.989 km²'lik bir sahə qablar. Şəhərin adı 1954-cü ilə qədər Dihua idi. Bu tarixdən sonra adı Urimçi və indiki vaxtda da Wurimçi olaraq dəyişdirilmişdir. Çinin qərbə açılan ən əhəmiyyətli yollarındandır. Dəmiryolu nəqliyyatında əhəmiyyətli bir keçiddir. Urumçi Elisindəki rayonlar: Tanrı Dağı rayonu - 天山区 Tiānshān Qū; Saybağ rayonu - 沙依巴克区 Shāyībākè Qū; Yeni şəhər rayonu - 新市区 Xīnshì Qū; Şuymogu rayonu - 水磨沟区 Shuǐmògōu Qū; Tudun Həbə rayonu - 头屯河区 Tóutúnhé Qū; Dabançeng rayonu - 达坂城区 Dábǎnchéng Qū; Midun rayonu - 米东区 Mídōng Qū; Urumçi nahiyəsi - 乌鲁木齐县 Wūlǔmùqí Xiàn.