Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ВПЯЛИТЬ

    сов. 1. xüs. gərmək, çəkmək (kərgahda); 2. dan. soxmaq, itələmək, yerləşdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЫПАЛИТЬ

    ВЫПАЛИТЬ I сов. dan. 1. atmaq (tüfəng və s.); 2. məc. demək, söyləmək, yağdırmaq. ВЫПАЛИТЬ II сов. yandırmaq, oda vermək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • выпялить

    ...-лишь; св. см. тж. выпяливать, выпяливаться что = вытаращить Выпялить глаза.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • выпалить

    -лю, -лишь; св.; разг. 1) Выстрелить. Выпалить из ружья, из пушки. 2) что Сказать, выкрикнуть внезапно, неожиданно и быстро. Выпалить новость. Выпалит

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • впалый

    -ая, -ое. см. тж. впалость Вдавшийся внутрь; ввалившийся. В-ые щёки. В-ая грудь.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ввалить

    ввалю, ввалишь; вваленный; -лен, -а, -о; св. см. тж. вваливать = ввалиться 2)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЫПЯЛИТЬ

    сов. irəli çıxartmaq; ◊ выпялить глаза gözlərini bərəltmək, gözlərini zilləyib baxmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВПЯТИТЬ

    сов. dan. itələmək; dal-dalı itələyib içəri salmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВПАЛЫЙ

    прил. çuxura düşmüş; çökək, batıq (yanaq, döş və s.)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВВАЛИТЬ

    сов. 1. tökmək, yıxmaq, atmaq, əndərmək (bir şeyin içinə); 2. döymək, döşəmək, vurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЫПАЛИТЬ

    1. ягъун (тфенг). 2. пер. садлагьана лугьун, тарпна лугьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВПАЛЫЙ

    къениз хъфенвай, хъалхъамдиз хъфенвай (вилер); сад-сада акIанвай (хъуькъвер); чухур гьатнавай (хур)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВВАЛИТЬ

    вигьин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВВАЛИТЬ

    1. Tökmək, yıxmaq, atmaq, əndərmək (bir şeyin içinə); 2. Döymək, döşəmək, vurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВАЛИТЬ

    ВАЛИТЬ I несов. 1. yerə tökmək; 2. yerə yıxmaq, yerə sərmək; 3. necə gəldi tökmək, bir-birinin üstünə tökmək; 4. atmaq, yıxmaq; валить свою вину на др

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • вялить

    ...что Сушить, заготовляя впрок (на солнце, на открытом воздухе и т.п.) Вялить рыбу.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • валить

    I валю, валишь; нсв. (св. - свалить) см. тж. валиться, валивать, валка 1) (св., также, повалить) кого-что Заставлять падать. Ураган валит деревья. Бур

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЯЛИТЬ

    несов. qaxac etmək, qurutmaq; вялить мясо əti qaxac etmək; вялить рыбу balığı qumtmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВПЛЫТЬ

    сов. üzərək girmək. (üzə-üzə) girmək; утка вплыла в камыши ördək üzərək (üzə-üzə) qamışlığa girdi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • вплыть

    -плыву, -плывёшь; вплыл, -ла, вплыло; св. см. тж. вплывать во что 1) Заплыть внутрь, в пределы чего-л. Вплыть на лодке в узкий проток. Вплыть в гавань

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЯЛИТЬ

    несов. кьурурун (як, балугъ ракъиник)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАЛИТЬ₀

    несов 1. ярхарун. 2. акIадрун, ярхарун (азарди телеф авун). 3. вигьин. 4. акатайвал сад садан винел вигьин; гадарна тун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЯЛИТЬ

    qaxac etmək, qurutmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВАЛИТЬ

    1. Yerə tökmək; 2. Yerə yıxmaq, yerə səpmək; 3. Atmaq, yıxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВАЛИТЬ₁

    несов. разг. 1. кIеретI хьана атун (фин), алтIушун, туькуьлмиш хьун (инсанар). 2. гул хьиз акъатун, къалиндиз акъатун (мес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫПЯТИТЬ

    1. Qabağa vermək, kərmək, şişirtmək, qabartmaq; 2. Nəzərə çarpdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЫЯВИТЬ

    1. Üzə çıxartmaq, zahirə çıxartmaq, meydana çıxartmaq, aşkara çıxartmaq; 2. Ifşa etmək, iç üzünü göstərmək; 3

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • попалить

    ...жечь некоторое время. Попалить курицу. 2) Спалить или опалить всё, многое или всех, многих. Попалить всех уток. Враги попалили много деревень. II -лю

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • CIĞLANDIRMAQ

    глаг. палить, опаливать, опалять, опалить (очищать, очистить огнём волосяной покров, ворс и т.п.)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ВПЯЛИВАТЬ

    несов. bax впялить.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • QARSALAMAQ

    обжигать, палить, опаливать, опалить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÜTMƏK

    палить, опалять

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • спалить

    ...св. см. тж. спаливать, спаливаться что 1) а) (нсв., также, палить); разг. Уничтожить, истребить огнём. Спалить деревню дотла. б) отт. Израсходовать н

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОПАЛИТЬ

    цIал алугрун; ккун (ракъини, винел патай цIу)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПАЛИТЬ

    1. ккун. 2. алугрун, кана алугрун (цIалди винел пад, ччин, цак, чIар кана михьивун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОПАЛИТЬ

    сов. 1. oda vermək, mucullatmaq, ütmək; 2. yandırmaq; qarsalandırmaq; опалить брови qaşlarını yandırmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПАЛИТЬ

    сов. bax палить I.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПЯЛИТЬ

    сов. xüs. kərgahdan çıxartmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • опалить

    ...морозе. Опалить щипцами кончики волос. Северный ветер опалил листья. Опалить крылья, пёрышки (также: пережить неудачи, трудности, приобрести жизненны

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПАЛИТЬ

    ПАЛИТЬ I несов. 1. ütmək, oda vermək; 2. qarsalatmaq; 3. yandırmaq. ПАЛИТЬ II несов. atmaq (top, tüfəng).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПЯЛИТЬ

    görmək, tarım çəkmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • пялить

    ...Таращить (глаза), глядя в упор, не отрываясь. Что зенки свои на меня пялишь? 2) на кого-что Надевать с усилием; напяливать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПАЛИТЬ₀

    несов. 1. алугрун (винел пад ккун, винел алай чIарар, цак ккун); палить гуся къаз алугарна михьун. 2. разг. ккун; палить дрова кIарасар ккун; солнце

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПАЛИТЬ₁

    несов. разг. ягъун; са къатда ягъун (туп, тфенг)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЯЛИТЬ

    несов. чIугун, чIугуна акьалжун. ♦ пялить глаза вилер экъисна (садаз) килигиз акъвазун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЯЛИТЬ

    несов. xüs. gərmək, tarım çəkmək; ◊ пялить глаза, gözlərini bərəltmək (zilləmək), diqqətlə baxmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • палить

    ...обжигать, удалять волосяной покров, пух и т.п. Палить гуся. Палить свинью. Палить шкуру. 2) (св. - спалить) что разг. Сжигать, уничтожать (огнём) Пал

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • GƏRMƏK

    1. пялить, выпялить, выпячивать, топырить, оттопыривать; 2. особый сорт дыни;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞNATMAQ

    глаг. разрушать, разрушить; двинуть, сдвинуть; валить, свалить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • СВАЛИТЬ

    1. atmaq; 2. tökmək, yıxmaq, devirmək; 3. qırıb tökmək, tələf etmək, məhv etmək; 4. başqasının üzərinə atmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЛАЧИТЬ

    несов., уст. галчIурун; тухун; гваз къекъуьн. ♦ влачить жалкое существование усалдиз дарвиле яшамиш хьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫЯВИТЬ

    дуьздал акъудун, ачух авун, ашкара авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫПЯТИТЬ

    1. экъисун. 2. пер. вил хкIадайвал экъисна къалурун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗВАЛИТЬ

    1. Yükləmək, qoymaq; 2. Atmaq, yıxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВКАТИТЬ

    1. Içəri yuvarlatmaq; 2. Vurmaq, çəkmək, ilişdirmək; 3. Vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВСАДИТЬ

    1. Soxmaq, sancmaq, yeritmək, yerləşdirmək, ilişdirmək; 2. Qaxmaq, çaxmaq, vurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВТАЩИТЬ

    çəkib gətirmək (içəri), içəri sürmək, sürüyüb gətirmək (içəri)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЫВАЛИТЬ

    1. Tökmək, boşaltmaq; 2. Düşürmək; 3. Çıxmaq, bayıra tökülüşmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВДАВИТЬ

    1. чуькьвена (илисиз) ттун (мес. шуышедин сиве кIумп). 2. къениз чуькьвена (илисна) легьв авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗВАЛИТЬ

    1. хкажна ягъун, вигьин (са затI, ппар кIулал, далудал). 2. пер. вигьин, хивез вигьин (садал са кIвалах, са буьгьтен)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВКАТИТЬ

    авадрун; вкатить бочку в сарай челег тевледиз авадрун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВПАДАТЬ

    несов. 1. акахьун, авахьун (мес. са вацI масадаз ва я гьуьлуьз). 2. см. впасть.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВПЕРИТЬ

    ...алкIурун (вилер); кIеви дикъетдалди элкъуьрун (са кардал фикир, вилер); вперить взгляд вилер алкIурна (дикъетдалди) килигун, вилер алуд тийиз килигун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВПРАВИТЬ

    хтун; вправить вывихнутую руку акъатай гъил хтун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВСАДИТЬ

    1. сухун; ракъурун, чуькьуьн; ягъун (гуьлле); всадить нож в спину далудиз чукIул сухун. 2. пер. серф авун, ракъурун (пул са кардиз).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВСЕЛИТЬ

    1. ацукьрун (сана яшамиш жез). 2. пер. кутун; ттун; вселить надежду в сердце рикIе умуд ттун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВСПЛЫТЬ

    1. дуьздал акьалтун, цин винел акьалтун. 2. пер. дуьздал акъатун, ачух хьун, ашкара хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВСПЫЛИТЬ

    хъел атун, туьнт хьун, ччанди цIай кьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВТАЩИТЬ

    къениз чIугун, чIугун, тухун, хутахун (къениз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫВАЛИТЬ

    1. гадрун; ичIирун; вигьин (са ккуьнай са затI). 2. разг. экъечIун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫПАРИТЬ

    1. бугъ гун, бугъада ттун, бугъадалди михьивун. 2. бугъадиз элкъуьрун, бугъадиз элкъуьрна кьеж хкудун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫПИЛИТЬ

    1. мишердалди атIун. 2. мишердалди расун (рамка ва мсб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫПЛЫТЬ

    1. цин винел акьалтун (акъатун, экъечIун). 2. сирнавна экъечIун. 3. пер. акъатун, арадиз акъатун. 4. пер

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАЛИТЬ

    1.dişlərini ağartmaq; 2. hırıldamaq, gülmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВПЯЛИТЬСЯ

    сов. 1. xüs. gərilmək (kərgahda); 2. dan. soxulmaq, çətinliklə girmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Apatit
Apatit — heksaqonal sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Növ müxtəliflikləri == Xlorapatit, oksoapatit, karbonatapatit və b. == Xassələri == Rəng – sarımtıl, agımtıl-yaşıl, sarımtıl-yaşıl, mavi, bənövşəyi, boz, qırmızımtıl-qəhvəyi, qəhvəyi, tüstü rəngli; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə parıltısından yağlı parıltıyadək; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 3,2-3,4; Sərtlik – 5; Kövrəkdir; Ayrılma – {0001} və {1011} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qeyri-hamar, qabıqvari; Lüminessensiya – fosfo-ressensiya, flüoressensiya; Morfologiya – kristallar: qısa-və uzunprizmatik, nisbətən az hallarda lövhəvari, futlyaraoxşar, bəzən zonal; İkiləşmə: səciyyəvidir; Mineral aqreqatları: dənəvər, şəkərəbənzər, sıx, torpaqvari, kollomorf (kollofan) və çubuqvari əmələgəlmələr, qabıqlar, jelvaklar, gil mineralları, narın qum dənələri, kvars, kalsit və b. möhtəvilərini ehtiva edən, tez-tez rast gələn və fosforitlər adlanan incəlifli quruluşlu konkresiyalar, üzvi qalıqlar üzrə psevdomorfozalar. == Mənşəyi və yayılması == Apatitin genetik baxımdan ən müxtəlif yataqları içərisində əsas yeri onun maqmatik və çökmə yataqları tutur. Maqmatik apatitin böyük yığınları qələvi püskürmə süxurlarında qeyd edilir. Bəzən sənaye əhəmiyyətli miqdarda karbonatitlərdə rast gəlir. Böyük ölçülü çubuq formalı və prizmatik apatit kristalları qranit və qələvi peqmatitləri üçün səciyyəvidir. Apatitə həmçinin kontakt-metasomatik əmələgəlmələrdə, skarn tipli dəmir filizi yataqlarında, yüksək temperaturlu hidrotermal damarlarda, alp tipli damarlarda da rast gəlinir.
Spilit
Spilit - albitləşmiş diabaz qrupuna aid olan paleotip bazalt süxur ("natriumlu bazalt"). Sualtı vulkanik püskürmə ilə əlaqədar olan lavalarda, araları, adətən, yəşəm tipli sementlə dolmuş kürəvi ayrılmaların olması və bu süxurların silisiumlu radiolariya süxurları ilə sıx assosiasiya onların su altında əmələ gəldiyini göstərir. Quruluşu mikrolit tipli, pilotaksit, yaxud intersertaldır. Mikrolitlər albitləşmiş plagioklazdan ibarətdir, onların arası isə xlorid və filiz mineralları (maqnetit, pirit, ilmenit), bəzən də dəyişilməyə uğramış hornblend və piroksenlə dolur. Spilit spilit-keratofir formasiya xarakter üzvü hesab edilir. Yer qabığının mütəhərrik zonalarının ilkin mərhələsi üçün səciyyəvidir. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.
Aplit
Aplit (yun. άπλόος – sadə) — xırda və ya narın dənəli, nadir hallarda porfirvarı ağ, açıq boz, sarımtıl və ya çəhrayı rəngli (ümumiyyətlə açıq rəngli) minerallardan – xırda izometrik kvars və çöl şpatlarından ibarət maqmatik damar (dayka) süxuru. Aplitlərə azqalınlıqlı daykalar və damarcıqlar şəklində qranit və qranitoid kütlələrində, bəzən isə onlardan kənarda ətraf süxurların çatlarında rast gəlinir. Apltlərdə cüzi miqdarda rəngli minerallar – maqnetit, mikalar, bəzən qələvi piroksenlər və amfibollardan başqa aksessor mineral kimi muskovit, bəzən qranat və turmalin, adi aksessor minerallar – maqnetit, ortit, həmçinin apatit və bir çox başqa nadir minerallar (ksenotim, xrizoberill, aleksandrit, topaz, anataz və s.) var. Mikrostrukturu aplit və ya panidiomorf dənəvərdir; dənələrinin forması çox halda qeyri-düzgün üçbucaqlı və ya qeyri-düzgün dairəvidir. Tərkibinə və yatım şəraitinə görə Aplit dayka və damarcıqları maqmanın qalıq turş ərintisinin intruziv kütlələrin və ətraf süxurların çatlarına nüfuz edərək kristallaşıb bərkiməsi nəticəsində əmələ gəlir. Belə ərintilər həmişə su və digər uçucu komponentlərlə zəngin olduğundan maqmanın soyuması zamanı həmin komponentlərin ərintidən ayrılması onun kristallaşmasını sürətləndirməklə yanaşı xırda dənəli strukturun əmələ gəlməsinə səbəb olur; qalıq ərinti qapalı şəraitdə kristallaşdığı zaman peqmatitlər əmələ gəlir. Sinonimləri – qranitin, qranomazanit, xaplit; növləri – qranit-aplit, qranodiorit-aplit, diorit-aplit, kvarslı diorit-aplit, kvarslı monsonit-aplit, monsonit-aplit, plagioqranit-aplit, kvarslı siyenit-aplit, siyenit-aplit, tonalit-aplit. Azərbaycan ərazisində aplitlərə ən çox Kiçik Qafqazın Gədəbəy, Daşkəsən, Qabaqtəpə, Üçtəpə, Dəlidağ, Mehri-Ordubad və s. intruzivlərin qranitoid kütlələrində təsadüf olunur.
Dalit
Dalit (hind. दलित) - Hindistanda ən aşağı silkin nümayəndəsi, bütün ictimai və dini hüquqlarda məhrum edilmiş sinif. Dalitlər bəzi mənbələrdə pariya olaraq adlandırılır. Dalit sözü hind dilində olan toxunulmazlar sözündən yaranmışdır. Aşağı sinifə mənsub olduqlarından və ən natəmiz işlərin dalitlərə həvalə olunması səbəbindən inanca görə onlara toxunmaq belə arzu edilmir. 1997-2002-ci illərdə Hindistan prezidenti olmuş Koçeril Raman Narayanan ölkə tarixində ilk dalit prezidentdir. 2017-ci ildə Hindistan prezidenti seçilmiş Ram Nath Kovind də dalitdir.
Halit
Halit (daş duz) NaCl — kubik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Xassələri == Rəng – rəngsiz, ağ, sarı, qırmızımtıl, qara, rəngi çox vaxt qarışıqlardan asılı olub, qeyri-müntəzəm, bəzən zonal xarakter daşıyır; Güclü deformasiyaya uğramış, yaxud silvinlə (KCl) sıx assosiasiya təşkil edən halit çox vaxt xal-xal rəngə boyanır. Bu, güman ki, K40-un və adətən onunla bağlı olan Rb87-un radioaktivliyi ilə əlaqədardır; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə (təzə sınıqlarda), yağlı, ipəyi; Şəffaflıq – şəffaf, yaxud yarımşəffaf; Sıxlıq – 2,1-2,2; Sərtlik – 2; Kövrəkdir; Ayrılma – kub {100} üzrə mükəmməl, {110} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qabıqvarı; Başqa xassələr – çox yüksək istilikkeçirmə; zəif elektrikkeçirmə; suda asan həllolma; hidroskopiklik; şor dad; Morfologiya – kristallar: heksaedrik, bəzən oktaedrik, nisbətən az hallarda – sütunvari, tez-tez kristallik «qayıqcıq»lar; kub üzlərində çox vaxt qıfaoxşar pilləli oyuqlar olur; İkiləşmə: {111} üzrə nadir rast gəlir; Mineral aqreqatları: xırda dənəlidən nəhəngdənəliyədək massiv əmələgəlmələr, sıx lifli, ovuntulu kütlələr, bəzən stalaktit və stalaqmitlər, sızmalar, druzalar, nazik təbəqəçiklər. == Mənşəyi və yayılması == Tipik xemogen mineral olub, dəniz və şor göl sularının buxarlanması nəticəsində doymuş məhlullardan çökür. Çox vaxt əhəngdaşlarının, dolomitlərin və başqa çökmə süxurların içərisində qalın laylar təşkil edir. Duz laylarının böyük dərinliklərdə plastik deformasiyası və onların tez-tez üstdə yatan süxurlara daxil olması ilə duz günbəzlərinin əmələ gəlməsi əlaqədardır. İsti, quru iqlim şəraitində qapalı duzlu hövzələrin dibində özüçökən ovuntulu duz əmələgəlmələrinin kristalları toplanır. Bəzən halit sublimasiya məhsulu kimi vulkan kraterlərinin divarlarında müşahidə edilir. Mineralın nazik təbəqəcikləri başqa duzlarla birlikdə səhra və çöl rayonlarında torpaq səthində şoranlıq əmələ gətirir.
Palıd
Palıd (lat. Quercus) — fıstıqçiçəklilər sırasının fıstıqkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.Palıd ağacından odun yayılmış hesab olunur. == Təbii yayılması == Palıdın təbii yayılma sahəsi Şimal Yarımkürəsinin mülayim iqlimli əraziləridir. Yayılma ərazisinin cənub sərhədlərini tropik hündür dağlar təşkil edir. Dünya florasının tərkibində fıstıq fəsiləsinin 9 cinsi, 900-ə qədər növü yayılmışdır. Bunların əksəriyyəti ağac, nadir hallarda kol olub, yer kürəsinin bütün ərazilərində yayılmışdır. Palıd qiymətli dərman, aşı, boyaq, texniki, yem və bəzək bitkisidir. Azərbaycanda isə 12 növünə rast gəlinir. Onun 3 növü mədəni hala keçirilərək yaşıllaşdırma məqsədilə geniş istifadə edilir. Respublikamızın ərazisində palıd növləri uzunömürlü olub, hündürlükləri 12–40 m-ə çatır.
Pelit
Pelit — <0,001 mm və ya <0,005 mm ölçülü hissəciklərdən təşkil olunmuş (mənşəyi və tərkibliindən asılı olmayaraq) çökmə süxurların ümumi adı. Hissəciklərinin ölçüləri <0,01 mm-dən kiçik olan dib çöküntüləri (lillər) də pelit adlanır. Pelit fraksiyası çökmə süxurların və dib çöküntülərinin ölçüləri <0,01 mm hissəciklərdən ibarət olan fraksiyası. Pelit quruluş çox kiçik ölçülü (<0,01 mm) hissəciklərindən (95%-dən çox) ibarət çökmə süxur quruluşu; gil və gil şistləri, argillit və mergellər, vulkanik tuflar və bəzi klastik süxurlar üçün səciyyəvidir. Pelitləşmə — kaliumlu çöl şpatlarının epimaqmatik proseslər, yaxud aşınma nəticəsində dəyişilməsinin ilk mərhələsi. Nəticədə pelit (kaolin və b.) yaranır, minerallar şəffavlığını itirir. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Split
Split — Xorvatiyada şəhər. Dalmatiyanın ən böyük və ən əhəmiyyətli şəhəridir. Splitskо-Dаlmаtinskаya əyalətinin mərkəzi. Əhalisi təxminən 200.000 nəfərə yaxındır. Balkan yarımadası və Adriatik dənizinin şərq sahilində kiçik bir yarımada üzərində yerləşir. Split Xorvatiyanın Zaqrebdən sonra 2-ci böyük şəhəridir. Split Dünya YUNESKO-nun Dünya Mədəni İrsi siyahısında 3-cü əsrin sonu, 4-cü əsrin əvvəlində tikilmiş Diokletian Sarayı hesabına 1979-cu ildə girmişdir. Split şəhəri və ətrafı, tarixi tikililəri, Salona Xarabalıqları, Trogir YUNESKO şəhəri, dənizi, portu, 1700 illik Dieklotian sarayı, ticarət dükanları, kafeləri, kruiz limanı, adaları ilə Aralıq Dənizi sahilində çoxlu turistin gəldiyi bir şəhərdir. == Tarixi == Split şəhər ərazisində Aspalatos adı ilə ilk olaraq eramızdan əvvəl VII əsrdə Yunanlar tərəfindən salınıb. Sonra müxtəlif vaxtlarda İlliriya (Alban), Yunan, Roma, Bizans, Avar, Slavyan, Monqol, Venesiya, Osmanlı, Avstriya-Macarıstan, Almaniya və sair nəzarəti altında olmuşdur.
Vasit
Vasit (ərəb. وَاسِط‎ Wāsiṭ) — İraqın Vasit mühafəzəsində tarixi şəhər.
Apatit filizləri
Apatit filizləri – texnoloji və iqtisadi göstəricilərinə görə istismara yararlı apatitli təbii polimineral törəmələri. Apatit filizlərini mineral tərkibinə görə silikatlı-oksidli, silikatlı, karbonatlısilikatlı, karbonatlı və hidrosilikatlı-hidroksidli, P2O5-in miqdarına görə isə zəngin (16%-dən çox), adi (8–16%), kasıb (4–8%) və çox kasıb (4%-ədək) növlərə ayırırlar. Mineral tərkibindən asılı olan saflaşdırılma dərəcəsinə görə asan (apatit konsentratında P2O5-in miqdarı 90%-dən çox), qənaətbəxş (70–90%) və çətin saflaşan (70%-dən az) Apatit filizləri var. Silikatlı filizlər (apatit-nefelinli və s.) asan, karbonatlı və hidrosilikatlı-hidroksidli filizlər isə çətin saflaşır. Əmələgəlmə şəraitinə görə Apatit filizlərinin maqmatogen, metamorfogen və sedimentogen yataq tipləri olur. Maqmatogen, eləcə də sedimentogen (aşınma qabığı törəmələri) tipli yataqlar daha böyük sənaye əhəmiyyətinə malikdir. Apatit filizlərinin dünya üzrə ümumi ehtiyatı (P2O5 üzrə) təqribən 1,2 mlrd. tondur. Əsas yataqları RF-də (dünya ehtiyatının 1/3-i), həmçinin Vyetnam, Braziliya, CAR, Finlandiya, Uqanda, Norveç, Zimbabve, Kanada, İspaniya və Hindistandadır. Apatit filizlərindən mineral gübrələr istehsalında, metallurgiya, keramika və şüşə sənayesində istifadə olunur.
Quercus vialis
Yay palıdı, pulcuqlu palıd (lat. Quercus robur) - palıd cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Quercus abbreviata Vuk. Quercus accessiva Gand. [Invalid] Quercus accomodata Gand. [Invalid] Quercus acutiloba Borbás Quercus aesculus Boiss. Quercus aestivalis Steven Quercus afghanistanensis K.Koch Quercus alligata Gand. [Invalid] Quercus altissima Petz. & G.Kirchn. Quercus amoenifolia Gand.
Pali
Pali dili — Hind-Avropa dilləri ailəsinin Hind-İran dilləri dil budağına daxil olan dil.
Ağ palıd
Ağ palıd (lat. Quercus alba) — fıstıqkimilər fəsiləsinin palıd cinsinə aid bitki növü.
Bananlı split
Bananlı split (ing. banana split)-Amerikan mətbəxinin tipik deserti. Dondurmadan hazırlanır. == Haqqında == Klassik bananlı split təmizlənmiş bananlardan ibarətdir ki, onun üzərinə vanilli, çiyələkli, şokoladlı dondurmalar qoyulur və onu ananas, çiyələk və şokoladlı siroplar əlavə edilir. Daha sonra şirin desertin üzərinə çərəzlər əlavə edilir, qaymaq və albalı əlavə edilir.
Beni-Valid
Beni-Valid-Liviyada şəhər == Liviya vətəndaş müharibəsi == 2011-ci il Liviya Vətəndaş Müharibəsində, Qəddafi əleyhinə qüvvələr Avqustda Tripoli və Sentyabrda Səbhanı ələ keçirdikdən sonra Bani Valid, Sirt ilə birlikdə, Müəmmar Qəddafinin devrilmiş hökumətinə sadiq qüvvələrin saxladığı iki son dayaqdan biri idi. Sentyabr və oktyabr ayının əvvəllərində şəhəri əhatə edən Qəddafi əleyhinə qüvvələr ilə onu müdafiə edən Qəddafi sadiq qüvvələri arasında qarşıdurmalar oldu; nəhayət 17 oktyabrda şəhər alındı. Fin şirkəti Perusyhtymä (bu gün YIT) 1980-ci illərdə şəhərdə tüfəng və bəlkə də digər silahların yığılması üçün istifadə olunan bir fabrik inşa etdi. NATO şəhərdəki iki "komanda mərkəzi" və bir döyüş sursatı zərbəsini vurduğunu bildirdi. Sonuncuların əvvəlcə Finlər tərəfindən inşa edildiyi mümkündür. Bani Vəlidə 200 Fin mühəndis və digər mütəxəssis çalışdı. Bəzilərinin ərazidə ailələri var idi. "Çirkli işlər" Filippindən təxminən 2000 ucuz işçi tərəfindən edildi. Finlandiyada KİV 1994 və 2011-ci illərdə silah fabrikinin inşasını tapdı. 1980-ci illərdə Liviya Sovet İttifaqından sonra Finlandiya inşaat sənayesi üçün ikinci ən böyük ixracat ölkəsi idi.
Daş palıd
Daş palıd (lat. Quercus ilex) - palıd cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması: == Vətəni Аrаlıq dənizi sаhilləri, Gənubi Аvrоpа, Şimаli Аfrikа, Kiçik Аsiyаdır. == Botaniki təsviri: == Hündürlüyü 20m, gövdəsinin diаmеtri 60 sm оlаn, iri gövdəli, gеniş çətirli, həmişəyаşıl аğаcdır. Cаvаn budаqlаrının qаbığı hаmаr, tünd bоzumtul rəngli, gövdəsinin qаbığı isə qеyri-bərаbər çаtlıdır. Zоğlаrı bоzumtul kеçəli, yаrpаqlаrı kiçik, 8 sm-dək, fоrmаcа çоx dəyişkən, dərili, pаrlаq, tünd yаşıl, аlt tərəfi sаrımtıl və yа аğımtıl tükcüklüdür. Tumurcuqlаrı bоz rəngli, sıx tüklərlə örtülmüşdür. Yаrpаqlаrın sаplаğı 1-2 sm uzunluqdа оlub, sıx tüklüdür. Yаrpаqlаrı оvаl, еllips və yа neştər fоrmаlıdır. Üst tərəfdən yаşıl, çılpаq və yа tüklüdür.
Dəyişkən palıd
Dəyişkən palıd (lat. Quercus variabilis) — fıstıqkimilər fəsiləsinin palıd cinsinə aid bitki növü.
Geriyə split
Gilad Şalit
Gilad Şalit (ivr. ‏גלעד שליט‏‎) (28 avqust 1986, Nahariya, İsrail) — İsrail müdafiə ordusunun əsgəri. 25 iyun 2006-cı ildə Hamas döyüşçüləri tərəfindən oğurlanıb. 18 oktyabr 2011-ci ildə, beş il dörd aylıq əsirlikdən sonra, Gilad İsrail həbsxanalarındakı 1027 nəfər fələstinli məhbusun azad edilməsi qarşılığında İsrailə təhvil verildi.
Gövdəçiçəkli palıd
== Təbii yayılması: == Avropada və Qafqazda yayılmışdır. == Botaniki təsviri: == 40 m hündürlüyündə, yarpağı tökülən ağacdır. Gövdəsi düz qalxan, silindrvari, tünd boz rəngli, diametri 3 m-ə qədərdir. Şaxələnmiş çətirlidir. Güclü inkişaf etmiş kök sisteminə malikdir. Yarpaqları uzunsov-yumurtavari, uzunluğu 6-12 sm, bünövrəsi ürəkşəkilli, dərin çıxıntılı, alt tərəfi tüklü, 5-7, bəzən 1-3 hissəli, enli, ucu küt dişlidir. Yarpaq saplağının uzunluğu 1sm-ə qədərdir. Aprelin axırı, mayın əvvəlində çiçəkləyir. Meyvələri gövdələrdə 1-3 ədəd bir yerə yığılmış, 2 dəfə yarpaqlardan kiçikdir, sentyabrın axırı-oktyabrın əvvəllərində yetişir. Qozası dairəvi və ya uzunsov-dairəvi olub, 1,5-2,5 sm uzunluqdadır.
Halit Akçatepe
Xalid Ağcatəpə (türk. Halit Akçatepe; 1 yanvar 1938, Üsküdar, İstanbul ili – 31 mart 2017, İstanbul) — türkiyəli aktyor. == Həyatı == Xalid Ağcatəpə 1 yanvar 1938-ci ildə Ünyedə anadan olub. Atası Sidqi bəydir. Konservatoriya təhsili heç almamışdır (özü konservatoriya təhsili uzaqdan yaxından heç bir əlaqəsi olmadığını bildirmişdir). Zamanın film rejissorlarından birinin atasına "bizə bir uşaq oyunçu lazımdır" dediyi zaman, atası tülüatçı Sidqi bəy oğlu Xalidi göndərmişdir. İlk filminə 1943-cü ildə 5 yaşında çəkilmişdir. Aktyor 1975-ci ildə lentə alınan "Hababam sınıfı" filmindəki "Güdük Nəcmi" obrazı ilə şöhrətinin zirvəsinə yüksəlmişdir. Halit Akçatepe karyerası boyunca 100-dən artıq filmdə və serialda müxtəlif obrazlar yaratmışdır.
II Valid
II Valid və ya Valid ibn Yəzid (ərəb. الوليد بن يزيد‎ 706 — 17 aprel 744) — 743-744-cü illərdə hakimiyyətdə olmuş əməvi xəlifəsi. Hakimiyyəti əmisi Hişam ibn Əbd əl-Malikdən almışdır. II Valid 6 fevral 743-cü ildə Hişamın vəfatından sonra taxta çıxmışdır. Ət-Tabari Validin bir neçə şeirindən misal çəkir. Valid kənizdən olan iki oğlunu varisi elan etdikdən sonra ailə daxilində gərginlik yaranmış və sonda o qətlə yetirilmişdir. Validin xələfi əmisi oğlu III Yezid olmuşdur. == Ədəbiyyat siyahısı == Muhammad ibn Jarir al-Tabari. History, v. 26 "The Waning of the Umayyad Caliphate, " transl.
Kövrək palıd
== Təbii yayılması: == Qafqazda və Şərqi Zaqafqaziyada yayılmışdır. İlk dəfə Oğuz rayonunda qeydə alınıb. == Botaniki təsviri: == Hündürlüyü 20 m, diametri 20 sm olan ağacdır. Zoğları sıx, boz tüklü, ikinci ilə yaxın yavaş-yavaş tüksüzləşən, bozumtul-qonur və ya çılpaq, bəzən parıldayan, qırmızımtıl-qonur, tünd qəhvəyi rəngdədir. Yarpaqların uzunluğu 4-9 sm, eni 3-6 sm olub, uzunsov - oval və ya ovalşəkillidir. Üst tərəfdən yaşıl, çılpaq, altdan açıq yaşıl, sıx, qısa, nazik tükcüklərlə örtülmüşdür. Qaidə hissədən az ürəkvari və ya pazvaridir. Yarpaq qurtaracağı bir qədər sivriləşmiş və ya kütdür. Kənarlarında 6-8 cüt uzun, nadir hallarda qısa, azca burulmuş, 1-2 dişli dilimləri vardır. Dilimlərarası oyuqlar 1-2 sm-ə qədərdir.
Kövrәk palıd
Qumral palıd
== Ümumi yayılması: == Qafqazda və Rusiyada (Krım) təbii arealı vardır. == Azərbaycanda yayılması: == Şərqi Böyük Qafqazda – Quba, Qusar, Dəvəçi, İsmayıllı, Qəbələ, Goranboy, Xankəndi, Lənkəran, Lerik rayonlarının meşələrində dəniz səviyyəsindən 500–1000 m yüksəklikdə yayılmışdır. == Statusu: == Azərbaycanın nadir bitkisidir.DD. == Bitdiyi yer: == Orta dağ qurşağında meşələrdə rast gəlinir. == Təbii ehtiyatı: == Təbii arealı çox geniş deyildir. == Bioloji xüsusiyyətləri: == Təbiətdə hündürlüyü 30 m, diametri 60 sm-ə çatan uzunömürlü ağacdır. Qumral palıdı gürcü palıdından fərqləndirən əsas əlamətlərdən başlıcası onun yarpaqlarının alt tərəfində damarların ol-masıdır. Gürcü palıdının yarpaqları isə çılpaq olur. Qumral palıdın yar-paqlarında yan damarlar 5-7 ədəd, gürcü palıdında isə yan damarları bir qədər artıq olur. Qumral palıdın yarpaqları nazik, uzunsov və ensiz, tərs ovalvarı olduğu halda, gürcü palıdının yarpaqları isə tərs oval və ya uzunsov oval, üstdən parıldayan tünd-yaşıl rəngli olmaqla möhkəm dərivarıdır. Bitkinin zoğları boz sıx keçə tüklüdür və sonralar tədricən çıl¬paq-laşır.