Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ИСТЕРИК

    истерик (истерика жедай хесет квай инсан).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИСТЕРИК

    м isterik, isteriyalı (isteriya xəstəliyi olan adam).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • истерик

    -а; м.; разг. см. тж. истеричка Человек, страдающий истерией; склонный к истерикам.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • İSTERİK

    1 сущ. истерик (тот, кто страдает истерией), истеричка 2 прил. истеричный, истерический (склонный к истерии). İsterik qadın истеричная женщина, isteri

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İSTÉRİK

    [yun.] bax isteriyalı. İsterik boğulma. İsterik pozğunluqlar.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • isterik

    isterik

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • İSTERİK

    [yun.] кил. isteriyalı.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ИСТЕРИЧЕСКИЙ

    1. истерика və истерия söz. sif. истерический припадок isteriya tutması; 2. məc. əsəbi, isterik; истерический смех isterik (əsəbi) gülüş.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • истерика

    -и; ж. Приступ истерии; громкие крики, рыдания. Закатывать истерику. Впасть в истерику. Биться в истерике. С ней началась, случилась истерика. Быть в

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • İSTERİKA

    сущ. истерика (припадок истерии). İsterikada olmaq быть в истерике

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ИСТЕРИКА

    ж isterika (isteriya xəstəliyi nəticəsində ürəkkeçmə), ◊ впадать в истерику; закатывать истерику müvazinətini itirmək, əsəbiyyət göstərmək, hal-təbdən

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • İSTERİKA

    [yun.] сущ. истерика (нервный азардин эсердикди къиж жедай, лап чӀур жедай тегьерда шехьдай, хъуьредай, кьияр къведай гьал).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ИСТЕРИКА

    истерика (нервный азардин эсердикди фад къизмиш жедай, лап чIур жедай тегьерда, вилериз накъвар хъиткьиндай, шехьдай, гьарайдай гьал).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İSTÉRİKA

    [yun.] Qıc olma, bəzən gah gülmə, gah ağlama şəklində təzahür edən ürəkkeçmə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • истерия

    ...раздражительности, судорожном смехе, слезах и т.п. Приступ истерии. Страдать истерией. 2) чего или с опр. Возбуждённая, лихорадочная, судорожная деят

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ИСТЕРИЯ

    ж мн. нет tib. isteriya (həddindən artıq qıcıqlanma, bəzən ağlaya-ağlaya gülmə və ürəkkeçmə şəklində təzahür edən əsəb xəstəliyi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ИСТОРИК

    историк (1. историядал, тарихдин илимдал кIвалахзавай алим. 2. история кIелизвай студент).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИСТЕРИЯ

    мн. нет, мед. истерия (нервный азар, см. истерика).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИСТОРИК

    м tarixçi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • историк

    -а; м. 1) Специалист по истории. Военный историк. Историк литературы. 2) разг. Преподаватель истории. Хороший историк. Работать историком.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ikterik

    ikterik

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • isterika

    isterika

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ИСТОРИЯ

    1. история, тарих. 2. кьиса, агьвалат. ♦ история умалчивает 1) историяда кхьенвач, малумат авач; 2) пер. малум туш.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИСТОРИЯ

    1. Tarix; 2. Hadisə, əhvalat, qəziyyə; 3. Hekayə, nağıl, rəvayət

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ИСТЕРЕТЬ

    1. Sürtmək, çəkmək, əzmək, xırdalamaq; 2. Işlədib qurtarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • İŞTİRAK

    ...чье в чем, kollektivin iştirakı участие коллектива, yarışda iştirak участие в соревновании, iməcilikdə iştirakı kimin участие в субботнике чьё, кого,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İSTERİYA

    I сущ. истерия (нервно-психическое заболевание, проявляющееся в слезах, смехе, криках, судорогах и т.п.). İsteriyada çırpınmaq биться в истерии II при

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İSTİLİK

    ...İstiliyin mexaniki ekvivalenti механический эквивалент теплоты, istilik reaksiyası реакция теплоты, istilik ayrılması выделение теплоты, istilik ölçü

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İSTƏMƏK

    ...потребность в чем-л.; захотеть. Çörək istəmək хотеть хлеба, çay istəmək хотеть чая (чаю) 2) испытывать желание иметь кого, что-л., сделать что-л. Aza

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İSTƏMƏK

    arzulamaq — diləmək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • İSTƏMƏK

    sevmək — əzizləmək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • İSTƏMƏK

    çağırmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • İŞTİRAK

    участие, соучастие

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İSTİLİK

    1. теплота; 2. жар, горячка;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İSTƏMƏK

    1. хотеть, желать; 2. просить; 3. требовать, затребовать, истребовать;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İSTİLİK

    ...nəticəsində əmələ gəlib, onun qızması şəklində təzahür edən enerji növü. İstilik vahidi. Ərimə istiliyi. Kimyəvi enerjinin istiliyə çevrilməsi. 2. Bi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İSTƏMƏK

    ...ürəyindən keçirmək, bir şeyin qəsd və niyyətində olmaq, ürəyində bir istək duymaq. – Bala, mən gördüm ki, sən bir yeniyetmə yaxşı oğlansan, istədim s

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İSTERİ́YA

    [yun. hystera – uşaqlıq] tib. Psixika, hərəkət sferası, həssasiyyət və s. cəhətdən bir sıra müxtəlif pozğunluqlar şəklində təzahür edən funksional əsə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İŞTİRAK

    ...kütlələrinin iştirakı olmadan milli intibah təsəvvür etmirdilər. M.İbrahimov. // Şərik olma, ortaq olma; şəriklik, ortaqlıq (şəriklik) etmə, bir şeyd

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • HYSTERICAL

    adj isterik, əsəbi; ~ laughter isterik / əsəbi gülüş

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ИСТЕРИЧНО

    нареч. isterik halda, əsəbi halda; истерично кричать isterik (əsəbi) halda qışqırmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ИСТЕРИЧНЫЙ

    прил. isterik, isteriyalı, əsəbi; истеричный больной isteriyalı xəstə; истеричный характер isterik xasiyyət.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ASFERİK

    ...асферический (несферический). Asferik səth асферическая поверхность, asferik şüşələr асферические стёкла

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • МАТЕРИК

    геогр. материк (кьурамат, ччилин шардин зурба кьурамат ччил, мес. Африкадин материк ва мсб).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İSTİLİK

    ...dərəcə ~ 35 degrees above zero; ~vermək to give* out warmth; Soba istilik vermir The stove gives out no warmth II. s. thermal; heat (attr.); ~ mühərr

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ESTETİK

    1 прил. 1. эстетический: 1) относящийся к эстетике. Estetik proqram эстетическая программа, estetik kateqoriya эстетическая категория, estetik nəzəriy

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АСТЕНИК

    astenik, zəif

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ÜSTƏLİK

    вдобавок, в придачу

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÜSTƏLİK

    ...olmuş Dərbənd əmiri onu xaraba kənddən öz sarayına dəvət edirdi, üstəlik ən gözəl kənizini də ona hədiyyə göndərmişdi. Ə.Məmmədxanlı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MATERİK

    [lat.] coğr. Hər tərəfdən dəniz və okeanlarla əhatə olunmuş ən böyük quru sahəsi; qitə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ESTETİ́K₂

    ...Estetikaya aid olan, estetika ilə bağlı olan. Estetik zövq. Estetik duyğu.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MATERİK

    I сущ. материк: 1. геогр. обширное пространство суши, омываемое морями и океанами; континент. Afrika materiki Африканский материк 2. геол. подпочвенны

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ESTETİ́K₁

    is. [yun.] 1. bax estet. 2. dan. İncəsənət nəzəriyyəçisi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • İŞTİRAK

    i. 1. participation; ~ etmək to participate (in), to take* part (in); fəal ~ active participation; bir kəsin ~ı ilə with the participation of smb

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • İSTƏMƏK

    1. İSTƏMƏK İstəyir cənnəti zahid bu qədər hiylə ilə.. (S.Ə.Şirvani); DİLƏMƏK [Qazan Beyrəyə:] Bu hünəri ki sən göstərdin, dilə məndən nə dilərsən (Ana

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • İSTƏMƏK

    ...embarrassing to refuse than to ask; 3. to love; Uşaq anasını çox istəyir The child loves its mother very much

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • İSTİLİK

    İSTİLİK – SOYUQLUQ Alnımda bir istilik hiss edər-etməz gözlərimi açdım (M.S.Ordubadi); Azacıq sonra isə həmin soyuqluq isindi (İ.Şıxlı).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti
  • İSTİLİK

    istilik bax hərarət 1, 2

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • İŞTİRAK

    iştirak

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • İSTEMEK

    istəmək

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • İŞTİRAK

    şəriklik — birlik

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • İSTİLİK

    mehribanlıq — səmimiyyət

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • İSTİLİK

    qızdırma — hərarət

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ÜSTƏLİK

    I нареч. вдобавок, сверх того, кроме того. Üstəlik pul da göndərmişdi вдобавок (он) даже деньги прислал II прил. добавочный. Üstəlik (əlavə) mənfəət д

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • истеричка

    см. истерик; -и; мн. род. - -чек, дат. - -чкам; ж.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НАДРЫВНЫЙ

    прил. 1. əsəbi, isterik; 2. məc. ürəksızladıcı, ürəkparçalayan, ürəksıxan, həyəcanlı, təsirli, yanıqlı, həzin.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • QUSMAQ

    ...sıxır, tamam sorduqları qanı qusurlar (M.F.Axundzadə); Biz hava istərik, təmiz bir hava; hava qoxlamayaq, hava udaq biz (H.Hüseynzadə).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti
  • HARA

    ...сл. куда: 1. присоединяет придаточное предложение места. Hara istərik, ora da gedərik куда захотим, туда и поедем 2. присоединяет придаточное дополни

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Asterid
Asterid (lat. Asteridae) — i̇kiləpəlilər sinfinə aid bitki yarımsinfi.
Materik
Materik — yerin su ilə əhatə olunmuş böyük bir hissəsi. Bu, Yerin geoloji inkişafı zamanı onun xarici təbəqələrinin fiziki-kimyəvi və qravitasiya təsnifatı nəticəsində əmələ gələn mürəkkəb tərkibli heterotektik cisimlərin məcmusudur. Materiklərin sahəsində əks olunan irimiqyaslı geoloji strukturların mövcudluğu iki əsas tipə – geosinklinallara və platformalara təsnif edilir. Qitələr üçün xarakterik olan ərazi növləri düzənlik və dağlardır. "Materik" anlayışına ekvivalent və ya yaxın olan söz kimi "qitə" termini də istifadə olunur. == Materiklər == Materik yer qabığının, quru şəklində dəniz səviyyəsindən yuxarıda yerləşən, ən böyük massividir. Onun kənarları dəniz altında olur. Müasir geoloji dövrdə 6 materik vardır. === Avrasiya === Sahəsi 54 mln km² olan Avrasiya materiki dünyanın ən böyük materiki olub, bütün qurunun 1/3 hissəsini əhatə edir. Ucqar nöqtələri.
Misterio
Misterio (ing. Mysterio) – Marvel Comics nəşriyyatı tərəfindən 1964-cü ildə yaradılmış komiks personajı. Sten Li və Stiv Ditko tərəfindən yaradılmış və ilk dəfə "The Amazing Spider-Man" komiksinin 13-cü sayında peyda olmuşdur. Misterio adını daşıyan bir neçə şəxs olmuşdur. Bunlardan ən çox tanınanı və ilk Misterio olmuş Kventin Bekdir (ing. Quentin Beck). Misterio Hörümçək-adamın əzəli düşmənlərindən biridir. Misterio bir çox Hörümçək-adam animasiyasında və videooyununda peyda olmuşdur. 2009-cu ildə IGN Misterionu "Bütün dövrlərindən ən böyük komiks supercinayətkarları" siyahısında 85-ci yerdə göstərmişdir. == Nəşrolunma tarixi == Orijinal Misterio (Kventin Bek) Sten Li və Stiv Ditko tərəfindən yaradılmış, ilk dəfə "The Amazing Spider-Man" komiksinin 13-cü sayında (iyun 1964) görünmüşdür.
İstilik
İstilik — fiziki kəmiyyət olub, materialın halını xarakterizə edir. O kinetik enerjinin köməyi ilə mikroskopik və termodinamikanın köməyi ilə makroskopik təyin edilə bilir. Termodinamikada istilik bir sərhəddən başqasına enerjini nəql etdirir. İstilik temperatur qardiyenti verildikdə proses parametri kimi işlənə bilir. Ümumilikdə istilik çox vaxt istilik enerjisi və ya temperatur ilə dəyişik salınır. İstilik bir sərhəddən başqasına keçdikdə heç də həmişə temperatur dəyişikliyi baş vermir. istiliyin maddəyə daxil olması çox vaxt hal dəyişikliyi ilə müşayət olunur. İstiliyin verilməsi temperaturun qalxmasına təsir edə və bununla hal dəyişiliyini yarad bilər (məsələn, buzun əriməsi) və təzyiqinin dəyişməsinə təsir edə bilər. İstilik və temperatur bir-biri ilə entropiya ilə əlaqələndirilir.
İstəhri
İstəxri (tam adı: Əbu İshaq İbrahim ibn Məhəmməd əl–Farisi əl–İstəxri) (850—934), İranda (ehtimal Farsda İstəhrdə) doğulmuş ərəb coğrafiyaçısı və səyyahı. Bir sıra Orta Şərq ölkəsinə, ola bilər Məğribə, Siciliyaya və Əndəlusa də səyahət edib. Şəxsi müşahidələrin və ədəbi materialların əsasında, içində Qərbi Hindistandan Mərakəş və İspaniyaya qədər olan müsəlman ölkələrinin coğrafi, siyasi və statistik təsvirini verən "Yollar və məmləkətlər haqqında kitab" (Kitab əl məsalik vəl-məmalik) əsərini yazıb (930-933, 950 məşhur olub). Bu əsərdə hər kıtabın rəngli xəritələrı əlavə edilmişdir. İstəxri, həyatının böyük hissəsini Bağdadda keçirmiş ve Səmərqənd şəhərində vəfat etmişdir. İbn Hövqəl ilə birliktə çalışmış. İstəxrinin əsəri bir çox ərəb və iranlı tarixçilərin əsərlərinə təsir edib. == Mənbə == Крачковский И. Ю., Арабская географическая литература, Избр. соч., т. 4, М.—Л., 1957.
İstəxri
İstəxri (tam adı: Əbu İshaq İbrahim ibn Məhəmməd əl–Farisi əl–İstəxri) (850—934), İranda (ehtimal Farsda İstəhrdə) doğulmuş ərəb coğrafiyaçısı və səyyahı. Bir sıra Orta Şərq ölkəsinə, ola bilər Məğribə, Siciliyaya və Əndəlusa də səyahət edib. Şəxsi müşahidələrin və ədəbi materialların əsasında, içində Qərbi Hindistandan Mərakəş və İspaniyaya qədər olan müsəlman ölkələrinin coğrafi, siyasi və statistik təsvirini verən "Yollar və məmləkətlər haqqında kitab" (Kitab əl məsalik vəl-məmalik) əsərini yazıb (930-933, 950 məşhur olub). Bu əsərdə hər kıtabın rəngli xəritələrı əlavə edilmişdir. İstəxri, həyatının böyük hissəsini Bağdadda keçirmiş ve Səmərqənd şəhərində vəfat etmişdir. İbn Hövqəl ilə birliktə çalışmış. İstəxrinin əsəri bir çox ərəb və iranlı tarixçilərin əsərlərinə təsir edib. == Mənbə == Крачковский И. Ю., Арабская географическая литература, Избр. соч., т. 4, М.—Л., 1957.
Əştərək
Əştərək, Aştarak — Ermənistan Respublikasında şəhər. İrəvan şəhərindən Şimal-Qərbdə, Abaran (dəyişdirilmiş adı Kasax) çayı sahilində, İrəvan-Gümrü şose yolunun üstündə yerləşir. 1963-cü ildən respublika tabeli şəhərdir. Əştərək rayonunun mərkəzidir. == Tarix == IV əsrlərdə Arşakilərin, VIII-X əsrlərdə ərəblərin, IX-XI əsrlərdə Şirak hakimiyyətinin tabeliyində Pəhləvilərin hökmranlığı altında olmuş, XI-XVI əsrlərdə Səlcuq türklərinin tabeliyində, XVI-XIX əsrlərdə İrəvan xanlığına tabe olan Karbibasar mahalının tərkibində olmuşdur. 1828-ci ildə rus işğalından sonra İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasının, sonra Eçmiədzin qəzasının tabeliyinə keçmişdir. İndi Ermənistan adlanan ərazidə sovet hökuməti qurulandan sonra 1929-cu illərdə rayonlaşdırma inzibati-ərazi bölgüsü yaradıldı. Əştərək 9 sentyabr 1930-cu ildə yaradılan rayonun adı oldu. 1590-cı ildə tərtib edilmiş «İrəvan əyalətinin müfəssəl dəftəri»ndə Əştərək kimi, 1728-ci il tarixdə tərtib edilmiş «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə Karbi nahiyyəsinin tərkibində Aştarak, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Əştərək (Aştarak) kimi qeyd edilmişdir. Danışıq dilində Həştərək formasında işlədilir.
İstək
İstək — yerinə yetirilməsi(başqası tərəfindən) arzu edilən şey. == İstək haqqında == İstəyim yalnız iştə bir şəfqət; Bir təbəssümo hüsni-dilbərdən. H.Cavid. İstəyim xalqıma hər an ucalıqdır, ucalıq; Mənə yaddır qocalıq. S.Rüstəm. Sanki cavanlaşdıyüz il bədənim; Gözümdə qalmadı istəyim mənim. Z.Xəlil.
Baccharis usterii
Baccharis usterii (lat. Baccharis usterii) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin bakxaris cinsinə aid bitki növü.
Estetik cərrahiyə
Estetik cərrahiyə — xarici görünüşün dəyişdirilməsi məqsədi ilə həyata keçirilən cərrahiyyə. İstər insanda, istər heyvanlarda istərsə də füsunkar təbiətdə fərqli formada əks olunmasına baxmayaraq, hamımız gözəlliyi sevir, daima onu axtarır, gördüyümüzdə isə ondan həzz alırıq. Dövrümüzün insanlarına nəzər salsaq, görərik ki, onlar daxili gözəlliklə müqayisədə daha çox zahiri gözəlliyin qayğısına qalırlar. Gözəllik dünyasında elmin son "sıçrayış"larına aid rəsmi statistikaya nəzər salsaq, görərik ki, təbii gözəllik üzərində inqilab etmiş süni gözəlliyə- kosmetik əməliyyatlara dair statistik rəqəmlər heyrətedicidir. Məsələn, təkcə Parisdə kosmetik cərrahiyyə əməliyyatı ilə məşğul olan 200 mərkəz mövcuddur, və hər il bu mərkəzlərdə 60 min plastik əməliyyat aparılır. ABŞ-də isə kosmetik əməliyyatlar Amerika cəmiyyətinin ənənəsinə çevrilib. Dünyada kosmetik əməliyyatların sayı baxımından ABŞ 21% nisbəti ilə birinci yeri, Braziliya 14% nisbəti ilə ikinci yeri, Meksika isə 8% nisbəti ilə üçüncü yeri tutub. Estetik ( eyni zamanda cavanlaşdırıcı əməliyyat) əməliyyat - dünyada həm kişilər, həm də qadınlar arasında ən populyar əməliyyat növüdür. == Estetik cərrahiyənin növləri == Plastik əməliyyatların bir neçə növü mövcuddur. Dünyada ən çox edilən əməliyyat "Ritidektomiya" adlanan sifət və boyun dərisinin dartılmasıdır.
Estetik mədəniyyət
Estetik mədəniyyət — konkret mәdәni-tarixi şәraitdә cәmiyyәtin, yaxud ayrıca fәrdin potensial estetik tәcrübәsinin reallaşdırılması vә mәrkәzlәşdirilmәsi ilә bağlı fenomenlәr, institutlar, davranışlar, mәtnlәr vә s. mәcmusu. Estetik mədəniyyətin spesifikası vә funksiyası subyektin dünyaya münasibәtinin azad özünüifadәsi ilә bağlıdır. Estetik mədəniyyət insanın hәr bir predmet üçün onun öz növünün ölçüsünü tapmaq vә tәtbiq etmәk, belәliklә dә, әşyanın ümumәn bütün dünyaya nәzәrәn spesifik dәyәrini aşkara çıxarmaq qabiliyyәtindә tәzahür edir . == Haqqında == Cəmiyyətin estetik mədəniyyətinə həm estetik şüurun (estetik biliklərin, estetik hisslərin, estetik zövqlərin, estetik idealların) məzmunu və inkişaf səviyyəsi, həm də insanların estetik yaradıcılığının xarakteri, istiqaməti və yayılma dərəcəsi daxildir. Eyni zamanda, estetik mədəniyyətdə estetik sərvətlərin insan tərəfindən mənimsənilmə formalarının rəngarəngliyi, bu sərvətlərdən insanın inkişafı, onun mənəviyyatının zənginləşməsinə görə humanist məqsədlərlə istifadə edilməsi də öz əksini tapır . Estetik alim Osman Əfəndi estetik mədəniyyətdə estetik idrakın əsas yer tutduğunu göstərərək yazır ki, elmi idrak kimi, estetik idrak da sonsuz aləmin zənginliklərini daha geniş mənimsəmək və ona daha dərindən münasibət bəsləmək meyarlarının örnək yoludur. Şüurlu həyatda sistemli biliklər zənginliyini yaradan və onu yeni səviyyələrə yüksəldən elmi idrakın nəzəri cəhətlərinə çox ciddi diqqət yetirilməsi təbii-zəruri amil sayıldığı kimi, ali inkişaf səviyyəsinə qovuşmuş estetik idrakın nəzəri cəhətdən öyrənilməsi işi də bu mənada qiymətləndirilməyə layiqdir. Çünki bu təbii-zəruri amilləri doğuran idrak formalarının hər biri əbədi olaraq insanlığa, onun təsdiqinə xidmət edir . Estetik mədəniyyət estetik düşüncələrin məhsuludur.
Hamamlı (Əştərək)
Hamamlı — Karbi mahalının (bəzi mənbələrdə Kərbibasar) Əştərək rayonuna tabe kənd. == Tarixi == Kənd 1728-ci ildən mə’lumdur. 1728-ci ilə aid mənbədə Şirakel nahiyəsində kənd adı kimi çəkilir. Tam adı "Eyvazlı kəndin yaxınlığında Hamamlı kəndi". Başqa adı Dançılı XIX əsrin əvvəllərindən sonra əhalisi qarışıq idi. 1886-cı ildə kəndin əhalisi ermənilərdən idi və azərbaycanlılardan ibarət idi. 1918-ci ildə azərbaycanlı əhalisi qovulmuşdur. 1922-ci ildən sonra əhalinin bir hissəsi geri qayıtmışdır. 1948-ci illərdə əhalisi Azərbaycana köçürülmüş və kənd ləğv edilmişdir == Əhalisi == Əhalisi əsas etibarilə Azərbaycan türklərindən ibarət olmuşdur. 1949-cu ilin dekabr ayında əhali Ermənistan Sovet hökuməti tərəfindən Azərbaycan SSR-in Salyan rayonuna köçürülmüşdür.
Haxıs (Əştərək)
Haxıs - İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indi Əştərək rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 7 km şimal-qərbdə yerləşir. Kəndin adı Axiz, Axis formalarında göstərilir. 1590-cı il tarixli «İrəvan əyalətinin müfəssəl dəftəri»ndə Əxis kimi, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Axis formasında qeyd edilmişdir. Toponim «çay ağzı, mənsəbi», «keçid» mənasında işlənən ağıs, axız (>aqis>haxis>haxıs) sözü əsasında əmələ gəlmişdir. Toponimin əvvəlindəki «h» səsi səsartımı hadisəsi nəticəsində sözə əlavə edilmişdir və toponim tələffüz formasına uyğun qeydə alınmışdır. Azərbaycan dilində saitlə başlanan bəzi sözlərə tələffüzdə «h» samitinin artırılması qanunauyğun haldır (araba-haraba, açarhaçar, elə-helə). Hidrotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. Erm.SSR AS RH-nin 1.XII.1949 - cu il tarixli fərmanı ilə adı dəyişdirilib Zorab qoyulmuşdur.
Kontinent (materik)
Kontinent (materik) (rus. континент, ing. continent) (lat. continens, yiyəlik halında continentis-materik) — yer qabığının nəhəng massivi olub, səthinin çox hissəsi quru şəklində Dünya okeanı səviyyəsindən yuxarıda, kənarları isə okean səviyyəsindən aşağıda yerləşir (materiklərin sualtı kənarı). Materiklərdə yer qabığı "qranit qatın" iştirakı ilə səciyyələnir və orta qalınlığı 35–45 km-dır. Müasir geoloji əsrdə 6 kontinent mövcuddur: Avrasiya (53,4 mln. km2 ), Afrika (30,8 mln. km2 ), Şimali Amerika (24,2 mln. km2 ), Cənubi Amerika (18,2 mln. km2 ), Avstraliya (7,7 mln.
Materik buzlaşması
Materik buzlaşması (rus. материковое оледенение, ing. continental glaciation) — buzlağın proqressiv inkişafının son mərhələsinə uyğun gələn buzlaşma. Materik buzlaşmasında materik buzlaq formaları üstünlük təşkil edir: materik buzlağı, yüksəklik buzlağı, buzlaq örtüyü və başqaları ilə yanaşı, həmçinin dağlıq və dağətəyi buzlaqlar kimi aralıq tipli buzlaq formaları da mövcuddur (karlar və başqaları). Dördüncü dövrdə materik buzlaş-ması Avropanın, Asiya və Amerikanın şimal hissəsini tutmuşdur. /Kontinental buzlaşmanın sin/.
Materik dyunları
Materik Çini
Materik Çini və ya Qitə Çini (çin. 中国大陆| Pinyin: zhōngguó dàlù), Çin Xalq Respublikasının birbaşa nəzarəti altında olan əraziləri bildirmək üçün istifadə edilən geosiyasi termindir. Bu anlayış 1949-cu ildə Çin vətəndaş müharibəsinin sonunda Çan Kayşi rəhbərliyindəki Kuomintang qüvvələrinin Tayvana çəkilməsi və Çin Kommunist Partiyasının bütün materiki ələ keçirməsindən sonra meydana çıxmışdır. 1997 və 1999-cu illərdə Çin Xalq Respublikasının nəzarəti altına keçmiş Hong Kong və Makao Deng Şiaopingin bir ölkə, iki sistem siyasəti əsasında Çinin xüsusi inzibati bölgələri statusuna malik olub başqa bir siyasi və iqtisadi sistemə malikdirlər və bu səbəbə görə Materik Çinin tərkibinə daxil edilmirlər.
Phreatia listeri
Phreatia listeri (lat. Phreatia listeri) — səhləbkimilər fəsiləsinin phreatia cinsinə aid bitki növü.
Qaracalar (Əştərək)
Qaracalar — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indiki Əştərək rayonunda kənd. == Tarixi == Alagöz dağının cənubunda yerləşir. Erməni mənbələrində kəndin adı Qalaçilar kimi də göstərilir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. == Toponimi == Toponim qaraçalar türk tayfasının adı əsasında yaranmışdır. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. == Əhalisi == Kənddə 1831-ci ildə 104 nəfər, 1873-cü ildə 272 nəfər, 1886-cı ildə 279 nəfər, 1897-ci ildə 381 nəfər, 1908-ci ildə 360 nəfər, 1914-cü ildə 381 nəfər, 1916-cı ildə 526 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə kəndin əhalisi ermənilərin soyqırımına məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. Ermənilər buraya 1918–1920-ci illərdə Türkiyədən köçürülmüşdür.
Qoşabulaq (Əştərək)
Qoşabulaq - İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indiki Əştərək rayonu ərazisində kənd olmuşdur. == Tarixi == Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Toponim Azərbaycan dilində «cüt, yanaşı, iki» mənasında işlənən «qoşa» sözü ilə bulaq sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Hidrotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. == Əhalisi == Kənddə 1873 - cü ildə 101 nəfər, 1886-cı ildə 152 nəfər, 1897-ci ildə 173 nəfər, 1908-ci ildə 211 nəfər, 1914 - cü ildə 214 nəfər, 1916-cı ildə 211 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1919 - cu ildə kəndin əhalisi azərbaycanlılar erməni təcavüzünə məruz qalaraq tarixi-etnik torpaqlarından qırğınlarla deportasiya olunmuş və kənd xarabalığa çevrilmişdir. Indi xaraba kənddir.
Qızılxaraba (Əştərək)
Qızılxaraba — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indiki Əştərək rayonu ərazisində kənd olmuşdur. == Tarixi == Kəndin adı erməni mənbələrində Qızılabad, Tulunəbi kimi də göstərilir. "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə Qızılviran, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Qızılxaraba kimi qeyd edilmişdir. == Toponimi == Toponim torpağın rənginə bildirən qırmızı mənasında işlənən qızıl sözü ilə "dağıdılmış" mənasında işlənən xaraba sözündən əmələ gəlmişdir. Türklər xarabalıqlar yanında yeni yaşayış məntəqələri salarkən xaraba, viran, örən (hər üçü sinonim sözdür) sözlərinin əvvəlinə ya mənsub olduqları tayfanı, oymaq və ya obanın, ya da torpağın rənginə görə müvafiq şəkildə ağ, qara, qızıl (qırmızı mənasında) sifətlərini əlavə edirlər. Qızılxaraba kənd adı da həmin konstruksiya əsasında yaranmışdır. "Qırmızı torpaqda tikilmiş binaların qalıqları olan xarabalıq yanındakı kənd" mənasını verir. Relyef əsasında əmələ gələn mürəkkəb quruluşlu toponimdir.. 1918-ci ildə Azərbaycanın əhalisi qovulduqdan sonra kənd dağılmışdır. Qırmızı rəngli daşdan tikilmiş qala yaxud kilsə xarabalıqları nəzərdə tutulur.
İlteriş xaqan
Qutluq İltəriş xaqan —İkinci Göytürk xaqanlığının ilk xaqanı. İllig xaqanın nəslindən gəlirdi. Əsl adı Qutluqdur. == Həyatı == Doğum adı "Qutluq"dur. II Göytürk xaqanlığını qurduqdan sonra ona "İltəriş" (eli toplayan) adı verilmişdir. 681-ci ildə Uyğurlara hücum edərək onların yerini tutmuş, 17 sərkərdə ilə birlikdə 5000 əsgər toplamış və Çinə qarşı müharibəyə başlamışdı. 679-cu ildə üsyana qalxmış olan Aşide Yuançjeni məğlub etmişdi. İlk işi Çinin tərəfini tutan türklərə hücum etmək olan İltəriş 7 oğuz tayfasını məğlub etmişdi. Daha sonra Aşide Yuançjen də onun tərəfinə keçmişdi. 683-cü ildə Çin valisi Van Demeunu edam edərək hakimiyyətini elan etmiş, knyaz Qui Yuan onları saxlaya bilsə də, İlterişin orduları döyüşlərdə Çinə ağır zərbələr vurmuşdu.
İltəriş xaqan
Qutluq İltəriş xaqan —İkinci Göytürk xaqanlığının ilk xaqanı. İllig xaqanın nəslindən gəlirdi. Əsl adı Qutluqdur. == Həyatı == Doğum adı "Qutluq"dur. II Göytürk xaqanlığını qurduqdan sonra ona "İltəriş" (eli toplayan) adı verilmişdir. 681-ci ildə Uyğurlara hücum edərək onların yerini tutmuş, 17 sərkərdə ilə birlikdə 5000 əsgər toplamış və Çinə qarşı müharibəyə başlamışdı. 679-cu ildə üsyana qalxmış olan Aşide Yuançjeni məğlub etmişdi. İlk işi Çinin tərəfini tutan türklərə hücum etmək olan İltəriş 7 oğuz tayfasını məğlub etmişdi. Daha sonra Aşide Yuançjen də onun tərəfinə keçmişdi. 683-cü ildə Çin valisi Van Demeunu edam edərək hakimiyyətini elan etmiş, knyaz Qui Yuan onları saxlaya bilsə də, İlterişin orduları döyüşlərdə Çinə ağır zərbələr vurmuşdu.
Əştərək (şəhər)
Əştərək, Aştarak — Ermənistan Respublikasında şəhər. İrəvan şəhərindən Şimal-Qərbdə, Abaran (dəyişdirilmiş adı Kasax) çayı sahilində, İrəvan-Gümrü şose yolunun üstündə yerləşir. 1963-cü ildən respublika tabeli şəhərdir. Əştərək rayonunun mərkəzidir. == Tarix == IV əsrlərdə Arşakilərin, VIII-X əsrlərdə ərəblərin, IX-XI əsrlərdə Şirak hakimiyyətinin tabeliyində Pəhləvilərin hökmranlığı altında olmuş, XI-XVI əsrlərdə Səlcuq türklərinin tabeliyində, XVI-XIX əsrlərdə İrəvan xanlığına tabe olan Karbibasar mahalının tərkibində olmuşdur. 1828-ci ildə rus işğalından sonra İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasının, sonra Eçmiədzin qəzasının tabeliyinə keçmişdir. İndi Ermənistan adlanan ərazidə sovet hökuməti qurulandan sonra 1929-cu illərdə rayonlaşdırma inzibati-ərazi bölgüsü yaradıldı. Əştərək 9 sentyabr 1930-cu ildə yaradılan rayonun adı oldu. 1590-cı ildə tərtib edilmiş «İrəvan əyalətinin müfəssəl dəftəri»ndə Əştərək kimi, 1728-ci il tarixdə tərtib edilmiş «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə Karbi nahiyyəsinin tərkibində Aştarak, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Əştərək (Aştarak) kimi qeyd edilmişdir. Danışıq dilində Həştərək formasında işlədilir.
Əştərək rayonu
Əştərək rayonu, Aştarak rayonu — Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan Respublikası) Karbi mahalı ərazisində yerləşən rayon. Mərkəzi Əştərək şəhəridir. == Tarixi == Əştərək rayonu 1930-cu il sentyabrın 9-da yadadılıb. Ərazisi 926 kv km-dir. Rayon mərkəzi respublika tabeli Əştərək (dəyişdirilmiş adı Aştarak) şəhəridir. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 22 km-dir. 1948-1951-ci illərdə rayonun Talış, Təkiyyə, Uçan, Çadqıran, İnəkli, Tülnəbi və s. kəndlərinin əhalisi zorla Azərbaycana köçürülüb. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları ilə rayon üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları: == Coğrafi mövqeyi == === Relyefi === === Təbiəti === == Əhalisi == Əsgərov Əsgər Allahverdi oğlu (1878-11.3.1938*, 60 yaş) repressiya qurbanı 1878 ci ildə Əştərək rayonunda doğulmuş. Şəkidə 1 May kolxozçu olmuşdur.