Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • катаный

    -ая, -ое. Изготовленный путём прокатки (о металлических изделиях) К-ые трубы.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КАБАНИЙ

    кабан I söz. sif.; кабанья щетина qaban qılı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАТАНИЕ

    КАТАНИЕ, КАТАНЬЕ ср 1. diyirlətmə, diyirlənmə, yuvarlatma; 2. gəzmə, gəzdirmə (minikdə); катанье на лодке qayıqda gəzmə (gəzdirmə); 3. yumrulama, yumr

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАТАННЫЙ

    прил. 1. diyirlənmiş; 2. gəzdirilmiş; 3. yumrulanmış, yuvarlanmış; 4. yayılmış, vərdənələnmiş

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • кабаний

    см. кабан 1), 2); -ья, -ье К-ья голова. К-ьи следы. К-ье стадо.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • каляный

    -ая, -ое.; нар.-разг. Ставший жёстким, негибким (от холода, из-за высыхания и т.п.)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • катальный

    ...предназначенный для катания. К-ая горка (сооружение в виде горы для катания с неё). К-ая машина (прокатная).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • катание

    = катанье 1) к катать 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7) Катанье мяча. Катание белья. 2) к кататься 2), 3), 4) Катанье верхом. Катанье с горы. Ему надоели эти

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • катраний

    см. катран II; -ья, -ье. К-ья туша. Катраний жир.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КАБАНИЙ

    къабандин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КАСАНИЕ

    ср köhn. toxunma, dəymə; təmas; ◊ точка касания riyaz. toxunma (təmas) nöqtəsi.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАНАВНЫЙ

    канава söz. sif

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАНАТНЫЙ

    канат söz. sif.; канатная фабрика kanat fabriki

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАРАСИЙ

    карась söz. sif.; карасья икра dabanbalığı kürüsü

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАРТАВЫЙ

    прил. 1. “r” və “l” səslərini düzgün tələffüz etməyən; 2. aydın olmayan, düzgün olmayan

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАЧАНИЕ

    ...yırğalanma; yellətmə, yırğalama; 2. atıb-tutma; 3. vurma, çəkmə (nasosla); качание воды nasosla su çəkmə (vurma); 4. səndələmə.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАТАЛИЗ

    м kim. kataliz (katalizatorların təsiri ilə kimyəvi reaksiyanın sürətlənməsi və ya yavaşıması).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАТАНКИ

    мн. (ед. катанок м) məh. keçə çəkmə.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАТЕРНЫЙ

    dəniz. катер söz. sif

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАТОДНЫЙ

    fiz. катод söz. sif. ; катодная лампа katod lampası

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАЛАЧНЫЙ

    калач söz. sif

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАЮТНЫЙ

    каюта söz. sif

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАЛЁНЫЙ

    прил. 1. közərmiş; калёные угли közərmiş kömür; 2. qızarmış, qovrulmuş; калёное железо qızarmış (qızğın) dəmir; калёные орехи qovrulmuş fındıq; ◊ калё

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАРДНЫЙ

    tex. карда söz. sif. кардная машина karda maşını, darama maşını

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАЗАЧИЙ

    казак söz. sif.; казачье войско kazak qoşunu

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАЛЕНЫЙ

    1. ифей; ифена яру хьанвай; ифирай; калѐное железо ифей ракь. 2. цIал (цIук) чрай; калѐные орехи цIал (цIук, руьхъведик) чрай кIерецар

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КАБАЛЬНЫЙ

    ...кабальная запись qəbalə kağızı; 2. məc. son dərəcə ağır, əsiredici; кабальный договор son dərəcə ağır şərtli müqavilə; 3. məc. əziyyətli, əzablı, məş

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KATÁLİZ

    [yun. katalysis] kim. Katalizatorların təsiri ilə kimyəvi reaksiyanın törəməsi və ya sürətinin dəyişməsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КАБАЛЬНЫЙ

    1. Qəbalə; 2.son dərəcə ağır; 3. Ağır, əsiredici; 4. Əziyyətli, əzablı, məşəqqətli; 5. Asılı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАБАЛЬНЫЙ

    1. лукIвилин, лукIвилик кутадай, лукIвилин гьалдин, лукIран хьтин; кабальная зависимость лукIран хьтин аслувал

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КАЗАЧИЙ

    казакдин; казакрин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КАСАНИЕ

    toxunma, dəymə, təmas

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАРТАВЫЙ

    мецелай рахадай

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОВАНЫЙ

    1. гатай, гатана авур (мес. тур, гапур). 2. ракь чIугур, ракьа тIур (мес. сандух). 3. пер. кIалубда цайи хьтин ачух (мес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОЖАНЫЙ

    тумаждин; лидин,

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КРАТНЫЙ

    мат. кратный (амукь тийиз са числодиз пайиз жедай число)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KARANAY

    I (Quba) peç borusu II (Ağcabədi) münasib olmayan yerdə ucadan danışan və ya oxuyan adam

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • KATALİZ

    сущ. хим. катализ (изменение скорости химической реакции под влиянием катализаторов). Homogen kataliz гомогенный катализ

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KATALİZ

    i. kim. catalysis

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • латаный

    ...-ое.; разг. Имеющий латки, заплатки; чиненный (обычно об одежде) Латаный пиджак. Л-ое пальто.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ЛАТАНЫЙ

    прил. köhnə, yamaqlı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЛАТАНЫЙ

    köhnə, yamaqlı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ФАТАЛЬНЫЙ

    чарасуз тир, чарасуз кьилел къведай, нясвилелди кьилел къведай

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БАРАНИЙ

    ...баранья котлета qoyun ətindən bişirilmiş kotlet; ◊ согнуть в бараний рог yumşaltmaq, tabe etmək, mum eləmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НИТЯНЫЙ

    гъаларин, гъаларикай авур (храй)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БАРАНИЙ

    ...гьерен. 2. хпен хъицикьдин. 3. лапагдин якIукай авур ♦ согнуть в бараний рог мум хьиз юмшагърун, еб хьиз тупIал арушун (яни муьтIуьгърун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МАЗАНЫЙ

    1. Çirkli, kirli; 2. Suvaqlı, şirəli

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЛАТАННЫЙ

    yamanmış

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АКТИНИЙ

    м kim. aktinium (uranlı filizlərdə təsadüf edilən radioaktiv element)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРАТНЫЙ

    прил. riyaz. tam bölünən, bölünə bilən; девять - число, кратное трём doqquz üçə tam bölünən ədəddir

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • казачий

    ...Относящийся к войскам, состоящим из казаков. Казачий офицер. Казачий сотник. Казачий полк. К-ья сотня.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • кабальный

    ...2) К-ая запись. К-ая зависимость. 2) находящийся в кабале I 2), 3) Кабальный крестьянин. 3) Заключаемый на явно невыгодных для одной из сторон услови

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ...кратный

    -ая, -ое.; вторая часть сложных слов. вносит зн.: повторяющийся столько раз, больший во столько раз, сколько указано в первой части слова. Пятикратный, двукратный, многократный.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • kayaniz

    kayaniz

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • kataliz

    kataliz

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • KATALİZ

    [yun. katalysis] хим. катализ (катализаторрин таъсирдалди химиядин реакция арадал атун ва я адан йигинвал дегиш хьун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • kataliz

    is. kim. catalyse f

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ...КРАТНЫЙ

    mürəkkəb sözlərin „dəfə, kərə” mənasında olan ikinci tərkib hissəsi; məs.: пятикратный (beş dəfə); двукратный (iki dəfə)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОЖАНЫЙ

    прил. dəridən tikilmiş (qayrılmış); кожаное пальто dəeri palto; кожаный портфель dəri portfel.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОВАНЫЙ

    ...кованое железо döymə dəmir; 2. qurşaqlanmış, qurşaq çəkilmiş; кованый сунду к dəmir qurşaq çəkilmiş sandıq; 3. məc. aydın, ahəngdar, səlis (ifadə).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАТАЛЬНЫЙ

    баталия söz. sif.; батальная живопись döyüş mənzərələrini və ya əsgəri həyatı təsvir edən şəkillər

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Kataniya
Kataniya (it. Catania) — İtaliyanın Siciliya muxtar vilayətindəki eyniadlı Kataniya vilayətinin mərkəzidir. Bələdiyyə sərhədləri içindəki əhalisi (30.06.2010 etibarilə) 294.756 nəfər olub əhali baxımından Sicilyanın ikinci böyük bələdiyyəsi, İtaliyanın 10-cu böyük şəhəri və 10-cu sırada olmasına baxmayaraq, bir İtalyan inzibati region mərkəzi olmayan tək böyük əhalisi olan şəhəridir. Metropoliten Katanya bölgəsi üçün əhali 752,895 nəfərdir. İtaliyanın ada şəhərlərindən biri olan Katanyanın Aralıq dənizinə sahilində yerləşir. == Coğrafi mövqe == Katanya şəhəri Siciliya adasının şərqində İyonyen dənizi sahillərində Messina ilə Sırakuza şəhərləri arasında və Etna Dağı vulkanı ətəklərində qurulmuşdur. Şəhərin dərhal ətraflarındakı dəniz sahilləri yanardağ lavalarından və qara bazalt kayalarından heyəti böyük yarları ibarətdir. Lakin şəhərin qurulduğu mövqeyi cənubunda "Simento Çayı" var və bu çay Siciliya adasının ən geniş (2000 hektarı aşan sahədə) mümbit düzənliklərində biri olan və Katanya şəhərinin əhəmiyyətli hissələrinin qurulmuş olduğu Katanya düzənliyində Katanya Körfəzinə yerləşir. Şəhərin limanı və ticarət və sənaye bölgələri bu düzənlikdə çayın ağızına doğru yerləşir. == Tarixi == Katanya şəhərini uzun və çox hadisələrə dolu bir tarixi vardır.
Kataniya FK
Kataniya (it. Catania Società Sportiva Dilettantistica)- İtaliya futbol klubu. 1953-1954-cü illərdə klub 1960-1961, 1963-1964, 1964-1965 və 2012-2013-cü illərdə ən yaxşı yer kimi səkkizinci yeri tutaraq, 17 çempionat oynadığı kateqoriyada ilk dəfə İtaliya A Seriyasına yüksəldi. O, Birinci Divizion çempionluğu, İtaliya B Seriyası çempionluğu və altı İtaliya C Seriyası çempionluğu qazanıb.
Kamani
Kamani (gürc. კამანი) – Gürcüstanın Abxaziya bölgəsinin Suxumi ərazisində yerləşən kənd. Dəniz səviyəsindən 160 m hündürlüktə, Suxumidən 14 km uzağlıktadır. 2008-ci ildə Rusiya Federasiyası tərəfindən işğal edilib. == Ədəbiyyat == ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 4, თბ., 2018. — გვ. 504.
Katana
Katana (刀) feodalizm dövründə Yaponiyada samuray tərəfindən istifadə olunan ənənəvi Yapon qılınclarından biridir.Katananın müasir variantları bəzən qeyri- ənənəvi materiallarla və üsullarla hazırlanır. Katana özünəməxsus görkəmi ilə səciyyələnir:əyri olması,nazik olması, vahid iti tiyəli hər iki ələ yerləşən dairəvi və ya düzbucaq formada qorunması olan uzun dəstək ilə. == Tarixi == Yaponiyada qılınc istehsalı xüsusi dövrlərə bölünür: Cakoto(qədim qılınclar,miladdan sona 900-cü ilə qədər) Koto( köhnə qılınc 900-1596) Şinto(yeni qılınclar 1596-1780) Şinşinto(ən yeni qılınclar 1781-1876) Qendayto(müasir qılınclar 1876-1945) Şinsakuto(ən son hazırlanmış qılınclar 1953-hal-hazırda)Kamakura dövründə tati dən fərqli olaraq uzun qılıncları təsvir etmək üçün ilk dəfə olaraq katana (gatana) sözündən istifadə edirdilər.
Aktanış rayonu
Aktanış rayonu (tatar. Актаныш районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Respublikanın şimal-şərqində yerləşir. Respublikanın Minzələ, Muslin rayonları ilə, Başqırdıstan (İleş, Krasnokamski, Bakalı rayonları, Ağidel şəhər dairəsi) və Udmurtiya (Karakulino rayonu) ilə həmsərhəddir. İnzibati mərkəzi Aktanış kəndidir. == Coğrafiyası == Rayon ərazisindən çoxlu sayda çay axır. Bunlar arasında Avropadakı ən böyüklərindən olan Kama və Ağıdel çayları da varddır. Rayon ümumilikdə mütləq yüksəklikliyi 62-235 m olan düz yamaclı düzənlikdən ibarətdir. Ən ən aşağı nöqtələr Kama, Ağıdel və İk çaylarının yatağı boyunca Nijnekamsk hava limanının ərazisindədir. Ən yüksək yerləri rayonun cənub hissəsində yerləşir.
Biomimetik kataliz
Biomimetik kataliz Katalizin inkişafının müasir istiqamətlərindən biri olan imitasion kataliz yeni tipli katalizatorların- biomimetik katalizatorların sintezi və onların müxtəlif kimyəvi proseslərdə tədqiqi və tətbiqi ilə bağlıdır.Əsas xassələrinə görə biokimyəvi proseslərin modelləşdirilməsindən bəhs edən və kimyəvi kataliz ilə fermentativ kataliz arasında aralıq mövqe tutan kataliz sahəsi imitasion kataliz adlandırılmışdır.İmitasion katalizdə fermentativ kataliz proses və obyektlərinin əsas xüsusiyyətlərini (selektivlik, mülayim şərait, aktiv mərkəzlərin təsir mexanizmi və s) imitasiya edən real modellərin konstruksiyası aparılır. Biomimetik katalizatorun biomimetik xüsusiyyətlərini əldə etmək üçün modelləşdirilən bioloji obyektin yəni fermentin təsir mexanizmi dəqiq məlum olmalıdır.Bunun üçün aktiv mərkəzin quruluşu ferment-substrat kompleksin quruluşu fermentin substrat spesifikliyi müəyyənləşdirilməlidir. Məlumdur ki,fermentin zülal hissəsi substratın katalitik çevrilməsində fəal iştirak edən funksional qruplardan ibarətdir: imidazol qalıqları, alifatik və aromatik hidroksil qrupları karboksil və sulfohidril amin qruplar. Fermentlərin biokimyəvi modellərinin konstruksiyası zamanı 2 əsas tələb yerinə yetirilməlidir:Model fermentativ reaksiya mexanizmini yerinə yetirməlidir. Fermentativ reaksiya sürətinin onun struktur-funksional quruluşu ilə bağlılığı nəzərə alınmalıdır.Fermentin təsir mexanizmində zülalın polipeptid zəncirinin aminturşu qalıqları turşu-əsasi xarakterli katalitik mərkəzlərin böyük rolu vardır. Başqa sözlə, substratın çevrilməsində prostetik qrupla birlikdə zülalın turşu-əsas mərkəzləri də iştirak edir. Buna görə də biomimetik modellər hazırlanarkən adekvat həndəsi aktiv mərkəzlər model və substratda yaradılmalıdır ki, bu da modelin spesifikliyini təmin etməlidir. Tədqiqatçılar tərəfindən bir sıra maye fazada istifadə olunan (müvafiq fermentlər kimi) homogen biomimetik katalizatorlar sintez olunmuşdur. Məsələn Mn(II) porfirinlər və oksidləşdiricilərin iştirakı ilə bir neçə monooksigenaz reaksiyaların tədqiqi aparılmışdır.Yüksək çıxımla monooksigenaz reaksiya məhsullarının alınması üzvi kimyanın mayefazalı oksidləşməsi sahəsində geniş imkanları yaranmasına səbəb oldu.Mn-ın proksimal azot liqandı ilə kompleks birləşməsi dismutaz və oksigenaz reaksiyalarda çox effektiv katalizator kimi istifadə olunur. Göstərilən katalizatorlar maye fazada işləyən homogen katalizatorlardır.Onların aktivliyi istifadə olunan həlledicilərin təbiətində mühitin pH təsirindən çox asılıdır.Alınan reaksiya məhsullarının ayrılması prosesi isə bir sıra çətinliklərlə bağlıdır.
Katalin Mençinqer
Katalin Mençinqer (d. 17 yanvar 1989) — Macarıstanı təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Katalin Mençinqer, Macarıstan yığmasının heyətində 2012-ci ildə Birləşmiş Krallığın ev sahibliyində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Avstraliya yığmasına 11:14 hesabı ilə məğlub olan Macarıstan yığması, London Olimpiadasını dördüncü pillədə başa vurdu.
Katalin Novak
Katalin Novak (mac. Veresné Novák Katalin Éva; 6 sentyabr 1977, Seqed) — Macarıstan siyasətçisi və dövlət xadimi, 10 mart 2022-ci ildə Macarıstanın prezidenti. Katalin Novak Fides partiyasının, 2018-ci ildən Macarıstan Milli Assambleyasının üzvüdür. Keçmişdə — Ailə və Gənclər Məsələləri üzrə Dövlət Katibi (2014–2020), Ailə İşləri üzrə Nazir (2020–2021) olmuşdur. Fəxri Legion Ordeninin Cəngavəri (2019), Polşa Respublikasına xidmətlərinə görə ordeninin komandiri (2019) kimi fəxri adlara sahibdir. == Bioqrafiya == 6 sentyabr 1977-ci ildə Macarıstan Xalq Respublikasının Seqed şəhərində anadan olmuşdur. 1996–2001-ci illərdə Korvina Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsində oxumuş, iqtisadiyyat üzrə bakalavr dərəcəsi almışdır. 2001–2004-cü illərdə Seqed Universitetinin Hüquq fakültəsində və Paris West-Nanterre-la-Defence Universitetində hüquq təhsili alıb. O, həmçinin Parisdə Siyasi Araşdırmalar İnstitutunda təhsilini davam etdirir. 2001–2003-cü illərdə Xarici İşlər Nazirliyinin müxtəlif idarələrində çalışır.
Katalin Sili
Katalin Sili (mac. Szili Katalin 13 may 1956) — 2002-2009-cu illərdə Macarıstan Milli Məclisinin sədri. Macarıstanlı siyasətçi Yana Pannoniya adına Peç Universitetini bitirdikdən sonra ekologiya və siyasətlə məşğul olur. 1994-cü ildən hakimiyyətdə təmsil olunur. 1994-1998-ci illərdə Ətraf Mühitin Mühafizəsi və Su Nazirliyinin siyasi katibi işləyir. 2009-cu ildə Katalin Sili Peç merinə namizəd olmaq üçün parlament sədri vəzifəsindən istefa etdir, ancaq seçkilərdə Zsolta Paveyə uduzur. 14 sentyabr 2009-cu ildə Bela Katona parlamentin yeni sədri seçilir. == Siyasi karyerası == Yanus Pannoniya Universitetindən bir dərəcə aldıqdan sonra, insan ekologiyası və politologiya ixtisası üzrə məzun olur. 1994-cü ildən 2014-cü ilə qədər qanunvericilik sahəsində çalışır. 1994-1998-ci illərdə Ekologiya və Su Nazirliyinin siyasi katibi olur.
Kazanın alınması
Rus qoşunlarının Kazan xanlığına qarşı yürüşləri. Kazan xanlığını Osmanlı imperiyası, Krım xanlığı və Noqay ordası dəstəkləyirdi. Kazan qoşunları 1534-cü ildən 1545-ci ilə qədər, hər il Rus dövlətinin şərq və şimal-şərq qıraqlarına yürüşlər edirdi. XVI əsrdə Kazan xanlığında 100 min rus əsiri var idi. Onların çoxusunu Osmanlıya və Aralıq dənizi ölkələrinə satılırdı. Bundan başqa ruslar Volqa və Kama üzərində ticarətlərini genişləndirərək, qaçılmaz olaraq tatarlarla toqquşmalı idilər. Eyni zamanda rus feodallarını xanlığın geniş torpaqları cəlb edirdi, bu ərazilərdə ruslar böyük mülklər əldə etmək fikrində idilər. == Mübarizənin başlanması == 1487-ci ildə Moskva knyazı III İvan Kazanı Moskvadan 1521-ci ilə qədər vassal asılı vəziyyətə saldı. III Vasili, Volqanın sağ qollarında dayaq məntəqələri olan, Vasilsursk istehkamının əsasını qoydu(1523) və Temniklər şəhərciyini möhkəmləndirdi. Kazan yürüşləri VI İvanın vaxtında baş verdi.
Kaçanik icması
Kaçanik (serb. Качаник) — Kosovoda icma, Uroşevats dairəsinə daxildir. Əhatə etdiyi sahə 294 km².İcmanın inzibati mərkəzi Kaçanik şəhəridir. Obiliç icması 30 yaşayış məntəqəsindən ibarətdir, yaşayış məntəqəsinin orta sahəsi 7,0 km²-dır.
Nikolay Katanov
Nikolay Fyodroviç Katanov (18 (30) may 1862, Yeniseysk quberniyası[d] – 9 mart 1922, Kazan, Tatarıstan MSSR, RSFSR, SSRİ) — türkoloq, ilk xakas professoru. == Həyatı == Nikolay Fyodroviç Katanov 1862-ci il mayın 6-da uzaq Sibirdə, keçmiş Yenisey quberniyasının cənubunda, Askiz qəsəbəsinin yaxınlığındakı Turaxov aulunda doğulub. Onun uşaqlıq adı Pora imiş. Rusiya Katanovun ata-babasının yaşadığı Sibir torpaqlarını işğal etdikdə burada yaşayan şaman inanclı insanları da zorla xristianlaşdırmışdı. Ona görə də uşağı evdə Popa çağırsalar da rəsmi sənədlərdə kilsədə qoyulan Nikolay adıyla tanınmışdır. Nikolayın atasını da xakaslar Xızıl deyə çağırsalar da sənədlərdə adı Fyodr kimi yazılıb. Xızıl Katanov xakasların Saqay, anası isə Kaçina tayfasından olub. Bu tayfalar böyük Yenisey çayının qolu Abakanın sağ sahilində, Uzyum çöllərində yaşayırmış. Nikolay aristokrat və ziyalı bir ailədə böyüyüb. Belə ki, atası Xızıl Katanov ulus, tayfa başçısının mirzəsi, əmisi Yefim Semyonovic isə çar hökumətinin Askiz qəsəbəsində açdığı məktəbdə müəllim imiş.
Supramolekulyar kataliz
Supramolekulyar kataliz (ingil. supramolecular catalysis) – katalizatorun özünün və ya keçid vəziyyətinin supramolekulyar ansambl təşkil etdiyi reaksiyada sürət dəyişməsidir. == Təsvir == Yüksək effektli və selektiv katalizatorların yaradılması supramolekulyar kimyanın mühüm məsələlərindən biridir. Supramolekulyar kataliz reaksiyalarında katalizatorun özü, eləcə də onun substratla kompleksi (keçid vəziyyət) – supremolekulyar hissəcik ola bilər. Supramolekulyar kataliz iki əsas mərhələdən ibarətdir: substratın (reaqentin) katolizatorla kompleks əmələ gətirməsi və substratın kompleks daxilində sonradan sərbəst katalizatorun ayrılması ilə gedən məhsullara çevrilməsi. Hər iki mərhələ üçün molekulyar müəyyənlik - başqa sözlə katalizatorun, substratın və məhsulların strukturları arasında supremolekulyar kimyanın metodları ilə əldə edilən həndəsi uyğunluq labüddür. Eləcə də energetik faktor, yəni katalizatorun və substratın reseptor mərkəzləri arasında güclü qarşılıqlı təsirin olması mühüm rol oynayır. Əgər katalizator özü reaksiya məhsuluna çevrilirsə, onda sistem bərpa bacarığına malikdir, başqa sözlə sistem DNT-nın(Dezoksiribonuklein turşusu) sintetik analoqunu təmsil edir. Təbii supramolekulyar katalizə ferment katalizini misal göstərmək olar. Sintetik supramolekulyar katalizatora sadə misal ATF-in(Adenozintrifosfat), ADF(Adenozindifosfat) və fosfata qədər hidrolizini nəzərə çarpan dərəcədə gücləndirən və bununla da ATF-aza fermentinin analoqu olan [24] – N6O2 makrotsiklini göstərmək olar.
Ukatnıy adası
Ukatnıy adası - Xəzər dənizinin şimalında, Volqa çayının deltasında yerləşən ada. Adanın sahilləri bataqlıqlaşmışdır. Uzunluğu 6.2 km, eni isə 4.3 km təşkil edir. Sahəsi 14,9 km²-dir. Ada ərazisində neft ehtiyatı vardır. Ukatnıy adası mübahisəli ərazidir. De-fakto ərazi Rusiyanın ərazisinə daxil olsa da, Qazaxıstan adanı tarixi torpağı hesab edir. Rusiya adanı Həştərxan vilayəti, Qazaxıstan isə Atırau vilayəti ərazisinə aid edir.
Katalin Kariko
Katalin Kariko (17 yanvar 1955, Solnok, Macarıstan Xalq Respublikası) — macar mənşəli amerikalı biokimyaçı. Dryu Vaysman ilə "COVID-19-a qarşı effektiv mRNT peyvəndlərinin hazırlanmasına imkan verən nükleozid bazası modifikasiyaları ilə bağlı kəşflərə" görə 2023-cü il Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatının qalibi. == Həyatı == Orta məktəbdə o, bəzi fənlərdə fərqlənir və Moritz Zsigmond İslahat Gimnaziyasını bitirir. Seqed Universitetində fəlsəfə doktoru dərəcəsi aldıqdan sonra Kariko tədqiqatlarını davam etdirdi və Macarıstan Bioloji Tədqiqatlar Mərkəzinin Biokimya İnstitutunda postdoktorluq təqaüdünə başladı. 1985-ci ildə o, əri və iki yaşlı qızı ilə Macarıstandan ABŞ-a getdi.
Ananiy Zayonçkovski
Ananiy Zayonçkovski (pol. Ananiasz Zayączkowski) — türk əslilli polyak alimi, şərqşünas, türkoloq, Polşa Elmlər Akademiyasının (PEA) akademiki (1952), Varşava Universitetinin professoru (1935-ci ildən). Polşa Karaimlər Birliyinin sədri. == Bioqrafiyası == Ananiy Zayonçkovski 12 noyabr 1903-cü ildə Vilna (indiki Vilnüs) şəhərində anadan olmuşdur. Valideynləri əslən Trakay karaimləri olan Akhiezer (Aleksandr) Zayonçkovski və Emiliya Bezekoviçdir. Ananiy iki il Vilnadakı Siqmund Avqust gimnaziyasında oxumuşdur. 1915-ci ildə, Birinci Dünya Müharibəsi zamanı, almanların Litvanı işğalı təhlükəsi yarananda Zayonçkovskilər ailəsi Krıma, doğma ata-baba yurduna köçürlər. Həmin dövrdə valideynləri Ananiyi Simferopol gimnaziyasına göndərirlər. Orta məktəbdə oxuyanda teatr gənc oğlanı o qədər özünə cəlb edirdi ki, yay tətillərində öz tamaşaları ilə bütün Cənub Sahilini gəzən həvəskar truppa təşkil edirdi. Anani bu tamaşalarda Otello, Onegin və Çatski rollarını canlandırırdı.
Edinson Kavani
Edinson Kavani (isp. Edinson Roberto Cavani Gómez) — Uruqvaylı futbolçu. İspaniyanın Valensiya klubunun və Uruqvay Milli futbol komandasının oyunçusu. == Həyatı == Edinson Roberto Kavani Qomez 2 fevral 1987-ci ildə Uruqvayın Salto şəhərində anadan olmuşdur. Qardaşları Kristian Kavani və Azərbaycan Premyer Liqasının bombardiri olmuş Valter Quqlemon da futbolçu olublar. Yaşca qardaşlarından kiçik olan Kavaninin karyerası daha uğurlu alınıb. Uşaqlıqdan həyatında çətinlik çəkən Kavani həmin günləri belə yada salır: "Ailəmin mənə "Cola" ala biləcək qədər pulu yox idi. Gündəlik xərclərə, qida və paltara olan tələbatımızı güclə ödəyirdik".Erkən yaşlarından futbola olan marağı və həvəsi atası tərəfindən diqqətsiz qalmır. Ailə başçısı şəxsi münasibətləri hesabına oğlunu "Danubio"nun uşaq futbol məktəbinə yazdırır. == Klub karyerası == === Danubio === 18 yaşında "Danubio"nun əsas komandasında debüt edir.
Ero kavaiy
Ero kavayi (エロ可愛い, əd. "erotik şirin") və ya erokava — populyar "şirinliyin" (kavaiy) əksinə Qərbin cinsəllik anlayışlarını özündə əks etdirən Yaponiya subkulturası. 2005-ci ildə ortaya çıxan termin "ero" ("erotik" sözünün qısaltması) və "şirin" mənasını verən "kavayi" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir.. == Tarix == Ero kavayi termini ilk dəfə Kumi Koda adlı müğənni tərəfindən istifadə olunmuşdur. Kumi Koda bu sözdən öz stili təsvir etmək üçün istifadə etmişdi.
Katana (Suriya)
Qətəna (ərəb. قطنا‎) — Suriyada şəhər, Dəməşq mühafazasında eyniadlı məntəqə və nahiyənin inzibati mərkəzi. 2004–cü il siyahıyaalınmasına əsasən şəhərin əhalisi 6.865 ailədə 17.228 nəfəri kişilər və 16.768 nəfəri qadınlar olmaqla cəmi 33.996 nəfərdir.
Katanq şiri
Katanq şiri (lat. Panthera leo bleyenberghi) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinin şir növünə aid heyvan yarımnövü.
Möhtəşəm Kaşani
Şəmsüş-şüəra Kəmaləddin Möhtəşəm Kaşani (1528-1588) — İran şairi. == Həyatı == Şəmsüş-şüəra Kəmaləddin Möhtəşəm Kaşani Kaşanda dünyaya gəlmiş, Möhtəşəm, I Şah Təhmasib Səfəvinin hakimiyyəti illərində yaşamışdır. Təvəllüd tarixi mə’lum deyildir. O, h.q. 996 (m. 1588) - ci ildə vəfat etmişdir. Məzari-şərifi Kaşandadır. Təzkirə müəlliflərinin yazdıqlarına görə atası Xacə Mir Əhməd bəzzaz olmuşdur. Yeniyetmə yaşlarında Kəmaləddin də atasının yanında bu sən’ətlə məşğul olmuşdur. Gənc yaşlarından bu işdən uzaqlaşmış və şeir yazmağa başlamışdır.
Əhməd Kasani
Əhməd Xacəgi ibn Cəlaləddin Kasani (fars. احمد خواجگی بن جلال‌الدین کاسانی‎; özb. Ahmad Xojagi b. Jaloliddin Kosoniy) vəya "Məxdumi-Əzəm" (fars. مخدوم اعظم‎; özb. Maxdumi Aʼzam; 1461 – 1542, Səmərqənd) — Nəqşibəndi təriqətinin görkəmli sufisi və Səmərqəndin ən məşhur İslam müqəddəslərindən biri. Onun məqbərəsi Özbəkistanın Səmərqənd vilayətindədir. == İstinadlar == AḤMAD KĀSĀNĪ // Encyclopedia Iranica. KÂSÂNÎ, Ahmed // TDV İslâm Ansiklopedisi.
Kalani Brown
Kalani Braun - 21 mart 1997-ci ildə anadan olub. WNBA-nın Dallas Wings və Maccabi Bnot Ashdod üçün Amerikalı peşəkar basketbolçudur. O, basketbolçu karyerası ərzində bir çox mükafatlar alıb və 2017 və 2018 mövsümlərindən sonra Qadın Basketbol Məşqçiləri Assosiasiyası (WBCA) tərəfindən Ümumamerikalı adına layiq görülüb. == WNBA Karyera == === Dallas Wings === 2 fevral 2023-cü ildə Braun Dallas Wings ilə təlim-məşq toplanışı zamanı müqavilə imzaladı. Braun Wingslə təlim-məşq toplanışından keçdi, lakin onların etdiyi son əsas heyətdə yer ala bilməyən basketbolçulardan biri oldu və o, 2023 Açılış Gecəsi siyahısında yer almadı. O, bir neçə həftə sonra Wings-ə qayıtdı, çünki o, Wings-in komandada zədələri olduğuna görə Çətinlik Müqaviləsi imzaladı. 23 iyun 2023-cü ildə Braun Wingslə Çətinlik Müqaviləsindən azad edildi. Bir gün sonra Wings ilə başqa bir Çətinlik Müqaviləsi ilə qayıtdı. Çətinlik Müqaviləsi sadalanan tərəflərin öhdəliklərini tarazlaşdırmağa kömək etmək üçün müqavilələrə çətinliklə bağlı müddəalar daxil edilir. Vəziyyətlər dəyişirsə və bir tərəf indi qeyri-bərabər öhdəlik götürürsə, çətinlik bəndi müqavilələrin şərtlərinin dəyişdirilməsinə imkan verir.
Kalani Braun
Kalani Braun - 21 mart 1997-ci ildə anadan olub. WNBA-nın Dallas Wings və Maccabi Bnot Ashdod üçün Amerikalı peşəkar basketbolçudur. O, basketbolçu karyerası ərzində bir çox mükafatlar alıb və 2017 və 2018 mövsümlərindən sonra Qadın Basketbol Məşqçiləri Assosiasiyası (WBCA) tərəfindən Ümumamerikalı adına layiq görülüb. == WNBA Karyera == === Dallas Wings === 2 fevral 2023-cü ildə Braun Dallas Wings ilə təlim-məşq toplanışı zamanı müqavilə imzaladı. Braun Wingslə təlim-məşq toplanışından keçdi, lakin onların etdiyi son əsas heyətdə yer ala bilməyən basketbolçulardan biri oldu və o, 2023 Açılış Gecəsi siyahısında yer almadı. O, bir neçə həftə sonra Wings-ə qayıtdı, çünki o, Wings-in komandada zədələri olduğuna görə Çətinlik Müqaviləsi imzaladı. 23 iyun 2023-cü ildə Braun Wingslə Çətinlik Müqaviləsindən azad edildi. Bir gün sonra Wings ilə başqa bir Çətinlik Müqaviləsi ilə qayıtdı. Çətinlik Müqaviləsi sadalanan tərəflərin öhdəliklərini tarazlaşdırmağa kömək etmək üçün müqavilələrə çətinliklə bağlı müddəalar daxil edilir. Vəziyyətlər dəyişirsə və bir tərəf indi qeyri-bərabər öhdəlik götürürsə, çətinlik bəndi müqavilələrin şərtlərinin dəyişdirilməsinə imkan verir.
Möhsün Feyz Kaşani
Molla Məhəmməd Möhsün Feyz Kaşani (?-1670)—İslam alimi. == Həyatı == Feyz Kaşani 14 səfər 1007-ci ilində Kaşan şəhərində elm və təqva dolu bir xanədanda dünyaya gəlib və miladi ilə 1670-cı ildə dünyadan köçüb. Atası Molla Fəthullah Kaşani və Ziyauddin Muhəmməd Razinin şagirdlərindən olan Rəziyuddin Şah Murtəza Kaşan Elmlər Hövzəsinin böyük fəqihlərindən olub. Anası alimə və şairə olan Zəhra Xatun Rey şəhərinin böyük alim və fəqihlərindən olan Ziyaul-Urəfa Razinin qızıdır. Feyz Kaşani Şah Murtəzanın dördüncü uşağıdır. İki yaşında atasını itirdikdən sonra dayısı və əmisi onun və qardaşlarının təhsilini boynuna götürürlər. Feyz Kaşani digər qardaşlarından daha ağıllı olduğu üçün yetkinlik çağına qədər Kaşanda dayısı və əmisinin yanında müqəddimə elmini tamamlayır. İyirmi yaşında böyük qardaşıyla birlikdə o dövrdə müxtəlif elm ustadlarının iqamət etdiyi elm mərkəzi İsfahana gedir. === Feyz Kaşaninın İsfahandakı məşhur ustadları === 1. Molla Muhəmməd Təqi Məclisi (r.ə) 2.