Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • кӀанз-такӀанз

    ...без желания; хочешь не хочешь, волей-неволей : кӀанз-такӀанз фена - неохотно пошёл.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КӀАНЗ-ТАКӀАНЗ

    zərf istər-istəməz, ürəksiz, könülsüz, həvəssiz, meylsiz, istəksiz, istəmədən; qeyri-iradi, özü istəmədən, istəməyərək

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ДАКӀАНЗ-ДАКӀАНЗ

    bax такӀанз-такӀанз

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • кӀани-такӀан

    желаемое : заз кӀани-такӀан авач - я ничего не хочу; лагь жуваз кӀани-такӀан? - говори, чего ты хочешь, желаешь?

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КӀАНИ-ТАКӀАН

    adj. wishful.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • КӀАНИ-ТАКӀАН

    1. arzu olunan, lazım olan, istənilən, umulan, ürəyindən keçən (şey); 2. məc. qulluq, buyuruq, əmr, tapşırıq; xahiş, iş mənasında

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • такӀанз-такӀанз

    ...такӀанз-такӀанз кӀвализ хъфена - ушёл домой нехотя; такӀанз-такӀанз тӀуьна - без желания, без аппетита съел; такӀанз-такӀанз гъуьлуьз гана - против ж

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КӀАНЗ-КӀАНЗ

    zərf istəyə-istəyə, istəyərək; öz istəyi ilə, öz xoşu ilə, öz arzusu ilə; sevərək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАКӀАНЗ-ТАКӀАНЗ

    zərf istəməyə-istəməyə, istəməyərək, istəmədən, könülsüz, meylsiz, həvəssiz.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КӀАНЗ:

    кӀанз(ни)-такӀанз нар. 1) жуван патай разивал авачиз. КӀанзни-такӀанз вил Дуьньядихъай атӀанва... Е. Э. Гъуцар, Ви сир вуч я зун халкь авунин?! 2) м

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КӀАНЗНИ-ТАКӀАНЗ

    zərf istəyə-istəməyə (bax кӀанз-такӀанз).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • XAHNƏXAH(İ)

    [fars.] нареч. кӀанз-такӀанз, кӀанивал авачиз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KÖNÜLSÜZ-KÖNÜLSÜZ

    ...гьевес (ашкьи, гуьгьуьл) авачиз, рикӀ алачиз, кӀанз-такӀанз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KÖNÜLSÜZCƏ

    ...гьевес (ашкьи, гуьгьуьл) авачиз, рикӀ алачиз, кӀанз-такӀанз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ÇAR-NAÇAR

    [fars.] нареч. чарасуз, чара атӀана, кӀанз-такӀанз, мажбурдаказ, гужа-гуж.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HƏVƏSSİZ

    ...гьевес авачиз, рикӀ алачиз, ашкъи авачиз, такӀанз-такӀанз (мес. жаваб гун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • LABÜDDƏN

    ...1. мажбур яз, гьар гьикӀ хьайитӀани, мутӀлакь; 2. чарасуз, кӀанз-такӀанз, мажбури.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞÖVQSÜZ

    ...нареч. гьевессуз; гьевес авачиз, кӀанивал авачиз, кӀанз-такӀанз, рикӀ алачиз (мес. кӀвалахун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ZƏRURİ

    ...чарасуз тир; 2. нареч. тахьана амукь тийир, кӀанз-такӀанз жедай, жери, мажбури, мутӀлакь.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İSTƏMƏDƏN

    ...кӀанивал авачиз, рикӀ алачиз, гуьгьуьл авачиз, кӀан тийиз, такӀанз-такӀанз; жувакай ихтиярсуз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • таканье

    I см. такать I; -я; ср. Надоело твоё таканье! II см. такать II; -я; ср.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • такани

    см. декӀени.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАКЬАЗ

    такьун”-un murad forması.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • такӀан

    ...жеда - не делай так, а то он на тебя обидится; такӀан хьана хъфена - ушёл огорчённый.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАКӀАН

    ...такӀан затӀ iyrənc şey; 2. məc. rəzil, yaramaz, alçaq, mənfur; * такӀан авун bax такӀанарун; такӀан чка bax пис (пис чка).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАКЬАЗ

    такьун глаголдин мурадвилин форма. Кил. КЬУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАКӀАН

    ...авайди тушир. СМ. ЦицӀигъ-наме. Антоним: кӀани. * кӀани-такӀан. * такӀан хьун гл. вуж-вуч низ са кас, затӀ, сада ийизвай, арадиз къвезвай кӀвалха

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАКӀАН

    хьун f. 1. iyrənmək, çiyrənmək, ikrahlanmaq; 2. məc. ovqatı təlx olmaq, əhvalı pozulmaq, dilxor olmaq

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАКӀАН

    adj. unpleasant, not genial, not pleasant; disagreeable, nasty.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • talana-talana

    talana-talana

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • YARIKÖNÜL

    нареч. бегьем рикӀяй тушиз, рикӀ алачиз; кӀанз-дакӀанз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • АСКӀАНЗ

    нар. аскӀан яз.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • AKANT

    сущ. акант: 1. бот. травянистое растение сем. акантовых, см. ayıpəncəsi 2. архит. украшение капителей колонн, ваз и т.п. в виде листа аканта (аканфа)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АКАНТ

    АКАНТ, АКАНФ м 1. bot. ayıpəncəsi; 2. arxit. akant (iri yarpaq şəklində naxış).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АКАНФ

    АКАНТ, АКАНФ м 1. bot. ayıpəncəsi; 2. arxit. akant (iri yarpaq şəklində naxış).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • акант

    -а; м. (греч. ákantha) см. тж. акантовый 1) Южное травянистое растение с большими резными листьями, расположенными розеткой; медвежья лапа. 2) архит. Скульптурное украшение капители, карниза и т.п. в

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • akant

    akant (bot.)

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • АКАНЬЕ

    АКАНЬЕ, АКАНИЕ ср dilç. “a”-laşma, “a”-laşma hadisəsi (rus ədəbi dilində “o” səsi əvəzində “a” tələffüz etmə, məs. вада (вода), və s.).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЯКАНЬЕ

    ср мн. нет dilç. “ya”laşma (“E” səsinin “Ya” kimi tələffüz edilməsi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЯВАНЗ

    also. явандаказ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • АКӀАНА

    1. keçm. zam.: bax акӀун; 2. “акӀун”-dan f.bağl.: акӀана амукьун a) batıb qalmaq; çıxa bilməmək, çıxılmaz vəziyyətə düşmək; b) ilişib qalmaq, ləngimək

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АКӀАНА

    1. keçm. zam.: bax акӀун; 2. “акӀун”-dan f.bağl.: акӀана амукьун a) batıb qalmaq; çıxa bilməmək, çıxılmaz vəziyyətə düşmək; b) ilişib qalmaq, ləngimək

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЯВАНЗ

    bax явандаказ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • аканье

    см. акать; -я; ср.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • яканье

    ...слогах звуков "о", "е" и "а" после мягких согласных; разновидность аканья. II см. якать II; -я; ср.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • яванз

    см. явандаказ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • KÖNÜLSÜZ

    ...(разивал) авачиз, гьевес (ашкьи, гуьгьуьл) авачиз, кӀанз-такӀанз (мес. кӀелун, кӀвалахун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КЬАКЬАНЗ

    ...кьакьандаказ, кьакьандиз. Антонимар: аскӀандаказ, аскӀандиз, аскӀанз.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЬАКЬАНЗ

    zərf uca, yüksək, hündür; хва бубадилай кьакьанз аквазва oğul atasından hündür görünür (müqayisə məqamında).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЬАКЬАНЗ

    zərf uca, yüksək, hündür; хва бубадилай кьакьанз аквазва oğul atasından hündür görünür (müqayisə məqamında).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • QATLAŞMAQ

    гл. эхун, сабур авун, таб гъун (авун), кӀанз-такӀанз рази хьун, кьабул авун; ağrıya qatlaşmaq тӀалдиз эхун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İŞTAH(A)SIZ

    ...нареч. иштягь авачиз, гьевес авачиз, рикӀ алачиз, кӀанз-такӀанз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KEÇİNMƏK¹

    ...хуьн, югъ акъудун, югъ ряден авун; 2. рекье фин (кӀанз-такӀанз, са жуьре), динж яшамиш хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЗАЛАНЗ-ЗАЛАНЗ

    zərf 1. ağır-ağır, yavaş-yavaş, asta-asta, tədriclə, tələsmədən; 2. bax залан-заландаказ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КУНЗ

    ...гунзар югъ - канун праздника - в лит. яз. очевидно, связано с кунз и гунз )

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • KANZI

    (Dərbənd) pilləkən. – Mahmud əmə qart olançin kanzılardan qeyin <çətin> çixədi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • кяна

    прош. вр. от кягъун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • кант

    (-уни, -уна, -ар) - большой нож, косарь.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • кана

    прош. вр. от кун [ккун].

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КӀАНЧӀ

    ...чӀавуз. 2) яцӀу кӀарасдин атӀай пай. ... Магьмуд бубади вичин кал нехирдал виридалайни вилик акъуддай, къалияндиз цӀайни яна, кундал алай кӀанч

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КӀАНИ

    ...къачуз фикирдик квай шей. Сада лугьузвай: вич кӀани-такӀан къачуз базардиз фенай. Ф. Нехирбандин акьуллу руш. Куьчедай фидай гъаким, вуж кӀантӀ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЪАНА

    къун глаголдин деепричастидин форма. Кил: КЪУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КАНТӀ

    ...чӀулуник кутуна, магъарадиз фонардин экв яна! А. Сайд. Кьисас. * кантӀ эляна нар. сиви сивди ацӀурна. Ремихан, я дуст, на рюмкаяр ацӀур, Къаравилиди

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • Kann

    coğ. Cannes

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • КНЯЗЬ

    м knyaz (1. qədim Rusiyada qoşun sərkərdəsi və vilayət hakimi; 2. inq. əv. Rusiyada xüsusi xidmətlər üçün verilən və nəslən keçən fəxri rütbə)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАНТ

    КАНТ I м 1. kant, haşiyə; 2. qaytan, köbə. КАНТ II м köhn. kant (təntənəli və ya dini nəğmə).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАЗНЬ

    ж 1. edam, ölüm cəzası; 2. məc. işgəncə, əziyyət, əzab, iztirab

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KƏNZ

    ə. əsli f. «gənc» xəzinə, dəfinə

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • KANI

    fikir, əqidə; kanımca – mənim fikrimcə; buna kanıyım – mən buna əminəm əqidə, fikir, qənaət

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • КАНА

    кун глаголдин алатай вахтлунин форма. Кил. КУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • KANT

    (Qax, Zaqatala) peysər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • КАНТ₁

    кант (тарифдин мани ва я шиир).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КАНТ₀

    1.рангунинкъайтан(сазатIунинкъерехдивгутунвай);куьбе.2.сижиф(мес.шикилдин ва масабрун къерехдихъ галай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КАЗНЬ

    ж кьиникьалди жаза

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КНЯЗЬ

    м князь (1. къадим замандин Россияда са областдин, чкадин гьаким ва кьушундии кьил, мес. хан, бег хьтин. 2. гуьгъуьнлай пачагь. 3. виликди Россияда ч

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞÖVQLƏ

    нареч. гьевесдалди, ашкъидалди, илгьамдалди, кӀанз-кӀанз, рикӀяй, рикӀ алаз (мес. кӀвалахун, кӀелун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İSTƏYƏ-İSTƏMƏYƏ

    нареч. кӀанзни-такӀанз (кил. istər-istəməz).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КӀАНАРУН

    ...discarded, rubbish, trash, waste, refuse, junk. КӀАНЗ-ТАКӀАНЗ adv. unwillingly, reluctantly, grudgingly.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ÖTƏRݹ

    ...винелай, кӀуфукай, рикӀ алачиз, гуьгьуьл авачиз, кӀанз-такӀанз (мес. салам гун); 3. вахтуналди тир, алатна фидай (мес. хъел).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • LABÜD

    ...olmaq важиб яз хьун; 2. чарасуз, мажбур (яз), кӀанз-такӀанз; // labüd qalmaq мажбур яз хьун, чарасуз хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • XOŞAXOŞLUQ,

    XOŞAMXOŞLUQ нареч. вичин хушуналди, вичин кӀанивилелди, вичиз кӀанз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QEYRİ-İRADİ

    ...ихтиярсуз, течиз, фагьум тавуна, хабар авачиз, кӀанз-такӀанз (мес. хъуьруьн, къудгъун хьун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • XALA

    ...рикӀ алачиз, гуьгьуьл авачиз, кӀанивал авачиз, кӀанз-такӀанз авур кар ва я лагьай гафунин гьакъинда.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • AĞIZUCU

    нареч. кӀуфукай, гевил авачиз, рикӀ алачиз, кӀанзни-такӀанз (мес. жаваб гун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İSTƏR-İSTƏMƏZ

    нареч. кӀанз(ни)-такӀанз, рикӀ алачиз, гьевес авачиз, гуьгьуьл авачиз, вичиз кӀанивал авачир гьалда.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ELÇİLƏMƏK

    гл. илчивалун, илчивиле фин, илчида фин, руш кӀанз (це лугьуз) фин.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SİNOV:

    sinov getmək рах. тамарзу хьун, ашкъида хьун, гьасретда хьун, ...кӀанз кьин (пер.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SUSUZLUQ

    сущ. 1. къарихвал, яд кӀан хьунухь, яд кӀанз кун; 2. яд авачирвал (тахьунухь), кьурагьвал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ELÇİLİK

    ...кӀвалах, везифа (кил. elçi (1,3); 2. илчивал, илчида фин, руш кӀанз (це лугьуз) фин.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • LÖVBƏR

    ...хкажун, ацукьай чкадилай гзаф четинвилелди, такӀанз-такӀанз, заландаказ къарагъун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MÜLKİYYƏTÇİ

    ...кьилдин иеси; са мулкунин иеси, сагьиб; 2. пер. кьилди иесивал ийиз кӀанз алахъдай кас, кьилди вичиз хьун кӀандай кас.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ДАЛДА

    ...таквадай. Садра кьванни «КичӀе я!» гьарайиз Зун са далда чка кӀанз атанач. А. С. ВетӀер. Антоним: ачух.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КОЛБАСА

    ...-да; -яр, -йри, -йра якӀукай ийидай дулдурма. Колбаса кӀанз акурла, «Башуьсте, дуст» лугьуда, Еке сумка ацӀурна, Поэмаяр вугуда. Ш. Ю. Байрам С

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • İDDİAÇI

    сущ. 1. кӀанз дяве кьазвай кас, садавай са затӀ кӀан хьуниз, тӀалаб авуниз асас авай кас; 2. вичин гьакъинда чӀехи фикирда авай, гьа фикир масабуруни

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЯМАНВАЛ

    сущ.; -или, -иле; -илер, ~илери, -илера писвал. Алудиз кӀанз ви пашманвал, Ви яманвал, ви яванвал, Агакьариз зи дарман вал, Ийизва за ваз иманвал...

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • SÜMSÜK

    прил. гьамиша тӀуьнин гуьгъуьна авай, недай затӀунихъ къекъведай, кӀус кӀанз гьидан-гьадан рикӀинихъ жедай, ина-ана къекъвез гьатнавай (кицӀ); sümsük

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • БАЦИ:

    ...гьайванриз эвердай гаф. «Бацибаци» авуна ада кьуназ эверна, кьун кӀанз- дакӀанз адаз килигна, амма патав атанач. А. Сайд. Кьисас.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АСТАДАКАЗ

    ...Ж. Гь. ИкӀ ва акӀ тушиз. Яцари куьтен кагьулдаказ, астадаказ, КӀанзни-такӀанз ялзава. Ж. Гь. Кьвед лагьай шикил. Синонимар: аставилелди, астаз, яваш

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КЬИГЪИТӀ

    ...-ра куьлуь ва сагъсуз цицӀиб, верч. РикӀе аваз еке къастар, Жез кӀанз гьар са хирен устӀар, Гузва жуваз мугьмандин тӀвар, Ферени кьигъитӀ тийижиз. С

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БИКЕ

    ...йикъарикай са юкъуз атана иниз хандин бикедин са нуькер шилик кӀанз. Ф. Кесибдин хва Къагьриман. 3) ( чӀехи гьарфунилай Б ) дишегьлидин хас тӀвар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВАЯКЬАН

    ...КӀвалах тийиз, гьукуматдин ва колхоздин гьисабдай дуланмиш жез кӀанз алахънавай ваякьанар кими туш. И. В. Чирхчир. Ревизор. Ваякьанди фурс ийида

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВАЯКЬАН

    ...КӀвалах тийиз, гьукуматдин ва колхоздин гьисабдай дуланмиш жез кӀанз алахънавай ваякьанар кими туш. И. В. Чирхчир. Ревизор. Ваякьанди фурс ийида

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ZƏRURƏT

    [ər.] сущ. 1. са кардиз гьар са гьалда (везиятда) мажбур хьун, кӀанз-дакӀанз ам арадал гъун; мажбурвал, чарасузвал; 2. лазим хьунухь, лазимвал, важибв

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MÜDDƏİ

    [ər.] сущ. куьгьн. 1. тӀалаб ийизвайди, кӀанз дяве кьазвай, садавай са затӀ кӀан хьуниз, тӀалаб авуниз асас авай кас; // прокурор; 2. клас. мидя, душм

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КАГЬУЛДАКАЗ

    ...Гь. Къ. Къилинж Къемер. Яцари куьтен кагьулдаказ, астадаказ, КӀанзни-такӀанз ялзава. Ж. Гь. Кьвед лагьай ши кил. Синонимар: кагьулвилелди, кагьулдиз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ДЕНБЕЛ

    ...шараг. Денбелдиз чим квай кака хьиз герек я Хъире хазвай экъечӀиз кӀанз алахъна. И. Гь. Накьан югъ. Дуьнядикай кичӀе хьана денбелдиз Вич экъечӀай

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Kianq
Kianq (lat. Equus kiang) — atlar fəsiləsini at cinsinə aid otyeyən təkdırnaqlı məməli yarımnövü. Onlara əsasən, Tibet və onun ətraf ərazilərində müşahidə edilir. Kianq Qulanların bir yarımnövü hesab edilir. Ancaq onlar digər yarımnövlərdən iri olur və daha çox ata bənzəyir. == Xarici görünüş == Kianqların uzunluğu 210 sm, hündürlüyü 142 sm, çəkisi isə 250–400 kq ola bilir. Yayda rəngləri parlaq qırmızı rəng alır. Qışda tükləri uzanır. Rəngi qonurlaşır. Belinin tən ortasından qara xətt keçir.
Klanq
Klanq (əvvəllər Kelanq adı ilə də tanınırdı) — Malayziyada, Selanqor şəhərində şəhər. Kalanq vadisində, Kuala-Lumpur şəhərindən 32 km qərbdə və Port-Klanqdan 6 km şərqdə yerləşir. Kuala-Lumpur şəhərindən əvvəl Selanqor ştatının paytaxtı olmuşdur. Hazırda Şah-Alam ştatının paytaxtıdır. Klanq dairəsində yerləşən Port-Klanq dünyanın ən çox yük daşınan limanlarından biridir. Əhalisi 1 113 851 nəfərdir (2010). == Etimologiyası == Tədqiqatçılar arasında geniş yayılmış mülahizəyə əsasən şəhər öz adını ərazisindən axan Klanq çayının adından götürmüşdür. Bu coğrafi region bütünlüklə Klanq çayının yaxınlığında yerləşdiyinə görə Klanq vadisi də adlandırılmışdır. Digər bir məşhur bir nəzəriyyəyə görə isə bu ad mon-kxmer dilində Klong və ya köhnə malay sözü olan kilang ("anbarlar") sözündən götürülmüşdür, keçmiş zamanlarda şəhərdə çoxlu miqdarda anbarların olması ilə bağlı olduğu ehtimal olunur, müasir dövrdə Kilang" — fabrik mənasında işlənilir. == Rayonlar == Klanq çayı Klanq şəhərini Şimal və Cənub hissələrinə bölür.
Kvant
Kvant mexanikası fizikada təbiətin fiziki xassələrinin atomlar və atomaltı hissəciklər miqyasında təsvirini təmin edən fundamental nəzəriyyədir . O, kvant kimyası , kvant sahə nəzəriyyəsi , kvant texnologiyası və kvant informasiya elmi də daxil olmaqla bütün kvant fizikasının əsasını təşkil edir . Klassik fizika , kvant mexanikasının yaranmasından əvvəl mövcud olan nəzəriyyələr toplusu, təbiətin bir çox aspektlərini adi (makroskopik) miqyasda təsvir edir, lakin onları kiçik (atom və atom altı) miqyasda təsvir etmək üçün kifayət deyil . Klassik fizikada əksər nəzəriyyələr geniş (makroskopik) miqyasda etibarlı bir yaxınlaşma kimi kvant mexanikasından əldə edilə bilər. Kvant mexanikası klassik fizikadan onunla fərqlənir ki , bağlı sistemin enerji , impuls , bucaq impulsu və digər kəmiyyətləri diskret qiymətlərlə məhdudlaşır (kvantlaşdırma), cisimlər həm hissəciklərin , həm də dalğaların xüsusiyyətlərinə malikdir (dalğa-hissəcik ikiliyi) və məhdudiyyətlər var. İlkin şərtlərin tam dəsti (qeyri- müəyyənlik prinsipi) nəzərə alınmaqla, fiziki kəmiyyətin dəyərinin ölçülməzdən əvvəl nə qədər dəqiq proqnozlaşdırıla biləcəyinə . Kvant mexanikası 1900-cü ildə Maks Plankın qara cisim radiasiya probleminin həlli və Albert Eynşteynin 1905-ci ildəki məqaləsindəki enerji və tezlik arasındakı uyğunluq kimi klassik fizika ilə uzlaşa bilməyən müşahidələri izah etmək üçün tədricən nəzəriyyələrdən yarandı . Fotoelektrik effekti izah etdi . İndi " köhnə kvant nəzəriyyəsi " kimi tanınan mikroskopik hadisələri anlamaq üçün bu ilk cəhdlər 1920-ci illərin ortalarında Nils Bor ,Ervin Şredinger , Verner Heyzenberq , Maks Born tərəfindən kvant mexanikasının tam inkişafına səbəb oldu və qeyriləri. Müasir nəzəriyyə müxtəlif xüsusi hazırlanmış riyazi formalizmlərdə formalaşdırılır .
Kana
Kani
Məhəmməd Kabuli və ya təxəllüsü ilə Kani (1898, Mərivan, Kürdüstan ostanı – 1965) — kürd şairi. Qacar dövlətində, Mərivan ətrafındakı Rişen kəndində anadan olmuşdur. O, doğulduqdan az sonra valideynlərini itirmişdir. Poeziyasının böyük hissəsini məzlum insanlara həsr etmişdir. Onun poeziyasının əsas mövzuları azadlıq, kürd mübarizəsi, qadın hüquqları, təbiət və sevgidir.
Kann
Kann (fr. Cannes) — Fransanın şərqində 70 min əhalisi olan şəhər. Şəhərin əsası liqurlar tərəfindən Napul körfəzinin sahilində salınmışdır. Bu şəhər Lacivərd sahilin ən məşhur kurortlarından hesab olunur. == Tarixi == Bu şəhərin salınma tarixi dəqiq məlum deyil. 1834-cü ildə ingilis kansler Lord Breqxem İtaliya səfəri zamanı dəhşətli vəba səbəbindən səfərini yarımçıq qoyaraq bu şəhərdə məskən salmalı olur. Digər ingilis aristokratlar da bundan sonra burada məskunlaşmağa başlayırar. == Şəhəri məşhur edənlər == Kann şəhəri hər il keçirilən Kann kinofestivalı və "Kann şirləri" beynəlxalq reklam festivalına görə məşhurdur. Kannda həmçinin Avropanın əsas mobil rabitə texnologiyası yarmarkası - 3GSM World Congress keçirilir.
Kant
İmmanuel Kant (alm. Immanuel Kant‎, 22 aprel 1724[…], Köniqsberq, Prussiya – 12 fevral 1804[…], Köniqsberq, Şərqi Prussiya, Prussiya) — alman filosofu, neoklassik alman fəlsəfəsinin banisi, müasir Avropa fəlsəfə tarixinin ən nüfuzlu nümayəndələrindən, Qərbi Avropada İntibah dövrünün son böyük filosoflarından biri. Kant özünün transsendental idealizm doktrinasında iddia edirdi ki, məkan və zaman sadəcə olaraq təcrübəni təşkil edən "intuisiya formalarıdır" və buna görə də "özündə şeylər" mövcuddur. Onlar təcrübəyə töhfə versələr də, təcrübə obyektlərindən fərqlidirlər. Buradan belə nəticə çıxır ki, təcrübə obyektləri sadəcə olaraq "görünürlər" və şeylərin təbiəti özlüyündə bizim tərəfimizdən dərk olunmazdır. Filosof David Yumun yazılarındakı skeptisizmə qarşı durmaq üçün o, ən məşhur əsərlərindən biri olan "Təmiz idrakın tənqidi" (1781/87) əsərini yazdı. Burada o, sintetik aprior biliyin mümkün olub-olmaması sualına cavab vermək üçün öz təcrübə nəzəriyyəsini inkişaf etdirdi, bu da öz növbəsində metafizik tədqiqatın sərhədlərini müəyyən etməyə imkan verəcəkdi. Kant hesab edirdi ki, zəka həm də əxlaqın mənbəyidir və estetika mühakimə qabiliyyətindən yaranır. Kantın fikirləri müasir fəlsəfəyə, xüsusən qnoseologiya, etika, siyasi nəzəriyyə və postmodern estetika sahələrində böyük təsir göstərməkdə davam edir. O, ağıl və insan təcrübəsi arasındakı əlaqəni izah etməyə və ənənəvi fəlsəfənin, metafizikanın səhvləri hesab etdiyi şeylərdən kənara çıxmağa çalışdı.
Kran
Kran (qurğu)
Avtomobil kranı
Avtomobil kranı — relssiz və ya relslə hərəkət edən avtomobillərə quraşdırılmış kranlardır. Tikinti işlərində tırtıllı gediş mexanizminə malik olan avtomobillərdə quraşdırılmış kranlardan və kiçik məsafədə yerdəyişmə imkanına malik səyyar kranlardan da istifadə olunur. Hal hazırda avtomobil kranlarının layihələndirilməsində ferma strukturlu və ya teleskop tipli kranlara üstünlük verilir (şəkil 1). Bu kranların yükqaldırma qabiliyyəti maks. 1000t-a çatır. Automobil kranlarında hərəkətli hissə üçün adi avtomobil və ya onlarla oxşar olan quruluşlar tətbiq tapır. Bu kranların üstünlükləri onların qısa zamanda yığıla bilməsidir. Buna görə də, avtomobil kranları dəyişən tapşırıqlar üçün qısa zamanda uyğunlaşdırıla bilir.
Cefferson Kpanu
Cizzəx klanı
Cizzəx klanı Özbəkistanın Cizzəx vilayəti ilə bağlı olan qruplaşmadır. Səmərqənd klanı ilə müttəfiqdir. Klanın başçısı Özbəkistan prezidenti İslam Kərimovun müşaviri və keçmiş xarici işlər naziri Əbdüləziz Kamilov sayılır.
Daşkənd klanı
Daşkənd klanı Özbəkistanın Daşkənd şəhəri ilə bağlı olan, ölkənin Milli Təhlükəsizlik Xidmətini (Milliy Xavfsizlik Xizmati), 2005-ci ilin sonlarından etibarən isə Daxili İşlər Nazirliyini təsir altında saxlayan güclü siyasi qruplaşmadır. Onun Özbəkistan hökumətinə nəzarətdə ən böyük rəqibi isə Səmərqənd klanıdır.Daxili İşlər naziri, Səmərqənd klanının üzvü Zakir Almatov 2005-ci ilin sonlarında səhhəti ilə əlaqədar xidmətini davam etdirə bilməyəcəyini bildirərək istefa verdi. Onun yerinə Prezident İslam Kərimov Daşkənd klanından olan, Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin direktor müavinini təyin etdi. Bəzi analitiklərin ehtimalına görə, 1999-cu il Daşkənd terror aktlarını məhz Almatovun rəhbərliyi altında Daxili İşlər Nazirliyi həyata keçirmişdi. Digərlərinin fikrincə isə bombalı hücumların həmin vaxt Daşkənd klanının başçısı Rüstəm İnoyatovun rəhbərliyi altında Milli Təhlükəsizlik Xidməti tərəfindən təşkil edilmişdi. Analitiklər hesab edir ki, 2004-cü ildə Daşkənd və Buxarada baş vermiş bombalı hücumlar da Daxili İşlər Nazirliyi əleyhinə Milli Təhlükəsizlik Xidməti tərəfindən həyata keçirilmiş ola bilər.
Franz Ferdinand
Franz Ferdinand — 2002-ci ildə Qlazqoda qurulan rok musiqi qrupu.
Franz Şubert
Frans Piter Şubert (31 yanvar 1797[…], Himmelpfortqrunq[d], Avstriya hersoqluğu, Müqəddəs Roma imperiyası – 19 noyabr 1828[…], Vyana, Avstriya imperiyası) – Avstriya bəstəkarı. 1 fevral 1797ci ildə doğulub.. 6000-ə yaxın Leyder (Leider), səkkiz tamamlanmış simfoniya, məşhur "Tamamlanmamış simfoniya", liturgik musiqi, opera və çoxsaylı kamera və solo piano musiqisinin müəllifidir. O, xüsusilə orijinal melodiyalı və harmonik musiqisi ilə məşhurdur. Sağlığında yaxın dostları və tanışlarından ibarət kifayət qədər pərəstişkarı (buraya müəllimi Antoniyo Salyeri və tanınmış ifaçı Yohan Mixael Vogl da daxil idi) olmasa da, Şubert musiqisi geniş kütlələrin qəlbini ölümündən bir neçə yüzilliklər sonra ala bilmişdir. Onun hər zaman daimi işi olmuş və bəstəkar dostları və ailəsinin dəstəyi olmadan yaşamışdır. Frans List Şubert özünü "bütün dövrlərin ən poetik musiqiçisi" adlandırmışdır. == Həyatı == Frans Şubert 1797-ci ilin 31 yanvar tarixində Avstriyanın paytaxtı Vyana şəhərində anadan olmuşdur. Atası Franz Teodor Florian moravianlı kəndlinin oğlu yerli kilsə məktəbinin müəllimi idi. Anası Elizabet Vitz dəisə dəmirçi qızı idi.
Kiana Eide
Kiana Eide (d. 25 sentyabr 1998) — Birləşmiş Ştatları təmsil edən bədii gimnast. Kiana Eide, 2016-cı ildə Birləşmiş Ştatları XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib. Eide həmdə 2015-ci ildə Pan Amerika Oyunlarında bir qızıl və iki gümüş medal qazanıb. == Karyerası == Kiana Eide 2016-cı ildə Birləşmiş Ştatların bayrağı altında Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. O, qrup yarışlarında komanda yoldaşları Alisa Kano, Natalie McQiffert, Monika Roxman və Kristen Şaldibin ilə birgə təsnifat mərhələsində 30.244 xal topladı və 14-cü yeri tutaraq mübarizəni dayandırdı.
Kianu Rivz
Kianu Çarlez Rivz (2 sentyabr 1964[…], Beyrut) — məşhur Kanadalı aktyor. Adının mənası Dağlardan əsən külək deməkdir. Kianunun anası əslən ingilisdir, atası isə Çin əsilli Havaylıdır. Ancaq özü Kanadada böyüdüyü üçün özünü Kanadalı hesab edir. Kianu Rivz əslində 3 ölkənin vətəndaşlığına sahipdir. Kianu Bill və Tedin inanılmaz macəraları, Sürət, Qaçış nöqtəsi və Matriks filmlərindəki rolları ilə tanınır.
Klanq adası
Klanq adası (malay Pulau Klang) — Malayziyanın Selanqor ştatı, Port-Klanq şəhərindən 2.5 km aralıda yerləşən ada. Şimal-şərqdən materikdən şimali Kelanq boğazı, Lumut adasından isə Cənubi Kelnaq adası ilə ayrılır. cənubdan Çe-Mat-Szin və Selat-Kerinq adası ilə sərhədlənir. Qərbində isə Ketam adası yerləşir. Adada yaşayış yoxdur. Bölgədə balıqçılıq və gəmiçilik inkişaf etmişdir. Adsa bütünlüklə manqrov meşələri və bataqlıqlarla örtülüdür..
Ksani qalası
Ksani qalası (gürc. ქსნის ციხე), yaxud başqa adı ilə Mtkvari qalası (gürc. მტკვრის ციხე, mt'k'vris tsikhe ) — Şərqi Gürcüstanın Msxeta-Mtianeti bölgəsində yerləşən qaladır. Strateji olaraq Ksani və Mtkvari (Kür) çaylarının kəsişməsinə baxan təpənin üzərində yerləşir. 1512-ci ildə Muxrani knyazı I Baqrat tərəfindən inşa edilmiş və 1746-cı ildə yenidən tikilmişdir. Qala Gürcüstanın Milli Əhəmiyyətli Daşınmaz Mədəniyyət Abidələri siyahısına əlavə edilmişdir. == Yeri və planı == Ksani qalası Msxeta-Mtianeti bölgəsindəki Msxeta bələdiyyəsinə tabe olan Tsihisdziri kəndində yerləşir. Qala Ksani çayının sol sahilində, 600 metr hündürlüyündəki Sarkineti dağının zirvəsində yerləşir. Abidə strateji cəhətdən Ksani və Kür çaylarının kəsişmə nöqtələrində inşa edilmişdir. Qalaya yalnız cənub-qərbdən daxil olmaq mümkündür.
Ksani çayı
Ksani çayı (gürc. ქსანი, oset. Чысандон) — Cənubi Osetiya və Gürcüstanın çayı. Kür çayının sol qolu. == Coğrafi mövqeyi == Cənubi Osetiyanın Leninqorsk rayonundan axır. Yuxarı və orta axarları Gürcüstan ərazisindən keçir. Bu çay öz başlanğıcını Kelsk platosunun Kelistba gölündən götürür. Çayın axın sürəti yüksəkdir. Bu çayın hövzəsi boyu Leninqors rayonunu Cənubi Osetiya ilə birləşdirən magistral yol keçir ki, o da Gürcüstanın əsas magistral yollarından hesab edilir. Ksani çayının yuxarı axarlarında yüksək rekseasiya potensiala malik Dzimır (Jamuri) əyaləti yerləşir.
Kvant elektronikası
Kvant elektronikası — elektromaqnit şüalanma ilə maddənin qarşılıqlı əlaqəsinin öyrənilməsi və cihazların yaradılması ilə məşğul olan elm sahəsi. Kvant sistemlərinin (atom, molekul və s.) məcburi şüalanma ideyası kvant elektronikasının yaranmasına səbəb olmuşdur. == Tarixi == Hələ XVII əsrdə İsaak Nyuton işığın korpuskulyar nəzəriyyəsini yaradarkən işığa zərrəciklər dəstəsi kimi baxırdısa, X.Hügens işığın dalğa nəzəriyyəsini irəli sürdü. Burada da işığa – efirdə yayılan, bütün boş fəzanı və maddələrin zərrəciklərarası aralıqlarını dolduran dalğaların hipotetik mühiti kimi baxılırdı. Sonradan Ceyms Maksvel işığın elektromaqnit nəzəriyyəsini yaratdı. Bu nəzəriyyəyə görə işıq elektromaqnit dalğası olub, dəyişən elektrik və maqnit sahələrinin qarşılıqlı təsirinin (vahid elektromaqnit sahəsi kimi) rəqsləridir. XIX əsrin sonunda X. Lorents maddənin klassik elektron nəzəriyyəsini irəli sürdü, sonra isə E. Rezerford atomun planetar modelini təklif etdi. Bu modelə görə atom daxilində elektronlar müxtəlif diskret orbitlər üzrə müsbət yüklü nüvə ətrafında hərəkət edir və hər bir orbitə elektronun müəyyən enerjisi uyğun gəlir. Hesablamalar göstərir ki, elektronla atom arasında əmələ gələn elektrik sahəsinin intensivliyinin qiyməti, bir santimetrdə milyard volta çatır. Fərz edilirdi ki, işıq dalğalarının şüalanmasına səbəb elektronların orbit üzrə fırlanmasıdır.
Kvant fizikası
Kvant mexanikası fizikada təbiətin fiziki xassələrinin atomlar və atomaltı hissəciklər miqyasında təsvirini təmin edən fundamental nəzəriyyədir . O, kvant kimyası , kvant sahə nəzəriyyəsi , kvant texnologiyası və kvant informasiya elmi də daxil olmaqla bütün kvant fizikasının əsasını təşkil edir . Klassik fizika , kvant mexanikasının yaranmasından əvvəl mövcud olan nəzəriyyələr toplusu, təbiətin bir çox aspektlərini adi (makroskopik) miqyasda təsvir edir, lakin onları kiçik (atom və atom altı) miqyasda təsvir etmək üçün kifayət deyil . Klassik fizikada əksər nəzəriyyələr geniş (makroskopik) miqyasda etibarlı bir yaxınlaşma kimi kvant mexanikasından əldə edilə bilər. Kvant mexanikası klassik fizikadan onunla fərqlənir ki , bağlı sistemin enerji , impuls , bucaq impulsu və digər kəmiyyətləri diskret qiymətlərlə məhdudlaşır (kvantlaşdırma), cisimlər həm hissəciklərin , həm də dalğaların xüsusiyyətlərinə malikdir (dalğa-hissəcik ikiliyi) və məhdudiyyətlər var. İlkin şərtlərin tam dəsti (qeyri- müəyyənlik prinsipi) nəzərə alınmaqla, fiziki kəmiyyətin dəyərinin ölçülməzdən əvvəl nə qədər dəqiq proqnozlaşdırıla biləcəyinə . Kvant mexanikası 1900-cü ildə Maks Plankın qara cisim radiasiya probleminin həlli və Albert Eynşteynin 1905-ci ildəki məqaləsindəki enerji və tezlik arasındakı uyğunluq kimi klassik fizika ilə uzlaşa bilməyən müşahidələri izah etmək üçün tədricən nəzəriyyələrdən yarandı . Fotoelektrik effekti izah etdi . İndi " köhnə kvant nəzəriyyəsi " kimi tanınan mikroskopik hadisələri anlamaq üçün bu ilk cəhdlər 1920-ci illərin ortalarında Nils Bor ,Ervin Şredinger , Verner Heyzenberq , Maks Born tərəfindən kvant mexanikasının tam inkişafına səbəb oldu və qeyriləri. Müasir nəzəriyyə müxtəlif xüsusi hazırlanmış riyazi formalizmlərdə formalaşdırılır .
Kvant kompüteri
Kvant kompüteri (ing. quantum computer, ru. квантовый компьютер) – kvant mexanikası əsasında işləyən hesablama qurğusu. Kvant kompüteri klassik mexanikaya əsaslanan klassik kompüterlərdən prinsip etibarilə fərqlənir. Tam miqyaslı kvant kompüteri hələlik hipotetik qurğudur. Onun qurulması kvant mexanikasının çoxlu zərrəciklər sahəsində ciddi inkişafı və mürəkkəb eksperimentlərlə bağlıdır. Məhdud (128 kubit’ədək) kvant kompüterləri artıq qurulub. Klassik kompyuterlərin yaddaşı bitlərdən təşkil olunur. Hər bir bit 1 və ya 0 qiyməti alır. Kvant kompyuterləri isə məlumatı qubitlər vasitəsilə (“quantum bits”) emal edir.
Kvant mexanikası
Kvant mexanikası — əsası alman fiziki Verner Heyzenberq tərəfindən qoyulmuşdur və nəzəri fizikanın bir bölməsidir. Plank sabiti ilə müqayisə olunan fiziki hadisələri öyrənir. Kvant mexanikası hərəkətin Plank sabiti ilə müqayisə olunan qiymətlərində (atom və ya foton miqyaslarında) fiziki hadisələri izah edən nəzəri fizika sahəsidir. Kvant mexanikasının verdiyi proqnozlar klassik mexanikanın verdiyi proqnozlardan əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənə bilər. Plank sabitinin makroskopik cisimlərin hərəkəti ilə müqayisədə olduqca kiçik qiymətə malik olması səbəbindən kvant effektləri əsasən mikroskopik miqyaslarda müşahidə olunur. Əgər sistemin fiziki hərəkəti Plank sabitindən kifayət qədər böyük olarsa, kvant mexanikası üzvü şəkildə klassik mexanikaya keçir. Öz növbəsində, kvant mexanikası sahənin kvant nəzəriyyəsinin qeyri-relyativist yaxınlaşmasıdır (başqa sözlə, sistemin böyük hissəciklərinin enerji ətaləti ilə müqayisədə aşağı enerjilərə yaxınlaşmasıdır) Makroskopik ölçülərdə olan sistemləri yaxşı təsvir edən klassik mexanika molekul, atom, elektron və foton səviyyələrində bütün hadisələri təsvir edə bilmir. Kvant mexanikası müvafiq olaraq atomları, ion, molekul, kondensə olunmuş mühitləri və digər elektron-nüvə quruluşlu sistemleri kifayət qədər yaxşı təsvir edə bilir. Kvant mexanikası eyni zamanda elektron, foton və digər elementar zərrəciklərin hərəkətlərini təsvir etmək iqtidarındadır, lakin elementar hissəciklərin çevrilmələrinin dəqiq invariant relyavistik təsviri sahənin kvant nəzəriyyəsi çərçivəsində qurulur. Kvant mexanikasının köməkliyi ilə əldə olunmuş nəticələri eksperimentlər birmənalı təsdiq edirlər.
Kvant nöqtəsi
Kvant nöqtəsi (quantum dots) - çox kiçik yarımkeçirici hissəcikdir və yalnız bir neçə nanometr ölçüsündə olur.Belə kiçik olmaları onların optik və elektronik xassələrini digər daha böyük hissəciklərin xassələrindən fərqli edir.Onlar hal-hazırda nanotexnalogiyanın mərkəzində dayanır.Kvant nöqtələrinin əksər növləri özlərinə elektrik və ya işıq qəbul etdikdə xüsusi tezlikdə işıq emissiya edirlər.Bu tezliklər dəqiqliklə nöqtələrin ölçüsünü ,formasını və materialını dəyişə bilir və xassələr kvant nöqtələrinin tətbiqlərini artırır. Kvant nöqtəsi kifayət qədər kiçik olmalıdır ki, kvant effektləri özünü göstərsin.
Kvant optikası
Kvant optikası (ing. Quantum optics) — işığın kvant xassələriylə bağlı olan hadisələri öyrənir, optikanın bölmələrindən biridir. Fotoelektrik effekt, Kompton effekti, Fotokimya, Məcburi şüalanma və başqa hallar belə hadisələrə aiddir. Klassik optikaya nəzərən kvant optikası daha çox ümumi nəzəriyyədir. Kvant optikasının yanaşdığı əsas problem – təbiətdə işığın maddə ilə qarşılıqlı əlaqəsidir, həmçinin spesifik şəraitdə işığın yayılma təsviridir. Bu vəzifələri həyata keçirmək üçün həm maddəni (vakum və ya adi halda), həm də kvant mövqeyi ilə olan işığı təsvir etmək lazımdır. Belə ki, daha çox sadə hallardan istifadə edirlər: komponent sistemlərdən birini (işıq və ya maddə) klassik obyekt kimi təsvir edirlər. Məsələn, lazer mühitlə bağlı tez-tez hesablamalar zamanı rezonatoru klassik sayırlar və yalnız aktiv mühitin vəziyyətini kvantlayırlar.