Lüğətlərdə axtarış.

Botnet (ing. Botnet, "robot" və "network" (şəbəkə) sözlərindən) − istifadəçinin xəbəri olmadan kompüteri məsafədən idarə etməyə imkan verən ziyankar proqramlarla − botlarla yoluxmuş kompüterlərdən ibarət şəbəkə. Bot istifadəçinin kompüterində gizli quraşdırılan və bəd niyyətli şəxsin yoluxmuş kompüterin resurslarından istifadə etməklə müəyyən əməlləri yerinə yetirməsinə imkan verən proqramdır.Botnetlər adətən spam göndərilməsi, konfidensial informasiyanın toplanması, xidmətdən imtina hücumları (Dos-hücum), fişinq və s. üçün istifadə edilir. == Ümumi görünüş == Botnet, təhlükəsizliyi pozulmuş və nəzarəti üçüncü tərəfə verilmiş kompüterlər, smartfonlar və ya əşyaların interneti (IoT) cihazları kimi İnternetə qoşulmuş cihazların məntiqi toplusudur. "bot" kimi tanınan hər bir təhlükəyə məruz qalmış cihaz, zərərli proqram (malicious software) paylanmasından proqram təminatı tərəfindən cihaza daxil olduqda yaradılır. Botnetin nəzarətçisi IRC və Hypertext Transfer Protocol (HTTP) kimi standartlara əsaslanan şəbəkə protokolları ilə yaradılmış rabitə kanalları vasitəsilə bu təhlükəyə məruz qalmış kompüterlərin fəaliyyətini idarə edə bilir.Botnetlər kibercinayətkarlar tərəfindən getdikcə daha çox müxtəlif məqsədlər üçün əmtəə kimi icarəyə verilir. == Arxitektura == Botnet arxitekturası zaman keçdikcə aşkarlanma və pozulmalardan yayınmaq üçün təkamül etmişdir. Ənənəvi olaraq, bot proqramları mövcud serverlər vasitəsilə əlaqə saxlayan müştərilər kimi qurulur. Bu, bot herder-inə (bot çobanı; botnetin nəzarətçisi) bütün nəzarəti uzaq bir yerdən həyata keçirməyə imkan verir ki, bu da trafiki qarışdırır.

Küsnət (Quba) — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Küsnət (Qəbələ) — Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Küsnətqazma — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Mutasiya (lat. mutatio — dəyişiklik) — dəyişkənlik nəticəsində meydana gələn və hər hansı əlamətə görə normal tipdən fərqlənən, irsiyyətcə dəyişmiş orqanizm forması. Mutant təbii seçmədə ilk material sayılır. Məhsuldarlığın artırılmasında və süni mutagenezin nəzəri məsələlərinin həllində mutantlardan geniş istifadə edilir. == Tarixi == Mutasiya orqanizmin istər somatik, istərsə də cinsiyyət hüceyrələrində əmələ gəlir. Mutasiya terminini ilk dəfə biologiyaya daxil edən Huqo-de Friz olmuşdursa, lakin bu haqqda olan anlayışa ondan da əvvəlki alimlərin əsərlərində rast gəlirik. Hələ Ç. Darvin öz əsərində bu cür gözlənilmədən, qəflətən baş verən irsi və xırda dəyişmələr haqqında yazırdı. Darvin bədəni uzun, ayaqları qısa “ankon” qoyunları, tükləri incə və uzun “moşan” qoyunları haqqında məlumat verir və bu cür dəyişilmələri “sport” və ya tək-tək baş verən dəyişkənlik adlandırırdı.Q.Friz 1880-cı ildən başlayaraq təcrübə apardığı Enotera Lamarkiana adlanan bitkilərin içərisində mutasiya baş vermiş formalar aşkar etdi. Bəzi bitkilər öz əlamətləri ilə enotera növündən elə kəskin fərqlənmişdir ki, hətta de Friz onları yeni növ adlandırmışdı. == Mutasiyanın təsnifatı == Mutasiyalar mikroorqanizmlərdən başlayaraq insanlara qədər bütün canlılarda baş verən hadisədir.

Mutter (azərb. Ana‎) — Rammstein qruppunun üçüncü albomudur.

Muşket (lat. musca; mənası – milçək) — iriçaplı, fitilli tüfəng. 1520-ci illlərdə İspaniyada yaranmış, ardınca Avropada geniş yayılmışdır. Kaliribli 22 millimetrədək, məsafəsi 250 metrədək idi. Lülənin ağzından doldurulurdu. Sonralar çaxmaqdaşılı tüfənglə əvəz edilmişdir. Rusiyada XIX əsrin əvvəllərinə qədər çaxmaqdaşılı tüfənglər də muşket adlandırılırdı. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Мушкет // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб..

Mətanət — Qadın adı.

Sünnət — kişi cinsiyyət orqanının başını örtən və qoruyan üst dərinin bir qisminin və ya hamısının kəsilib atılması. Qadın sünnətiYaşayış məntəqələriSünnət-i Ülya (Xoy) — Xoyda kənd. Sünnət-i Süfla (Xoy) — Xoyda kənd.

TatNet ("Tatar İnternet" üçün qısa), tatar xalqı və ya Tatarıstan haqqında Veb seqmentində ümumiyyətlə istifadə olunan tatar dilli İnternet istifadəçilərinin adıdır. Buraya bir çox dildə veb səhifələr və veb saytlar daxildir.Tatar dilində ilk e-poçt mesajı, ehtimal ki, 1991-ci ildə Azad Avropa / Azadlıq Radiosunun Tatar-Başqırd Xidmətinin işçiləri internetdən və elektron rabitədən müntəzəm olaraq istifadə etməyə başladıqda göndərildi və qəbul edildi. 1994-cü ildə tatar dilli poçt siyahısı (TMG, Tatar Poçt Qrupu üçün dayanan) quruldu və bu il ümumiyyətlə Tatar İnternetinin doğuş ili olaraq qəbul edilir. Təxminən 2000-ci ildən bəri Tatnet partlayıcı şəkildə inkişaf edir, hər il ona çox sayda veb sayt və veb sayt əlavə olunur. Tatnetin mövcudluğu tatar xalqının birliyinə və konsolidasiyasına çox böyük töhfə verməkdə davam edir, çünki tatarlar bütün dünyaya dağılmışdır və tatarların böyük əksəriyyəti etnik vətənləri olan Tatarıstan xaricində yaşayırlar. Tatar İnternet istifadəçiləri əvvəllər getdikcə daha çox üstünlük təşkil edən Latın və Kiril yazılarını istifadə edirlər. TatNet adı eyni adda Runet, Kaznet, Uznet və digərlərinin analoqu olaraq yaranan "Tatar İnternet" üçün bir portmanteau. TatNet Tatarıstan səlahiyyətlilərindən bəzi dəstək alır e. g. Kütləvi Rabitə üzrə Respublika Agentliyi (Tatmedia) veb sayt qurmaq üzrə illik "TatNet ulduzları" ("Татнет йолдызлары") müsabiqəsinin təşkilində kömək edir.

Lünet — qeyri-sərt valların metalkəsən dəzgahlarda emal zamanı kəsmə qüvvəsinin təsiri altında və məxsusi ağırlıqdan yaranacaq elastiki yerdəyişmələri azaltmaq, hissənin titrəməyə qarşı davamlığını artırmaq məqsədi ilə tətbiq edilən dəzgah komponentidir. Lünet tərpənməz olaraq dəzgahın gövdəsinə bərkidilir və ya da hərəkətli olaraq supportla birlikdə emal zamanı hərəkət etdirilir.

Mynet — ABŞ mərkəzli bir TV, internet saytıdır.

TTNET — Türk Telekom brendi altında fəaliyyət göstərən, Türkiyənin ən böyük internet provayderi. 7 milyon abunəçisi mövcuddur. Türk Telekom Group şirkətinin tərkibində yer alır. Hal-hazırda Məhəmməd Hariri İdarəetmə Şurasının sədri, Abdullah Orkun Kaya isə TTNET-in icraçı direktorudur (CEO). 2010-cu ilin fevral ayında TTNET Tivibu adlanan yeni xidmət yaratdı. Bu xidmətə televiziya və kinolardan ibarət idi. Bu xidmət istifadəçilərə həm telefondan, həm də kompüterdən televiziya və film izləmək imkanı verirdi.27 yanvar 2016-cı ildə Türk Telekom, mobil şəbəkə, sabit telefon və internet xidməti provayderi üçün tək marka "Türk Telekom"-u yaratdı. == Brendləri == === Tivibu === Tivibu, TTNET tərəfindən təmin edilən İnternet televiziya xidmətidir. Bu xidmət yüksək sürətli genişzolaqlı xidmət vasitəsilə Türkiyədə istifadəçilərə televiziya və kino təcrübəsi təklif edir. WebTV, istifadəçinin sabit bir yerə və ya set-top qutusuna malik olmasını tələb etmir.

Sünnət — kişi cinsiyyət orqanının başını örtən və qoruyan üst dərinin bir qisminin və ya hamısının kəsilib atılması. Qadın sünnətiYaşayış məntəqələriSünnət-i Ülya (Xoy) — Xoyda kənd. Sünnət-i Süfla (Xoy) — Xoyda kənd.

Ağlabatan müddət — mövcud şəraitin imkan verdiyi həddə məsələnin məqsədəmüvafiq şəkildə icrası üçün zəruri olan mümkün zaman müddətidir.Prosessual hüquqda ağlabatan müddətin müəyyən edilməsində məqsəd mülki prosesdəki tərəfləri, eləcə də cinayət prosesində təqsirləndirilən şəxsi məhkəmə prosesindəki həddən artıq gecikdirmələrdən qorumaqdan və ədalət mühakiməsinin səmərəliliyinə nail olmaqdan ibarətdir.Bu, ABŞ hüquq terminidir və uzun illər mübahisə predmeti olmuşdur. Müvafiq ifadə adətən hər hansı hərəkətin yerinə yetirilməsi və ya ödəmələrin edilməsi ilə bağlıdır, lakin bir çox məhkəmə işlərində problemlərə səbəb olmuşdur, çünki qeyri-müəyyən bir müddəti əhatə edir. Vahid Kommersiya Məcəlləsinin 2-206(2)-ci maddəsi tələb edir ki, əgər hər hansı müddət müəyyən edilməyibsə, ofertanın (təklif) qəbulu "ağlabatan müddət" ərzində edilməlidir: Tələb olunan icranın xüsusi formada qəbulu tələb olunduğu hallarda, ağlabatan müddət ərzində oferentə aksept haqqında bildiriş göndərilmədikdə oferent təklifi qəbul edilməzdən əvvəl gecikmiş hesab edə bilər.Avropa İttifaqı hüququ Avropa İttifaqı Fundamental Hüquqlar Xartiyasında aşağıdakılara istinad edir: Yaxşı idarəçilik hüququ:Hər kəs öz işlərinin İttifaqın institutları, orqanları, idarələri və qurumları tərəfindən qərəzsiz, ədalətli və ağlabatan müddətdə baxılması hüququna malikdir (Maddə 41).Səmərəli hüquqi müdafiə vasitələri və ədalətli məhkəmə araşdırması hüququ:Hər kəs qanun əsasında yaradılmış müstəqil və qərəzsiz məhkəmə vasitəsi ilə, ağlabatan müddətdə işinin ədalətli və açıq araşdırılması hüququna malikdir (Maddə 47).Beləliklə, ədalətli məhkəmə araşdırması hüququnun mühüm elementlərindən biri də hər hansı bir işə məhkəmələr tərəfindən ağlabatan müddətdə hərtərəfli və obyektiv baxılmasıdır. İşə ağlabatan müddətdə baxılması, ilk növbədə, pozulmuş insan hüquqlarının bərpasına imkan yaratmış olur. Məhkəmə icraatının ağlabatan müddətdə aparılması işin xarakterini və mürəkkəbliyini nəzərə alaraq vaxtında qanuni və əsaslı məhkəmə aktı qəbul edilməsi ilə proses iştirakçılarının hüquq və azadlıqlarının, qanuni mənafelərinin müdafiə edilməsi məqsədi daşıyır. Avropa Məhkəməsi bir sıra qərarlarında ağlabatan müddətin qiymətləndirilməsində bir neçə faktorun nəzərə alınmasının vacibliyini bildirmişdir: işin mürəkkəbliyi, iddiaçının davranışı, məhkəmə və ümumiyyətlə dövlət hakimiyyəti orqanlarının hərəkətləri və ərizəçi üçün riskin dərəcəsi.1998-ci ildə Avropa Ədalət Məhkəməsi Aİ rəqabət qaydalarının pozulmasına görə Almaniyanın Baustahlgewebe şirkətinə tətbiq edilən cəriməni azaltmışdır. 1989-cu ildə Avropa Komissiyası 14 qaynaqlı polad boru istehsalçısının rəqabəti qanunsuz məhdudlaşdırdığını müəyyənləşdirmişdir. Baustahlgewebe 20 oktyabr 1989-cu il qərarından şikayət etmiş, lakin birinci instansiya məhkəməsi həmin şikayətdən sonra beş il altı ay ərzində, yəni 6 aprel 1995-ci ilədək iş üzrə qərar qəbul etməmişdi. Ədalət Məhkəməsi işə ağlabatan müddət ərzində baxılmadığını müəyyən etmiş və 3 milyon EKU cəriməni 50,000 EKU azaltmışdı (1,67% azalma).

Küsnət — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Küpçal bələdiyyəsinin tərkibindədir. == Tarixi == Quba rayonunun ən qədim kəndlərindən biridir. == Toponimikası == Küsnət oyk., sadə. Qəbələ r-nunun Qəbələ şəhər i.ə.v.-də kənd. Baş Qafqaz silsiləsinin yamacındadır. Kənd Quba r-nunun Küsnət kəndindən çıxmış ailələrin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır; Quba r-nunun Küpçal i.ə.v.də kənd. Baş Qafqaz silsiləsinin ətəyindədir. Yaşayış məntəqəsi əvvəlcə indiki Vladimirovka kəndinin yerində idi və Dağıstanın Küsnət kəndindən qədimdə gəlmiş ailələrin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdı. Rus ailələri ora köçürüldükdən sonra küsnətlilərin bir hissəsi indiki Küsnət kəndinin əsasını qoymuş, digər hissəsi isə Qəbələ r-nuna gedərək Küsnət kəndini yaratmışdılar.

Küsnət — Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Küsnət adına həmçinin Quba rayonunda da rast gəlinir. Qəbələ rayonundakı Küsnət kəndinin sakinlərinin də elə Qubadan gəldiyi güman olunur. Kənd ağsaqqallarının dediyinə görə XIX əsrin əvvəllərində Quba rayonunun Küsnət kəndində iki tayfa arasında dava düşür, nəticədə tayfalardan biri öz yurdunu tərk etməli olur. Həmin tayfa öz var-dövlətini, qoyun sürülərini götürərək dağları aşaraq Qəbələyə (keçmiş Nuxa qəzası, Qəbələ sultanlığı) keçirlər. Dağların qoynunda yerləşən bu ərazini özlərinə yurd seçirlər və burada da məskunlaşırlar. Əhalinin bir qisminin isə erməni-müsəlman davası dövründə qadın və uşaqları qorumaq üçün Qubadan köçüb burda məskunlaşdığı deyilir. Azərbaycan maarifçi nəsrinin müəllifi general-mayor, əslən Qəbələdən (Qutqaşın mahalı) olan İsmayıl bəy Qutqaşınlı (1806–1869) yaylaqlanmaq üçün bura — Küsnət kəndinə gəlirmiş. Onun burada yay evi də olmuşdur. İ. Qutqaşınlının da əsasən, XIX əsrin birinci yarısında yaşayıb yaratdığını nəzərə alsaq, deməli, kənd sakinlərinin dediyi kimi bu kənd XIX əsrin ilk illərində və bəlkə də daha əvvəl yaranıbdır.

Küsnətqazma — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Qəçrəş bələdiyyəsinin tərkibindədir. == Tarixi == Küsnət qazma kəndi Quba rayonunun qədim yaşayış məskənlərindən biridir. Burada dəqiq məskunlaşma tarixi bilinmir. Amma o da məlumdur ki, onlarla üz-üzə olan Küsnət kəndindən köçüb gələnlər burada ilk məskunlaşanlar olmuşlar. Küsnət kəndi Qımıl-qazma kəndi ilə qonşudur. Bu iki kənd bir-birinə qohumdur. == Toponimikası == Küsnətqazma oyk., mür. Quba r-nunun Küpçal i.ə.v.-də kənd. Qızılqaya yaylağının ətəyindədir.

Mütləq monarxiya — monarxiyanın əzəli və qəti forması; fеodal dövlətin son siyasi forması. Mütləq monarxiya fеodal münasibətlərinin dağıldığı və kapitalist münasibətlərin yarandığı dövrdə mеydana gəlmiş, mövcud olmuşdur, hərçənd müasir dövrdə də mütləq monarxiya mövcuddur. Mütləqiyyət üçün monarxın (kralın, şahın, sultanın, çarın, impеratorun və s.) qеyri-məhdud, (xalq tərəfindən) nəzarətsiz, hərtərəfli və dərin hakimiyyətinin olması və hətta onu (monarxı), ilahiləşdirilməsi (müqəddəsləşdirilməsi), dövlətin və dövlət hakimiyyətinin təmərküzləşdirilməsi və gеniş bürokratik aparatın mövcudluğu, funksional dövlət mеxanizminin və daimi ordusunun olması və s. səciyyəvidir.

Əksəriyyət demokratiyası, çoxluq demokratiyası və ya mütləq demokratiya (démoc-ratie absolue) çoxluğun qərarlarının tətbiq olunduğu və bu qərarların mütləq olduğu demokratiya növüdür. Qanunlar, azlıqların hüquqları, səlahiyyətlərin bölünməsi kimi amillər plüralist demokratiyada qəbul edilən qərarları məhdudlaşdırarkən, mütləq demokratiyada isə əksəriyyət tərəfindən qəbul edilən qərarlar qeyri-məhdud və mütləqdir. Ayrıca olaraq, idarə edilənlərin əksəriyyətinin seçki və idarəetmə dövründə təsirli olmasına əsaslanan mütləq (mejoritar) demokratiya İngiltərədə ilk tətbiqetmə modelini inkişaf etdirdiyinə görə, ona Vestminster modeli demokratiya da deyilir.

Mütləq hündürlük — yer səthində hər hansı bir nöqtənin okean səviyyəsindən (orta səviyyəsindən) şaquli xətt üzrə metrlərlə (kilometrlə) məsafəsinə deyilir. Okeanın orta səviyyəsinə "sıfır səviyyə" də deyilir. Mütləq hündürlük Qərbi Avropada Şimal dənizinin orta çoxillik səviyyəsindən, Rusiyada və Azərbaycanda isə Kronştadt futştokundan (Baltik dənizi) hesablanır. Mütləq hündürlük iqlimə təsir edən relyef elementi hesab olinur. Məlumdur ki,hündürlük artdıqca atmosfer təzyiqi və havanın tempraturu enir.Günəş radiasiyası və effektiv şüalanma rütubətlik isə hündürlük boyu müəyyən həddə qədər artır,sonradan azalır. Mütləq hündürlüyə görə olan dəyişmə,coğrafi enliyin təsiri ilə müqayisədə böyükdür.Dağlarda hündürlükdən asılı olaraq meteoroloji elementlərin dəyişməsi,iqlim şəritinin dəyişməsini yaradır. Hündürlük qurşaqları üzrə iqlim dəyişmələri enliklər üzrə iqlim zonalarının əvəz olunmasına bənzəyir. Lakin iqlim üfüqi istiqamətdə dəyişməsi 1000 kilometrlərlə məsafə tələb etdiyi halda,dağlıq sahələrdə bu proses qısa məsafələrdə baş verir.

== Mütləq kəmiyyət == Statistika göstəricilərinin ilkin ifadə formaları mütləq kəmiyyətlərdir. Mütləq kəmiyyətlər sosial-iqtisadi hadisələrin təhlilində mühüm əhəmiyyətə malikdirlər.İctimai-iqtisadi hadislərin kəmiyyət tərəfi mütləq kəmiyyətlərlə ,miqdar nisbətləri isə nisbi kəmiyyətlərlə xarakterize edilir. == Növləri == === Fərdi mütləq kəmiyyətlər === Fərdi mütləq kəmiyyətlər bilavasitə statistika müşahidələri əsasında alınır.Fərdi mütləq kəmiyyətlər obyektin ayrı-ayrı vahidlərinin həcmini , səviyyəsini ifadə edir.Fərdi mütləq kəmiyyətlərə misal olaraq ayrı-ayrı təsərrüfatların pambıq əkin sahələrini ,aylıq əmək haqqının həcmini və s. göstərmək olar.Fərdi mütləq kəmiyyələr yekun mütləq kəmiyyətlərini əldə etmək üçün əsasdır. === Yekun mütləq kəmiyyətlər === Yekun mütləq kəmiyyətlər öyrənilən statistika məcmuyunun bütün vahidlərinin həcmini, yaxud onun ayrı-ayrı qruplarının bu və ya digər əlamətlər üzrə həcmini xarakterizə edir.Yekun mütləq kəmiyyətlər əsasən müşahidə nəticəsində əldə edilmiş fərdi mütləq kəmiyyətlərin cəmlənməsi yolu ilə müəyyən edilir. Məsələn, əhalinin siyahıya alınması məlumatları əsasında müvafiq əlamətlər üzrə yekunlaşdırma aparıldıqda ayrı-ayrı rayonlar, regionlar, şəhərlər və ölkə üzrə əhalinin ümumi sayı,şəhər və kənd əhalisinin sayı, kişi və qadınların sayı və sair əlamətlər üzrə yekun mütləq kəmiyyətlər alına bilər. == Ölçü vahidləri == === Natural === Sosial-iqtisadi hadisələrin təbii xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq istifadə edilən ölçü vahidlərinə natural ölçü vahidləri deyilir.natural ölçü vahidləri kimi ton, kiloqram, kvadrat metr, kub metr, mil, kilometr, litr, ədəd və sair ölçüvahidlərindən istifadə edilir. === Şərti-natural === Təcrübədə natural ölçü vahidləri ilə bərabər çox tez-tez şərti natural ölçü vahidlərindən də istifadə edilir.Keyfiyyətcə eyni məhsul müxtəlif növlərə ayrılırsa,onları ümumilikdə ifadə etmək üçün şərti natural ölçü vahidindən istifadə edilə bilər.Tutaq ki, bir sabun istehsal edən müəssisədə 40 faizli 8 min ton, 60 faizli 6 min ton, 80 faizli 4 min ton sabun istehsal edilmişdir. Çevirmə əmsalı 40 faizli sabun üçün 1,0-ə (40:40=1,0), 60 faizli sabun üçün 1,5-ə (60:40=1,5), 80 faizli sabun üçün 2,0-ə (80:40=2,0) bərabər olar. Deməli, şərti 40 faizli sabun hesabı ilə müəssisədə sabun istehsalı: 8⋅1,0 + 6 ⋅1,5 + 4 ⋅ 2,0 = 25,0 min ton təşkil etmişdir.

== Mütləq maksimum == Mütləq maksimum-müəyyən məntəqədə, rayonda, ölkədə, yarımkürədə və ya bütövlükdə Yer kürəsində meteoroloji elementlərin ( temperatur, təzyiq, yağıntı, küləyin sürəti və s.) çoxillik müşahidə göstəricisinin ən yüksək kəmiyyətinə deyilir. Məsələn, Yer kürəsi üçün mütləq maksimum temperatur 580C (Tripoli ş. yaxınlığında, mütləq maksimum yağıntılar isə Çerapuncidə (Hindistan) qeydə alınaraq 2300 mm-ə qədərdir.

== Mütləq minimum == Mütləq minimum-müəyyən məntəqədə, rayonda, ölkədə, yarımkürədə və bütövlükdə yer kürəsində meteoroloji elementlərin (temperatur, təzyiq, yağıntı, küləyin sürəti və s.) çoxillik müşahidə göstəricisinin ən alçaq kəmiyyətinə deyilir. Məsələn, Yer kürəsi üçün mütləq minimum temperatur mənfi 88,30Cdir (Antarktida, "Vostok" stansiyası). Mütləq minimum yağıntı isə Atakama və Liviya səhralarında qeyd edilmişdir-orada yağıntı bəzən bir neçə il düşmür.

Mütləq qiymət — riyaziyyatda bir həqiqi ədədin işarəsiz qiyməti. Kompüterlərdə bu əməli ifadə etmək üçün istifadə edilən riyazi funksiya adətən abs(...) kimi göstərilir.

== Mütleq temperatur == Mütleq temperatur-molekulların irəliləmə hərəkətinin orta kinetik enerjisinin ölçüsüdür: E=3/2KT k-Bolsman sabitidir.Mütləq temperatur mənfi ola bilməz Mütleq temperatur mütləq maksimum və mütləq minimum olmaqla 2 təsnifata bolunur. === Mütləq maksimum === Mütləq maksimum temperatur-müəyyən ərazidə uzun illər ərzində müşahidə edilən ən yüksək temperatur.Yer üzərində mütləq maksimum temperaturu Liviyada (+58C),Azərbaycanda isə Culfada (+44C) olmuşdur. === Mütləq minimum === Mütləq minimum temperatur-müəyyən ərazidə uzun illər ərzində müşahidə edilən ən alçaq temperatur.Antaktikadada Rusiyanın “Vostok” stansiyasında qeydə alınmışdır(-89C)Şimal yarımkürəsində ən alçaq temperatur Yakutiya Respublikasının Oymyakon şəhərində(-71C)müşahidə edilmişdir.Azərbaycan ərazisində mütləq minimum temperatur Culfada (-33C)olmuşdur.

Mütləq — idealist fəlsəfədə anlayışdır. Mütləq "özü onun üçün kafi olan"digər heç bir şeydən asılı olmayan, bütün mövcudiyyatı özündə əks etdirən və onu yaradan əbədi, sonsuz, şərtsiz, bitkin və dəyişməz subyekti ifadə etmək üçün idealist fəlsəfədə işlənir. Din üçün mütləq varlıq Allahdır, Fixtedə-"Mən" adlanır; Hegel fəlsəfəsində Mütləq rolunda dünya zəkası(mütləq ruh); Şopenhauerdə iradə, Berqsonda intuisiya çıxış edir.