Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • мучить

    ...волнения, беспокойства. Мучит голод, жажда. Любопытство мучит, мучает. Желание мучит, мучает. Сомнения мучают кого-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МУЧИТЬ

    əziyyət vermək, əzab vermək, incitmək, zülm etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МУЧИТЬ

    несов. əziyyət vermək, əzab vermək, incitmək, zülm etmək; üzmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МУЧИТЬ

    несов. 1. азаб гун, азият гун. 2. инжиклу авун; ччан къачун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • мучать

    -аю, -аешь; нсв. (св. - замучить и измучить) кого; см. мучить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • MÜHİT

    ə. 1) əhatə edən, bir şeyin ətrafını alan; 2) insan cəmiyyətinin yaşadığı təbii və ya ictimai şəraitin məcmusu; insanı əhatə edən ictimai məişət şərai

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • МУТИТЬ

    1. Bulandırmaq; 2. Tutqunlaşdırmaq; 3. Qızışdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МОЧИТЬ

    несов. 1. кьежирун. 2. цик кутун (емишар); це ттун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МУТИТЬ

    несов. 1. рагъулрун, кьалу авун. 2. пер. ягъалмишрун, ачухвал квадрун. 3. гьалдарун, футфа гун, тIвал хкуьрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MUÇİX’

    (Şəki) ağac şitili. – Biyil çoxlu alma muçiyi basdırmışux

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • MÜHİT

    ...которых протекает жизнедеятельность какого-л. организма. Coğrafi mühit географическая среда, mühitin təsiri влияние среды, mühitin dəyişməsi изменени

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MÜHİT

    həyat — şərait — vəziyyət

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • MÜHİT

    i. 1. environment; surroundings pl., conditions (pl.); 2. məc. atmosphere; 3. fiz. medium (pl. -ia, -ums); ətraf ~ surroundings; (təbiət haq

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • МОЧИТЬ

    несов. 1. islatmaq; 2. suya qoymaq, duzunu almaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MÜMİT

    ə. öldürən, ölümünə səbəb olan

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • MÜHİT

    ...fəaliyyəti cərəyan edən təbii və ya ictimai şəraitin məcmusu. Coğrafi mühit. 3. məc. İnsanın yaşadığı ictimai məişət şəraiti, habelə bu şərait ümumil

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • МУТИТЬ

    несов. 1. bulandırmaq; мутить воду suyu bulandırmaq; 2. məc. tutqunlaşdırmaq; 3. məc. qızışdırmaq, təhrik etmək, ara qarışdırmaq, çaxnaşdırmaq; 4. мут

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • mühit

    ortam, vasat

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • mühit

    is. milieu m ; ətraf ~ environnement m ; ambiance f, atmosphère f ; dostluq ~i ambiance amicale ; ailə ~i milieu familial

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • MÜHİT

    [ər.] сущ. 1. элкъвена къваларив гвайбур; элкъвена къваларив гвай гьалар ва затӀар; элкъвена кьунвай гьалар ва затӀар; гьалар; шартӀар; 2

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • mühit

    mühit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • мочить

    мочу, мочишь; моченный; -чен, -а, -о; нсв. см. тж. мочиться, мочение, моченье, мочка 1) (св. - намочить и замочить) кого-что Делать мокрым, влажным. М

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мутить

    мучу, мутишь и мутишь; нсв. см. тж. мутиться 1) (св. - замутить и взмутить) что Делать мутным, лишать прозрачности (воду, какую-л. жидкость) Мутить во

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мяучить

    -чу, -чишь; нсв.; разг. = мяукать

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • MÜHİT

    1. среда, обстановка, окружающее общество; 2. перен. атмосфера;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MÜHİT

    hər hansı boşluğu dolduran və müəyyən xassələrə malik olan maddə, cisimlər

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ВЬЮЧИТЬ

    сов. yükləmək, yük çatmaq, вьючить поклажу на верблюда dəvəyə yük çatmaq, dəvəni yükləmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • вьючить

    ...вьючиться, вьючение, вьючка кого (что) Нагружать (животных) вьюками. Вьючить лошадей, верблюдов.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПУЧИТЬ

    несов. 1. экъисун (вилер). 2. экъис хьун, дакIун (мес. руфун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЖУЧИТЬ

    несов. dan. daim məzəmmət etmək, daim danlamaq, gözümçıxdıya salmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЛУЧИТЬ

    несов. xüs. işıq vasitəsilə tutmaq; лучить рыбу işıq vasitəsilə balıq tutmaq (ovlamaq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПУЧИТЬ

    несов. 1. безл. şişmək, qabarmaq, köpmək; 2. bərəltmək; пучить глаза gözlərini bərəltmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СУЧИТЬ

    несов. 1. eşmək, əyirmək; 2. yaymaq (xəmiri); 3. dan. əzmək, sıxmaq; 4. dan. tərpətmək, oynatmaq, bir-birinə sürtmək (toxundurmaq)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМУЧИТЬ

    сов. dan. incitmək, son dərəcə yormaq, əldən salmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • бучить

    бучу, бучишь; нсв. см. тж. бучиться, бучение, бучильный что проф. 1) Вываривать хлопчатобумажные и льняные ткани в щелочном растворе для очистки и под

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • жучить

    -чу, -чишь; нсв. кого разг. Постоянно поучать, делая выговоры, читая наставления.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СУЧИТЬ

    несов. звер гун (гъалариз), авун (гъалар). ♦ сучить ногами кIвачер сад-садал арушиз юзурун (аялди).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • пучить

    ...распирать, заставлять вздуваться, подниматься. Живот пучит. Лёд на реке пучит. 2) Широко раскрывать, таращить (глаза), вздыматься.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • сучить

    сучу, сучишь и сучишь; сученный; -чен, -а, -о; нсв. см. тж. сучиться, сучение, сучильный 1) (св. - ссучить) что Скручивать, свивать несколько прядей в

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • умучить

    ...мучениями лишить жизни; замучить. Умучить невиновного. Умучить до смерти. Умучить насмерть. 2) разг. Крайне утомить, измучить. Умучить работой. Умучи

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЬЮЧИТЬ

    несов. эцигун, ягъун (ппар); ппар (йуьк) эцигун, ппар ягъун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УМУЧИТЬ

    incitmək, əldən salmaq, son dərəcə yormaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЬЮЧИТЬ

    yükləmək, yük çatmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БУЧИТЬ

    несов. xüs. 1. qələvidə qaynatmaq; 2. təmizləmək, yumşaltmaq (gönü)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • кутить да мутить

    см. кутить и мутить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • кутить и мутить

    Кутить и (да) мутить 1) Вносить раздор, смуту. 2) нар.-разг. Кружить, крутить (о вьюге, метели)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • учить

    учу, учишь; ученный; учен, -а, -о; нсв. см. тж. учиться, учёба, учение, ученье 1) (св. - научить и обучить) кого (чему или с инф.) Передавать кому-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • УЧИТЬ

    dərs vermək, öyrətmək, təlim etmək, təlim vermək, öyrənmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УЧИТЬ

    несов. 1. кIелиз тун; тарс (тарсар) гун; чирун (масадаз). 2. (кIелун, чирун:, эзберун (мес. жуван тарс)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УЧИТЬ

    несов. 1. öyrətmək, dərs vermək; oxutmaq; учить русскому языку rus dilini öyrətmək, rus dilindən dərs vermək, 2. təlim etmək, təlim vermək; 3. öyrənmə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MEYİT

    [ər.] сущ. мейит, мийит; meyiti basdırmaq мийит кучукун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • marıt-marıt 2021

    marıt-marıt

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • MARIT-MARIT

    нареч. не отрывая глаз

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • МОЛИТЬ

    yalvarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MARIT

    стойка (собаки)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MÜDİR

    ...başçısı; direktor. Klub müdiri. – Qeyz ilə durmuş ortalıqda müdir; İmtahan yazısın edir təqdir. A.Səhhət. Sabahı gün Mirzə naçalnikdən izin alıb məkt

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MEYİT

    is. [ər.] Ölmüş adam; cənazə, nəş. Meyiti basdırmaq. – Bir azdan sonra [Hacı Nəsirin] meyitini evə gətirdilər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MARIT

    ...itlərinin ovu gördükdə aldıqları gərgin, hərəkətsiz vəziyyət. □ Marıt vermək – ovda pusmaq, güdmək, gözləmək. Tula quşu tapıb marıt verməsə və vaxtın

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • MÜFTİ

    муфтий (глава суннитского духовенства в каком-либо округе)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • МАНИТЬ

    1. Işarə ilə çağırmaq; 2. Başdan çıxartmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МЕРИТЬ

    1. Ölçmək; 2. Geyib ölçmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МЕРИТЬ

    ölçmək, ölçü götürmək, geyib ölçmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МЕТИТЬ

    1. Nişan almaq, nişan qoymaq; 2. Işarə etmək; 3. Gözaltı etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАЯЧИТЬ

    несов. яргъай хкис хьана акун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MEYİT

    1. труп, останки, мертвец; 2. трупный, мертвецкий;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MÜDİR

    заведующий, управляющий, администратор

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • МЕЧЕТЬ

    ж мискIин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МЕТИТЬ₁

    несов. 1. лишандиз къачун, лишан кьун, туькIуьрун (тфенг). 2. пер. ишара авун. 3. пер. кIан хьун (са кар, са къуллугъ), рикIе аваз хьун, жез гьерекату

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МЕТИТЬ₀

    несов. лишан авун; лишан эцигун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МЕСИТЬ

    несов. 1. ишинун (тини). 2. тIушунун, тIуш гун (палчух)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МЕРИТЬ

    несов. 1. алцумун, уьлчмишун. 2. алукIна килигун, кьун, кьуна килигун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МЕЛЬЧИТЬ

    несов. куьлуь авун; гъвечIи авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МОРИТЬ

    1. Öldürmək, qırmaq, canını almaq, məhv etmək; 2. Əzab vermək, əldən salmaq, yormaq, üzmək; 3. Məc. Öldürmək; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАНИТЬ

    несов.1. (вилерин ва я гъилин) ишарадалди эверун. 2. пер. вичел чIугун, желб авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İNCİTMƏK

    1. причинять боль; 2. мучить; 3. обижать; 4. беспокоить, тревожить;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • замучать

    -аю, -аешь; св. (нсв. - мучить) кого разг. = замучить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • выворачивать душу

    кому, кого Сильно тревожить, мучить, беспокоить кого-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пить кровь

    Пить (сосать) кровь чью Мучить, притеснять, жестоко эксплуатировать кого-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • жать соки из

    Жать соки (сок) из кого Притеснять, мучить, эксплуатировать кого-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÜZMƏK

    ...плыть; 2. рвать, срывать (цветы, плоды); 3. изнурять работой, мучить; 4. занашивать (одежду);

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • маять

    маю, маешь; нсв. кого разг. Утомлять, изнурять, мучить. Маять лошадей в конюшне.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • къабарламишун

    (-из, -на, -а) - 1. ошпаривать, обжигать (что-л.). 2. (перен.) мучить, причинять душевную боль.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • гьелек

    : гьелек авун - мучить, терзать, изводить (кого-л.); гьелек хьун - мучиться, терзаться, изводиться.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • мучитель

    -я; м. см. тж. мучительница Тот, кто мучит кого-л. Мучитель кошек. Мучитель своих родителей. Мучитель семьи.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • измучать

    -аю, -аешь; измученный; -чен, -а, -о; св. (нсв., также, мучить) кого; см. измучить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • угрызать

    ...нсв. см. тж. угрызаться, угрызение 1) к угрызть 2) разг. Терзать, мучить; причинять моральные страдания.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мучение

    -я; ср. 1) к мучить и мучиться. Прекратить мучение животных. Мучение жаждой, голодом. Терпеть мучение. 2) = мука

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • поманежить

    -жу, -жишь; св. кого разг.-сниж. некоторое время томить, мучить, заставляя ждать 1) Поманежили меня, помытарили!

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • помучить

    = помучать; -чу, -чишь; (разг.) Мучить некоторое время. Помучить животных. Помучить родителей. Желание, удовольствие помучить кого-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • VƏRƏMLƏTMƏK

    ...туберкулёза кого 2. перен. доводить, довести до отчаяния, терзать, мучить, замучить кого

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • NAHAQCA

    ...Nahaqca gözləmək напрасно ждать, nahaqca özünü yormaq напрасно мучить себя; nahaqca yerə напрасно, понапрасну, зря

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • манежить

    ...Выезжать (лошадь) по правилам манежной езды. 2) разг.-сниж. Томить, мучить, заставляя долго ждать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • помучивать

    -аю, -аешь; нсв. кого разг. Время от времени, слегка мучить. Тайком помучивал животных. Помучивало беспокойство. Начала помучивать жажда.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мытарить

    ...-ришь; нсв. (св. - измытарить) кого разг. Подвергать мытарствам; мучить, притеснять. Мытарить своих детей. Мытарить крестьян. Мытарить по судам.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • поедом есть

    1) Сильно, с жадностью. Мошкара ест поедом. 2) кого Непрестанно бранить, мучить попрёками; оскорблять, терзать, доставлять беспокойство. Свекровь меня

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мочалить

    ...волокна. Мочалить лыко. 2) кого разг. Причинять физические страдания, мучить.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тиранствовать

    -ствую, -ствуешь; нсв.; разг. Угнетать, мучить, притеснять кого-л. Тиранствовать в семье, в классе. Тиранствовать без меры. Тиранствовать над детьми.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тянуть за душу

    = тянуть душу из кого 1) Мучить кого-л., причинять страдания кому-л. 2) Изводить, доводить до изнеможения, надоедая, приставая с чем-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • снедать

    -ает; снедаемый; -аем, -а, -о; нсв. кого книжн. Мучить, терзать (о чувствах, переживаниях) Тоска снедает. Его снедает зависть. Грусть снедает душу.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тиранить

    -ню, -нишь; нсв. кого-что Мучить, притеснять. Тиранить народ. Тиранить жену, дочь, невестку. Тиранить ревностью. Тиранить душу, сердце. Тоскливая мысл

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • истязать

    -аю, -аешь; нсв. см. тж. истязаться, истязание кого Жестоко мучить (физически и нравственно) Истязать рабов, крепостных. Истязать лошадь. Изощрённо ис

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • UDDURMAQ

    ...nəyi заставить, просить кого проглотить что ◊ qan uddurmaq kimə мучить, истязать, изводить кого; не давать житья кому, тянуть душу из кого

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YOLDURMAQ

    ...что (о перьях, шерсти, траве, сорняке и т.п.) ◊ ot yoldurmaq kimə мучить кого

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • CƏFAKARLIQ

    ...etmək: 1. постоянно угнетать, держать в угнетении; 2. постоянно мучить людей, причинять страдания людям

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • денг

    : денг авун - надоедать (кому-л.), мучить, изводить (кого-л. болтовней, приставанием); кьил денг авун - а) надоесть; б) измучиться, известись (от чьей

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • мордовать

    -дую, -дуешь; нсв. (св. - замордовать) а) кого разг. Бить, мучить, истязать. Мордовать лошадей. Мордовать палкой. б) отт.; грубо. Преследовать, ругать

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • замучить

    -чу, -чишь; св. (нсв., также, мучить) см. тж. замучивать кого 1) Мучениями довести до смерти. Замучить в неволе. 2) чем. Причинить страдания, муки. За

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • GÖYNƏTMƏK

    ...рану 2. перен. причинять душевную боль, нравственные страдания; мучить. Xatirələr qəlbimi göynədir воспоминания жгут моё сердце

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • азаб

    мука, мучение, страдание : азаб гун - мучить (кого-л.), причинять, доставлять мучение (кому-л.); азаб чӀугун - мучиться, терпеть мучения; гзаф азабар

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • İNCİTMƏK

    ...нанести обиду кому-л.) 2. причинять, причинить боль кому-л. 3. kimi мучить, измучить кого 4. беспокоить, побескоить (причинять, причинить физические

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • хурт

    : хурт авун - а) морить (кого-л.); б) мучить (кого-л.); хурт хьун - умаяться, утомиться, обессилеть, дойти до изнеможения, изнемочь; хурт жедалди гату

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • BAŞAĞRISI

    ...başağrısı vermək причинять беспокойство, надоедать, беспокоить, мучить; başağrısı çəkmək беспокоиться, мучиться

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • акӀажарун

    ...-а) - 1. гнуть, сгибать (кого-что-л.). 2. корчить (кого-л.). 3. мучить (кого-л.) (о болезни) : и тӀалди зун акӀ ажарзава - а) меня от боли корчит; б)

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • BİDAD

    ...перен. жестокий, безжалостный, бессердечный; bidad etmək (eləmək) мучить, замучить, измучить, проявлять жестокость, несправедливость по отношению к к

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • азият

    ...мука, тягость : азият гун - причинять беспокойство, беспокоить, мучить (кого-что-л.); азият къачун - а) беспокоиться; б) брать на себя тягость (чего-

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • пытать

    ...железом. Пытать на дыбе. 2) чем. разг. Причинять кому-л. страдание, мучить, томить. Не пытай меня расспросами! Пытать неопределённостью.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • разъедать

    ...к разъесть 1) 2) Губительно действовать на кого-, что-л., мучить, лишать сил. Его разъедают сомнения. Расчётливость разъедает душу. Кризис разъедает

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • подсасывать

    ...подсасывая губами и причмокивая. 3) а) Причинять боль, беспокойство; мучить. Что-то подсасывало изнутри. б) лекс., безл. В груди подсасывало.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ревность

    ...ревновать II -и; ж. 1) Мучительное сомнение в чьей-л. верности, любви. Мучить ревностью жену. Сгорать от ревности. 2) Боязнь чужого успеха; соперниче

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • верем

    ...(разг.). 2. (перен.) терзание, мучение (кого-л.) : верем авун— терзать, мучить (кого-что-л.); ада зун лап веремна - он совсем измучил меня; верем хьу

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • шулу

    ...шулу авун - а) измучить, покалечить (кого-л.); б) изнурять, мучить (кого-л.); шулу хьун - а) калечиться; б) выбиваться из сил, уставать; мучиться.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • пагь

    ...зи кьил тӀазва - ну, болит же у меня голова! пагь атӀун - а) мучить, изводить (кого-л.); б) удивляться, поражаться; ада зи пагь атӀана - он измучил,

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • МУЧИТЕЛЬ

    м азаб (азабар) гудай кас

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МУЧИТЬСЯ

    несов. азаб (азабар) къачун; азаб хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МУЧИТЬСЯ

    несов. əziyyət çəkmək, əzab çəkmək; üzülmək; iztirab çəkmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МУЧИТЕЛЬНЫЙ

    прил. 1. əziyyətli, əzablı, üzücü; 2. şiddətli; мучительная боль şiddətli ağrı; 3. məc. acı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МУЧИТЕЛЬНИЦА

    ж əzabverən (əzıyyətverən, zülmkar, zalım) qadın (qız)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МУЧИТЕЛЬ

    м əzabverən, əziyyətverən, zülmkar, zalım

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Mücin
Mücin — İranın Simnan ostanının Şahrud şəhristanının Bəstam bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 7,273 nəfər və 1,860 ailədən ibarət idi.
Bioloji mühit
Bioloji mühit — biosenozun yaratdığı ətraf mühit. == Ədəbiyyat == R.Ə.Əliyeva, Q.T.Mustafayev, S.R.Hacıyeva. “Ekologiyanın əsasları” (Ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı, 2006, s. 478 – 528.
Coğrafi mühit
insan cəmiyyətinin əhatə edən , cəmiyyətin həyatı və istehsal fəaliyyəti ilə bilavasitə bağlı olan bir hissəsi.Coğrafi mühit anlayışına bizi əhatə edən hər şey- relyef iqlim, yeraltı və yerüstü sular, torpaq, bitki və heyvan aləmi, qazıntı srəvətləri, nəhayət insanın fəaliyyəti ilə yaradılmış süni obyektlər və ya texnogen mühit daxildir
Kultural mühit
Kultural mühit (culture medium) (lat.cultus – yenidən hazırlanma, emal) bitki, heyvan və mikroorqanizm-hüceylərinin yetişdirilməsi üçün in vitro (sınaq şüşəsində, orqanizmdən kənar və ya süni şəraitlərdə) istifadə olunan maye və ya bərk halda qidalı material. Kultural mühit tərkibində qidalı maddələrdən başqa kultura stimullaşdırıcı, məhvedici, toksik, mutagen və ya kanserogen təsir göstərən agentlər saxlaya bilər. Hər bir kultivasiya olunan (yetişdirilən) obyekt üçün xüsusi kultural muhit seçilir. == Mühitin pH-ı == Kultivasiya olunan hüceyrələr mühitin pH-ına çox həssasdırlar. Əksəriyyət hüceyrələr üçün pH-ın optimal qiyməti 7,2–7,4 civarında olur. Natrium hidrokarbonat kultural mühitin "təbii" bufer sistemini tənzimləyir (CO32-/HCO3-); atmosferdə CO2-in 5–10% tərkibdə olmasını tələb edir ki, bu da hüceyrələrin CO2- inkubatorda kultivasiya zamanı asan yerinə yetirilir. HEPES bufer tutumu 7,2–7,4 pH olan fosfat duzudur. Nəzarət edilməli qaz mühiti tələb etmir, lakin böyük qatılıqlarda bəzi növ hüceyrələr üçün toksik ola bilər. Fenol- qırmızı pH indikatoru kimi istifadə olunur: 7,4 pH-da qırmızı və pH-ın azalması ilə narıncı və ya sarı rəngə qədər dəyişir. Estrogenə həssas hüceyrələrin kultivasiyası üçün fenol-qırmızı olmayan mühitdən istifadə etmək tövsiyə olunur.
Əl-Mucib
Əl-Mucib (ər. المجيب) — Allahın adlarından biri.
Əl-Mumit
Əl-Mumit (ər. المميت) — Allahın adlarından biri.
Əl-Muqit
Əl-Muqit (ər. المقيت) - Allahın adlarından biri.
Ətraf mühit
Ətraf mühit — insanları əhatə edən, onlarla qarşılıqlı əlaqədə olan günəş şüaları, su, torpaq, hava və canlılar, antropogen maddələr, əşyalar və qurğular nəzərdə tutulur. İnsan özü də ətraf mühitin ayrılmaz və çox güclü təsirə malik olan hissəsidir. Alimlər ətraf mühiti təbii mühit və süni mühit olaraq iki hissəyə ayırmışlar. İnsanların həmişə asılı olduqları mühit təbiidir. Süni mühit isə cəmiyyətin inkişafı ilə əlaqədər insanların fəaliyyəti nəticəsində yaradılmışdır. Müasir elmin köməyi ilə yaradılmış yeni çoxsaylı bitki və heyvan növləri, süni dəryalar, göllər, qoruqlar və s. süni mühitin obyektləridir. Artıq XX əsrin ortalarında ekoloji böhran özünü bildirməyə başladı. Bu dövrü, ətraf mühitin nəzarətsiz istismarının get-gedə artması dövrü kimi qiymətləndirmək olar. == Ətraf mühitin növləri == ==== İntral (daxili) mühit ==== Digər orqanizmlərin daxilində yaşayan endo parazitlərin mühiti ==== Ekzal mühit ==== Digər orqanizmlərin bədəninin xaricində yerləşən örtüklə (tük, lələk, yun və s.) təmasda olduqda yaranan mühit; ==== Biosenotik mühit ==== Biosenozun bütün biotalarında yaranan mühit; xarici mühit-biosenozlann xaricində yerləşən mühit.
Bütöv mühit mexanikası
Bütöv mühit mexanikası mexanikanın bir bölməsi olub materialların mexaniki xassəsini və kinematik analizini öyrənir. Materiallar diskret paylanmış hissəciklər şəklində yox, bütöv (arasıkəsilməz paylanmış) kütlə şəklində modelləşdirilir. Belə bir model ilk dəfə XIX əsrdə Fransız riyaziyyatçısı Auqusto Koşi (fr. Augustin Louis Cauchy) tərəfindən ifadə edilmişdir, amma tədqiqatlar bu gün də davam etdirilir. == Qısa şərh == Bir obyektin bütöv cisim şəklində modelləşdirilməsi dedikdə obyekti təşkil edən cismin obyektin tutduğu fəzanı tamamilə doldurması fərziyyəsi nəzərdə tutulur. Obyektin belə modelləşdirilməsi maddənin atomlardan təşkil olunmasını və beləliklə bütöv olmamasını nəzərə almır. Buna baxmayaraq atomlar arası məsafələrdən qat-qat böyük ölçü miqyaslarında belə modellər olduqca dəqiqdir. Belə obyektlərin xassəsini təsvir edən differensial tənliklərin çıxarılması üçün kütlənin saxlanması, momentin müvazinəti və enerjinin müvazinəti kimi özül fizika qanunlarını belə modellərə tətbiq etmək olar. Bütöv mühit mexanikası bərk, maye və qazların fiziki xassələrini onların müşahidə edildiyi istənilən xüsusi koordinat sistemindən asılı olmadan öyrənir. Beləliklə, bu fiziki xassələr tenzorlarla ifadə edilir ki, tenzorlar tələb olunan xassəyə malik riyazi predmet olub koordinat sistemindən asılı deyildir.
Qazaxıstanda ətraf mühit
Qazaxıstanda ətraf mühit - ölkə ciddi ekoloji ploblemlərlə mücadilə etmək məcburiyyətindədir. Bu problemlərə SSRİ dönəmində onun ərazisinin aton sınağı mərkəzindən biri olması, sahəsinə görə dünyanın ən böyük göllərindən biri olan Aral dənizinin quruması (Qazaxıstanla Özbəkistan sərhədi arasında) və keçmiş əkin sahələrinin səhralaşmaya məruz qalmasıdır. Bu qlobal ekoloji problemləri çoxu hələ sovetlər dönəmində meydana gəlmişdir. Bu məsələlərin araşdırılması ilə Mərkəzi Asiya regional ekoloji mərkəzi məşqul olur. Onlar həm də ekoloji problemlərin həllində koordinasiya mərkəsi rolunu oynayır. == Problemlər == === Radiaktiv çirklənmə === Qazaxıstan çöl zonasında yerləşdiyindən SSRİ dönəmində burada çoxlu sayda yeraltı nüvə sınaqları keçirilmişdir. Bu da öz növbəsində bəzi ərazilərin radiasiya səbəbindən istifadəsiz bir bölgəyə çevrilməsinə səbəb olmuşdur. Semipalatin ətrafı yaşayış məntəqələrində və Çinlə sərhədə yaxın ərazilərdə insanlar arasında ankoloji xəstəliklər artmışdır. === Aral dənizi === Ölkənin digər bir problemi isə Aral dənizinin qurumasıdır. Amudərya və Sırdərya çayları suyu kütləvi şəkildə kənd təsərrüfatına cəlb edildiyindən Aral gölü quruyur.
Ətraf mühit auditi
Ətraf mühit auditi — sahibkarlıq subyekti tərəfindən və digər fəaliyyətlərin ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində tənzimləyici tələblərə uyğunluğunun müstəqil qiymətləndirilməsi və ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində tövsiyələrin hazırlanması. == Tarixi == Ümumdünya ətraf mühit auditinin 1970-80-ci illərin başlanğıcında olduğu qəbul edilir. Xüsusilə, Avropa İqtisadi Birliyi də ətraf mühitin yoxlanılmasına dair direktiv 1982-ci ildə qəbul edildi, 1984-cü ildə ABŞ Milli Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi federal qurumlar tərəfindən ətraf mühitin yoxlanılması konsepsiyasını hazırladı. Rusiya İmperiyasında ilk ətraf mühit yoxlaması 1892-ci ildə qeydə alındı. "Kimyəvi Bitkilərin Açılışı və Baxımı Qaydası haqqında" Məcburi Qaydalar əslində ətraf mühitin yoxlanılması üçün ilkin sənəd idi. == Ətraf mühit auditin məqsəd və vəzifələri == Ətraf mühitin qorunması sahəsində siyasət və strategiyanın əsaslandırılması, İqtisadi və digər layihələrin ekoloji aspektlərinin təhlili və qiymətləndirilməsi, Ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində qaydaların təhlili və qiymətləndirilməsi, Ətraf mühit fəaliyyətinin əsaslandırılması və başlanması, Sənaye və ərazilərin ekoloji problemlərinin müəyyənləşdirilməsi. == Ətraf mühit auditin növləri == Məcburi və proaktiv ekoloji yoxlamalara bölünür. Bu çərçivədə aşağıdakı növlər meydana gələ bilər: Bir təsərrüfat subyektinin ətraf mühitin tələblərinə uyğunluğunun müəyyənləşdirilməsi, Ətraf mühitin idarəetmə sisteminin səmərəliliyinin qiymətləndirilməsi, İstifadə olunmuş xammalın, avadanlıqların, texnologiyaların ətraf mühit təhlükəsizliyinin qiymətləndirilməsi, Çirklənmədən iqtisadi zərərin qiymətləndirilməsi, Tullantıların təhlükə qiymətləndirilməsi, Müəyyən bir ərazidə təbiətin idarə edilməsinin rasionallığının müəyyənləşdirilməsi, Enerji istehlakının qiymətləndirilməsi və azaldılması yollarının təklifi, İstixana qazı tullantılarının həcminin müəyyənləşdirilməsi və onların azaldılması üçün tədbirlərin hazırlanması, Süni texnoloji qəzalar və təbii fəlakətlər nəticəsində ekoloji riskin qiymətləndirilməsi, Ətraf mühit problemlərin müəyyənləşdirilməsi və onların həlli üçün tədbirlərin hazırlanması, Ətraf mühit təhlükəsizlik mövzusunda qəbul edilmiş normativ hüquqi aktların əsaslandırılması.
Ətraf mühit fəalı
Ətraf mühit fəalı — ətraf mühiti qorumaq üçün çalışan şəxs. Ətraf mühit fəalı ekoloji hərəkatın, “insanların ekoloji cəhətdən zərərli fəaliyyətini dəyişdirərək ətraf mühitin keyfiyyətini yaxşılaşdırmağa və mühafizə etməyə çalışan siyasi və etik hərəkat” məqsədlərinin tərəfdarı hesab etmək olar. Ekoloq ətraf mühitin mühafizəsi fəlsəfəsinə sadiqdir və ya ona inanır. Ekoloqlar bəzən qeyri-rəsmi və ya alçaldıcı terminlərlə, məsələn, “yaşıllar” və “ağac həvəskarları” olaraq adlandırılırlar. Ətraf mühit hərəkatı Amerikanı bu gün 1960-cı və 1970-ci illərin əvvəllərində olduğundan daha yaşıl bir yerə çevirmişdir. == Görkəmli ekoloqlar == Aşağıda ətraf mühitin mühafizəsi və mühafizəsi üçün fəal lobbiçilik edən görkəmli ekoloqların qismən siyahısı verilmişdir: Qreta Tunberq Ceymi Marqolin Sofiya Kianni Kyara Sakki Teodor Ruzvelt == Genişlənmə == Son illərdə təkcə Ətraf mühit fəalı deyil, həm də Ətraf mühit fəalı insanlar meydana çıxıb. Məsələn, “info-ekoloqlar” internet, kabel televiziyası və smartfonların çatışmazlıqlarından qurtularaq “zehni yaşıl məkana” çağıran fəallardır.
Sağlam ətraf mühit hüququ
Sağlam ətraf mühit hüququ — insan sağlamlığını təmin edən ekoloji sistemləri qorumaq üçün insan hüquqları və ictimai ekoloji təşkilatlar tərəfindən müdafiə edilən insan hüququdur. Bu hüquq su və sanitar hüququ, qida hüququ və sağlamlıq hüququ kimi digər sağlamlıq yönümlü insan hüquqları ilə qarşılıqlı əlaqədədir. Hüquq dövlətin ətraf mühitin tənzimləmələrini izləmək və tətbiq etmək, çirklənməyə nəzarət etmək və ətraf mühit problemlərindən təsirlənən icmalara ədalət və müdafiəni təmin etmək vəzifəsi yaradır. Sağlam ətraf mühit hüququ iqlim dəyişikliyi və digər ekoloji məsələlər üzrə məhkəmə çəkişmələri üçün ekoloji hüquqi presedentlərin müəyyən edilməsi üçün mühüm hüquq olmuşdur.. Sağlam ətraf mühit hüququ insan hüquqlarına və iqlim dəyişikliyinə beynəlxalq yanaşmanın əsasını təşkil edir. Bu hüququ dəstəkləyən beynəlxalq müqavilələrə 1972-ci il Stokholm bəyannaməsi, 1992-ci il Rio Bəyannaməsi və bu yaxınlarda qəbul edilmiş Qlobal Ətraf Mühit Paktı daxildir. BMT-də 150-dən çox dövlət bu hüququ bu və ya digər formada milli qanunvericilik, məhkəmə çəkişmələri, konstitusiya hüququ, müqavilə hüququ və başqaları vasitəsilə tanımışdır. İki regional müqavilə, İnsan və Xalqların Hüquqları üzrə Afrika Xartiyası və İnsan Hüquqları üzrə Amerika Konvensiyası sağlam ətraf mühit hüququnu özündə ehtiva edir. Uşaq Hüquqları haqqında Konvensiya kimi digər insan hüquqları sənədləri bu sənədin əsas istiqamətləri ilə əlaqəli olduğu dərəcədə ətraf mühit məsələlərinə istinad edir, bu halda o uşaqların hüquqlarına istinad etmiş olur. İnsan Hüquqları və Ətraf Mühit üzrə Xüsusi Məruzəçilər Con Noks (2012-2018) və Devid Boyd (2018-indiki) bu hüquqların beynəlxalq hüquqda necə rəsmiləşdirilməsinə dair tövsiyələr vermişlər.
Ümumdünya Ətraf Mühit Günü
Ümumdünya Ətraf Mühit günü — 5 iyun "Ümumdünya Ətraf Mühit Günü"nün(və ya "Coğrafiyaçılar günü") qeyd olunması 16 dekabr 1972-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasının 27-ci sessiyasında elan edilib. Baş Assambleyanın bu sessiyasında BMT sistemində yeni təşkilat — BMT Ətraf Mühit Proqramı (UNEP) yaradılıb. Hər il bu təşkilat tərəfindən Ümumdünya Ətraf Mühit Günü keçirilir. Belə bir günün keçirilməsinə 11 may 1971-ci ildə dünyanın 23 ölkəsinin 2200 elm və mədəniyyət xadiminin imzası ilə BMT-nin Baş katibinə ünvanlanan müraciət səbəb olub. Onlar "ya biz çirklənməni qurtarırıq, ya da çirklənmə bizi qurtarar" adlı müraciətləri ilə bəşəriyyətə ətraf mühitin çirklənməsi barədə xəbərdarlıq vermişdilər. Baş Assambleya bu günün qeyd edilməsi ilə bağlı qətnaməsində BMT-yə daxil olan ölkə və təşkilatları hər il həmin gün ərəfəsində ətraf mühitin qorunması və yaxşılaşdırılmasına yönələn işlər həyata keçirməyə çağırır. Hər il Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ətraf Mühit Proqramı (UNEP) Dünya Ətraf Mühit Gününün Avropa regionunda qeyd edilməsi üçün Avropa ölkələrindən baş şəhərlər elan edir. 2010-cu ildə İtaliyanın Genuya, İsveçrənin Cenevrə şəhərləri ilə bərabər Azərbaycanın Bakı şəhəri də mərkəz şəhər seçilib. ==== Bakıda ətraf mühit günü ==== Bakının bu statusa layiq görülməsi Azərbaycanda ətraf mühitin mühafizəsi, ekologiya sahəsində görülən işlərin, həyata keçirilən dövlət və milli proqramların uğurlu nəticəsi kimi qiymətləndirilir və Beynəlxalq qurumların Cənubi Qafqaz regionunda Azərbaycana böyük əhəmiyyət verməsindən irəli gəlir. XIX əsrin sonlarından başlayan elmi texniki tərəqqi, sənayenin sürətli inkişafı nəticəsində ətraf mühitə edilən təsirlər XX əsrin ortalarında öz mənfi nəticələrini büruzə verməyə başladı.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ətraf Mühit Proqramı
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ətraf Mühit Proqramı (ing. United Nations Environment Programme) — Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qurumlarından biri. Ətraf mühitlə bağlı fəaliyyətlərini əlaqələndirir, inkişaf etməkdə olan ölkələrdə ekoloji təmiz siyasət və praktikaların həyata keçirilməsində kömək edir. == Tarixi == BMTƏMP-nın əsası 1972-ci il iyun ayının 5-də Keniyanın Nayrobi şəhərində qoyulmuşdur. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan və Ətraf Mühit Konfransının nəticələrinə əsasən təsis edilmişdir. == İcraçı direktorların siyahısı == == Strukturu == BMTƏMP-nın tərkibinə yeddi əsas bölmə daxildir: Erkən Xəbərdarlıq və Qiymətləndirmə / ing. Qlobal Ekoloji Mexanizmi Koordinasiya; DGEF Ətraf Mühit Siyasəti Tətbiqi / ing. Environmental Policy Implementation; DEPI Texnologiya, Sənaye və İqtisadiyyat / ing. Technology, Industry and Economics; DTIE Regional Əməkdaşlıq / ing. Regional Cooperation; DRC Ekoloji Hüquq və Konvensiyalar / ing.
Təbii Sərvətlər və Ətraf Mühit Nazirliyi (Vyetnam)
Təbii Sərvətlər və Ətraf Mühit Nazirliyi (vyet. Bộ Tài nguyên và Môi trường) — Vyetnamda torpaq və su ehtiyatları, mineral ehtiyatlar, geologiya, ətraf mühit, hidrometeorologiya, iqlim dəyişikliyi, tədqiqat və xəritəçəkmə, adaların və dənizin idarə edilməsinə cavabdeh olan nazirlik.
Abcit
Abcit Tiflis quberniyasının Siqnax qəzasında çay adı. == Toponimkası == Abcit- Tiflis quberniyasının Siqnax qəzasında çay adı. Qədim türk dillərində av - "ov" və çit - " qamış (qarğı) alaçıq" sözlərindən ibarətdir.
Audit
Audit — əmtəə istehsalı və satışı, xidmət göstərilməsi və iş görülməsi ilə məşğul olan təsərrüfat subyektlərində mühasibat uçotunun dəqiq və dürüst aparılmasının, mühasibat və maliyyə hesabatlarının müstəqil yoxlanılmasıdır. Audit aktivlərin, öhdəliklərin, xüsusi vəsaitlərin və maliyyə nəticələrinin düzgün, bütöv və dəqiq əks etdirilməsini müəyyənləşdirmək məqsədi ilə qüvvədə olan qanunvericiliyə uyğun surətdə iqtisadi subyektlərin tərtib etdikləri illik maliyyə hesabatlarının müstəqil yoxlanmasını nəzərdə tutur. Auditin əsasını dövlətin, müəssisənin müdriyyətinin və onun sahiblərinin (əmanətçilərin, səhmdarların) qarşılıqlı marağı təşkil edir. Bir sıra ölkələrdə audit dedikdə, müəssisələrin yoxlanılması və onun maliyyə hesabatı haqqında fikir söylənilməsi başa düşülür. Britaniya Audit Praktikasi Komitəsinin 1989-cu ildə verdiyi tərifə görə, Böyük Britaniyada audit “qüvvədə olan qanunvericiliklə müəyyənləşdirilmiş bütün qaydalara riayət olunmaqla, müəssisənin mühasibat hesabatı barədə peşəkar fikir ifadə etmək məqsədi ilə həmin hesabatın xüsusi təyin edilmiş auditor tərəfindən müstəqil öyrənilməsi deməkdir.” Qanuna əsasən ABŞ-də səhmləri qiymətli kağızlar birjasında qiymətləndirilməyə buraxılan bütün səhmdar cəmiyyətlərinin maliyyə fəaliyyəti auditdən keçməlidir. Qərbdə (ABŞ) auditə verilən ən məqbul təriflərdən biri aşağıdakı kimidir: Audit (auditing) elə bir prosesdir ki, onun vasitəsilə səlahiyyətli sərbəst işçi kəmiyyətcə qiymətləndirilə bilən və spesfik təsərrüfat sisteminə aid olan informasiyanın müəyyən edilmiş meyarlara uyğunluq dərəcəsini müəyyənləşdirmək və bunu öz rəyində ifadə etmək üçün həmin informasiya haqqındə sübutlar toplayır və onları qiymətləndirir. Amerika Mühasibat İşi Assosiasiyasının auditin əsas prinsipləri üzrə komitəsi auditə aşağıdakı tərifi vermişdir. “Auditin – iqtisadi hərəkətlər və hadisələr haqqında obyektiv məlumatlar alınmasının və qiymətləndirilməsinin, onların müəyyən meyara uyğunluğu səviyyəsinin müəyyənləşdirilməsinin və nəticələrin əlaqədar istifadəçilərə verilməsinin sistemli prosesidir.” Amerika mütəxəssislərinin qeyd etdikləri kimi audit iqtisadi obyektin (müstəqil təsərrüfat bölməsinin) fəaliyyətinə və vəziyyətinə dair faktların və ya bu cür fəaliyyət və vəziyyət barədə informasiyanın toplanmasından və qiymətləndirilməsindən ibarət olan və müəyyən edilmiş meyarlar əsasında həmin fəaliyyətə keyfiyyət cəhətdən rəy verəcək səlahiyyətli sərbəst şəxs tərəfindən həyata keçirilən fəaliyyət növüdür. Deməli, audit dedikdə, maliyyə hesabatının müstəqil yoxlanması və bu barədə fikir ifadə olunması başa düşülür. Auditin kifayət qədər böyük tarixi var və müxtəlif tərcümələrdə “o dinləyir” və ya “dinləyici” mənalarını verir.
Bucin
Bucin (fars. بوجین‎) - İranın Həmədan ostanının Əsədabad şəhristanının Mərkəzi bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 348 nəfər yaşayır (93 ailə).
Dunit
Dunit — demək olar ki, təmamilə olivindən (>90%) ibarət, olivinitlər – dunit ailəsindən olan tam kristallik ultraəsasi dərinlik süxuru. == Haqqında == Tərkibində adətən 3–12% fayalit komponenti olur. Aksessor minerallardan yüksəkxromlu idiomorf xrom-şpinelid (5%-dək) iştirak edir. Adətən qismən serpentinləşmiş olur. Panidiomorf dənəvər, serpentinləşmiş növü isə ilgəkvari quruluşda olur. Qırışıqlıq əyalətlərdə dunit – qarsburkit və dunit – piroksinit-qabbro komplekslərində, qədim platformalarda isə təbəqələşmiş intruzivlərdə və həlqəvi qələvi-ultraəsasi komplekslərdə yayılmışdır. Növ müxtəlifliyi: tərkibinə görə – hortonolitli, qranatlı, xromitli, enstatitli dunit, ferrodunit; əmələgəlmə şəraitlərinə görə – törəmə dunitlər. == Həmçinin bax == Olivin Süxur Aksessor minerallar == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006.
Maçin
Mancuriya (çin 滿洲, 满洲, Mǎnzhōu) — Çində tarixi ərazi. Ərazinin adı Mancurlar adlı xalqdan gəlir. Keçmiş Şərq ədəbiyyatında bu əraziyə Maçin deyilirdi. == Etimologiya == XX əsrin əvvəllərinə aid Azərbaycandilli mənbələrdə Maçin (ماچین) adlandırılmışdır. Erkən sovet dövrünə aid Azərbaycandilli mənbələrdə "Mançurya" adlandırılmışdır. == Tarixi == Mancur dövründə çinlilərə inamsızlıqdan dövlət imtahanlarının keçirilməsində ayrı-seçkilik siyasəti həyata keçirilirdi. Mancurlar bütün əhalinin cəmi 3%-ni təşkil etsələr də, onlara da çinlilərlə bərabər namizəd kvotası həyata keçirilirdi. Buna görə də mancur namizədlər imtahanlara çox da böyük səy göstərmirdilər. Əksinə, çinlilər çətin vəziyyətə salınırdılar və imtahandan keçənlər adətən parlaq intellektuallar idilər. 1681–1796-cı illər arası Tsin imperiyasının sabitlik və inkişaf dövrü idi.
Meyit
Meyit, cəsəd və ya nəş ― ölən insanın bədəni. Eyni mənaya malik olan kadavra sözü ümumiyyətlə tibbi mənada işlənir. Cənazə mərasimi üçün hazırlanan meyitə cənazə deyilir. "Heyvan ölümü" mənasını verən leş sözü bəzən xüsusən mənfi konotasiya (uyğunlaşma) — insan cəsədi mənasında da istifadə edilir. Bundan əlavə, kadavra sözü tibbi məqsədlər üçün istifadə olunan heyvan ölüləri üçün də istifadə edilə bilər. Mərasimlərdə "Nəş" sözü xüsusilə seçilir. İslami cənazə mərasimlərində nəş sözünə əlavə olaraq mərhum sözü istifadə olunur. Ərəb mənşəli "rəhmətlik" sözü "Allahın rəhmətinə qovuşmuş, bağışlanmış" deməkdir. Bu mənada mərhum kəlməsi təkcə ölülərin cəsədini deyil, həm də axirətə gedəcəyinə inanılan ruh deməkdir və dəfn olunduqdan illər sonra da istifadə olunur. == Etimologiyası == Kadavra sözü türkcəyə italyanca cadavere sözündən keçmişdir; cəsəd və nəş sözləri isə ərəb dili mənşəlidir.
Miçio
Miçio — Yaponiya adı. Miçio Yasuda — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Miçio Aşikaqa — keçmiş Yaponiya futbolçusu.
Mucuq
Mucuq — Azərbaycan Respublikasının Qusar rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Kənd 1199-cu ildə yaradılmışdır. Burada orta əsrlərə aid bir neçə məscid və qəbiristanlıq var. == Toponimikası == Mucuq Oykonim “soyuq (Mur) ve yer (cuq) ” mənasındadır. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kəndə 1366 nəfər əhali yaşayır.
Mugil
Kefal (lat. Mugil) — kefallar fəsiləsinə aid balıq cinsi. Kefal balıqlarının Xəzər dənizində 2 növü yaşayır — qızılı kefal (singil) və sivriburun kefal. Hər iki növ 1930-cu illərdə Qara dənizdən gətirilərək Xəzərə buraxılmışdır. Xəzər dənizinin iqlim və qida şəraiti həddindən artıq əlverişli olduğu üçün kefallar qısa müddətdə yeni şəraitə uyğunlaşaraq Xəzərin hər yerində geniş yayılmışlar. Bu tədbirdə məqsəd Xəzərin ixtiofaunasının növ tərkibini dəniz balıqları hesabına zənginləşdirilməsi olmuşdur. Vətəgə əhəmiyyəti olan bu balıqlar Xəzərdə çoxalaraq, əsas ov obyektinə çevrilmişlər. Çox cəld və müxtəlif səs qıcıqlandırıcılarına qarşı həssas balıqdır. Xəzər dənizi şəraitinə uyğunlaşmış hər iki növün öz xarakterik xüsusiyyətləri var.
Mulat
Mulatlar — avropeid və neqroid irqlərinin qarışığından yaranan insanlar. Mulatlar Latın Amerikası və Karib dənizi hövzəsi əhalisinin əksəriyyətini təşkil edirlər (Dominikan Respublikası — 73 %, Kuba — 51 %, Braziliya — 38 %), həmçinin bəzi Afrika ölkələri (CAR, Namibiya). Bu ifadə ilk dəfə XVI əsr ispan sənədlərində rast gəlinir və ispan və ya portuqal dilindən yarandığı ehtimal edilir. Mulato sözü birinci versiyaya görə o ərəb sözü olan muvalloddan yaranıb, bu sözlə təmiz ərəb olmayanlar adlandırılırdılar. İkinci versiyaya görə ispan sözü olan mulodan yaranıb ki, eşşəklə atın qarışığı olan qatıra deyilir. Həmçinin kvarteron- 1/4 zənci qarışığı olan, oktoron və ya myulatr — 1/8 zənci, myustiv(1/2), qriff (3/4), marabu (7/8), musti (1/8) və mustafino (1/16 )qarışığı olan tiplər də var. Axırıncı iki ad yerli Yamay adlarıdır. İndi bu terminlər az işlədilir. Elmdə isə «açıq» və «tünd» mulatlar anlayışı var. == Məşhur mulatlar == Barak Obama — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 44-cü Prezidenti.
Mullit
Mullit — mineral, Al4[6]Al4[4][O3(O0,5OHF)ïSi3AlO16]. Qatışıqları: Fe3+, Ti. == Haqqında == Mullit - rombik. Habitus prizmatik. Ayrılması {010} üzrə orta. Rəngi rəngsiz, bənövşəyi, qırmızı. Sərtliyi 6. Xüsusi çəkisi 3,03. Lavalar içərisində olan fillit və gil süxurların ksenolitlərində, şlaklarda və odadavamlı məmu­lat­larda rast gəlinir. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti.
Müfid
Şeyx Müfid (ərəb. الشيخ المفيد‎) (tam adı: Əbu Abdullah Məhəmməd ibn Məhəmməd ibn Nöman əl-Bağdadi; d. HQ. 13 Zilhiccə 336/ M. 27 iyun 948, Uqbəra, Bağdad, İraq, Ərəb Xilafəti — ö. HQ. Ramazan 413/ M. Dekabr 1022, Bağdad, İraq, Ərəb Xilafəti) — ərəb əsilli islam alimi. HQ. IV–V yüzilliyin On iki imam şiəliyi əqidəli məşhur ilahiyyatçı alim. == Həyatı == Əbu Abdullah Məhəmməd ibn Məhəmməd ibn Nöman 27 iyun 948-ci ildə Bağdad şəhərinin Uqbəra bölgəsində dindar ailədə dünyaya gəlmişdir. Uşaq yaşlarından təhsilini davam etdirmək üçün atası ilə birlikdə Bağdad'a köçmüşdür. Dekabr 1022-ci ildə Bağdad şəhərində vəfat etmiş və Kazımeyndə cəfəri şiələrinin 9-cu imamı Məhəmməd ibn Əli ət-Təqi'nin hərəmində onun ayaq tərəfində dəfn olunmuşdur. Şeyx Tusi'nin dediyinə görə cənazəsinə 80 minə yaxın insan qatılmış, cənazə namazını tələbəsi və o dönəmin məşhur alimlərindən Seyid Mürtəza qılmışdır. == Təhsili == İlk təhsilini öz ailəsində almışdır.
Müfti
Müfti (ərəbcə مفتى) - dini məhkəmə sistemində vəzifəli şəxsdir; qazilərin iş təcrübəsindəki oxşar hadisələrdən istifadə edərək müxtəlif dini-hüquqi məsələlər barəsində qərarlar çıxarır (fətva verir). Hazırda hər bir müsəlman dövlətində ölkənin baş müftisi vardır. Əslində o, icmanın başçısıdır, çox böyük nüfuza malikdir və istər dövlət proqramlarına dair (onların dini cəhətlərinə dair), istərsə də sırf dini məsələlərə dair (məsələn, dini bayramların və orucluğun başlanması vaxtı haqqında) qərarlar qəbul edir. Yeni və ən yeni dövrlərdə dünyəvi hakimiyyət orqanlarının və müsəlman ölkələrinin geniş əhali kütlələrinin bir çox məişət yeniliklərinə, iqtisadi və siyasi yeniliklərə münasibəti müftilərin qərarından asılı olmuş və asılıdır.
Müçüş
Müçüş- İranın Kürdüstan ostanının Kamyaran şəhristanının Müçüş bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzidir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 2,950 nəfər və 769 ailədən ibarət idi.