Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • обдать

    -дам, -дашь, -даст, -дадим, -дадите, -дадут; обдай; обдал, -ла, -ло; обдавший; обданный; -дан, -а, -о; св. см. тж. обдавать, обдаваться кого-что 1) а)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБДАТЬ

    сов. 1. tökmək, axıtmaq, vermək (birdən, hər tərəfdən); обдать паром buğa vermək; 2. islatmaq (başdan-ayağa); волна обдала его с ног до головы dalğa o

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБДАТЬ

    1. Tökmək, axıtmaq, vermək (birdən, hər tərəfdən); 2. Islatmaq (başdan ayağa); 3. Məc. Bürümək, dəymək, vurmaq; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБДАТЬ

    ...(бугъ), вири патарихъай иличун (яд), ягъун. 2. кьун; басмишун; его обдало волной ам лепеди басмишна, вири патарихъай лепеди кьуна.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • обдать презрением

    Выразить крайнее презрение к кому-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обдать холодом

    кого Обойтись с кем-л. холодно, высокомерно.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обдуть

    I -дую, -дуешь; св. см. тж. обдувать, обдуваться, обдувание, обдувка кого-что 1) а) Обдать струёй воздуха, ветром и т.п.; овеять. Ледяной ветер обдува

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБЖАТЬ

    ОБЖАТЬ I сов. sıxmaq (hər tərəfdən); обжать мокрую одежду yaş paltarı sıxmaq. ОБЖАТЬ II сов. məh. biçmək, çalmaq; обжать траву у забора çəpərin dibind

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЕДАТЬ

    несов. nahar eləmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБДУТЬ

    ОБДУТЬ I сов. üfürmək, üfürüb təmizləmək; обдуть запылившуюся книгу kitabın tozunu üfürüb təmizləmək. ОБДУТЬ II сов. dan. aldatmaq, kələk gəlmək; 2. u

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТДАТЬ

    ...гун. 3. вугун. 4. гун, серф авун, рекьиз акъудун; всю жизнь отдать науке вири уьмуьр илимдиз серф авун, илимдин рекьиз акъудун. 5. эцягъун; хъуткьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЪЕДАТЬ

    несов., см. объесть.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЕДАТЬ

    несов. обед авун, нисинин хуьрек тIуьн

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБНЯТЬ

    1. гардан кьун; къужахда кьун. 2. пер. кьун; вири патарихъай кьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБМЯТЬ

    чуькьвена шуьткьуьрун; тIушунун; тIуш гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБМЯТЬ

    сов. 1. əzmək, yumşaltmaq; 2. basmaq, sıxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБДУТЬ₁

    алдатмишун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБДУТЬ₀

    1. вири патарихъай ягъун (гар); гар гун. 2. гаралди михьун; уф гана михьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБКАТ

    м мн. нет bax обкатка 1-ci və 2-ci mənalarda

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБУЯТЬ

    сов. köhn. bürümək, əhatə etmək, götürmək, almaq; его обуял страх onun canına qorxu düşdü, onu qorxu götürdü.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБНЯТЬ

    ...обняло здание alov binanı bürüdü; 3. məc. dərk etmək, qavramaq; обнять все тонкости науки elmin bütün incəliklərini dərk etmək (qavramaq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБРАТ

    м k. t. üzsüz süd

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБУЯТЬ

    bürümək, əhatə etmək, götürmək, almaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЪЕДАТЬ

    несов. bax объесть.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТДАТЬ

    ...2. (müxtəlif mənalarda) vermək; 3. həsr etmək; 4. qoymaq; отдать сына в школу oğlunu məktəbə qoymaq; 5. təpmək, vurmaq; ружьё отдло tüfəng təpdi; ◊ о

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обедать

    ...что-л. в качестве обеда. Пора обедать! Села обедать. Обедать в столовой, в ресторане. Обедал в одиночестве. Обедать дома. Обедать у друзей. Обедали ч

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обжать

    ...обжинать что нар.-разг. Сжать всё до конца. Обжать овёс. Обжать поле.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обкат

    см. обкатать 3); -а; м.; спец. Обкат валиков, зубьев колёс.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обмять

    ...боков, придавая нужную форму, уплотняя и т.п. Обмять сено. Обмять снег. Обмять глину. Обмять подушку, укладываясь поудобнее. 2) разг. Сделать мягче,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обнять

    обниму, обнимешь, (разг.); обойму, обоймёшь; обнял, -ла, -ло; обнятый; -нят, -а, -о; св. см. тж. обнимать, обниматься, обнимание кого-что 1) а) Охвати

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обрат

    -а; м.; с.-х. Обезжиренное сепаратором молоко.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обуять

    ...Охватить, овладеть с неудержимой силой (о чувстве, состоянии) Меня обуял ужас. Ребёнка обуяло неудержимое желание спать. Тоска, грусть обуяла. Толпу

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • объедать

    см. объесть; -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отдать

    -дам, -дашь, -даст, -дадим, -дадите, -дадут; отдай; отдал и, (разг.), отдал, -ла, -ло; отдавший; отданный; -дан, -а и, (разг.), -ана, -о; отдав и отда

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТДАТЬ

    1. Geri vermək, qaytarmaq; 2. Vermək; 3. Həsr etmək; 4. Qoymaq; 5. Təpmək vurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБУЯТЬ

    кьун; басмишун (хиялри, фикирри, кичIевили)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЪЯТЬ

    1.əhatə etmək, bürümək, çulğalamaq, qaplamaq; 2.qavramaq, anlamaq, dərk etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЪЯТЬ

    ...(мес. цIу, фикирри). 2. пер. кьатIун, гьатун; мой ум не может объять этого зи акьулдивай им кьатIуз жезвач, зи кьиле им гьатзавач.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЪЯТЬ

    сов. köhn. 1. əhatə etmək, bürümək, çulğalamaq, qaplamaq; 2. qavramaq, anlamaq; dərk etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • объять

    обойму, обоймёшь; объял, -ла, -ло; св. см. тж. обнимать кого-что книжн. = обнять Пламя объяло весь дом. Сад объят сумерками. Меня объял ужас. Всё объя

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБДАВАТЬ

    несов., см. обдать.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БОДАТЬ

    несов. buynuzlamaq, buynuz vurmaq, kəllə vurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БОДАТЬ

    несов. крчаривди ягъун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • бодать

    -аю, -аешь; нсв. см. тж. боднуть кого (чем) 1) Бить, колоть рогами (о рогатом скоте) 2) разг. Наклонив голову, толкать, бить лбом (о человеке)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБДУВАТЬ

    ОБДУВАТЬ I несов. bax обдуть I. ОБДУВАТЬ II несов. bax обдуть II.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБДАВАТЬ

    несов. bax обдать.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обдаваться

    см. обдать; -аётся; страд.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОБДЕЛЯТЬ

    несов., см. обделить

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЯЗАТЬ

    məcbur etmək, öhdəsinə qoymaq, minnətdar etmək, boynuna minnət qoymaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЪЕКТ

    1. Obyekt, hədəf

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЛАСТЬ

    1. Vilayət; 2. Sahə; 3. Tib. Nahiyə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБЛАДАТЬ

    sahib olmaq, malik olmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОБИДЕТЬ

    incitmək, toxunmaq, xətirə dəymək, könül sındırmaq, ziyan yetirmək, məhrum etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ÓBLAST

    is. [rus.] Çoxölçülü fəzanın və ya metrik fəzanın yalnız daxili nöqtələrindən ibarət olan əlaqəli çoxluğu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ОБДЕЛАТЬ

    1. расун. 2. авун; туькIуьрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • обнимать

    I см. обнять; -аю, -аешь; нсв. II см. объять; -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ABDAL

    ...Ələsgər. Yetişdim bir kəndə eylədim sual; Qapı-qapı gedib olmuşam abdal. Miskinli Məhəmməd. // Söyüş mənasında. [Oğuz:] Baxınıb durma, haydı kisəni a

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ABDAR

    ...C.Cabbarlı. 2. məc. Mənalı, təsirli, gözəl ifadəli. Abdar kəlam. Abdar söz. – Pəh-pəh, doğrudan da, zalım oğlunun necə abdar qələmi var. C.Məmmədqulu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ABDAL

    невежа, глупец, дурак, балбес

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABDAN

    водохранилище

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АББАТ

    rahib(1. Katolik monastırının başçısı; 2. Katolik keşişi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГАДАТЬ

    1. Fala baxmaq, fal açmaq; 2. Ehtimal etmək, güman etmək, təxmin etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обдавать

    см. обдать; -даю, -даёшь; обдавай; обдавая; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обрызгаться

    -аюсь, -аешься; св. Обдать себя брызгами. Ребёнок обрызгался. Смотри, ты весь обрызгался грязью!

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВАР

    м мн. нет 1. bişmiş qatran; 2. məh. qaynar su; ◊ как варом обдать безл. isti basmaq, tər basmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ŞAXIMAQ

    глаг. 1. печь (обдать зноем, жаром), палить. Günəş şaxıyır солнце печёт 2. диал. сверкать (ярко, ослепительно вспыхивать), сверкнуть. İldırım şaxıdı с

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ополоснуться

    ...разг. см. тж. ополаскиваться, ополаскивание, ополаскиванье Слегка умыться, обдать себя водой. Ополоснуться под душем. Ополоснуться перед сном.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • окурить

    ...-рен, -а, -о; св. см. тж. окуривать, окуриваться, окуривание что Обдать дымом с какой-л. целью. Окурить яблони. Окурить ладаном.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • опрыскать

    ...опрыснуть, опрыскивать, опрыскиваться, опрыскивание а) кого-что Обдать, покрыть брызгами, мелкими каплями; обрызгать. Опрыскать цветы. Опрыскать бель

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • оплескать

    ...тж. оплёскивать, оплёскиваться кого-что (чем) разг. Плеснув, обдать брызгами, облить. Оплескать ребёнка тёплой водой. Конюх оплескал коню бока.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ополоснуть

    ...ополаскиваться, ополаскивание, ополаскиванье кого-что Слегка обмыть; обдать водой. Ополоснуть кастрюлю. Ополоснуть чайник и заварить чай. Ополоснуть

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • кипяток

    ...кипяток. Налить кипятку в кружку. Обварить кипятком кожу на руках. Обдать кипятком миндаль. 2) разг. О горячем, вспыльчивом человеке. Вот кипяток! ср

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • PÖRTLƏTMƏK

    глаг. 1. обваривать, обварить; ошпаривать, ошпарить: 1) облить, обдать кипятком 2) обжечь горячей жидкостью 2. недоваривать (варить не до полной готов

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • вспрыснуть

    ...св. см. тж. вспрыскивать, вспрыскиваться, вспрыскивание кого-что 1) Обдать брызгами. Вспрыснуть бельё. Вспрыснуть живой, мёртвой водой (нар.-поэт.; о

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • охлестать

    ...что-л. При сильном ветре куст охлёстывает окно. 3) кого-что Облить, обдать потоками, струями. Охлестать волнами набережную.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÇİLƏMƏK

    глаг. 1. прыскать, опрыскивать, опрыскать (обдать, покрыть брызгами, мелкими каплями; обрызгать); прыснуть, опрыснуть. Üzünə su çiləmək прыснуть в лиц

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • окропить

    ...окроплять, окропляться, окропление кого-что 1) а) Обрызгать, обдать каплями чего-л. (обычно при совершении церковного обряда священником) Окропить св

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обрызгать

    ...обрызгивать, обрызгиваться, обрызгивание, обрызнуть а) кого-что Обдать брызгами. Машина обрызгала прохожих грязью. Надо обрызгать цветы водой, чтобы

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DAĞLAMAQ

    ...бородавке и т.п.) 3. растопить и прокипятить (масло) 4. прошпарить (облить, обдать) кипятком 5. перен. наносить, нанести глубокую обиду, боль, ранить

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • заварить

    ...кипятком для получения настоя. Заварить шалфей. Заварить чаю. б) отт. Обдать, обварить кипятком при приготовлении чего-л. Заварить тесто. в) отт.; ра

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • овеять

    ...овевать, овеваться, овеивать, овеиваться, овевание кого-что 1) а) Обдать веянием, дуновением. Лицо овеял свежий ветер. Сад овеян вечерней прохладой.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • окатить

    ...шланга. б) отт.; разг. Обрызгать. Машина окатила с ног до головы. 2) чем. Обдать чем-л., распространяющимся по воздуху (дымом, жаром, ветром и т.п.)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • захлестнуть

    ...арканом. Захлестнуть кого-л. петлёй. Захлестнуть ноги верёвкой. 2) а) только 3 л. Обдать, окатить с силой, залить (о воде) Волна захлестнула лодку. Н

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • брызги

    ...ж.) 1) а) Капли жидкости, разлетающиеся от удара, всплеска и т.п. Обдать брызгами. Дождевые брызги. Брызги водопада, волн, грязи. Брызги масла, шампа

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • дохнуть

    ...дунуть. Дохнул на лампу и погасил её. А ну дохни! 3) а) Повеять, обдать, пахнуть чем-л. * Дохнул осенний хлад, дорога промерзает (Пушкин). б) лекс.,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • облить

    ...св. см. тж. обливать, обливаться, обливание, обливка кого-что 1) а) Обдать, окатить водой или какой-л. жидкостью. Набежавшая волна облила меня с голо

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пахнуть

    ...духом не пахло - чтобы духу не пахло II пахнуть -нёт; св. чем 1) а) Обдать струёй (воздуха, тепла, какого-л. запаха и т.п.); повеять. Мягко пахнул ве

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • VERMƏK

    ...prokurorluğa vermək передать дело в прокуратуру 8. обдавать, обдать. Buğa vermək обдать паром 9. придавать, придать. Cəsarət vermək придать храбрость

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ОБДАТЬСЯ

    сов. (öz) üzərinə tökmək, (öz) üzərinə axıtmaq; обдаться водой üzərinə su tökmək, üzərinə su axıtmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • обдаться

    -дамся, -дашься, -дастся, -дадимся, -дадитесь, -дадутся; обдайся; обдался, -лась, -лось; обдавшийся; св.; разг. Облить себя водой; окатиться. Обдаться с ног до головы ледяной водой из колодца.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Abbat
Abbat (lat. abbas, ivr. ‏אבּא‏‎ — ata) — VI əsrdən Qərbi Avropa xristian ənənəsində monastrın baş keşişi, abbatlığı idarə edən. Geniş mənada, katolik kilsəsində çalışan din xadimlərini bildirir. Şərqi xristian monastrlarında Abbat iqumen vəzifəsinə uyğun gəlir. Abbat ömürlük seçilir və ya təyin edilir. Kilsə iyerarxiyasında yepiskopdan sonra gəlir. Qadın ruhanilərinə analoji olaraq abbatisa adı verilirdi. Sonrakı dövrlərdə bütün gənc ruhanilərə nəzakət xatirinə bu adla müraciət edilməyə başlandı.
Abdal
Qafqaz Albaniyasında hələ eradan əvvəl yaşaması ehtimal olunan abdalıların (heftal/heptal/eftal) adına qazax, qaraqalpaq, türkmən və türk toponimiyasında da rast gəlmək mümkündür. Abdal dağı — Ordubad rayonu ərazisində dağ. Abdalçay — Tovuz rayonu ərazisində çay. Abdal tayfası — qədim türk tayfası. Abdal (Ağdam) — Azərbaycanın Ağdam rayonunda kənd. Abdalı — Əfqanıstanda puştun tayfalarından biri.
Abdan
Abdan — İranın Buşehr ostanının Deyr şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 6 058 nəfər və 1 224 ailədən ibarət idi.
Avdat
Avdat — Petra ilə Qəzzə limanı arasında Buxur Yolu adlanan ticarət yolunun üzərində yerləşən Nəbatilərin mərkəzi şəhəridir. Şəhərin akropolu dəniz səviyyəsindən 655 metr yüksəklikdə Negev dağının yamacında yerləşir. Avdatın tikilmiş hissəsi 85 dunamdır və bütün Avdat Milli Parkı isə 2100 dunam ərazini əhatə edir. Avdat Milli Parkında qədim Nəbati tikililərinin qalıqları, o cümlədən gözətçi qülləsi, yaşayış kompleksi, məbəd tikililəri, şərabçılıq sahəsi , hərbi şəhərcik, yaxşı vəziyyətdə qalmış hamamlar və yenidən qurulmuş kənd təsərrüfatı terrasları var. 2005-ci ildə YUNESKO Avdatı Buxur Yolunun bir hissəsi kimi ümumdünya irsi siyahısına əlavə etdi. == Arxeoloji qazıntılar == Avdatın yaranma tarixi eramızdan əvvəl III əsrə təsadüf edir. Avdat haqqında ilk dəfə Yunan alimi Ptolemeyin “Coğrafiya” əsərində Roma əyaləti Ərəbistanın yeddi yaşayış məntəqəsi siyahısında rast gəlmək olar. Bizanslı Stefan, Herodyanın yazılarına əsaslanaraq, Avdat haqqında yazır ki, nəbatilərin məskənidir, tanrı kimi hörmət edilən padşahlarının adını daşıyır. Nəbatilərin tarixində Obodat (Avdat) adlı üç padşah olub, ancaq ölümdən sonra yalnız I Obodat ilahiləşdirilib. Eramızın I əsrində şəhər köçəri ərəb tayfalarının basqınlarından çox əziyyət çəkirdi.
Boyat
Boyat (Ağcabədi) — Azərbaycanın Ağcabədi rayonunda kənd. Boyat (Neftçala) — Azərbaycanın Neftçala rayonunda kənd. Boyat (Ucar) — Azərbaycanın Ucar rayonunda kənd.
Ovdan
Ovdan — suyu yığıb saxlamaq üçün üstü tikili yeraltı hovuz, nohur. == Məzmun == Ovdanlar əsasən yeraltı torpaq sularından qidalanırlar. Ovdana giriş əsasən küləyin əks tərəfindən qoyulur. Ovdan 2 hissədən ibarət olur. Yeraltı və yerüstü hissələrdən. Yeraltı giriş pilləkənlər vasitəsilə olur. Əgər ovdan yağış suyu yığılması üçündürsə, pilləkənlərin axırındakı hovuzlar quyularla əvəz edilir. Ovdanlar əsasən yol ayrıcında, karvan yolunun yaxınlığında tikilərmiş. Ovdanların yanında yolçuların istirahəti üçün ağac əkilərmiş. Ovdanlar həmçinin yolçuların susuzluğunu aradan qaldırmaq üçün də nəzərdə tutulurmuş.
Oxdar
Oxtar (erm. Օխտար) və yaxud Oxdar — Ermənistan Respublikasının cənubunda, Sünik mərzinin şərqində Qafan şəhərindən 15 km məsafədə yerləşən kənd. Kənd Oxtar çayının sol sahilində dağlıq-meşəlik ərazidə yerləşir. == Tarixi == Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Zəngəzurda Oxtar adlı iki kəndin olduğu göstərilir: Yuxarı Oxtar, Aşağı Oxtar. Görünür, sonralar bu iki kənd birləşdirilməsindən Oxtar kəndi yaradılıb. == Etimologiyası == Toponim qədim türk dilində «boy, qəbilə» mənasını verən ox (> ok) sözünə dialekt və şivələrimizdə cəm şəkilçisi kimi işlənən -tar / -dar (Azərbaycan ədəbi dilində -lar, -lər) şəkilçisinin artırılması əsasında əmələ gəlmişdir. «Tayfa», «tayfa ittifaqı» mənasını verir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. == Kəndin toponimləri == Yel piri Şərəfverdi Yalzəmi Midəm düzü Tumuyeri Sarıbayır Çömçəbulaq Zoğallar bulağı Çanqıllı Oğlannıca yaylağı və s.
Trdat
Trdat (parf 𐭕𐭉𐭓𐭉𐭃𐭕, Tīridāt; qra. Տրդատ, Trdat) — İran mənşəli söz. Mənası – "tanrı Tir tərəfindən verilmiş". == Parfiya == I Tiridat (Parfiya çarı) (e.ə. 211). II Tiridat, hakimiyyəti təq. e.ə. 30–26. III Tiridat, hakimiyyəti təq. e.ə.
Xudat
Xudat – Azərbaycan Respublikasının şimalında Xaçmaz inzibati rayonunun tərkibində şəhər. 1950-ci ildə rayon tabeli şəhər statusu almışdır. Xudat 1943-cü ildə yaradılmış Xudat inzibati rayonunun mərkəzi olmuşdur. Bu rayon 1959-cu ildə ləğv edillmiş və Xudat daha əvvəllər aid olduğu Xaçmaz rayonunun inzibati idarəsinə verilmişdir. 1963-cü ildə ləğv edilən Xaçmaz rayonunun ərazisi Quba və Qusar rayonlarına verilmiş, Xudat bu dəfə Qusar rayonunun inzibati idarəsinə daxil olmuşdur. 1965-ci ildə bu strukturun da ləğvindən sonra Xudat təkrar bərpa edilmiş Xaçmaz rayonunun inzibati tərkibinə qatılmışdır. == Tarixi == Qədim qala-şəhərlərdən biri olan Xudat ("Xudat" sözünün mənası Allahın neməti deməkdir) Xaçmaz rayonunda yerləşir. Oykonim türk dilindəki -xod/xud (tərəvəz) və -at (yer) komponentlərindən düzəlib, bostan yeri mənasındadır. XVIII əsrin əvvəllərində Quba xanlığının ilk mərkəzi olub. 1735-ci ildə Fətəli xanın iqamətgahı Xudatdan Qubaya köçürüldü və Xudat öz əvvəlki əhəmiyyətini itirdi.
ABDA
ABDA — İkinci dünya müharibəsinin gedişində Cənub-Şərqi Asiyada əməliyyatların razılaşdırılması üçün 15 yanvar 1942-ci ildə yaradılmış ABŞ, Britaniya, Hollandiya və Avstraliya silahlı qüvvələrindən ibarət (ing. American-British-Dutch-Australian (ABDA) adlarının baş hərflərindən götürülmüşdür) müttəfiqlər qoşunlarının komandanlığı. == Haqqında == ABDA müttəfiq komandanlığı həm dənizdə, həm də quruda hərbi əməliyyatlara rəhbərlik etməli idi. Ali baş komandan vəzifəsinə Britaniya generalı Arçibald Ueyvell, ABDA-nin hərbi donanmasının komandanı vəzifəsinə Amerika admiralı Tomas Xart təyin olunmuşlar. Quru qoşunlarına Hollandiya general leytenantı Xeyn ter Porten, aviasiyaya Britaniyanın aviasiya marşalı Riçard Pirs başçılıq edirdilər. Komandanlıq Niderland Ost-Hindinin paytaxtı Bataviyada yerləşirdi. ABDA komandanlığı 21 fevral 1942-ci yapon qoşunları tərəfindən Yava adasının işğalı üçün təhlükə yaranması ilə əlaqədar ləğv olunmuşdur. General Ueyvell Hindistanda və Birmada yerləşən Britaniya qoşunlarının komandanı təyin edilmişdir. == Mənbə == Морисон С. Э. Американский ВМФ во Второй мировой войне: Восходящее солнце над Тихим океаном, декабрь 1941 — апрель 1942. — М.: ACT; СПб.: Terra Fantastica, 2002.
BMAT
Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı və ya qısaca ICAO — BMT-nin agentliyi, qərargahı Monrealdadır (Kanada). 1947-ci ilin aprel ayında formalaşmışdır. 190 üzvü var, rəsmi dilləri ingilis, ərəb, çin, fransız, ispan və rus dilləridir. ICAO-nun məqsədi bütün dünyada Beynəlxalq Mülki aviasiyanın təhlükəsiz, nizamlı inkişafını və mülki aviasiyanın, o cümlədən beynəlxalq daşımaların bütün məsələləri üzrə beynəlxalq əməkdaşlığın təşkili və əlaqələndirilməsinin digər aspektlərini təmin etməkdir. ICAO-nun qaydalarına uyğun olaraq beynəlxalq hava məkanı uçuş informasiyasının rayonlarına və hava hərəkətinə nəzarət vasitələrinin imkanları nəzərə alınmaqla sərhədləri müəyyən edilən hava məkanına bölünmüşdür. ICAO-nun funksiyalarından biridə aeroportlara aeronaviqasiya və hava limanları üzrə meteoroloji məlumatların ötürülməsi üçün istifadə olunan dörd hərfli fərdi identifikator — kodların, uçuş planlarının (flight-plans), mülki aerodromların radionaviqasiya xəritələrində təyin olunması və s. təyin edilməsidir. 1992-ci ildə ICAO dekabrın 7-ni Mülki aviasiya günü elan edib. Gələcəkdə bu qərar BMT tərəfindən dəstəklənib. == ICAO nizamnaməsi == Hal-hazırda 190 deyil, 193 üzv vardır.(2022) Beynəlxalq Mülki Aviasiya Konvensiyası (həmçinin Çikaqo Konvensiyası adı ilə tanınır) zamanı təqdim olunan doqquzuncu redaksiya ICAO-nun rəsmi nizamnaməsi hesab olunur ki, bu da 1948-ci ildən 2006-cı ilə qədər olan dəyişiklikləri əhatə edir (ICAO Doc 7300/9).
Odan
Odan (fr. Hodent) — Fransada bələdiyyə , region — İl-de-Frans, departament — Val-d’Uaz, rayon — Pontuaz, kanton — Manö-an-Veksen. Əhalisi — 267 nəfər (1999). Bələdiyyə Paris şəhərinin təxminən 55 km şimal-qərbdə, Serji belediyyənin 25 km şimal-qərbdə yerləşir.
Orda
Orda (Monqolca və qədim Türk dillərində ordo) köçəri toplumlarda tayfa qarşılığı işlədilən bir termindir. Bu termin Türkcə ordu biçiminə düşmüşdür. Orda və ya ordu, ordugah ilə də bağlı bir termindir. Orda, Tatarcada urda biçimində işlənilir. Ordanın, yurd, çadır terminiylə də bağlantılı olduğu vardır. Ağ Orda, quruluşu 1226. Göy Orda, quruluşu 1227. Qızıl Orda, 1240-cı ildə qurulan Tatar-Monqol dövləti. Noqay Orda, 1390-cı ildə Şimali Qafqazda dövlət quran Tatar boyu. Alaş Orda, 1920-ci ildə Qazaxların elan etdiyi dövlət.
Osat
Osat (serb. Osat / Осат) — Bosniya və Herseqovina ərazisində yerləşən coğrafi vilayət. Podrinenin mərkəzi hissəsində (Drina çayının sağ sahili boyunca), Vişeqrad və Srebrenisa şəhərləri arasında yerləşir. Osat vilayəti ərazisinə Bratunas və Srebrenisa icmaları bütünlüklə, Biraç regionunun isə bir hissəsi daxildir. Vasili Stefanovun yazdıqlarına görə Osat vilayətində 1860-cı ildə aşağıdakı kəndlər mövcud olmuşdur: Blajieviçi, Boleviçi, Bojiçi, Buyakoviçi, Srvisa, Yaketiçi, Karina, Kalimoniçi, Kosytolomsi, Krniçi, Mleçva, Moşiçi, Osatisa, Petrisa, Postole, Pribidol-Srpski, Pribidol-Turski, Radoçeviçi, Ratkoviçi, Stanatoviçi, Teqare, Toplisa, Vraneçeviçi, Vusare, Jakobnisa-Srpska, Jakobnisa-Turska, Kliebas. == Tarixi == Osat vilayəti orta əsrlərdə Jupaniya adı ilə tanınırdı. 1402–1459-cu illərdə Serb despotiyasının tərkib hissəsi olmuşdur. 1459-cu ildə Osmanlı imperiyası ərazisinə daxil edilmişdir. Bundan sonra vilayət Zvornik sancağının bir hissəsinə çevrilmişdir. 1804–1813-cü illər ərzində ilk serb üsyanı zamanı Kara-Marko Vasicin qoşunları bir müddətliyinə də olsa Osatı Srvisadan qoparıl ələ keçirə bilirlər.
Ədat
Ədat — sözlərin və cümlələrin təsir gücünü artıran köməkçi nitq hissəsi. Ədatlar cümləyə müxtəlif cəhətdən məna incəlikləri verir, ifadənin səlistləşməsinə və fikrin məntiqi qurulmasına xidmət edir. == Ədatların mənaca növləri == === Qüvvətləndirici ədatlar === Ən, lap, daha, axı, hətta, artıq, -ca², da, də, ha, düz, bir, ki, necə, nə, belə, olduqca, heç ədatları qüvvətləndirici ədatlardır. Məsələn: Lap başımı itirmişəm. Artıq mən belə fikirlə razı deyiləm. Axı o bununla maraqlanırdı? Sən bunu desən belə, heç kəs razı olmayacaq. Bunu mütləq deməlisən ha! Hətta mən də bunu bilmirdim. Düz yanında dayandı.
Abdal-Gülablı
Abdal — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Gülablı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.Abdal Ağdam rayonunun Gülablı inzibati ərazi vahidində kənd. Dağ yamacındadır. == Tarixi == 1905–1918 ciillərdə kəndə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən basqınlar olub və xeyli sayda insan öldürüb və işgəncələrə məruz qalıb.Abdal kəndi 1992-ci il sentyabrın 4-də Ermənistan ordusu tərəfindən işğal olunmuş, 20 noyabr 2020-ci il tarixində Dağlıq Qarabağ atəşkəs bəyanatının şərtlərinə əsasən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri kəndə daxil olmuş, kənd işğaldan azad olunmuşdur. == Toponimikası == ABDAL — Yuxari Qarabagın Vərəndə nahiyəsində kənd adı. İndi Ağdam rayonunda Abdal-Gülablı. Yerli tam adı Abdal-Bulaq. Kənddə Xanımbulaq, Damcıbulaq, Bəybulaq və s. bulaqlar var. Laçın qəsəbəsinin qədim adı Abdallar, Laçın rayonu ilə Ordubad r-nu arasında Abdaldağ, Xocavənd r-nunda Bəhrəmli kəndi ərazisində Abdallar qışlağı, Ordubad və Tovuz rayonlarında Abdal dağ adları, orta əsrlərdə İrəvan əyalətində Abdal, Abdallar-Ulya, Abdaloğlu, Gürcüstanın Bolnisi rayonunda Abdallı, Şimali Qafqazın Ter əyalətində Abdaldağ toponimləri mənşəcə eynidir. Eramızın 1 minilliyinin 1 yarısında Orta Asiyada mövcud olmuş Abdal tayfa nümayəndələri müxtəlif istiqamətlərə köçmüş və onların müəyyən hissəsi Cənubi Qafqaza gəlmişdir.
Abdal (Ağdam)
Abdal — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Gülablı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.Abdal Ağdam rayonunun Gülablı inzibati ərazi vahidində kənd. Dağ yamacındadır. == Tarixi == 1905–1918 ciillərdə kəndə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən basqınlar olub və xeyli sayda insan öldürüb və işgəncələrə məruz qalıb.Abdal kəndi 1992-ci il sentyabrın 4-də Ermənistan ordusu tərəfindən işğal olunmuş, 20 noyabr 2020-ci il tarixində Dağlıq Qarabağ atəşkəs bəyanatının şərtlərinə əsasən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri kəndə daxil olmuş, kənd işğaldan azad olunmuşdur. == Toponimikası == ABDAL — Yuxari Qarabagın Vərəndə nahiyəsində kənd adı. İndi Ağdam rayonunda Abdal-Gülablı. Yerli tam adı Abdal-Bulaq. Kənddə Xanımbulaq, Damcıbulaq, Bəybulaq və s. bulaqlar var. Laçın qəsəbəsinin qədim adı Abdallar, Laçın rayonu ilə Ordubad r-nu arasında Abdaldağ, Xocavənd r-nunda Bəhrəmli kəndi ərazisində Abdallar qışlağı, Ordubad və Tovuz rayonlarında Abdal dağ adları, orta əsrlərdə İrəvan əyalətində Abdal, Abdallar-Ulya, Abdaloğlu, Gürcüstanın Bolnisi rayonunda Abdallı, Şimali Qafqazın Ter əyalətində Abdaldağ toponimləri mənşəcə eynidir. Eramızın 1 minilliyinin 1 yarısında Orta Asiyada mövcud olmuş Abdal tayfa nümayəndələri müxtəlif istiqamətlərə köçmüş və onların müəyyən hissəsi Cənubi Qafqaza gəlmişdir.
Abdal (Zəncan)
Abdal (fars. ابدال‎) — İranın Zəncan ostanının Zəncan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 43 nəfər yaşayır (8 ailə). == Coğrafi yerləşməsi == Zəncan şəhristanının Mərkəzi bölgəsində, Zəncan şəhərindən 34 km qərbdədir.
Abdal (dağ)
Abdal dağı — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonu ərazisində, Zəngəzur silsiləsindən cənub-qərbə ayrılan Dəmirlidağ-Göydağ qolunun cənub Gəvək şaxəsində, Qaradərəçay-Gilançay suayırıcısında 1563 metr hündürlüyü olan dağ. Dağ Biləv kəndindən 1,5 km şimal-qərbdədir. Orta Eosenin Lütet mərtəbəsinə aid Biləv lay dəstəsinin vulkanogen-çökmə süxurlarından təşkil olunmuş, şərq yamacı sıldırımlı konusvari yüksəklikdir. Tektonik cəhətdən Ordubad qarılma zonasının Paradaş seqmentində, eyniadlı əyilmənin mərkəzi strukturu olan Şurud-Vənənd sinklinalının cənub-qərb qanadında yerləşir.
Abdal Gülablı
Abdal — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Gülablı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.Abdal Ağdam rayonunun Gülablı inzibati ərazi vahidində kənd. Dağ yamacındadır. == Tarixi == 1905–1918 ciillərdə kəndə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən basqınlar olub və xeyli sayda insan öldürüb və işgəncələrə məruz qalıb.Abdal kəndi 1992-ci il sentyabrın 4-də Ermənistan ordusu tərəfindən işğal olunmuş, 20 noyabr 2020-ci il tarixində Dağlıq Qarabağ atəşkəs bəyanatının şərtlərinə əsasən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri kəndə daxil olmuş, kənd işğaldan azad olunmuşdur. == Toponimikası == ABDAL — Yuxari Qarabagın Vərəndə nahiyəsində kənd adı. İndi Ağdam rayonunda Abdal-Gülablı. Yerli tam adı Abdal-Bulaq. Kənddə Xanımbulaq, Damcıbulaq, Bəybulaq və s. bulaqlar var. Laçın qəsəbəsinin qədim adı Abdallar, Laçın rayonu ilə Ordubad r-nu arasında Abdaldağ, Xocavənd r-nunda Bəhrəmli kəndi ərazisində Abdallar qışlağı, Ordubad və Tovuz rayonlarında Abdal dağ adları, orta əsrlərdə İrəvan əyalətində Abdal, Abdallar-Ulya, Abdaloğlu, Gürcüstanın Bolnisi rayonunda Abdallı, Şimali Qafqazın Ter əyalətində Abdaldağ toponimləri mənşəcə eynidir. Eramızın 1 minilliyinin 1 yarısında Orta Asiyada mövcud olmuş Abdal tayfa nümayəndələri müxtəlif istiqamətlərə köçmüş və onların müəyyən hissəsi Cənubi Qafqaza gəlmişdir.
Abdal Musa
Abdal Musa (1300, Xoy, Qərbi Azərbaycan ostanı) — türk övliyası, filosofu, ozanı. == Həyatı == Onun Anadoluya gəlişi ilə bağlı iki rəvayət var. Bir iddiaya görə, o, Buxaradan qırx abdal ilə gəlmişdir. Digər bir rəvayətə görə, Xorasanın Xoy şəhərindən gəlmişdir. Bir iddiaya görə, Təkə bəyi Abdal Musanı odda yandırmaq istəyirmiş, lakin Abdal Musa alovun içinə atılanda alov sönmüşdür. == İrsi == İndiki dövrdə Türkiyədə, Antalya vilayətinin Almalı rayonunun Təkkə məhəlləsində Abdal Musa adına zaviyə var. Bu zaviyə bəktaşilərin mühüm mərkəzlərindən biri olmuşdur.
Abdal Qasım
Abdal Qasım — çoxsayda lətifə yaradıcısı, iştirakçısı kimi tanınan real folklor personajı. Abdal Qasım Qarabağ bölgəsində tanınan şəxslərdən olub. Onun haqqında ən dolğun məlumat Bəylər Məmmədovun "Qarabağın baməzə adamları" kitabında verilmişdir. Həmin məlumatlara əsasən Abdal Qasım (1873-1921) Ağdamın Abdal-Gülablı kəndində anadan olmuşdur. Əvvəl əkinçiliklə, son​ra xırda alış-verişlə məşğul olmuş, gülməli səhnəciklər, əyləncəli sirk oyunları ilə xalqın qarşısında çıxışlar etmişdir. O, hər yerdə zəhmətkeşləri müdafiə etmiş, haqsızlığa, ədalətsizliyə qarşı çıxmışdır. Çox güclü olan Abdal Qasım məqsədinə çatmaq üçün təkcə iti təfəkkürünə arxalanmamış, yeri gələndə fiziki gücündən də istifadə etmişdir. Onun məzəli sözləri, lətifələri xalqın söz yaddaşında qalmış, dildən-dilə keçərək müasir dövrə qədər gəlib çıxmışdır. Abdal Qasım haqqında lətifə və rəvayətləri ən çox nəşr etdirən folklorşünas Təhmasib Fərzəliyev olmuşdur. Abdal Qasımın altı lətifəsi isə B.Məmmədovun kitabında özünə yer almışdır.
Abdal dağı
Abdal dağı — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonu ərazisində, Zəngəzur silsiləsindən cənub-qərbə ayrılan Dəmirlidağ-Göydağ qolunun cənub Gəvək şaxəsində, Qaradərəçay-Gilançay suayırıcısında 1563 metr hündürlüyü olan dağ. Dağ Biləv kəndindən 1,5 km şimal-qərbdədir. Orta Eosenin Lütet mərtəbəsinə aid Biləv lay dəstəsinin vulkanogen-çökmə süxurlarından təşkil olunmuş, şərq yamacı sıldırımlı konusvari yüksəklikdir. Tektonik cəhətdən Ordubad qarılma zonasının Paradaş seqmentində, eyniadlı əyilmənin mərkəzi strukturu olan Şurud-Vənənd sinklinalının cənub-qərb qanadında yerləşir.
Abdal dili
Abdal dili — oyunçu peşəsi sahibləri arasında, bir-birini başa düşmək, söhbəti başqalarından gizli saxlamaq üçün işlədilən şərti söz və ifadələrə verilən ümumi ad, Avropada geniş istifadə olunan "Ezop dili" anlayışının Azərbaycan folklorundakı qarşılığı.Bu danışıq tərzində məcazi məna, sətiraltı yük, fikrin eyhamlarla, işarələrlə bildirilməsi üstünlük təşkil edir. Abdal dili xalq arasında öz hazırcavablığı, tizfəhmliyi ilə tanınan baməzə və müdrik adamların — abdalların adı ilə bağlıdır. Belə xalq gülüşü qəhrəmanlarından biri olan Abdal Qasım haqqında el arasında çoxlu lətifələr mövcuddur. Xalq abdal dilini "qayışdili", "oyunçu ağzı", "qurd dili" kimi anlayışlarla da ifadə etmişdir. Abdal dilinin əsas tələbi yuxarında qeyd olunduğu kimi, sətiraltı məna ilə pərdəli danışmağı bacarmaqdır ki, burada da xüsusi nitq məharəti və ustalığı zəruridir. Əsasən Orta Asiya xalq musiqi sənətindən gələn bu özünəməxsus dildən Qarabağ, Gəncə, Gədəbəy və Tovuz aşıqları bəzi fikirləri öz aralarında bölüşmək üçün istifadə ediblər. Azərbaycan xalq sənətinin bu qolu indiyə qədər lazımi şəkildə öyrənilməmişdir. == İstinadlar == == Mənbə == Elçin. Seçilmiş əsərləri. 10 cilddə.
Abdar (Bostanabad)
Abdar (fars. ابدار‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanında kənd.. == Coğrafi yerləşməsi == Təbriz şəhristanının Bostanabad bölgəsinin Səhəndabad kəndistanında, Bostanabad qəsəbəsindən 28 km cənub-qərbdə, Bostanabad-Təbriz avtomobil yolunun 30 kilometrliyindədir. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 68 nəfər yaşayır (13 ailə).