Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ОТЛИТЬ

    ОТЛИТЬ I сов. tökmək, boşaltmaq; отлить немного молока bir az süd tökmək. ОТЛИТЬ II сов. xüs. tökmə, tökmə üsulu ilə hazırlamaq; отлить из бронзы бюст

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • отлить

    отолью, отольёшь; отлей; отлил и отлил, отлила, отлило и отлило; отливший; отлитый; отлит, отлита, отлито и, отлитый; отлит, отлита, отлито; св. см. т

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТЛИТЬ

    1. цун; ичIирун (мес. цикай ва гьахьтин маса затIарикай са кьадарди). 2. ичIирун, гадрун (гимидиз акъатай яд)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • отлив

    ...отливной, отливный 1) к отлить - отливать 1), 3), 6) Отлив воды из трюма. Отлив молока. Отлив крови от головы. 2) Периодически повторяющееся понижени

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отъюлить

    ...отъюливать Избавиться, отделаться от чего-л. разными уловками. Отъюлить от дела.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТПЛЫТЬ

    1. рекье гьатун, рекьиз экъечIун (гими). 2. сирнавна фин (къерехдивай са кьадар чкадиз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТРЫТЬ

    1. эгьуьнна хкудун. 2. пер. къекъвена жугъурун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЛИТЬ

    сов. 1. tökmək, axıtmaq; облить себя холодной водой öz üstünə soyuq su tökmək; 2. islatmaq, batırmaq, bulamaq, dağıtmaq; 3. xüs. çəkmək (şir), şirləmə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОЗЛИТЬ

    сов. bax обозлить

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОПЛЫТЬ

    ОПЛЫТЬ I сов. 1. şişmək, kökəlmək, piylənmək; 2. ərimək, əriyib axmaq (tökülmək); 3. dağılmaq, uçmaq, sürüşmək (suyun təsirindən). ОПЛЫТЬ II сов. dövr

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТБИТЬ

    ...atmaq, dəf etmək, püskürtmək; отбить атаку hücumu dəf etmək; отбить неприятеля düşməni geri oturtmaq (püskürtmək); 2. geri almaq, vurub (əlindən) alm

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТБЫТЬ

    ...yola düşmək; 2. çəkmək, qurtarmaq, bitirmək, çəkib qurtarmaq; отбыть срок наказания cəzasını çəkib qurtarmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЖИТЬ

    сов. 1. ömrünü başa vurmaq, dövrünü sürmək, dövrünü sürüb qurtarmaq; 2. köhnəlmək, əhəmiyyətini itirmək, mənasını itirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЛЁТ

    м мн. нет 1. uçma, uçub getmə; отлёт птиц quşların uçması, quşların uçub getməsi; 2. uçuş, uçma, uçub getmə, yola düşmə (təyyarə və s.); ◊ быть на отл

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЛИВ

    ОТЛИВ I м 1. coğr. çəkilmə (dəniz suyunun dövraşırı çəkilməsi); 2. məc. zəifləşmə; приливы и отливы демократического движения demokratik hərəkatın qüv

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТМЫТЬ

    сов. 1. yumaq, yuyub təmizləmək; отмой грязь на руке əlinin çirkini yu; 2. yuyub qurtarmaq; 3. yuyub aparmaq; половодье отмыло часть берега daşqın zam

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТПИТЬ

    сов. 1. azacıq içmək, bir qurtum içmək; 2. dan. içib qurtarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТПЛЫТЬ

    сов. 1. üzmək, üzüb uzaqlaşmaq, aralanmaq (sahildən); 2. yola düşmək (gəmi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТРЫТЬ

    сов. 1. qazımaq; отрыть окоп səngər qazımaq; 2. torpaqdan çıxartmaq; qazıyıb çıxartmaq; 3. qazıyıb atmaq, kürəyib atmaq; 4. məc. dan. tapmaq; 5. qazıy

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТШИТЬ

    сов. 1. (tikişini) sökmək; 2. dan. rədd etmək, qovmaq; 3. dan. tikmək, tikib (tikiş işini) qurtarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • отшить

    ...кого разг.-сниж. Заставить прекратить ухаживания; отвадить. Отшить ухажёра.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отвить

    отовью, отовьёшь; отвей; отвил, -ла, -ло; отвитый; -вит, -а, -о; св. см. тж. отвивать, отвиваться, отвивание 1) что и чего Отделить от чего-л., развив

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отрыть

    ...отрывание, отрыв кого-что 1) Роя, извлечь из земли. Отрыть клад. Отрыть из-под лавины альпинистов. Отрыть из-под обломков пострадавших от землетрясен

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отплыть

    -плыву, -плывёшь; отплыл, -ла, -ло; св. см. тж. отплывать, отплытие 1) Плывя, удалиться от чего-л. Отплыть от берега Отплыть триста метров. Судно отпл

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отпить

    отопью, отопьёшь; отпей; отпил и отпил, отпила, отпило и отпило; отпивший; отпитый; -пит, -а, -пито и, отпитый; -пит, -а, -о; св. см. тж. отпивать, от

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отмыть

    ...уничтожить что-л. Отмыть руки, лицо. Отмыть посуду от жира. Отмыть ребёнка от грязи. Отмыть копоть, пятна. Отмыть слой осадка. Отмыть мылом, моющим с

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отлёт

    -а; м. см. тж. на отлёте, на отлёте от, отлётный 1) к отлететь 1) - отлетать Отлёт мяча за пределы поля. Отлёт пули рикошетом. 2) Отбытие, отправление

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отжить

    -живу, -живёшь; отжил, -ла, -ло и, (разг.), отжил, -ло; отживший; отжитый; -жит, -а, -о и, (разг.), отжитый; -жит, -а, -о; св. см. тж. отживать 1) что

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отбыть

    -буду, -будешь; отбудь; отбыл и, (разг.), отбыл, -ла, отбыло и отбыло; отбывший; св. см. тж. отбывать, отбывание, отбывка, отбытие 1) прош.: отбыл, от

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • OOLİT

    yun. oon – yumurta + yun. lithos – daş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • отбить

    ...отбросить встречным ударом. Отбить мяч рукой. Отбить шайбу из ворот. Отбить ракеткой волан (при игре в бадминтон). 2) кого-что Успешно обороняясь, за

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • оплыть

    I -плыву, -плывёшь; оплыл, -ла, -ло; св. см. тж. оплывать кого-что 1) Плывя, обогнуть кого-, что-л. на своём пути. Оплыть выдавшуюся в море скалу. 2)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • озлить

    -злю, -злишь; озлённый; -лён, -лена, -лено; св. кого нар.-разг. = обозлить Брань озлила подростков. Измена озлила жену.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • облить

    ...облей; облил, облила, облило и, облил, облила, облило; облитый; -лит, -лита, -лито и, облитый; -лит, -лита, -лито; св. см. тж. обливать, обливаться,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • otolit

    otolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ОТМЫТЬ

    1. чуьхуьн, чуьхвена михьивун. 2. чуьхвена хкудун (мес. къумадикай къизил)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • oolit

    oolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ОТПИТЬ

    са тIимил (са пай, са хупI, са кьадарди) хъун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТЛИВ

    1. кьулухъ хъфин, ацукьун, агъуз хьун (гьуьле яд, цин дережа). 2. пер. тIимил хьун, зайиф хьун, агъуз аватун (мес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТЛЕТ

    ...хъфин; фин; рекье гьатун (мес. цавай самолѐт). ♦ быть на отлѐте саниз физ (хъфиз) кIвачин яз хьун; жить на отлѐте къерехда яргъаз къакъатна яшами

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТЖИТЬ

    1. гьална куьтягьун (уьмуьр), вич яшамиш хьана куьтягь хьун; бес тир кьван яшамиш хьун. 2. пер. куьгьне хьун, метлебсуз хьун, виже къвез амукь тавун,

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТБЫТЬ

    1. рекье гьатун (саниз физ, хъфиз). 2. авуна куьтягьун (мес. аскервилин къуллугъ). 3. чIугуна куьтягьун (жаза, дустагъ)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТБИТЬ

    ...патал ракь). 8. гатана дуьзрун (мес. дергес). 9. пер. хун, кьин; отбить охоту ва я отбить желание садан гьевес хун, гьевес кьин, гьевес атIун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОПЛЫТЬ₁

    1. дакIун; ял акатун (мес. куьк хьайи ва я гзаф хъвайи касдин ччин). 2. цIрана авахьун (шем); цIрана авахьай хъуцIурди кьун (шем)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОПЛЫТЬ₀

    1. элкъвена сирнав авун; сирнавна цIар элкъуьрун. 2. гимида (луьткведа ва мсб аваз) элкъвена къекъуьн

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЛИТЬ

    ...цун, куцун. 3. алтадун, ягъун (жими затI). 4. пер. ацIун; ацIурун; облить грязью кьилел къапар хун, чиркер иличун, яни нубатсуз русвагь авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • отит

    -а; м. (от греч. us (otós) - ухо) Воспаление уха.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТЛИТЬ

    несов. köhn. çürütmək, korlamaq, xarab etmək, pozmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • YUYUB-TƏMİZLƏMƏK

    глаг. 1. обмывать, обмыть (смывать, смыть, очищать, очистить) 2. отмывать, отмыть

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ORBİ́T

    [lat.] 1. astr. Göy cisminin hərəkət etdiyi yol. Marsın orbiti. // Süni peyklərin, kosmik gəmilərin hərəkət etdiyi yol

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • OMLET

    is. [fr.] Su və ya süddə çalınmış yumurta yeməyi; qayğanağın bir növü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ATLÉT

    [yun.] idm. Atletika ilə məşğul olan idmançı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • EOLİT

    [yun. eos – şəfəq və lithos – daş] arxeol. 1. Daş dövrünün, ən qədim ibtidai daş alətləri qayrılan mərhələsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TÖKMƏK

    1. лить, выливать, вливать, сливать; 2. отливать, отлить; 3. сыпать, высыпать, просыпать;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • отчерпать

    ...св. см. тж. отчерпывать, отчерпываться что и чего разг. Черпая, отлить, отбавить. Отчерпать воду из бочки.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отчерпнуть

    ...отчерпывать, отчерпываться, отчерпывание что и чего разг. Черпнув, отлить, отбавить.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТЛИВАТЬ

    несов. 1. см. отлить. 2. ранг гун, нур гун, тав гун (вичии асул рангунилай гъейри са маса рангунин тав акъатна нур гун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОТЛИВАТЬ

    ОТЛИВАТЬ I несов. bax отлить I. ОТЛИВАТЬ II несов. çalmaq (rəng çalmaq); осенний лист золотом отливает payız yarpağı qızıla çalır.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • отцедить

    -цежу, -цедишь; отцеженный; -жен, -а, -о; св. что и чего 1) Цедя, отлить. Отцедить из бочки вина. 2) Процедив, отделить, удалить что-л. Отцедить мусор

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отплеснуть

    ...откатиться назад (о волне, воде) 2) что и чего разг. Плеснув, отлить, отбавить. Отплеснуть молока. Отплеснуть вина. Отплеснуть воды из кружки.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • слиток

    ...металлическая заготовка, предназначенная для дальнейшей переработки. Отлить слитки. Слиток чугуна. Слиток серебра. Драгоценные металлы в слитках. б)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • клей

    ...м. Липкое вещество для склеивания. Столярный клей. Синтетический клей. Отлить в банку клея (клею). Руки в клее (в клею).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отливка

    ...род. - -вок, дат. - -вкам; ж. см. тж. отливочный 1) спец. к отлить - отливать 2), 5) Отливка воды из котлована. Отливка чугунных труб. Пробная отливк

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TÖKDÜRMƏK

    ...nəyi просить, заставить кого: 1. лить: 1) налить (вылить, залить, отлить) 2) делать, изготовлять что-л. из расплавленного металла методом литья 2. сы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • отливать

    -аю, -аешь; нсв. 1) к отлить Отливать пули (также: разг.-сниж.; хвастливо лгать, рассказывать что-л. неправдоподобное; говорить или делать что-л. неож

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • чугун

    ...сталь (применяется для изготовления литых изделий) Выплавка чугуна. Отлить решётку из чугуна. Сапоги как чугун. (очень тяжёлые). Голова как чугун. (о

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вылить

    ...оскорбить, оклеветать кого-л.). 2) (нсв., также, лить) Изготовить литьём; отлить. Статуя вылита из бронзы. 3) Дать выход какому-л. чувству; выразить,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • колокол

    ...внутри него для звона стержнем (языком) Церковные колокола. Отлить колокол. Звон колоколов. Звонить (ударять, бить) во все колокола (также: оповещать

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • бронза

    ...другими металлами (свинцом, алюминием и т.п.) Изделия из бронзы. Отлить бюст в бронзе. 2) собир. Художественные изделия из такого сплава. Коллекциони

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • гипс

    ...гипс. Штукатурный гипс. Формовочный гипс. Статуэтка из гипса. Отлить портрет в гипсе. 2) Скульптурные слепки из этого минерала. Рисовать голову с гип

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • перелить

    ...Налить сверх меры. Перелить через край. Перелить три капли. 3) а) что Отлить, изготовить литьём заново. Перелить статую. б) отт. Литьём переделать во

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • проба

    ...опыте). 2) Предварительный экземпляр, образец. Проба из глины. Отлить пробу из металла. Проба получилась хорошая. 3) Небольшая часть вещества, матери

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • лить

    ...крана. Дождь льёт полчаса. Дождь льёт как из ведра (очень сильно). 3) (св. - отлить и вылить) что Делать, изготовлять что-л. из расплавленного вещест

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • слить

    ...металлы) Слить свинец с оловом. 3) разг. Изготовить посредством литья; отлить, вылить. Слить колокол. Слить пушку. Слить что-л. из бронзы. 4) а) Соед

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TÖKMƏK

    ...suyunu tökmək вылить воду из бака 2) изготовить литьем, отливать, отлить. Tunc heykəl tökmək вылить бронзовую статую 4. наливать, налить: 1) влить чт

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • отлиться

    отольётся; отлился, -лилась, -лилось; св. см. тж. отливаться 1) Получиться, изготовиться посредством литья. Деталь хорошо отлилась. 2) во что Принять какую-л. форму, вид, воплотиться во что-л.; вылить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТЛИТЫЙ

    ОТЛИТЫЙ I прич. tökülmüş; отлитая из ведра вода vedrədən (vedrənin başından) tökülmüş su. ОТЛИТЫЙ II прич

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЛИТИЕ

    ср мн. нет tökmə, tökülmə (heykəl və s. haqqında)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОТЛИТЬСЯ

    сов. 1. tökülmək; 2. məc. ...şəklinə düşmək; замысел его отлился в поэму onun fikirləri bir poema şəklinə düşdü

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • TÖKÜLMƏK

    ...какую-л. форму, быть отлитым. Heykəl tökülüb, hazırdır памятник отлит, уже готов 6. проливаться, пролиться, быть пролитым; разливаться, разлиться, бы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Otit
Otit (q.yun. οὖς, ὠτός) — qulaqda iltihablı proses kimi yayılan qulaq, burun, boğaz xəstəliyi. Patoloji prosesin lokalizasiyasından asılı olaraq (xarici, orta və ya daxili qulağın strukturlarında) aşağıdakılarla fərqlənir: xarici otit orta otit labirint (daxili qulağın iltihabı) Otit xəstəliyi hər yaşda, xüsusən də uşaqlarda baş verə bilən xəstəlikdir. Ən çox yayılan orta qulağın iltihab xəstəliyidir. 3 yaşa qədər uşaqların 80%-də ən azı bir dəfə otit xəstəliyi müşahidə olunub. == Xarici otit == Xarici otit — orta qulaq kanalının iltihabı — məhdud və ya diffuz ola bilər. Xarici qulağın məhdud iltihabı tez-tez furunkulyozla təmsil olunur. Xarici eşitmə kanalının diffuz iltihabı əsasən xroniki irinli otitdə, müxtəlif bakteriyaların dəriyə və dərialtı təbəqəyə nüfuz etməsi, həmçinin göbələk infeksiyası ilə müşahidə olunur. İltihabı proses hərdən qulaq pərdəsinə qədər yayılır. == Orta otit == Orta otit — orta qulağın iltihabıdır.
Aplit
Aplit (yun. άπλόος – sadə) — xırda və ya narın dənəli, nadir hallarda porfirvarı ağ, açıq boz, sarımtıl və ya çəhrayı rəngli (ümumiyyətlə açıq rəngli) minerallardan – xırda izometrik kvars və çöl şpatlarından ibarət maqmatik damar (dayka) süxuru. Aplitlərə azqalınlıqlı daykalar və damarcıqlar şəklində qranit və qranitoid kütlələrində, bəzən isə onlardan kənarda ətraf süxurların çatlarında rast gəlinir. Apltlərdə cüzi miqdarda rəngli minerallar – maqnetit, mikalar, bəzən qələvi piroksenlər və amfibollardan başqa aksessor mineral kimi muskovit, bəzən qranat və turmalin, adi aksessor minerallar – maqnetit, ortit, həmçinin apatit və bir çox başqa nadir minerallar (ksenotim, xrizoberill, aleksandrit, topaz, anataz və s.) var. Mikrostrukturu aplit və ya panidiomorf dənəvərdir; dənələrinin forması çox halda qeyri-düzgün üçbucaqlı və ya qeyri-düzgün dairəvidir. Tərkibinə və yatım şəraitinə görə Aplit dayka və damarcıqları maqmanın qalıq turş ərintisinin intruziv kütlələrin və ətraf süxurların çatlarına nüfuz edərək kristallaşıb bərkiməsi nəticəsində əmələ gəlir. Belə ərintilər həmişə su və digər uçucu komponentlərlə zəngin olduğundan maqmanın soyuması zamanı həmin komponentlərin ərintidən ayrılması onun kristallaşmasını sürətləndirməklə yanaşı xırda dənəli strukturun əmələ gəlməsinə səbəb olur; qalıq ərinti qapalı şəraitdə kristallaşdığı zaman peqmatitlər əmələ gəlir. Sinonimləri – qranitin, qranomazanit, xaplit; növləri – qranit-aplit, qranodiorit-aplit, diorit-aplit, kvarslı diorit-aplit, kvarslı monsonit-aplit, monsonit-aplit, plagioqranit-aplit, kvarslı siyenit-aplit, siyenit-aplit, tonalit-aplit. Azərbaycan ərazisində aplitlərə ən çox Kiçik Qafqazın Gədəbəy, Daşkəsən, Qabaqtəpə, Üçtəpə, Dəlidağ, Mehri-Ordubad və s. intruzivlərin qranitoid kütlələrində təsadüf olunur.
Botlix
Botlix (avar. Болъихъ) — Dağıstan Respublikasının cənub-şərqində yerləşən kənd. Botlix rayonunun inzibati mərkəzi və ən iri yaşayış məntəqəsi. Botlix kənd sovetliyinin inzibati mərkəzidir. == Coğrafi yerləşmə == Kənd Botlix rayonun cənub hissəsində, Ansalta və Qadaro çayları arasında, Mahaçqaladan 160 km cənub-qərbdə, Andi Koysu dərəsində yerləşir. Xarami aşırımından keçən yol (2177 m) Çeçenistana (Vedeno) aparır. Ən yaxın yaşayış məntəqələri: Aşino, Raxata və Tando cənub-qərbdə, Tasuta şimal-şərqdə, Muni şərqdə, Kvanxidatli və Aşağı İnxelo cənub-şərqdə, Alak cənubda və Miarso cənub-qərbdə. == Etimologiyası == Kəndin adının mənşəyi ilə bağlı bir neçə versiya mövcuddur. Onlardan ən çox yayılana görə Botlix toponimi avarlara aiddir (avar. Бо Лъалхъ), bo — «qoşun» və лъалхъ — «durmaq» sözlərinin birləşməsindən meydana gəlmişdir.
Dalit
Dalit (hind. दलित) - Hindistanda ən aşağı silkin nümayəndəsi, bütün ictimai və dini hüquqlarda məhrum edilmiş sinif. Dalitlər bəzi mənbələrdə pariya olaraq adlandırılır. Dalit sözü hind dilində olan toxunulmazlar sözündən yaranmışdır. Aşağı sinifə mənsub olduqlarından və ən natəmiz işlərin dalitlərə həvalə olunması səbəbindən inanca görə onlara toxunmaq belə arzu edilmir. 1997-2002-ci illərdə Hindistan prezidenti olmuş Koçeril Raman Narayanan ölkə tarixində ilk dalit prezidentdir. 2017-ci ildə Hindistan prezidenti seçilmiş Ram Nath Kovind də dalitdir.
Eolit
Eolit (yun. ἔως – sübh çağı, dan şәfәqi, erkәn vә λίθος – daş sözündәn) – Nə vaxtsa hesab edilirdi ki, eolitlər ən qədim daş alətlər olub, amma indi hesab edilir ki, bunlar geofaktlardır (buzlaşma kimi tamamilə təbii geoloji proseslərin nəticəsində alınmış daş fraqmentlərdir). Eolitlərin tamamilə təbii mənşəyini göstərən daha çox sübutlar aşkar edilmişdir. == Biblioqrafiya == O'Connor, A. ‘Geology, archaeology, and ‘the raging vortex of the “eolith” controversy’, Proceedings of the Geologists' Association, 114 (2003). Terry Harrison (anthropologist), "Eoliths", in H. James Birx (ed), Encyclopedia of Anthropology (Sage, 2006). Roy Frank Ellen, "The Eolith Debate, Evolutionist Anthropology and the Oxford Connection Between 1880 and 1940," History and Anthropology, 22,3 (2011), 277-306.
Halit
Halit (daş duz) NaCl — kubik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Xassələri == Rəng – rəngsiz, ağ, sarı, qırmızımtıl, qara, rəngi çox vaxt qarışıqlardan asılı olub, qeyri-müntəzəm, bəzən zonal xarakter daşıyır; Güclü deformasiyaya uğramış, yaxud silvinlə (KCl) sıx assosiasiya təşkil edən halit çox vaxt xal-xal rəngə boyanır. Bu, güman ki, K40-un və adətən onunla bağlı olan Rb87-un radioaktivliyi ilə əlaqədardır; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə (təzə sınıqlarda), yağlı, ipəyi; Şəffaflıq – şəffaf, yaxud yarımşəffaf; Sıxlıq – 2,1-2,2; Sərtlik – 2; Kövrəkdir; Ayrılma – kub {100} üzrə mükəmməl, {110} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qabıqvarı; Başqa xassələr – çox yüksək istilikkeçirmə; zəif elektrikkeçirmə; suda asan həllolma; hidroskopiklik; şor dad; Morfologiya – kristallar: heksaedrik, bəzən oktaedrik, nisbətən az hallarda – sütunvari, tez-tez kristallik «qayıqcıq»lar; kub üzlərində çox vaxt qıfaoxşar pilləli oyuqlar olur; İkiləşmə: {111} üzrə nadir rast gəlir; Mineral aqreqatları: xırda dənəlidən nəhəngdənəliyədək massiv əmələgəlmələr, sıx lifli, ovuntulu kütlələr, bəzən stalaktit və stalaqmitlər, sızmalar, druzalar, nazik təbəqəçiklər. == Mənşəyi və yayılması == Tipik xemogen mineral olub, dəniz və şor göl sularının buxarlanması nəticəsində doymuş məhlullardan çökür. Çox vaxt əhəngdaşlarının, dolomitlərin və başqa çökmə süxurların içərisində qalın laylar təşkil edir. Duz laylarının böyük dərinliklərdə plastik deformasiyası və onların tez-tez üstdə yatan süxurlara daxil olması ilə duz günbəzlərinin əmələ gəlməsi əlaqədardır. İsti, quru iqlim şəraitində qapalı duzlu hövzələrin dibində özüçökən ovuntulu duz əmələgəlmələrinin kristalları toplanır. Bəzən halit sublimasiya məhsulu kimi vulkan kraterlərinin divarlarında müşahidə edilir. Mineralın nazik təbəqəcikləri başqa duzlarla birlikdə səhra və çöl rayonlarında torpaq səthində şoranlıq əmələ gətirir.
Hoplit
Hoplit (yun. ὁπλίτης - "oplon") — eramızdan əvvəl 8-ci əsrdə Qədim Yunanıstanda meydana çıxan ağır piyada sinfinin döyüşçülərinə verilən addır. Hoplitlər elit və zirehli Yunan nizə piyadalarıdır. O, nizə piyadaları ilə eyni üstünlüklərə və çatışmazlıqlara malikdir, lakin daha güclü müdafiə qabiliyyətinə malikdir. Bununla belə, zirehlərinə və tutmalı olduqları mövqeyə görə, döyüş zamanı Nizəçilər ilə müqayisədə daha yavaş hərəkət edirlər. Falanks qaydasında (konvergent nizam) döyüşmək üçün silahlanmış Hoplitlər dizliklər, döş nişanları və dəbilqələr taxırdılar. Hər üç zireh bir və ya iki qat camış dərisindən və ya tuncdan hazırlanmışdı. Hoplitlər çiyinlərinə asılmış enli, dairəvi qalxan, uzun tunc sivri nizə (3,5-4 metr) və çiynindən asılmış tunc qılıncla silahlanmışlar. Daha sonra dərini at sidiyi ilə bərkitmə texnikası tətbiq olundu. Hoplitin silah komplektinə böyük dörtkünc qalxan, qılınc, dəbilqə və zireh daxil idi.
Hötit
Hetit — rombik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: hər yerdə rast gələn. == Xassələri == Rəng – kristallarda qırmızımtıl-qonurdan qarayadək, incə - və xırdadənəli aqreqatlarda – sarı, sarımtıl-qonur, qonur; Mineralın cizgisinin rəngi – qonurdan narıncı - sarıyadək; Parıltı – kristallarda almaz, yarımmetal, sarımtıl və qırmızımtıl rəngli kütlələrdə – tutqun; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf, nazik təbəqələri işıq keçirir; Sıxlıq– hetitin– 4,3, hidrohetitin –3,8-4,2; Sərtlik – 5,0-5,5; Kövrəkdir; Ayrılma– {010} üzrə mükəmməl, {100} üzrə – orta; Sınıqlar – qeyri-hamar, pilləli, qabıqvari; Morfologiya – kristallar: iynə - və sütunvari; İkiləşmə: nadir hallarda dirsəkvari ikiləşmə rast gəlir; Mineral aqreqatları: axın formalı, sıx, məsaməli, böyrək- və torpaqvari kütlələr, stalaktitlər, sferolitlər, oolitlər, konkresiyalar, qabıqlar, ensiz haşiyələr, psevdomorfozalar, bəzən jeodalar; hötit, hidrohötit, lepidokrokit, hidrolepidokrokit, hidrohematitin, gil minerallarının, silisium oksidinin, habelə Al, Mn və b. hidroksidlərinin təbiətdə geniş yayılmış gizlikristallik qarışığı olan limonitin (qonur dəmir filizinin) mühüm tərkib hissələridir. == Mənşəyi və yayılması == Ekzogen şəraitdə əmələ gəlir. Dəmir minerallarının – siderit, pirit, maqnetit, dəmirli silikatların və b. aşınma məhsulu olub, ultraəsası süxurların, dəmirli kvarsitlərin və s. aşınma qabıqlarında müşahidə olunur. Limonitlər sulfid yataqlarının oksidləşmə zonalarının tipik əmələgəlmələridir; onlar əsasən yataqların üst hissələrində d ə m i r p a p a q l a r əmələ gətirir. Hötitin çökmə əmələgəlmələri dəniz və göl hövzələrinin sahilyanı zolağında kimyəvi yolla çökür.
Kilit
Kilit — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunda kənd. == Coğrafi mövqeyi == Rayonun mərkəzindən 16 km cənub şərqdə, Naxçıvan-Bakı dəmir yolunun sol tərəfində, Zəngəzur silsiləsinin ətəyindədir. == Tarixi == Zaqafqaziya MİK-in 1929-cu il 18 fevral tarixli qərarına əsasən Ordubadın Qorçevan kəndində Naxçıvan MSSR-in 9 kəndi sırasında əkin yerləri və otlaqları ilə birlikdə qanunsuz olaraq Ermənistan SSR-ə birləşdirildi. Bundan əlavə Qorçevan ermənilərin hələ 1921-ci ildən icarəyə götürdükləri, 1923-cü ildən zorakılıqla sahibləndikləri Kilit kəndi torpaqlarının bir hissəsi də bu respublikaya qatıldı. 1992-ci ildə erməni silahlı quldurlarının basqınları nəticəsində əhalisi Ordubad rayonunun müxtəlif yerlərinə köçmüşdür. Hər tərəfdən sıldırım yamaclı dağ və dərələrlə əhatə olunan Kilit kəndinin cənub şərqində karst mağarası mövcuddur (mağaranın dəhliz və salonlarında stalaktik və stalaqmitlər var). Mağaraların girəcəyində aşkar edilmiş mədəni təbəqə qalıqları onların qədim insan məskənləri olduğunu göstərir. Kilit yaxınlığında Ül dərəsi adlı yerdə orta əsrlərə aid yaşayış yerinin qalıqları və qəbir abidələri aşkar edilmişdir.
Kolit
Kolit (yun. κῶλον (kolon) + ίτις (itis) ; azərb. Yaralı kolit xəstəliyi‎) — kolit xəstəliyi yoğun bağırsağın iltihabi və xroniki xəstəliyi. Bu zaman bağırsaqda çoxsaylı yaralar əmələ gəlir, bağırsağın selikli qişası zədələnir, şişkinləşir, damar şəbəkəsi pozulur, nəticədə hətta qansızmalar yarana bilir. Yaralı kolit xəstəliyi hər yaşda rast gəlinməsinə baxmayaraq, sıxlıqla 16-40 yaş arasında görülür. Xəstəliyin yaranma səbəbi dəqiq bilinmir. Güman olunur ki irsi amil, immunitetin pozulması (bədəndə gedən autoimmun reaksiyalar), bəzi zərərli qidalar, bakteriya və viruslar xəstəliyin yaranmasında mühüm rol oynayır. == Xəstəliyin əlamətləri == Qanlı ishal selikli-çirkli-qanlı nəcis ifrazı defekasiyanın ağrılı olması qarında sancılar çəki azlığı və tempratur Xəstəliyin kəskinləşmə və sakitlik dövrləri var. Kəskinləşmə dövründə insanda halsızlıq, oynaq ağrıları, ağızda yaralar meydana gələ bilər. Xəstəliyin diaqnostikası kolonoskopiya müayinəsinə əsasən aparılır.İlkin diaqnostika zamanı bağırsağın digər iltihabi xəstəliyi olan Kron xəstəliyini inkar etmək üçün patohistoloji müayinə aparılmalıdır.
Kotlet
Kotlet (fr. côtelette) — yağda qızardılmış ət tikələrindən, əsasən dairəvi şəkildə hazırlanan yemək növü. Ən məşhur növü Kiyev kotletidir.
Lilit
Lilit (ivr. ‏לילית‏‎; lilit, və ya lilith) — yəhudi mifologiyasında xarakter, ilk dəfə Babil Talmudda aşkar olunmuşdur. Mesopotamiya mətnlərində Lilit əksər hallarda şeytan qadın sinfi (Līlīṯu) ilə əlaqəli göstərilir. Yəhudilər Liliti şər qüvvə hesab edirlər. Yəhudi folkloruna görə üç mələk Liliti məcbur etdilər ki, üstündə o üç mələyin (Sanvi, Sansanvi və Semanqelaf) adları yazılmış gözmuncuğu taxmış ana və uşaqlara zərər verməyəcəyinə dair and içsin. Ben Sira əlifbası Lilitin Adəmin birinci həyat yoldaşı olduğunu bildirən ilk kitabdır. Bu ideya Yaradılış kitabında olan ikiqat ayələrin şərhinə dayanır. Tövratın ilk hissəsi olan Yaradılışın birinci Babında Adəm ilə birlikdə bir dişi yaradıldığından bəhs edilir, ikinci hissədə isə Adəmin qabırğa sümüyündən bir dişi yaradıldığı yazılmışdır. İnanca görə Lilit Adəm ilə eyni zamanda və eyni anda yaradıldığına görə Adəm ilə bərabər olduğu fikrində idi, bu səbəbdən də Adəmə tabe olmağı şiddətlə rədd etmişdi, tanrıya qarşı çıxmış və cənnətdən uzaqlaşdırılmışdı. Bundan sonra tanrı Adəmin qabırğa sümüyündən Həvvanı yaradır.
Omlet
Omlet (fr. omelette) — fransız yeməyi olub yüngül qarışdırılmış toyuq yumurtasından tavada qızardılmaqla hazırlanır. Fransız omleti heç bir əlavəsiz tavaya tökülmüş yumurta qarışığının bir üzü kərə yağında qızardıldıqdan sonra ortadan iki bölünərək ya da dürüm şəklində süfrəyə verilir. Bu cür yemək demək olar ki beynəlmiləl olub müxtəlif xalqların mətbəxində müxtəlif cür adlandırılır. Məsələn, italyanlarda "it. frittata", yaponlarda "omu-raysu" və "omu-soba", ruslarda süd, un və kartof qarışıqlı rus. дрoчёна, azərbaycanda "qayqanaq" və.s.
Orbit
Orbít (lat. orbita — yol, cığır) və ya Mədar — səma cisminin hərəkət trayektoriyası. Böyük obyektlərin qravitasiya təsiri altında orbit fərqli formalarda ola bilər (dairəvi, elliptik, hiperbolik, parabolik). Bundan əlavə bir neçə obyektin qravitasiya təsiri nəticəsində mürəkkəb formalı orbitləri də mövcuddur.
Ortit
Ortit — mineral, (Ce, Ca)2(Fe2+, Fe3+, Mg)Al2 [OïOHïSiO4ïSi2O7] == Haqqında == Ortit - monoklinik. Kristalları prizmatik, lövhəcikvari. Aqreqat dənəvər qeyri-düzgün ayrılmalar. Rəngi qonur, qara. Parıltısı qatranı. Sərtliyi 6-dək. Xüsusi çəkisi 3,2-4. Radioaktivdir. Qranitlərdə, qranitli peqmatitlərdə, bəzən qələvi peqmatitlərdə; hidrotermal, qreyzen və başqa yataqlarda məlumdur. Növ müxtəlifliyi: naqatelit, ittriumlu ortit Qurğuşun üsulu ilə mütləq yaşın təyinində istifadə edilir.
Otlaq
Otlaq – bitki örtüyü; heyvanların otarılması üçün istifadə edilən sahə. Otlaq təbii və süni (əkilmiş, səpilmiş) olur. Təbii otlaqlarda bitki örtüyü çoxillik çəmən-bozqır, yarımsəhra otlarından, efemerlərdən və yarımkol və kollardan ibarət olur. Süni Otlaqda isə bitki örtüyü çoxillik və birillik taxıl otlarının və paxlalı bitkilərin qarışıq səpini əsasında yaradılır. Azərbaycanda təbii biçənək və otlaqlar əsasən Qobustanda, Ceyrançöldə, Acınohurda, Şirvan, Mil, Qarabağ, Salyan düzlərində yerləşərək təbii otlaqların 67%-ni, dağlarda isə Böyük və Kiçik Qafqazda, Talışda orta dağlıq, subalp] və alp zonalarını əhatə edərək təbii otlaqların 33%-ni təşkil edir. == Otlaq dövriyyəsi == Otlaq ərazilərinin ardıcıl istifadə olunan sahələrə bölünməsi, ilbəil otarma mövsümlərinin, bəzən istirahətə qoyulma müddətinin və fitomeliorasiya dövrlərinin dəyişdirilməsi ilə ondan səmərəli istifadə sistemi. Üç-dörd və beşillik dövriyyə tətbiq oluna bilər. == Otlaq eroziyası == Otarma normasına riayət etmədən intensiv otarma nəticəsində torpağın dağılması. == Otlaq qrupları == Adətən bir formasiya daxilində bir-birinə yaxın (oxşar) otlaq tiplərini birləşdirir. == Otlaq resursları == Ev və vəhşi heyvanların otlaması məqsədilə istifadə olunan bitki örtüyü sahələri.
Pelit
Pelit — <0,001 mm və ya <0,005 mm ölçülü hissəciklərdən təşkil olunmuş (mənşəyi və tərkibliindən asılı olmayaraq) çökmə süxurların ümumi adı. Hissəciklərinin ölçüləri <0,01 mm-dən kiçik olan dib çöküntüləri (lillər) də pelit adlanır. Pelit fraksiyası çökmə süxurların və dib çöküntülərinin ölçüləri <0,01 mm hissəciklərdən ibarət olan fraksiyası. Pelit quruluş çox kiçik ölçülü (<0,01 mm) hissəciklərindən (95%-dən çox) ibarət çökmə süxur quruluşu; gil və gil şistləri, argillit və mergellər, vulkanik tuflar və bəzi klastik süxurlar üçün səciyyəvidir. Pelitləşmə — kaliumlu çöl şpatlarının epimaqmatik proseslər, yaxud aşınma nəticəsində dəyişilməsinin ilk mərhələsi. Nəticədə pelit (kaolin və b.) yaranır, minerallar şəffavlığını itirir. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Split
Split — Xorvatiyada şəhər. Dalmatiyanın ən böyük və ən əhəmiyyətli şəhəridir. Splitskо-Dаlmаtinskаya əyalətinin mərkəzi. Əhalisi təxminən 200.000 nəfərə yaxındır. Balkan yarımadası və Adriatik dənizinin şərq sahilində kiçik bir yarımada üzərində yerləşir. Split Xorvatiyanın Zaqrebdən sonra 2-ci böyük şəhəridir. Split Dünya YUNESKO-nun Dünya Mədəni İrsi siyahısında 3-cü əsrin sonu, 4-cü əsrin əvvəlində tikilmiş Diokletian Sarayı hesabına 1979-cu ildə girmişdir. Split şəhəri və ətrafı, tarixi tikililəri, Salona Xarabalıqları, Trogir YUNESKO şəhəri, dənizi, portu, 1700 illik Dieklotian sarayı, ticarət dükanları, kafeləri, kruiz limanı, adaları ilə Aralıq Dənizi sahilində çoxlu turistin gəldiyi bir şəhərdir. == Tarixi == Split şəhər ərazisində Aspalatos adı ilə ilk olaraq eramızdan əvvəl VII əsrdə Yunanlar tərəfindən salınıb. Sonra müxtəlif vaxtlarda İlliriya (Alban), Yunan, Roma, Bizans, Avar, Slavyan, Monqol, Venesiya, Osmanlı, Avstriya-Macarıstan, Almaniya və sair nəzarəti altında olmuşdur.
Tolik
Tolik (Tarix Əliyev, 6 iyun 1979, Bakı) — Azərbaycanlı prodüser, təşkilatçı, televiziya aparıcısı. == Həyatı == Tarix Tahir oğlu Əliyev 6 iyun 1979-cu ildə Bakı şəhərində anadan olub. Atası Tahir Tarix oğlu Əliyev neftçidir. Anası Sara Heybət qızı Cəfərova qarmon müəlliməsidir. 1986-cı ildə Bakı şəhəri, Suraxanı rayonu, Qaraçuxur qəsəbəsi 141 nömrəli məktəbin 1-ci sinfinə daxil olur. Daha sonra orta təhsilini 146 nömrəli məktəbdə davam etdirir. Bir dəfə, 1998-ci ildə ailəli olub, 1 il sonra isə boşanıb. 2002–2004-cü illərdə Almaniyada müvəqqəti yaşadığı dövrdə Dünya Azərbaycanlıları Konqresi, Azərbaycan diasporasının təşkil etdiyi tədbirlərdə iştirak edib. 2004-cü ildən, Azərbaycana qayıtdığı gündən Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür. YAP-ın Pirallahı rayon təşkilatının tədbirlərində fəal iştirakına görə fəxri fərmana layiq görülüb.
İllit
Hidromikalar - minerallar, H3O, OH, H2O ilə zənginləşmiş mikalar: hidrobiotit, hidromuskovit, hidrofloqopit, illit. Hidromikalar tərkib və xassələrinə görə biotit, muskovit və vermikulitin arasında aralıq mövqe tutur. Vermikulitə nisbətən daha yaxşı köpürlər. Gillərin adi komponentləri, dəniz və kontinental çöküntülərin terrigen və autigen minerallarıdır. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. — Bakı: Nafta-Press, 2006.
Atlet
Atlet bu mənaları ifadə edə bilər: Atlet yaxud mayka — alt geyimi. Atletçi — atletika idman növləri ilə məşğul olan şəxs.
Otris
Otris (yun. Όθρυς) — Yunanıstanda, Ftiotida və Maqnisiya periferik bölmələrinin sərhəddində yerləşən dağ silsiləsi. Uzunluğu təqribən 90 km, hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 1,726 metrə qədərdir. Qədim coğrafiyada Orti, Orfis, Ofri dağı, Ofriya (q.yun. Ὄθρυς, lat. Othrys) adlandırılmışdır.
Badra İtgit
Badra Üjüneyoğlu İrgit (Tuva türkcəsi: Бадра Үжүней-оглу Иргит, d. 10 fevral 1919 – 4 avqust 1984) - Tandı Tuva ölkəsi, Ambın kojununda (indiki Tes-Hem bölgəsi) Çırqalandında anadan olmuşdur. Tuva türklərindən olan yazıçı, nasir. İlk tuvalı uşaq yazıçısı olan Badra İrgit XX əsr Tuva ədəbiyyatının ən böyük nümayəndələrindən hesab edilir.. Tuva Arat Respublikasının Yazıçılar Birliyinin ilk üzvlərindən biridir. == Həyatı == İrgit 10 fevral 1910-cı ildə Tandı Tuva Ambın vilayətində Çırqalandı adlı yerdə anadan olmuşdur. Oxuma-yazmanı Samaqalday Buda düşüncəsi məbədində öyrənmişdir. Kiçik yaşlardan etibarən xarratlıq, əkinçilik etmişdir. 1929-cu ildə Tıvanın inqilab ordusunda xidmət etmişdir. Arat İnqilab Ordsuunun Kiçik Komandanlar Məktəbini bitirib, Moskvanın Frunze adına Hərb Akademiyasında və Sovet Partiya Məktəbində təhsil almışdır.
Bananlı split
Bananlı split (ing. banana split)-Amerikan mətbəxinin tipik deserti. Dondurmadan hazırlanır. == Haqqında == Klassik bananlı split təmizlənmiş bananlardan ibarətdir ki, onun üzərinə vanilli, çiyələkli, şokoladlı dondurmalar qoyulur və onu ananas, çiyələk və şokoladlı siroplar əlavə edilir. Daha sonra şirin desertin üzərinə çərəzlər əlavə edilir, qaymaq və albalı əlavə edilir.
Beyker-strit
Beyker-strit (ing. Baker Street) — inzibati dairə, Vestminster borosunda yerləşən, Merilebon məhələsinə aid Londonun ən məşhur küçələrindən biri. Küçə XVIII əsrdə onu salan inşaatçı Vilyam Beykerin şərəfinə adlandırılmışdır. Şotland yazıçısı Artur Konan Doylun yaratdığı xəfiyyə obrazı — Şerlok Holms Londonda Beyker-strit, 221B ünvanında yaşamışdır.