Vladimir Paruşin
Vladimir İvanoviç Paruşin (rus. Владимир Иванович Парушин; aprel 1897, Bakı – 1938) — Azərbaycan-sovet inqilabçısı, dövlət xadimi. Siyasi repressiyaya uğramışdır.
== Həyatı ==
Vladimir İvanoviç Paruşin 1897-ci ilin aprel ayında Bakıda anadan olmuşdur.1913–1917-ci illərdə Bakıda Qaraşəhərdə fəhləlik etmiş, inqilabi fəaliyyətə qoşulmuşdur. 1917-ci ilin may ayında bolşeviklər partiyasına daxil olmuş, 1917–1918-ci illərdə Qırmızı qvardiya sırasında əksinqilabçılara qarşı vuruşmuşdur. Azərbaycan Kommunist Partiyasının 1-ci qurultayının nümayəndəsi olmuşdur.Vladimir Paruşin 1920–1929-cu illərdə Bakıda qırmızı qvardiya rəisi, Qaraşəhər inqilab komitəsinin sədri, Fabrik-Zavod Rayon Sovetinin sədri, Bakı Soveti sədrinin müavini, Azərbaycan K(b)P Şəhər Rayon Komitəsinin məsul katibi işləmişdir. 1929–1934-cü illərdə Azərbaycan K(b)P Mərkəzi Nəzarət Komissiyasının sədri – xalq fəhlə-kəndli müfəttişliyi komissarı, Zaqafqaziya AXTŞ sədrinin müavini olmuş, Estoniyada xarici ticarət nümayəndəliyində çalışmışdır.Vladimir Paruşin Azərbaycan K(b)P-nin 2–9-cu, UİK(b)P-nin 10, 15-ci qurultaylarında, 16-cı konfransında iştirak etmiş, Azərbaycan K(b)P Mərkəzi Komitəsinin, Azərbaycan K(b)P Mərkəzi Nəzarət Komissiyasının, Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin üzvü seçilmişdir.
Parnik (istixana)
Parnik (istixana)- tərəvəz, ağac və kol şitilləri yetişdirmək üçün düzəldilmiş örtülü yer. Parniklər su, buxar və ya elektriklə qızdırılır. Onlar küləkdən müdafiə olunan günəşli sahədə şərqdən qərbə doğru uzununa yerləşdirilir. Bunun üçün torpaqda müəyyən dərinlikdə yer qazılıb divarları daş, dəmir, beton, taxta və s. materiallarla, üzəri isə şüşə və plankalı çərçivələrlə örtülür.
== Parnik (istixana) bitkiləri ==
Parnik bitkiləri faraş tərəvəz məhsulu və bəzi bitkilərin toxumunu (ştilini) almaq üçün parniklərdə becərilən tərəvəz bitkiləridir. Kələm, xiyar, pomidor, turp, şüyüd, keşniş, istiot və s., eləcə də bəzi çiçəkli bitkilər becərilir. Əsas qulluq onların işığa, rütubətə, istiliyə olan tələbatını təmin etmək, yemləmə gübrəsi vermək, xəstəlik və zərərvericilərlə mübarizədən ibarətdir. Bunun üçün həmin bitkilərin toxumları fevral ayından parniklərə səpilir, sonra yetişən şitillər açıq sahələrə köçürülür.
Parnik effekti
Elmi-texniki tərəqqi bir çox təzadlar yaratmışdır ki, bunlar da təbiətdə ekoloji tarazlığın pozulmasına səbəb olmuşdur. Belə bir əsaslı fikir formalaşmışdır ki, ətraf mühitdə baş verən deformasiyalar məhz həmin tərəqqinin məntiqi nəticəsidir.
XX əsrin ortalarında az miqdar qazların konsentrasiyasının artım tendensiyası özünü xüsusilə kəskin göstərirdi. İndi parnik effektində onların rolu heç bir şübhə doğurmur.
Parnik effekti – günəşin istilik enerjisinin xeyli hissəsinin yer üzərində tutulmasıdır.
Parnik effekti anlayışı əvvəlcə fizikada qeyd olunmuşdur. O hələ 1863-cü ildə Tindal tərəfindən istifadə edilmişdir. Az sonra, yəni 1896-cı ildə Arrenius göstərmişdir ki, atmosferin cüzi hissəsini – 0,03%-ni təşkil edən karbon qazı onun temperaturunu 5–60 °C artırır və əgər həmin maddə olmasaydı temperatur yəqin ki, bir o qədər az olardı. 1938-ci ildə ilk dəfə Kallender karbon qazının antropogen tullanmasının iqlimə mümkün təsiri ehtimalını əsaslandırılmışdır.
XX əsrin 70-ci illərində sübut edilmişdir ki, digər qazlar karbon qazından daha kiçik miqdarlarda, hiss olunan parnik effektlər verirlər.
Parnik qazları
Parnik qazlar - Atmosferdə bəzi qazlar, o cümlədən su buxarı parnik effekti yaratmaqla fərqlənir, onlar yer səthinə yüksək dərəcədə Günəş radiyasiyası buraxmağa qabildirlər.
== Yaranması ==
Yer səthinin orta temperaturu +15 ° təşkil edir, pamik effekti olmasa idi o ,(- 18°) olardı. Odur ki, parnik effekti Yerdə həyatın mövcudluğu üçün əsas mexanizmlərdən biri sayılır. Parnik effekti yaratmaqda atmosferdə olan su buxarı aparıcı rol oynayır. Bu baxımdan, atmosferdə yüksək konsentrasiyada olan qazlar da böyük rol oynayır.
== Parnik qazları ==
Əsas parnik qazları aşağıdakılardır: karbon 2 - oksid (CO2), azot oksidləri, xüsusilə NO2 metan (CH4) və troposfer ozonu (O3). Sonuncu yüz illərdə bu təbii qazların miqdarı artmışdır. Atmosferə əlavə olaraq qlobal ekosistemin təbii komponenti olmayan digər qazlar da daxil olur. Onlardan ən əsasları insan tərəfindən sintez edilən xlor - flüor üzvi birləşmələri, freonlar da bu katiqoriyaya aiddir.
Son 200 ildə , xüsusilə 1950 - ci ildən sonra , hazırda da davam edən insan fəailiyyəti atmosferdə pamik effektli qazların konsen- trasiyasmm artmasına səbəb olur.Bu qaz qarışıqları radiasiyanı udur və süni əks etdirir.