Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • САДНИ

    1. əvəz. kimsə; heç kim, heç kəs, heç biri(si), heç bir adam; садни вири крар чиз хазвач. Ata. sözü heç kəs ana qarnından gətirmir; 2. bir də, birdən,

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • САДНИ

    тӀв-эв.; - ани; гьич са касни, са затӀни. Чи районда, якьадаш, квелай гзаф багълар кутаз жедай мумкинвилер гьич садазни авач. А. А. Лезгияр. СДК-ди

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • садни

    (мест. отриц.) - никто.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • САДНИ

    pron. no one, nobody; anyone.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • НИКТО

    местоим. садни, са касни; садани, са касдини.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОЛУТОРНЫЙ

    садни зур кьадай, садни зур фидай; садни зуран.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • HEÇ-HEÇƏ

    нареч. гьич-гьичдиз, кфари (акъажунарзавай, къугъвазвай терефрикай садни кумукь тавуна ва я садани тухун тавуна).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • САДНИТЬ

    несов. 1. göynəmək, acışmaq (dəri və s.); 2. iztirab vermək (qəlbi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • САДНИТЬ

    несов. хъуцIур гун; ккун (мес. хер хьайи чка, чекмеди ягъай хер, алашкIар хьайи, чухвай чка)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • саднить

    -нит; нсв. 1) а) Болеть от ссадин, царапин, ожога, раздражения (о коже, слизистых оболочках) Кожа на руках саднила. Царапины на икрах саднят. б) лекс.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ŞANNI

    (Qazax) nişanlı, adaxlı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SADRİ

    sədrə aid olan; əla düyü növü

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ШАШНИ

    ед. нет dan. 1. intriqa, hiylə, fitnə; 2. eşqbazlıq, eşq macəraları

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЦӀАРНИ

    (-ди, -да, -яр) dial. göy lobya.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • шашни

    ...любовная связь. Завести, развести с кем-л. шашни. Шашни мужа её не беспокоили. Все знают о ваших шашнях!

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • SANİ

    [ər.] прил. кьвед лагьай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • САНИ

    санаг.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • сани

    акт. п. от санаг.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • САНИ

    санаг существительнидин актив падеждин форма. Кил. САНАГ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • şanı

    is. chany m (sorte f de raisin en Azerbaïdjan)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ŞANI

    ...adlanır (bu balı cavan arılar hazırlayır). Belə şirin olan şeylərə şanı deyilir. Bakının məşhur üzümü (şanısı) da buradan ad götürüb: “beçə balı kimi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • САНИ

    ед. нет kirşə, xizək; ◊ не в свои сани сесть tutduğu mövqeyə layiq olmamaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ŞADİ

    f. şadlıq, sevinc.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • SANİ

    ikinci (oğul və ya qız)(Müqəddəs Məryəm nəzərdə tutulur)

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • SANİ

    ə. 1) ikinci; 2) ikinci övlad (oğul)

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ŞANI

    i. one of the grape sorts in Absheron (in Azerbaijan)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ŞANI

    ...сладкого винограда, растущий в Азербайджане). Ağ şanı белый шаны, qara şanı чёрный шаны

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SADI

    (Qax, Zaqatala) qəmli mahnı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ŞANI

    çox şirin, şirəli, ətirli üzüm növü

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ŞADİ

    sevinc, xoşbəxtlik, şadlıq, səadət, nəşə.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • şanı

    şanı

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • САНИ

    ед. нет гъелерар (алерар; гъел)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • SÁNİ

    sif. [ər.] İkinci

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞANI

    сущ. цпицӀрин сорт (гзаф верцӀи, иер ни галай).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ŞANI

    is. Çox şirin, şirəli, ətirli üzüm növü. Ağ şanı. Qara şanı. – [Səkinə qarı:] Qarpız da almışam, hələ Buzovnadan şanı da gətiriblər. M.İbrahimov.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • сани

    -ей; мн. см. тж. санищи, санки, санный 1) Зимняя повозка на полозьях. Ехать на санях, в санях. * Готовь сани летом (погов.). * Не в свои сани не садис

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • САНИ

    kirşə, xizək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАДНИ

    нар. авайдалай гзаф яз. Иллаки Кьасумхуьруьн дустагъханадал мадни инсаф ат'. ай кьаравулар эцигнавай. А. И. Самур. Михьи гьамга хьтин цин винел, к

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МАДНИ

    1. əd. daha; daha da; мадни гзаф daha çox, daha artıq; 2. yenə (də).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • МАДНИ

    adv. still, yet; else; more; also. мад.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • мадни

    ещё, ещё больше; см. мад 1.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • dadlı-dadlı

    dadlı-dadlı

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • dadlı-dadlı

    прил., нареч. дадлу-дадлу, лезетлу-лезетлу, верцӀи-верцӀи, ширин-ширин.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • dadlı-dadlı

    sif. bon, -ne, savoureu//x, -se, appétissant, -e agréable

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • DADLI-DADLI

    ...sif. ləzzətli-ləzzətli, şirin-şirin. Doyammadım dadlı-dadlı dilindən; Aman, Əslim, öylə sözlər söyləmə! “Əsli və Kərəm”; 2) Zərf mənasında. Çobanlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DADLI-DADLI

    s. tasty, palatable, delicious; ~ xörəklər tasty / palatable / delicious dishes

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • DADLI-DADLI

    ...вкусные блюда 2. перен. приятные, ласковые. Dadlı-dadlı sözlər (dillər) сладкие слова (речи) II нареч. увлечённо, с удовольствием. Gələcəkdən dadlı-d

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • САДИТЬ

    несов., см. сажать 1. 3. 4, 5, 6-манайра

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • SAÇLI

    sif. Başında saçı olan. Cavanların arasından çesuça kostyumla lak çəkmə geymiş saçlı, tökmərək bir oğlan çıxıb irəli gəldi. Ə.Əbülhəsən.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • САДИК

    бахча, гъвечIи багъ

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЩАДИТЬ

    1. aman vermək, rəhm etmək, bağışlamaq, rəhm gəlmək, yazığı gəlmək, taqsırından keçmək; 2. qorumaq, gözləmək, hifz etmək, muğayat olmaq, &

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ŞADLIQ

    радость, веселье, отрада, утеха

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SADİQ

    верный, преданный, неизменный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SADAQ

    кольчуга

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SAÇLI

    имеющий длинные волосы, косы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ŞADLIQ

    is. Sevinc, fərəh. Dağıldı bu şadlıq xəbəri, dərbədər oldu; Yandı oda qəmlər. M.V.Vidadi. Öz musiqi və sənəti ilə, özünün dilrüba səsilə minlərin şadl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ŞADƏNƏ

    sif. İri dənələri olan, iri dənəli. Şadənə noxud. Şadənə buğda. – Bildirçin yediyi adi darı olardı. Arabir şadənə də verərdilər ki, quş qızışsın. H.Sa

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SADİQ

    ...Sədaqəti olan, sədaqətli, vəfalı. Xacə Mübarək vaqiən çox saf və sadiq adam idi. M.F.Axundzadə.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SADAQ

    ...[Qaragünün] başının üstündən, divarda … bir qılınc, qalxan, yay və sadaq asılmışdı. M.Rzaquluzadə.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SADİR

    [ər.] : sadir olmaq – çıxmaq, baş vermək, zahir olmaq. [Ağa Həsən:] Xanım, nə taqsır məndən sadir olubdur ki, məni özündən uzaq edirsən? M.F.Axundzadə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DADLI

    1. sif. Yaxşı dadı olan, ləzzətli. Dadlı meyvə. Dadlı yeməklər. – Baxmaz guşeyi-çəşm ilə fəqiranə tərəf; Yüyürürsüz ora kim, dadlı, fisincanlı olur. M

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KASNİ

    ...bot. Xalq təbabətində işlədilən incə yarpaqlı, mavi çiçəkli bitki. □ Kasni arağı – bu bitkinin çiçəklərindən çəkilmiş, xalq təbabətində işlənən cövhə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QADIN

    ...kişinin əksi; arvad. Qadınlar bayramı. Evdar qadın. Qadın həkim. – Ayrım qızı şişman bir qadın idi. Kiçik qumral gözləri, ay kimi yuvarlaq üzü var id

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • НИКОГО

    местоим. садни, са касни

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İSTİSNASIZ

    прил. умуми къайда чӀур тавуна, умуми кӀватӀалдикай садни хкуд тавуна, садни хкечӀ (хкат) тавуна, михьиз, вири.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KİMSƏ

    1. тӀв.-эв. вуж (гьим) ятӀани, малум тушир са кас; 2. гьич садни, са касни, садни; (гьич) садавайни; (гьич) садазни.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТАМУКЬРАЙ

    ...мичӀивал тамукьрай Мад инсанрин арада, Садни рекье тамукьрай, Садни тахьуй кьарада. А. Ал. Вацран мичӀер.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • РЕГЪУЬСУЗ

    прил. регъуь тежедай. Регъуьсуз аялар садни-кьвед авач. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DÜYMƏYARIMLIQ

    прил. алцумаг садни зур дюйм тир (мес. мих, турба).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TİKANSIZ

    прил. цацар алачир; ** tikansız balıq кӀараб квачир гъед (садни вичикай бейкефар тийир, садни инжиклу тийир, садазни я хъсанвал, яни писвал ийиз такӀа

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ИЗЪЯТИЕ

    1. см. изъять. 2. хкудун; все без изъятия садни хкуд тавуна вири.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • YALQIZCA

    нареч. яп-ялгъуз, ялгъуз, тек, ялгъуздаказ, патав садни гвачиз (мес. ацукьун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПОВАЛЬНЫЙ

    вири; садни амачиз; виридахъ галукьдай; повальная болезнь виридахъ галукьдай азар (тIегъуьн).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВОЛЬНИЧАТЬ

    несов. кефиниз кIандайвал авун, садни гьисаба кьан тийиз вичиз кIандайвал авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KİMSƏNƏ

    тӀв.-эв. куьгьн. са кас, са вуж (гьим) ятӀани сад; касни, садни.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ВНИЧЬЮ

    нареч. садазни тахьана, садни тухун тавуна (мес. шахмат, тIама-тIама ва маса къугъунра).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТВАЙИ

    ...чӀарар кӀаняй уьлгуьчдалди атӀай. Твайи кьилер алайбур классда садни кьвед авачир. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЯНДИЗ

    нар. аян яз. Шихнесир хьиз дуьньядикай аяндиз ХьанайтӀа зун, шадни жедай жегьилни. С. Шихнесир Къафлановаз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • MƏNƏM-MƏNƏM:

    mənəm-mənəm demək зун-зун лугьун, лавгъавал авун, такабурвал авун, садни гьисаба такьун, кваз такьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YEKƏXANALANMAQ

    гл. садни кваз такьун, гьисаба такьун, дамах къачун, масабурулай вич вине кьун, лавгъа-лавгъа рахун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • İKİLƏNMƏK

    ...məch. кьвед авунваз хьун; кьвед хьун, къуша хьун, са затӀунин кьилел садни эхцигнаваз хьун; 2. кил. ikilətmək.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЯРАШУГЪ

    ...ди, -да; -ар, -ри, -ра нив-квев кьадай затӀ. Ламран ярашугърикай садни адан хамутӀ тир. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • UCDANTUTMA

    нареч., прил. са кьилихъай, фаркь тутуна, садни арадай ахъай тавуна, кьиляй-кьилиз, сад-садан гуьгъуьнал алаз, сад-сад.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KƏS

    ...кас, са вуж ятӀани; heç kəs гьич садни, са касни, са инсанни, садни; hər kəs а) гьар са кас; гьар сад; вири; б) гьар вуж (гьим) хьайитӀани, гьар нива

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • МЕГЬРИБАНЛУ

    цӀ, прил. мегьрибан тир. Сад Кьулан СтӀалдилай, садни Векьелрилай тир абуру чеб-чпиз кьисмет хьана, мегьрибанлу уьмуьр кечирмишна. ЛГ, 2004, 28.ӀӀ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • QARĞADİLİ

    ...арада гъавурда гьатдайвал туькӀуьрнавай чпиз махсус чӀал, нугъат; // садни гъавурда такьадай чӀал).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЖИНДАР

    ...-ар, -ри, -ра чӀуру ниятралди масад алцурардайди. Сад жаду я, садни жиндар, Авайд туш гъейрат фекьияр. С. С. Фекьийриз.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • İKİLƏMƏK

    ...са затӀ); 2. кьвед авун, къуша авун, жуьтарун, са затӀунин кьилел садни эхцигун; са кар кьведра авун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЕДИНЫЙ

    ...2. тек са. ♦ ни единого человека гьич са касни; все до единого садни амачиз вири; всѐ едино тафават авач, са гафар я.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BƏYƏNMƏK

    ...bəyənən вичиз вич бегенмиш, масабур гьяз (гьисаба) такьадай, садни бегенмиш тежер; лавгъа, гзаф дамах гвай, вичи-вич вине кьадай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MƏNƏMLİK

    ...зун-зун лугьун, лавгъавал авун, дамах къачун, хамуна ялар ттун, садни гьисаба такьун, кваз такьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BİRİ

    ...dəfə муькуь (къведай) гъилда; o biri gün муькуь югъ; heç biri(si) садни, сад хьайитӀани, гьич садни, са касни; 2. сад (сад хьтин са шумуд ва я гзаф з

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КИШ

    ! межд. верч чукурдай гаф. Киш-ш, садни амачиз геликьайбур. Квез тӀегъуьн атурай, я Реби! А. И. Къарачияр. Киш... киш, къирмишар! А. Сайд. Вили ян

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СЕЙРАН

    ...ягъун паталди къекъуьн. Десте-десте сейрандавай рушаркай Садни гьич зи кӀани ярдиз ухшар туш. Е. Э. Ухшар туш.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БУЗ

    ...тушир, рагъул рангунин. Рангни буз я, вични эркек, Агьзурдакай садни жеч тек. С. С. Кьве кӀвачел къекъведай лам.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПОГОЛОВНЫЙ

    1. кьиляй-кьилиз вири квай; поголовно кьиляй-кьилиз вири, садни кими тушиз вири. 2. кьадар, са-сад вири кьадар; поголовный учѐт скота маларин вир

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БЕЙКЕФ

    1. incik, incimiş, küsmüş, ürəyi sınmış; садни вичин акьулдикай бейкеф туш. Ata. sözü hər kəs öz ağlını bəyənər; 2. bikef, kefsiz; qəmli, kədərli, məy

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • БЕЙКЕФ

    1. incik, incimiş, küsmüş, ürəyi sınmış; садни вичин акьулдикай бейкеф туш. Ata. sözü hər kəs öz ağlını bəyənər; 2. bikef, kefsiz; qəmli, kədərli, məy

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • НАЧАГЪДИЗ

    нар. начагъ яз. Садни авач начагъдиз, - Туна хъуьтуьл, секин мес, ЭкъечӀнава къучагъ хьиз, Кьилел алаз литин фес. А. Ал. ЦӀийи йис. Синонимар: нахуш

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПОЛТОРЫ

    ж садни зур; полтора рубля манатни зур; полторы тысячи агьзурни вад виш; полторы минуты минутни (декьикьани) зур. ♦ полтора человека са итимни зур, са

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ХАЛКЬЛУВАЛ

    ...лирикадин кьакьан художественный ери тайинарзавай месэлайрикай садни адан халкьлувал я. Гъ. Садыкъи. Лезги литературадин буба Етим Эмин.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БЕЙКАРВАЛ

    ...-илера кӀвалахдик квачир гьал. Терг авуна бейкарвални, амач уьлкведа садни бейкар. А. Ф. Чина, СССР-да. Виридалайни еке социальный ва пролитикади

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • QANSIZLIQ

    ...хьиз хьунухь, садазни регьим тавун, садахъни рикӀ ккун тавун, садни язух татун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QOYULMAQ

    ...шкафда); 3. тунваз хьун, тазваз хьун; heç kəs içəri qoyulmur къенез садни тазвач (ахъайзавач); 4. вегьенваз хьун (мес. ижлас пакамал); 5. тунваз хьун

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СУЬРНЕТУН

    ...кӀвенкӀвел жедай хам атӀун. Гила аялар суьрнетдай духтурарни садни кьвед авач. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ФЕКЬИВАЛУН

    ...акъудун. «Чи хуьруьн фекьи рагьметдиз фейила, хуьре фекьивализ кӀандай садни хьанач, халудин. А. Къ. Нехирбанни лекь. Синоним: фекьивал авун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • САНАТОРИЙ

    ...отпускар гъанра акъатна. Вуч килигайтӀа, чи дагъларилай хъсан чка садни авач кьван. Б. Гь. Заз эвера.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХВАНАХВА

    ...[Эфенди] - Чи хванахва Малла Ферзали атанавай, ада ана хьайи крар садни амачиз ахъайна заз. Гь. Гь. Колхоз. Гьа и арада Гьашим хванахвани галаз ки

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Şadlı
Şadlı — soyad, təxəllüs. İbrahim xan Şadlı — Şadlı elinin elbəyi, Fətəli şah Avşarın sərkərdəsi. Yarməhəmməd xan Şadlı — Şadlı elinin elbəyi, Nasirəddin şah Qacar dövründə vali. Cəfərqulu xan Şadlı — Şadlı elinin elbəyi, Nadir şah Avşarın sərkərdəsi. Aslan sultan Şadlı — Qərbi Azərbaycandakı Şadlı elinin başçısı.
Şauni
Şauni (ing. Shawnee) - Şimali Amerikanın alkoqinlər qrupuna aid hindu xalqı. Ehtimala görə, xalqın adı "cənublu" mənasını verən alkoqin sözü olan şauan dan götürülüb. Onların dili Şoni adlanır. İlk əvvəl indiki Ohayo, Qərbi Virciniya, Merilendin qərbi, Kentukki və Pensilvaniya ştatlarının ərazilərində məskunlaşmışlar. İrokezlər tərəfindən sıxışdırılıb çıxarılsalar da, bir neçə dəfə köçürülmədən sonra yenidən Ohayo ştatı ərazisində məskunlaşmışdılar. Sonralar şaunilər Missuriyə deportasiya olunmuş , ağların axınından sonra isə Kanzas və Oklahoma da məskunlaşmışdılar. Hal-hazırda 6000 nəfərə yaxın şauni nümayəndəsi vardır. Onlar əsasən Oklahoma ştatında məskunlaşmışlar. == Məşhur şaunilər == Şauni döyüşçüsü Tekumse və onun qardaşı Tenskvatava şərq tayfalarını ağlara qarşı mübarizə üçün birləşdirməyə çalışmışlar.
Naser Şadli
Naser Şadli (Fransızca tələffüz: [nɑsɛʁ ʃadli]; 2 avqust 1989) — Liqa 1 təmsilçilərindən olan Monako klubunda və Belçika milli futbol komandasında yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Belçika futbolçusudur. O, peşəkar karyerasına Eerste Diviziya təmsilçilərindən olan Apeldoorn klubunda start vermişdir. 2010-cu ildə isə Tvente klubuna transfer olmuşdur. O, ilk mövsümdəcə KNVB Kubokunun qalibi olmuşdur. 2013-cü ildə Şadli Tottenhem Hotspur klubu ilə müqavilə imzalamışdır. Üç il sonra isə klub rekordu olan £13 milyon qarşılığında Vest Bromviç Albion klubuna transfer olmuşdur. Şadlinin atası Mərakeş vətəndaşıdır. O, 2010-cu ildə Mərakeş millisində debüt etmişdir. Növbəti ilə isə o, Belçika millisini təmsil etməyə başlamışdır. O, milli ilə 2014 və 2018 FİFA Dünya Kuboku turnirləri də daxil olmaqla, 51 oyunda iştirak etmişdir.
Sanni Leone
Sanni Leone (ing. Sunny Leone, 13 may 1981, Sarniya[d], Ontario) — hind əsilli kanadalı model, pornoaktrisa və aktrisa. == Həyatı == Karencit Kanadanın Ontario vilayətində yerləşən Sarniya şəhərində, siqhizm təliminə əməl edən pəncab ailəsində doğulub. Onun atası Tibetdə doğulub və Dehlidə böyüyüb. Anası isə Sirmur əyalətindəndi (2008-ci ildə vəfat edib). Ailəsi onu siqhizm adəti ilə tərbiyə olunsa da, onu katolik məktəbə verirlər. Çünki ictimai məktəb onun üçün təhlükəli sayılırdı. 13 yaşında ailəsi Kaliforniyaya köçüb. 1999-cu ildə məktəbi bitirərək, Kaliforniyada yerləşən Orinc ətrafında, həkim kursunda təhsil almağa başlayır. Burada onun eyni kursda oxuyan və gecə klublarında rəqqasə kimi fəaliyyət göstərən dostu, onu Con Stivens ilə tanış edir.
Sidni Puatye
Sidni Puatye (ing. Sidney Poitier; 20 fevral 1927[…], Mayami, Florida[…] – 6 yanvar 2022[…], Los-Anceles, Kaliforniya) — ABŞ aktyoru, Ən yaxşı kişi roluna görə "Oskar" mükafatına layiq görülmüş ilk qaradərili aktyor, sonrakı illərdə diplomat.
Sidni Şeldon
Sidni Şeldon (ing. Sidney Sheldon) — yəhudi əsilli ABŞ yazıçısıdır. Sidni ilk həyat yoldaşı Horhor Kartrayt Şeldonun 1985-ci ildə vəfat edənə kimi ailə həyatı qurmuş, 1989-cu ildə isə Aleksandre Kastoffla evlənmişdir. Onun Meri Şeldon adlı yeganə qız övladı vardır. Sidni Şeldon 90-a yaxın ölkələrdə olmuşdur. == Maraqlı faktlar == Bir dəfə Sidninin evində yanğın olmuşdur. Yanğın zamanı yanğın söndürənlər ona evdəki ən qiymətli əşyaları götürməyi təklif edir. Bu zaman Sidni evdən qələmi və bloknotu götürür..
Şadlı eli
Şadlı eli — Azərbaycan xalqının tarixində önəmli rol oynamış qurumlardan biridir. Soy-kökü haqqında müxtəlif mülahizələr var. Bəzi tarixçilər bu eli türk, bəziləri isə kürd əsilli sayırlar. == Tarixi == Prof. F. Cəlilov qeyd edir ki, Şadılı tayfalarından bəhs edən tarixi qaynaqlar həm məkan, həm də zaman baxımından olduqca genişdir. Belə ki, ilk dəfə şumer mətnində şad sözü, Asur və Urartu qaynağında görünən şad, şadılı sözləri məkan baxımından Urmu gölü hövzəsi və İrəvan mahalına aiddirsə, sonrakı tarixi mənbələrdə şad sözünə Orxon abidələrində və Çin qaynaqlarında rast gəlmək olur. Monqol baş komandanının 1221-ci ildə Yantszı (müasir Pekin) qərargahına gələn Çjao Xun adlı çin elçisinin "Monqol-tatarların bütöv təsviri" (Men-da Bey-lu) adlı əsəri bu cümlələrlə başlanır: "Tatarlar ilk dəfə kidan torpaqlarının quzey-batısında yerləşən ərazilərdə yüksəldilər. Tatarlar şato budun konfederasiyasından qopan ayrıca boylardır. Bu səbəbdən bir neçə nəsil ərzində (onlar barədə) məlumat yox idi. Onlar üç qoldur: qara, ağ və qaba tatarlar" Çin mənbələrində Dəmirçi (Temuçin) ləqəbi ilə tanıdılan Çingiz xanın da qaratatar soyundan olduğu göstərilir.
Şadlı tayfası
Şadılı və ya Şadlı — Xorasan ərazisindəki kürd tayfalarından biri. Şadılı Xorasanın ən böyük iki tayfasından biridir. 1960-cı illərdə bu tayfanın üzvlərinin sayı 200 mindən çox idi. Tayfa Səfəvi şahı Böyük Abbas tərəfindən Kürdüstandan Xorasana köçürülmüşdür.
Sadri Alışık
Sadri Alışık, əsl adı Mehmet Sadrettin Alışık (5 aprel 1925, İstanbul — 18 mart 1995, İstanbul) türk teatr aktyoru, kino aktyoru və komediya aktyorudur. 1964-cü ildən etibarən Turist Ömər və Ofsayt Osman obrazları ilə tanınıb. O, həyatı boyu 200-dən çox filmdə rol alıb. === Həyatı === 5 aprel 1925-ci ildə İstanbul, Paşabahçe, Beykozda anadan olub. Anası Saffet Xanım, atası isə Kapitan Rafet bəydir. Uşaqlıq illərində teatra maraq göstərmişdir; Məktəb tamaşalarında rol aldı. O, ilk dəfə 1939-cu ildə Eminönü İcma Mərkəzində həvəskar kimi səhnəyə çıxıb. Beykoz Orta Məktəbini (indiki Ziya Ünsel İbtidai məktəbi), sonra İstanbul Oğlan Liseyini bitirmişdir.
Şadlı (dəqiqləşdirmə)
Aşağı Şadlı (Çaldıran) — Qərbi Azərbaycan ostanının Çaldıran şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Yuxarı Şadlı (Çaldıran) — Qərbi Azərbaycan ostanının Çaldıran şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. digər Şadlı eli — Azərbaycan xalqının tarixində önəmli rol oynamış qurumlardan biridir. Şadlı tayfası — Xorasanda yaşayan kürd tayfası.
Sidni Oltmen
Sidni Oltmen (ing. Sidney Altman; 7 may 1939[…], Monreal – 5 aprel 2022) — Kanada-Amerika molekulyar bioloqu, 1989-cu ildə Kimya üzrə "RNT-nin katalitik xüsusiyyətlərini kəşf etdiklərinə görə" Nobel Mükafatı laureatıdır. 1971-ci ildən çalışdığı Yel Universitetinin doktoru, Sterlinq professoru. ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (1990) və Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin (1990) üzvü olub. == Bioqrafiyası == Şərqi Avropadan olan yəhudi mühacir ailəsində ikinci oğul doğuldu. Ukraynanın Çernı Ostrov kəndindən kolxozçu olan atası Viktor Altman 1934-cü ildə Sovet İttifaqından mühacirət etdikdən sonra fermada işləyib və evləndikdən sonra Monrealda tərəvəz dükanı açıb. Onun anası Rey Arlin, on bir uşaqdan ikincisi olan, 1935-ci ildə on səkkiz yaşında ikən Belostokdan Kanadaya köçmüş və tekstil fabrikində çalışmışdır. O, 1960-cı ildə Massaçusets Texnologiya İnstitutunda fizika üzrə bakalavr dərəcəsi alıb və 1967-ci ildə Kolorado Universitetində dissertasiya müdafiə edib. 1971-ci ildən Yel Universitetində dosent, 1980-ci ildən professor, 1983-cü ildən kafedra müdiri; 1985–89-cu illərdə Yel Kollecində dekan; Stirlinq Biologiya və Kimya Professoru. 1984-cü ildə ABŞ vətəndaşlığını aldı.
Ağ Şanı
Ağ Şanı — üzüm növü. Abşeronun yerli sortudur. Azərbaycan Respublikasının əksər üzümçülük rayonlarında, Dərbənddə, Həştərxan və Volqoqrad vilayətlərində becərilir. Kolları güclü böyüyəndir. Çardaqda, alleyada, sərilən formada (qumlu torpaqlarda) yaxşı məhsul verir. Bu onu göstərir ki, dayağı şpalerdən ibarət olan üzümlüklərdə kordon və kombinələşmiş formalar tətbiq edilməlidir. Çiçəkləri funksional dişi tiplidir. Qara Şanı onun ən yaxşı tozlayıcısıdır. Mərdəkanda, Bilgəh və Fatmayıda Ağ Şanı Qara Şanı ilə qarışıq əkilir. Siyezen ve Zarat bolgelerinde, en yaxshi mehsul veren "Fransa süfre üzüm sortu"dur.
Feriki sani
Feriki sani (Osmanlı dili: فریق ثانی) və ya qısaca (Osmanlı dili: فریق), Osmanlı imperiyasının son dövrü ilə Türkiyə Respublikasının ilk illərində istifadə edilən mirliva və Feriki əvvəl rütbələri arasındakı hərbi rütbədir və müasir rütbələr arasında general-leytenant ilə general-mayor hərbi rütbəsinə bərabərdir. Bununla birlikdə Feriki sani rütbəsi də, 26 noyabr 1934-cü il tarixli 2590 saylı Ləqəb və Adların Ləğvi Haqqında Qanunun üçüncü maddəsinə uyğun olaraq ləğv edilmişdir.
Hakim Sadi
Hakim Sadi (14 noyabr 1992) — Əlcəzairli marafonçu. Hakim Sadi Əlcəzairi 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Hakim Sadi birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında marafon yarışlarında qüvvəsini sınadı və məsafəni 2 saat 26 dəqiqə 47 saniyəyə qət edərək 155 marafonçu sırasında 104-cü yeri tutdu.
Hüseyn Sanı
Hüseyn Paşa oğlu Hüseynov (1900, Göyərçin, Qazax qəzası – 1970, Salah, İcevan rayonu) — Azərbaycan el şairi, pedaqoq. == Həyatı == Hüseyn Hüseynov 1900-cü ildə Qazax qəzasının Göyərçin kəndində (sonradan Dilican rayonu) Paşalar nəslində anadan olmuşdur. Ulu babası Təbrizin Dəvəçilər məhəlləsindən olub. İlk təhsilini mollaxanada alan Hüseyn Dilicanda Pedaqoji Seminariyanı qurtardıqdan sonra Tovuz və Gədəbəyin müxtəlif kəndlərində müəllimlik etmiş və qəzet redaksiyalarında çalışmışdır. O 1930-cu illərdə lüğət də hazırlamışdır. Səməd Vurğun və tanınmış folklorşünas alim Hümmət Əlizadə ilə birlikdə Çəmbərəkəndi və Göyçəni kəndbəkənd gəzərək, ağsaqqallardan, el bayatı və nağıl bilicilərindən bildikləri bu mənəvi sərvəti toplayaraq onları xalqın ümumi istifadəsinə vermişlər. Onun ilk şeiri 1925-ci ildən qəzetlərdə nəşr olunmağa başlamışdır. 1937-ci ildə çap olunan "Aşıqlar" kitabında, 1949–1951-ci illərdə isə orta məktəblər üçün "Ədəbiyyat müntəxəbatı" dərsliyində şeirləri çap olunmuşdur. Hüseyn Hüseynov şeirlərini əsasən Hüseyn Mayıl təxəllüsü ilə yazmışdır. Bəzi kitablarda isə səhvən Aşıq Hüseyn Mayıl kimi təqdim olunmuşdur.
Mülazimi sani
Mülazimi sani (osman. ملازم ثانی)) — Osmanlı imperiyasının son dövrlərində və Türkiyə Respublikasının ilk illərində istifadə edilmiş və müasir rütbələr arasında leytenant rütbəsinə bərabər olmuş hərbi rütbə. Mülazimi sani rütbəsi 26 noyabr 1934-cü il tarixli 2590 saylı Ləqəb və Adların Ləğvi Haqqında Qanunun üçüncü maddəsinə uyğun olaraq ləğv edilmişdir.
Nəcmi Sani
Əmir Yar Əhməd Xuzani İsfahani — Səfəvilər dövlətinin vəkili. Daha çox Nəcmi Sani (İkinci Nəcm) ləqəbi ilə tanınırdı. İsfahanda doğulmuşdu. Xuzanilər nəslindən idi. == Vəkilliyi == 1510-cu ildə vəkil təyin olunmuşdur. 1512-ci ildə Şeybanilərə hücuma keçmişdi. İsgəndər bəy Münşi bu hadisəni belə nəql edir:Bəlx hüduduna gəlib-çatan Əmir Nəcm Humayun şahın əmri və işarəsi olmadan Mavəraünnəhri tutmaq fikrinə düşdü, Herat hakimi Hüseyn bəy Lələ, Xorasanın əzəmətli əmirləri və Bəlx hakimi Bayram xanla Amuyə çayını keçdi. Hısar tərəfdən də Məhəmməd Babur Mirzə özünü ona çatdıraraq qızılbaş qoşununa qoşuldu. Onlar əvvəlcə Hərar, sonrasa Qərşi qalalarını aldılar. Qərşidə Əmir Nəcm qətliam hökmünü verdi və orada Şeyxəm Mirzə Özbək və on beş min nəfər əsgər və rəiyyət qətl olundu.
Qara Şanı
Qara Şanı — üzüm növü. Sort çox qədimdən becərildiyinə görə onun tarixi məlum deyil. Abşeronun yerli sortudur. Tək-tək kol da olsa, respublikanın hər yerində vardır. Ancaq, Abşeron kəndlərinin hamısında, Salyanda və Ordubadda geniş miqyasda becərilir. Həştərxan və Volqoqradda da yüz ildən çox müddətdir becərilir. Ağ şanıda olduğu kimi Qara şanıda da cavan zoğlar və yarpaqlar çox tükcüklü olduğundan ağa çalan rəngdədir. Ancaq, Qara şanıda zoğ tacı və ilk yarpaqlar zəif çəhrayı rənglidir. Kolları güclü böyüyəndir, kordon və kombinələşmiş formalar tələb edir. Çiçəkləri öz-özünü tozlayandır.
Sadi (Bostanabad)
Sadi (fars. سعدی‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Bostanabad şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 62 nəfər yaşayır (11 ailə).
Sadi Sink
Sadie Anne Sink (ing. Sadie Sink; 16 aprel 2002) — amerikalı aktrisa və model. == Həyatı == Sink 16 aprel 2002-ci ildə Texas ştatında anadan olmuşdur. Üç qardaşı və bir bacısı var. == Fəaliyyəti == === Aktrisa === Sink Şüşə qəsr filmində Vudi Harrelson rolunu canlandırmışdır. 2017-ci ildə Qəribə şeylər serialında Maksin "Maks" Meyfild rolunu canlandırmışdır. === Model === Sink ilk dəfə 2018-ci ildə Parid Dəb həftəsində podiuma çıxmışdır. Yaş limitinin 16 olmasına baxmayaraq, Sink 15 yaşında idi. Həmçinin Kate Spade, Vogue, L'Officiel Paris, Chanel və Givenchy Beauty üçün model çəkilişləri etmişdir.
Sani Abaça
Sani Abaça (20 sentyabr 1943[…] – 8 iyun 1998[…]) — Nigeriya dövlət xadimi, dövlət başçısı, Müvəqqəti Hakim Şurasının sədri, 1993-cü ilin noyabrından Federal İcraiyyə Şurasının (hökumət) sədri, 1990-cı ilin noyabrından isə Müdafiə Naziri. 1987-ci ildə general-leytenant olmuşdur. == Həyatı == Hərbi təhsilini Birləşmiş Krallıq və ABŞ-da almışdır. 1983-cü və 1985-ci illərdə hərbi çevrilişlərin hazırlanmasında iştirak etmişdir. 1990-cı ildən müdafiə naziri, 1992-ci ildən Nigeriyanın vitse-prezidenti. 1993-cü ildən onun təşkil etdiyi çevrilişdən sonra Müvəqqəti Hakim Şurasının və Federal İcraiyyə Şurasının sədri olmuşdur.
Şadi Çalıq
Mehmet Şadi Çalıq (türk. Mehmet Şadi Çalık; 6 dekabr 1917, İraklion – 24 dekabr 1979, İzmir) — Türkiyə heykəltaraşı. 1940-1948-ci illərdə İstanbul Gözəl Sənətlər Akademiyasında professor Rudolf Bellinqin şagirdi olmuşdur. 1950-1951-ci illərdə karyerasına Fransanın Paris şəhərində davam etmişdir. Dövlət Gözəl Sənətlər Akademiyasının Heykəl bölməsində təhsil üzvü olmuşdur. Plastır, bürünc, dəmir və taxta kimi müxtəlif məmulatlardan istifadə edərək hazırladığı heykəlləri İstanbul Rəsm və Heykəl muzeyində yerləşir. Əsərlərinə Orta Şərq Texniki Universitetində yerləşən Atatürk heykəli, İzmir mədəniyyət parkındakı heykəllər, Əsaf Halət Çələbi büstü, İstanbul bələdiyyə sarayı dekorları və s. aiddir. Neo-klassik üslubunda başladığı karyerasında vaxtilə mücərrəd və "Minimunizm" adlandırdığı heykəli ilə minimalist bir anlayışa istiqamətlənən Çalığın əsərlərində sadəlik və açıqlıq aydın görünür. == Bioqrafiya == Mehmet Şadi Çalıq 6 dekabr 1917-ci il tarixində Yunanıstana aid olan Krit adasının İraklion şəhərində anadan olmuşdur.
Şani Təkəli
Şani Təkəli (1546 - 1615) – azərbaycanlı şair. == Həyatı == Şani Təkəli tayfasının əmirlərindəndir. I Şah Abbasın saray şairlərindən və şahın mülazimlərindən idi. Vəcdəddin Şani Təkəli Xorasanda dəfn edilib. == Yaradıcılığı == Şani Təkəli şair Fəzliyə bir cavab yazmışdı.
Şəhid Sani
Şeyx Zeynuddin ibn Əli Amili— (ərəb. زين الدين بن علي الجبعي العاملي‎; 1506–1559) Şəhidi Sani (ikinci şəhid) ləqəbi ilə məşhur olan Zeynuddin ibni Nuriddin Amili 911-ci hicri qəməri ilində Livanın Cəbəl-Amil məntəqəsində yerləşən Cəbə (جبع) kəndində dünyaya gəlmişdir. O, fiqh elmini və ədəbiyyatı 925-ci ilə qədər atasından öyrənmiş, sonra yüksək səviyyəli elmləri öyrənmək üçün müxtəlif yerlərə səfər etmişdir. O, digər islam məzhəblərinin fiqhi barəsində də kamil biliyə malik olmuşdur, Konstantinopolda sair məzhəblərin fiqhindən dərs demişdir. Şəhid Sani Məkkədə tutularaq Osmanlı hökumətinin mərkəzinə aparılanda 965 və ya 966-cı (h.q.) ildə yol əsnasında şəhid edilmişdir. == Həyatı == İmamiyyə alimlərindən bir neçəsi "şəhid" ləqəbi ilə tanınır və sıralanır. Şəhidi Sani ləqəbi ilə məşhur olan Zeynuddin ibni Nuriddin Əli Şami Amili 911-ci hicri qəməri ili şəvval ayının 13-də Livanın Cəbəl-Amil məntəqəsinin kəndlərindən biri olan Cəbə’də elm və təqva ailəsində dünyaya gəlmişdir. == Ailəsi == Atası “Nurəddin Əli” Cəbəl Amil alimlərindən olmuşdur. Onun altıncı əcdadı (Saleh) Əllamə Hillinin tələbəsi olub. Görünür, o, əslən Tus şəhərinə mənsub olub.
Məhəmməd bin Sani Al Sani
Şeyx Məhəmməd bin Sani Al Samir (ərəb. محمد بن ثاني‎; tam adı: ərəb. محمد بن ثاني بن محمد آل ثامر‎ Məhəmməd bin Sani bin Məhəmməd Al Samir; 1788, Füveyrit, Qətər — 18.5.1878, Doha, Qətər) — Qətər əmiri. Al Sani sülaləsinin banisi Sani bin Məhəmməd Al Samirin oğlu. == Həyatı == Şeyx Məhəmməd bin Sani, 1788-ci ildə Qətərin Füveyrit şəhərində anadan olmuşdu. O, XIX əsrdə Osmanlı ordusuna qarşı vuruşmuş, Qətər əmirliyinin yaradıcısı Şeyx Casim bin Məhəmməd Al Saninin atası olduğuna görə çox məşhurdur. Şeyx Məhəmməd bin Saninin digər dörd qardaşı və bacıları da eyni şəhərdə doğulub. Onun digər qardaşıları bunlardır: Şeyx Samir bin Sani bin Məhəmməd Al Samir Şeyx Eyd bin Sani bin Məhəmməd Al Samir Şeyx Əli bin Sani bin Məhəmməd Al Samir Şeyx Əhməd bin Sani bin Məhhəmməd Al Samir Uzun müddət Fuvayritdə yaşadıqdan sonra Al Sani ailəsi, Qətərin əmirliyinin paytaxtı Doha şəhərinə köçür. Şəhər, 1847-ci ildə Şeyx Məhəmmədin hakimiyyəti altına keçir. O, hakimiyyətini bütün Qətər yarımadasına yaya bilmişdi.
Dadli
Dadli — Böyük Britaniyada, İngiltərədə şəhər. == Ərazisi == Böyük Britaniyada, İngiltərənin mərkəzi hissəsində, Staffordşir qraflığında şəhər. Әh. 79,4 min (2011), Qərbi Midlend konurbasiyasına (əhalisi təqr. 2,6 mln.) daxildir. == Tarixi == Qara ölkə adlandırılan (18–19-cu əsrlərdə sənaye inqilabı illərində ətraf mühitin sənaye tullantıları ilə çirklənməsinə və hisin divarlara hopması nəticəsində binaların, əsasən tünd rəngdə olmasına görə) ərazidə ən iri şəhərdir. Şimala (Lankaşirə), şərqə (Birminhemə), qərbə (Uelsə) və cənuba (İngiltərənin cənub-qərbi) ayrılan dəmir yolları və avtomagistrallar qovşağıdır. Sənaye inqilabı dövründən yüklərin nəqli üçün inşa olunmuş kanallar (ən uzunu 2,9 kmdir; hazırda istirahət məqsədilə istifadə edilir) şəbəkəsi saxlanılmışdır. Aeroport (Birminhemdə). 8-ci əsrdən Dadlinin yerində ağac (12-ci əsrdən daş) qəsr yerləşirdi; şəhər qəsrin ətrafında meydana gəlmişdir.