Lüğətlərdə axtarış.

Spartak (lat. Spartacus; bilinmir, Trakiya – aprel e.ə. 71) — Qədim Romada qulların ən böyük üsyanının (e.ə. 73 və ya 74-71) başçısı. Mənşəcə frakiyalı idi. Romalılar Spartakı əsir almış və qladiator məktəbinə vermişdilər. E.ə. 74 ildə Kapuya şəhərində qladiator məktəbində Spartakın rəhbərliyi ilə başlanmış üsyana bir çox qaçqın qullar, icarədar kəndlilər də qoşulmuşdu. == Spartak üsyanı == Üsyan haqqında onun iştirakçılarından alınan heç bir məlumat yoxdur. Buna görə də üsyançıların bir çox planları və onların həyat təfsilatları hələ də naməlum olaraq qalır.

Sarata (ukr. Сарата; keçmişdə – Qura-Kuruder) — Ukraynada şəhər tipli qəsəbə, Odessa vilayətinin Sarata rayonunun inzibati mərkəzi. == Etimologiya == Sarata (rus. duzlu) adı eyniadlı bir çaydan törəyir. Əvvəllər qəsəbənin adı Qura-Kuruder idi. Bu qəsəbə tatarlar tərəfindən qurulmuşdur. == Coğrafiyası == Qəsəbə şurasının ərazisinin ümumi sahəsi 2187 hektardır, qəsəbənin ərazisinin ümumi sahəsi isə 1132 hektardır. == İnfastruktur == Qəsəbədə 1,022 fərdi ev və 2,193 mənzil var. Kənd ərazisində regional əhəmiyyətli büdcə təşkilatları var. Qəsəbədə müxtəlif istiqamətlərdə fəaliyyət göstərən bir neçə istehsal müəssisəsi də fəaliyyət göstərir.

Sparta (Qədim Elence; Attika ləhcəsi: Σπάρτη Spártē, qədim Dor ləhcəsi: Σπάρτα Spártā) — klassik antik dövrdə ən çox „Λακεδαίμων" Lakedaimon olaraq adlandırılan şəhər. E.ə. II minilliyin sonunda Dori istilasından sonra Peloponnes (Mora) yarımadasında dorilər tərəfindən qurulan şəhər və şəhər dövləti. Yunanıstanda qədim dövlət. == Tarixi == Spartanın tarixi şəhər-dövlətlərin siyasi təkamülündə istisnalıq təşkil edir. Spartalıların digər yunanlarla eyni kökdən gəlməsinə baxmayaraq, dövlət demokratik idarəçilik istiqamətində heç bir inkişafa nail olmamışdı. Bunun əvəzində, Sparta müasir elit diktatorluğa bənzər formada inkişaf etmişdi. Dövlət 6 əsrdən sonra mədəni cəhətdən də inkişafı dayandırmışdı. Ölkənin ətraf aləmdən təcrid olunması qismən bunun səbəblərindən biri idi. Şimal-qərbdən və Qərbdən dağlarla əhatələndiyinə və limanların azlığına görə Spartalıların ətraf dünyada yaşanan inkişafdan faydalanmaq şansı az idi.

Şpaqat (rus. Шпагат; ing. Split) — ayaqların bir xətt istiqamətində 180 dərəcə açılmasından ibarət olan bədən vəziyyəti. Şpaqat müxtəlif idman növlərində həyata keçirilir: rəqs, fiqurlu konkisürmə, gimnastika, aerobika, döyüş sənəti, sinxron üzgüçülük, kapoeyra, yoqa. Şpaqat dartıb genəltmə (rus. растяжка) tapşırıqlarından biridir. == Növləri == Şpaqatın iki növü mövcuddur: "eninə" (ayaqlar tərəflərə yayılması) və "uzununa" (ayaqlar irəli və geri yayılması) şpaqat. Yuxarıya şpaqatda (ing. Oversplit) ayaqlar arasındakı bucaq 180 dərəcəni keçir. == Şpaqat açmaq qaydaları == Bir çox insan şpaqat açmaq istəyir.

Şratt — relyefin karst formalarından biri. Eynilə karr kimidir.

Cuzeppe Saraqat — İtaliyanın beşinci prezindenti (29 dekabr 1964 – 29 dekabr 1971). Sosial-Demokrat partiyasını təmsil edib.

Malika Şeravat (Hindcə:मल्लिका शेरावत) əsil adı:Reema Lambha; d. 24 oktyabr 1981, Rohtak, Haryana, Hindistan), Hind model və aktrisa. Ləqəbi "Bollivudun öpüşən kraliçası"dır.

Spartak — ad.

Futbol klublarıSpartak Trnava FK —

Spartak Seyranoviç Məlikyan (erm. Սպարտակ Մելիքյան; 2 yanvar 1968, Çovdar, Daşkəsən rayonu) — Ermənistan Milli Məclisinin deputatı. == Həyatı == Spartak Seyranoviç Məlikyan 2-ci illərdə yanvar 1968-ci ildə, Azərbaycan SSR-nin Daşkəsən rayonunun Çovdar kəndində anadan olmuşdur. Məlikyan 1986–1988-ci illərdə SSRİ Silahlı Qüvvələrində xidmət etmişdir. O, 1991–1996-cı illərdə Primorski Dövlət Kənd Təsərrüfatı Akademiyasında baytar mühəndisi kimi təhsil almışdır. Məlikyan 1992–1997-ci illərdə həmin Akademiyanın İqtisadiyyat fakültəsində iqtisadçı olaraq təhsil almış, iqtisad elmləri namizədi olmuşdur. Bundan sonra o, 2003-2006-cı illərdə Moskva Ən Yeni Hüquq İnstitutunda hüquqşünas kimi təhsil almışdır. Məlikyan 1992–1994-cü illərdə "Ararat" özəl müəssisəsində baş mühasib işləmişdir. O, 1994–1995-ci illərdə "Spartak" MMC-nin (Ussuriysk) baş direktoru olmuşdur. Bundan sonra Məlikyan 1995–1996-cı illərdə "Antares" ASC-nin baş direktoru (Ussuriysk) kimi çalışmışdır.

Otkrıtiye Arena (rus. "Открытие Арена") — Rusiyanın paytaxtı Moskvada yerləşən stadiondur. Spartak Moskva öz ev oyunlarını bu stadionda keçirir. Rusiya millisi də bəzən oyunlarını burada keçirir. Stadion Spartak Stadionu adı ilə də tanınır. Tamaşaçı tutumu 45360 nəfərdir. Stadion öz adını Spartakın baş kommersiyaçısı olan Otkrıtie Holdinqdən götürüb. == Tarixi == Stadionun təməlqoyma mərasimi 2 iyul 2007-ci ilə salınmışdı, lakin bu mərasim müxtəlif səbəblərdən dəfələrlə ertələndi. İlk əvvəl stadionun inşasının 2009 ilə 2010-cu illərin arasında tamamlanması planlaşdırılmışdı. Lakin həmin vaxt stadion dizayn mərhələsindəydi.

Spartak buxtası — Taymır yarımadasının sahilində yerləşən buxta. Avrasiya materikinin materik hissəsində yerləşən ən ucqar körfəzdir. İnzibari cəhətdən Krasnoyarsk diyarı ərazisinə daxildir. Buxta Sakko burnu ilə Çelyuskin burnu arasında yerləşir. Dərinliyi 10-20 metr arasında dəyişir. Qərb sahilində bir necə ev vardır. Cənub hissədən körfəzə çaylar axır. Şərq sahilində isə Çelyuskin qütb stansiyası yerləmir. Buxta 1937-ci ildə stansiya əməkdaşları tərəfinfən stabsiyaya ləvazimatlar daşıyan gəminin şərəfinə adlandırmışlar.

Spartak üsyanı (lat. Bellum Spartacium) — e.ə. 74-71-ci illərdə Spartakın başçılığı ilə baş vermiş qul üsyanı. == Tarixi == Üsyan haqqında onun iştirakçılarından alınan heç bir məlumat yoxdur. Buna görə də üsyançıların bir çox planları və onların həyat təfsilatları hələ də naməlum olaraq qalır. Eramızdan əvvəl 1-ci əsrdə İtaliyaya qulların axını davam edirdi. Qulların vəziyyəti əvvələrdə olduğu kimi çox ağır idi. Bu, qulların öz zülmkarlarına qarşı mübarizəsinin daha da güclənməsinə gətirib çıxarırdı. Kapuya şəhərində qladiatorların böyük həbsxana məktəbi var idi. B.e.-dan əvvəl 74-cü ildə qullar gizlincə qaçmağa hazırlaşırdılar.

Spartak Əliyev(tam adı: Spartak Əsgər oğlu Əliyev; d. 14 may 1930, Türkmənistan SSR, Bayraməli şəh.) — aqrar elmlər üzrə elmlər dok­toru. == Həyatı == Spartak Əliyev 1930-cu il may ayının 14-də Türkmənistan SSR-nin Bayraməli şəhərində anadan olmuşdur. == Fəaliyyəti == Spartak Əliyev 1954-cü ildə K.A.Timiryazev adına Lenin ordenli Kənd Tə­sərrüfatı Akademiyasını bitirmişdir. Alimin torpaqşünaslıq, torpaq biologiyası və torpağın üzvü hissəsinin öyrənilməsində xidmətləri olmuşdur. S.Ə.Əliyev 1964-cü ildə kənd təsərrüfatı elmləri doktoru (aqrar elmlər üzrə elmlər dok­toru) elmi dərəcəsi almışdır. 1976-cı ildə isə Azərbaycan EA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. 1967-ci ildə Azərbaycan SSR EA Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutunda Torpağın biokimyası və humus əmələgəlmənin ekologiyası labo­ratoriyasının müdiri olmuş, daha sonra 1979-cu ildən 1983-cü ilə kimi həmin institutun direktoru vəzifəsində işləmişdir. Əsas tədqiqatları torpaqda üzvi maddələrin ekologiyası, energetikası, torpağın paramaqnit xassələri, torpağın münbitliyinin və kənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığının artırılmasında bunlardan səmərəli istifadə yolları, torpaqda fermentativ proseslərin termodinamikasının öyrənilməsinə həsr olunmuşdur. Torpaqşünasların Adelaidada (1968) və Moskvada (1974) keçirilən Beynəlxalq konqreslərində məruzələrlə çıxış etmişdir.

Spratli (vyet. Quần Đảo Trường Sa — Çıonqşa, çin. 南沙群島, taqal Kapuluan ng Kalayaan) — Cənubi Çin dənizinun cənub-qərbində yerləşən arxipelaq. Adalarda daimi yaşayış olmasa belə 4 aeroport fəaliyyət göstərir. Hazırda adalar balıçılıq təsərrüfatı rayonu rolunu oynayır. Arxipelaq ərazisimə altı ölkə iddia edir: Vyetnam, Çin, Tayvan, Malayziya, Filippin və Bruney. Adaların ümumi sahəsinin az olmasına baxmayaraq regionda mövcudluq baxımından əhəmiyyətlidir. Burada böyük miqdarda qaz və neft yataqlarının olması ehtimal edilir. ABŞ Ebergetika Nazirliyinin məlumatına görə adalar ərazisində 5,4 mld barel neft, 55,1 trilion kubmetr qaz vardır.Arxipelaqa daxil 45 adaya Vyetnan, Çin, Malayziya, Filippin və Tayvan öz ordusunu yerləşdirmişdir. Cənub riflərində isə Bruneyin balıqçılıq zonasıdır.

Aqoqe (yun. ἀγωγή — Spartada oğlanların təlim-tərbiyə sistemi. == Tarixi == Sparta tərbiyə sistemi- Lakonika əkinçilik ölkəsi idi. Əsas yeri qul əməyi tuturdu. Qullar amansızcasına istismar edildiklərindən, bəzən üsyan edir, öz sahibkarlarına divan tuturdular. Qədim yunan mütəfəkkiri Aristotelə görə, Sparta vətəndaşlarının tərbiyəsində daha çox hərbi icma üzvləri hazırlamaq məqsədi güdülürdü. Burada vəzifə möhkəm və davamlı hərbiçilər, gələcək quldarlar yetişdirmək idi. Ona görə də quldar övladlarının fiziki cəhətdən sağlam olmasına ciddi fikir verilirdi. 7 yaşa qədər spartalılar ailədə məşhur dayələrin himayəsində tərbiyə alırdılar. Sonra elə bir vaxt gəldi ki, dövlət böyüməkdə olan nəslin tərbiyə və təlimini öz üzərinə götürdü.

Spartak (ing. Spartacus) — Stenli Kubrikin rejissoru olduğu 1960-cı illərin tarixi dram filmi. Dalton Trambo tərəfindən filmin ssenarisi yazılıb. Film Hovard Fast tərəfindən yazılan "Spartak" hekayəsi əsasında çəkilib. Film "Üçüncü qoşun döyüşü" hadisələrindən bəhs edir. Kirk Duqlas Spartak, Lourens Olivye general və siyasətçi Markus Likiniyus Krassus, Peter Ustinov Lentalus Batiyatus, Con Qovin Yulius Sezar Hentşe, Cin Simmons Variniya, Çarlz Lafton Semproniyus Qrakçus, Toni Körtis Antoniyus rolunu canlandırıb. Film dörd dəfə Akademiya mükafatını qazanıb. Film Bryna Prodakşn və Universal Studios istehsalıdır. Çəkilişin ilk həftəsindən sonra rejissor Antoni Mann rejissorluqdan imtina etdi. Daha sonra filmin prodüseri və aktyoru Kirk Duqlas daha əvvəl işlədiyi Stenli Kubriki filmə rəhbərlik etməyə dəvət etdi.

Spartak Moskva — Rusiyanın paytaxtını təmsil edən futbol klubu və ölkənin ən məşhur klublarından biri. 12 dəfə SSRİ, 9 dəfə Rusiya çempionu, SSRİ Kubokunun 10 qat və Rusiya Kubokunun 3 qat qalibidir. Sovet dövründə "Xalq komandası" ləqəbinə sahib idi. == Tarixi == 18 aprel 1922-ci ildə "Spartak"ın sələfi hesab edilən MKS klubu yaradılmışdır. 19 aprel 1935-ci il tarixində Ümumittifaq bədən tərbiyəsi soveti tərəfindən "Spartak" könüllü bədən tərbiyəsi cəmiyyətinin nizamnaməsi təsdiq edilmişdir. Həmin tarix klubun rəsmi yaranma tarixi hesab edilir. Klubun adı italyan yazıçısı Rafaello Covanyolinin Qədim Romada qullar üsyanından və onun rəhbərindən bəhs edən "Spartak" romanının adından götürülmüşdür.

"Spartak Plovdiv FK" — Bolqarıstannın futbol klubu. == Tarixi == 15 noyabr 1947-ci ildə yaranıb. == Avropa kuboklarında iştirak == 2 dəfə Avropa kuboklarında iştirak edib.

"Şahdağ Quba" — Azərbaycanın Quba rayonunda futbol klubu. == Tarixi == === SSRİ- dövründə === Ümumiyyətlə Qubada futbolun tarixi ötən əsrin 20-ci illərinə gedib çıxır. Məsələn, 1928-ci ildə 8 komandanın iştirakı ilə keçirilən Azərbaycan çempionatında Quba komandası da iştirak edib. Buna əsasən demək olar ki, rayonun futbolunun 100 ilə yaxın yaşı var. 1936-cı ildə keçirilən Azərbaycan kuboku uğurunda yarışda da Qubanın komandası olub. Bu komanda Böyük Vətən müharibəsinin başlamasına qədər fəaliyyət göstərib və yalnız müharibə başladıqdan sonra fəaliyyətinə ara verib. Müharibədən sonra isə rayonda yenidən futbolun bərpası bir qədər uzun sürüb. Belə ki, müharibə 1945-ci ildə başa çatsa da Qubada futbolun yenidən bərpası 60-cı illərdən başlayıb. 1961-ci ildə rayonda “Şahdağ”ın sələfi hesab olunan “Spartak” komandası yarandı. Komandanın adını “Spartak” olması o dövr üçün normal qarşılandı.

Spartak Zlatibor Voda FK (serb-kiril Фудбалски клуб Спартак Суботица) və ya Spartak Subotiça FK (serb-kiril ФК Спартак Суботица), — Serbiyanın ən üst səviyyəli futbol liqası olan Serbiya Super Liqasında iştirak edən bir futbol klubu. == Tarixi == 1945-ci ildə qurulan Spartak Subotiça FK, Voyvodina FK-dan sonra Serbiyanın şimalındakı ən müvəffəqiyyətli futbol klubu olmuşdur. İlk müharibə sonrası futbol çempionatına 1946-1947 illər arasında Yuqoslaviya Birinci Liqasında qatılmış və bundan sonra həmişa birinci və ikinci milli liqalar arasında oynamışdır. Klubun ən böyük müvəffəqiyyəti, 1993-1994 illəri arasında Yuqoslaviya FR Kuboku finalında Partizan Belqrad FK-a qarşı (1-6 məğlub) oynadığında əldə edilmişdir. 1945-ci ilə qədər fəaliyyətdə olan JAK Subotiça FK-nun dağılmasından sonra, yeni qurulan iki klubda (Radniki ya da Qraqilanski) oynamaq istəməyən oyunçular, Spartak Subotiça FK-u qurdular. Yeni qurulan futbol klubunu, əfsanəvi bir Subotiça atleti və ikinci dünya müharibəsi komandiri olan Yovan Mikiçin ləqəbi (Spartak) ilə adlandırıldı. Klub ilk illərində çox fəal olaraq, Subotiça futbol ənənəsini davam etdirirdi. Klubun bir çox oyunçusu daha sonra ölkənin və ya dünyanın ən böyük futbol klublarında oynamağa başladılar. Bəziləri isə milli komandada oynamağa başladı. == Azarkeşlər == Spartak Subotiça FK-nun azarkeşləri özlərini Marinci adlandırırılar.

Spartak Zlatibor Voda FK (serb-kiril Фудбалски клуб Спартак Суботица) və ya Spartak Subotiça FK (serb-kiril ФК Спартак Суботица), — Serbiyanın ən üst səviyyəli futbol liqası olan Serbiya Super Liqasında iştirak edən bir futbol klubu. == Tarixi == 1945-ci ildə qurulan Spartak Subotiça FK, Voyvodina FK-dan sonra Serbiyanın şimalındakı ən müvəffəqiyyətli futbol klubu olmuşdur. İlk müharibə sonrası futbol çempionatına 1946-1947 illər arasında Yuqoslaviya Birinci Liqasında qatılmış və bundan sonra həmişa birinci və ikinci milli liqalar arasında oynamışdır. Klubun ən böyük müvəffəqiyyəti, 1993-1994 illəri arasında Yuqoslaviya FR Kuboku finalında Partizan Belqrad FK-a qarşı (1-6 məğlub) oynadığında əldə edilmişdir. 1945-ci ilə qədər fəaliyyətdə olan JAK Subotiça FK-nun dağılmasından sonra, yeni qurulan iki klubda (Radniki ya da Qraqilanski) oynamaq istəməyən oyunçular, Spartak Subotiça FK-u qurdular. Yeni qurulan futbol klubunu, əfsanəvi bir Subotiça atleti və ikinci dünya müharibəsi komandiri olan Yovan Mikiçin ləqəbi (Spartak) ilə adlandırıldı. Klub ilk illərində çox fəal olaraq, Subotiça futbol ənənəsini davam etdirirdi. Klubun bir çox oyunçusu daha sonra ölkənin və ya dünyanın ən böyük futbol klublarında oynamağa başladılar. Bəziləri isə milli komandada oynamağa başladı. == Azarkeşlər == Spartak Subotiça FK-nun azarkeşləri özlərini Marinci adlandırırılar.

Spartak Trnava FK — Slovakiyanın futbol klubu. Trnava şəhərində yerləşir. == Tarixi == 30 may 1923-cü ildə Sk Çcechie və CsSK klublarının birləşməsindən yaranıb. “Spartak”in tarixinin qızıl dövrü ötən əsrin 70-ci illəri ilə bağlıdır. 1968/1969 mövsümündə Çempionlar Liqasının yarımfinalınadək yüksəlib gələcək qalib “Ayaks”a uduzan “Spartak” 1972/1973 və 1973/1974 mövsümlərində avrokubokların 1/4 finalınadək irəliləyib. Lakin müstəqillik illəri komanda üçün uğursuz olub. Ölkə çempionatlarında 434 oyun keçirib, 208 qələbə qazanıb, 104 heç-heçə edib, 122 dəfə uduzan Trnava təmsilçisi 651 qol vurub 478-ni buraxıb. Slovakiya çempionatında ən yaxşı nəticəni 1997/1998 mövsümündə əldə edən trnavalılar çempionluğu son turlarda əldən verib. Slovakiyanın son çempionatında “Spartak” 33 oyuna 55 xal toplayaraq çempiondan 15 xal geri qalıb. Həmin çempionatın bürünc mükafatçısı ev oyunlarını Anton Malatinski adına stadionda keçirir.

Spartak stadionu — Vladiqafqazdakı futbol stadionu, "Alania Vladikavkaz" futbol klubunun ev stadionu. Tutumu 32464 tamaşaçıdır. 1962-ci ildə inşa edilmişdir. Stadionun sahəsi təbii ot örtüyünə malikdir, sonuncu təmir 2004-cü ilin iyun ayında həyata keçirilmişdir. Burada "Alaniya" 1995-ci ildə çempionluq, 1992 və 1996-cı illərdə gümüş medal qazanmışdır. == Tarixi == Stadion 1960–1962-ci illərdə memar Tamara Butaevanın layihəsi əsasında tikilmişdir. 1962–1991-ci illərdə daha sonra "Alaniya" olan "Spartak" (Ordjonikidze) klubu SSRİ çempionatının oyunlarını stadionda keçirir. 1970-ci ildə Spartak (Ordjonikidze) komandası SSRİ çempionatının yüksək liqasına daxil olduqdan sonra ilk yenidənqurma işləri aparılır: Şərq stendinin yuxarı pilləsi tamamlanır. 1991–1993-cü illərdə. Spartak (Vladikavkaz) klubu SSRİ/Rusiya çempionatının yüksək liqasına daxil olduqdan sonra ikinci bir yenidənqurma işləri aparılmışdır.

Kris Prett(ing. Christopher Michael Pratt , 21 iyun 1979, Los-Anceles, ABŞ) — Amerika aktyoru.