...vurğun. Alagözlü nazlı dilbər, İnciməyin çağı deyil. Özü eşq əhli dərdimənd, İnciməyin çağı deyil. (“Dilsuz və Xəzangül”)
Tam oxu »is. və sif. [fars.] klas. 1. Dərdi, kədəri olan, ürəyi dərdli. Saqi, mədəd et ki, dərdməndəm; Qəm silsiləsinə paybəndəm
Tam oxu »устар. I прил. горестный, грустный, печальный II сущ. горемыка (тот, кого постоянно преследуют несчастья, лишения и т
Tam oxu »“Dərdi çox olan” (dərdli) deməkdir. Fars mənşəlidir. –mənd komponenti arzumənd kimi sözlərdə də var, bizdəki –lı şəkilçisinin qarşılığıdır
Tam oxu »[fars.] сущ., прил. клас. 1. рикӀе дерт авай(ди), дертлу(ди); 2. масадан дердиникай хабар кьадай(ди), къайгъуда амукьдай(ди); // пер
Tam oxu »[fars.] is. məc. Dərd, hüzn, ələm. Dövranın gərdi məndə; Can qurban dərdiməndə; Eşqə ürcah olanın; Tapılar dərdi məndə. (Bayatı).
Tam oxu »Gözləmək. On bir aydı sər tovlanda bəklədim, Olsana dərdimə bir agah mənim. (“Qurbani”)
Tam oxu »is. Xəstəlik, naxoşluq. Çəkmə zəhmət, çək əlin tədbiri-dərdimdən, təbib; Kim, deyil sən bildiyin mən çəkdiyim bimarlıq. Füzuli.
Tam oxu »...Araşqını dəstə qoy; Endirib göz üstə qoy; Gətir bütün dərdləri; Dərdimin düz üstə qoy. (Bayatı).
Tam oxu »...gəlməmək – saya, hesaba gəlməmək. Məkani-əslimdən düşdüm avarə; Dərdimin ədədi gəlməz şümarə. Aşıq Baxış.
Tam oxu »Yeni, təzə. Leyliyəm, candan bezaram, Dərdimə dərman yazaram, Yengi açmış laləzaram, Qoyma rəngim sola mənim. (“Leyli və Məcnun”)
Tam oxu »Bax: səgrəqib. Aman vəzir, əlac eylə dərdimə, Görünmür gözümə oralar indi. Seyraqublar yaman düşdü araya, Necə uzaxlaşdı aralar indi. (“B
Tam oxu »ərəb. ağıl, fars. mənd Ağıl sahibi, ağıllı insan (dərdmənd qəlibi ilə düzəlib). Qurbani der: göz gözlədim, göz aldım, Səmağ oldum, ağılmənddən söz ald
Tam oxu »...elçilər, Yerini cananın bilib tez gəlin. Axtarıb cahanı, ol çar iqlimi, Dərdimin dərmanın bilib tez gəlin. (“Şahzadə Seyfəlmülük və Bə
Tam oxu »...incidən; zülmkar. Badi-səba, söylə ol sitəmkara; Ölürəm, eyləsin dərdimə çara! Q.Zakir. Bu çərxi-sitəmkarın aman məsxərəsindən! Bais, yalan olsun! M.
Tam oxu »...2. qayğı; ◊ не моя (твоя, его) печаль mənim (sənin, onun) nə dərdimə (dərdinə) qalıb; мне (тебе, вам) какая (что за) печаль mənə (sənə, sizə) nə qalı
Tam oxu »...əlimi, fürsət sənin, lütf ilə ehsan ola. Getmiş idim mürşüdümə dərdimə dərman qıla, Mən nə bilim, mən gəlincə xak ilə yeksan ola.
Tam oxu »...olurdu (M.S.Ordubadi); GAHBAGAH Aşiqəm dərdiməndə; Dərd dedim dərdiməndə; Gah dərd məni aparır; Gahbagah dərdi mən də (Bayatı); GAH-GAH Açaq üzdən, g
Tam oxu »...məcazi mənada: gözəl. Nə müddətdi hicran dağı çəkən can Çarəsiz dərdimə dərman gəlibdi. Bir mahi-mənzərim, sərvi-xuraman Yada salıb, bizə mehman gəli
Tam oxu »...məc. şərik olmaq; он дез ил со мной горе и радость o, mənim dərdimə şərik olurdu, o, mənimlə həmdərd idi; ◊ делить нечего кому şərikli malımız (malla
Tam oxu »...cəzri, məddinə, Nə olaydı yetəm dərdiməndimə, Dərman eyləməyə yüz min dərdimə Diləfruztək bir həmkarım gərəkdi. (“Məsi
Tam oxu »...(“Abbas və Gülgəz”) * Mina xanım desin inan, Dərdimə tapılar dərman. Möhnətini elə pünhan, Bilməsin xoryat, ağlaram!
Tam oxu »[fars.] 1. bax dərdsiz. Böylə kim ol dilrüba bidərddir, mən dərdmənd. Füzuli. Gər rəfiqin ola bidərd, davasız dərddir; Əhli-dildən gələ, min zəxm o bi
Tam oxu »...ləyaqətsiz; mərifətsiz. Qabiliyyətsiz, mərifətsiz qızların; Yüzü bir dərdmənd dul ola bilməz. Aşıq Ələsgər. Əsrimizdə bu cür adamlar çoxdur, onlar xa
Tam oxu »...müraciət. Ərizə vermək. Müdirin adına ərizə yazmaq. – Bir baş çəkin dərdiməndin halına; Ərzə yazsın, qələm alsın əlinə. M.V.Vidadi. [Kərbəlayı:] Höku
Tam oxu »...ağlımı qara qaşların. Gözlərin cəlladtək giribdi qəsdə, Eyləməz dərdimə çara qaşların. (“Şahzadə Bəhrəm”)
Tam oxu »...şəhladı, qaşların qara, Müjganın vurubdu sinəmə yara. Sənsiz bu dərdimə kim eylər çara, Gözüm gördü səni, gözəl Şirinim.
Tam oxu »...atılmışam nara mən. Deyirlər hər dərdə dərman bulunmaz, Eləmişəm bu dərdimə çara mən. (“Müğüm şah”)
Tam oxu »...insafsız, amansız, rəhmsiz; ədalətsiz. Ay beymürvət, gəl bir eylə Bu dərdimə çara, deyim. Amandı, eşit ərzimi, Sən şahi-xublara deyim.
Tam oxu »...eşqin gözlərin; Qabiliyyətsiz, mərifətsiz qızların; Yüzü bir dərdmənd dul ola bilməz (Aşıq Ələsgər); İNTİZAMSIZ, NƏZAKƏTSİZ, YEKƏBAŞ (məc., dan.)
Tam oxu »...xəstə; Üz xakə fərş elər, düayə düşər. M.V.Vidadi. Dərmansız dərdimə bulunmaz çarə; Müyəssər olmasa vüsalın, Pəri. Mirzə Həsən. [Ənvər:] Milyonlarca
Tam oxu »...yazıq arvad öldü. Müsibətli öldü. Dərdli-qəmli öldü (S.S.Axundov); DƏRDMƏND (köhn.) Görünür ki, dərdmənddi (C.Məmmədquluzadə); DƏRDNAK (köhn.) Ta vic
Tam oxu »...Geymisən pərsəngini; Gey, sallan pərsəngini; Desəm dağlar götürməz; Dərdimin pərsəngini. (Bayatı). 3. məc. Danışarkən söz arasında yerliyersiz təkrar
Tam oxu »...Ayağın bassa saqi başim üzrə canə minnətdir; Neçin zöhd əhlindən bir dərdməndə xeyrü şər gəlməz. Q.Zakir.
Tam oxu »...(eləmək qılmaq) – əlac etmək, çarə qılmaq. Dərman elə yari-dərdməndə. Xətayi. Eşq dərdilə xoşam, əl çək əlacımdan, təbib; Qılma dərman, kim həlakim z
Tam oxu »...Bulunur hər dərdə istərsən gülüstanda dəva. Füzuli. Dərmansız dərdimə bulunmaz çarə; Müyəssər olmasa visalın, Pəri! Mirzəhəsən. 2. Olmaq. Maye halınd
Tam oxu »...Bu gözəl mənzərənin seyrinə dalmaqdan isə; Daha xoşdur, gedib öz dərdimə dərman etsəm. A.Səhhət. [İsmət:] Keçən gecə bir xeyli fikrə daldım; Düşündüm
Tam oxu »...YORĞAN-DÖŞƏYƏ DÜŞMƏK (ağır xəstə olmaq) Qəndab: Yorğan-döşəyə düşdüm. Mənim dərdimdən əmim arvadı işdən çıxmalı oldu (B.Bayramov); NAÇAQLAMAQ, NASAZL
Tam oxu »...(H.Abbaszadə); BİMARLIQ (kl.əd.) Çəkmə zəhmət, çək əlin tədbiri-dərdimdən, təbib; Kim, deyil sən bildiyin mən çəkdiyim bimarlıq (Füzuli); DƏRD Xəstə
Tam oxu »...yad, özgə, yabançı. Müddətdi düşmüşəm qürbət diyarə; Kimsədən olmadı dərdimə çarə. Q.Zakir. Əcəba, səndəmi məni qürbət vilayətdə tək buraxıb getmək i
Tam oxu »...salır fələk bu zindanə məni. S.Ə.Şirvani. [Dərviş:] Bu dəliqanlılar məni dərdimin üstündə doğrayıb itlərə atsaydılar, baxtımdan çox xoşnud olardım… A
Tam oxu »...M.Müşfiq. Bu dəmlərdə heç nəyə də əlim çatmasa; Qaysağını qopardıram Araz dərdimin. M.Araz. □ Dəmi gəlmək – vaxtı gəlmək, növbəsi yetişmək. Araza gəm
Tam oxu »...zəhmət çəkmək lazımdır; 2) əziyyətə düşmək, narahat olmaq. Çareyi-dərdimə zəhmət çəkməyin, ey dustlər; Dərdi-eşqə çarə olmaz, olsa Əflatun təbib. S.Ə
Tam oxu »