Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • kriolit

    kriolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • KRİOLİT

    сущ. геол. криолит (минерал из группы фторидов; применяетя в электрометаллургии алюминия для получения эмали и др.)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KRİOLİT

    yun. kryos – soyuq, şaxta, buz + yun. lithos – daş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • kriofit

    kriofit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • kriofil

    kriofil

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • krioloq

    krioloq

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • krinolin

    krinolin (dəniz.)

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • kerolit

    kerolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ксилолит

    -а; м. (от греч. xýlon - дерево и líthos - камень) см. тж. ксилолитовый Искусственный строительный материал, в состав которого входят древесные опилки, асбест и т.п. (применяется для изготовления поло

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • круглить

    ...округлую форму. Круглить в удивлении глаза. Река в этом месте круглит своё русло.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • криолог

    -а; м. Специалист по криологии.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • кринолин

    -а; м. (франц. crinoline от лат. crinis - волос и linum - лён) см. тж. кринолиновый В женской одежде 17-19 вв.: широкая юбка с вшитыми в неё обручами из китового уса; фижмы.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ksilolit

    ksilolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • karbolit

    karbolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • kreolin

    kreolin

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • koriolis

    koriolis

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • КСИЛОЛИТ

    м ksilolit (tərkibində taxta kəpəyi, asbest və s. olan süni tikinti materialı).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРУГЛИТЬ

    несов. dəyirmiləşdirmək, yumrulamaq, girdələşdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРИНОЛИН

    м köhn. krinolin (köhn. zamanlarda: içərisinə nazik çəmbər salınaraq geyilən enli qadın tumanı).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КЕРОЛИТ

    м kerolit (muma oxşar mineral).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KSİLOLİT

    I сущ. ксилолит (искусственный строительный материал, приготовляемый из древесных опилок в смеси с мраморной мукой и др. веществами) II прил. ксилолит

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KREOLİN

    сущ. креолин (дезинфицирующая жидкость – мыльный раствор крезола)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KARBOLİT

    I сущ. карболит (один из видов синтетических фенолоальдегидных смол) II прил. карболитовый. Karbolit klem связь. карболитовая клемма

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КРОЛИК

    1. кролик, кIвалин къуьр. 2. кроликдин хам.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КРОПИТЬ

    несов. 1. хъчин (яд, кьеж); цин стIалар ягъун. 2. къун (чиг, куьлуь марф)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КИСЛИТЬ

    1. Turşutmaq; 2. Turş dad vermək, turş dadmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРИВИТЬ

    несов. какурун, патахърун. ♦ кривить душой рикIе авайди дуьз талгьун, ттаб (тапарар) авун, тапаррун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КРОЛИК

    1. Krolik, evdovşanı; 2. Krolik xəzi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ARBOLİT

    сущ. строит. арболит (строительный материал, разновидность лёгкого бетона)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VARİOLİT

    геол. 1. сущ. вариолит (разновидность вулканической породы типа базальта или диабаза) II прил. вариолитовый. Variolit quruluş вариолитовая структура

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ОКРЫЛИТЬ

    сов. qanadlandırmaq, ruhlandırmaq, ürəkləndirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИПЛЫТЬ

    сов. 1. üzüb gəlmək, üzüb çatmaq; 2. gəlmək (gəmidə)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ПРИСОЛИТЬ

    сов. azca duzlamaq, azca duz vurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТРИОЛЕТ

    м ədəb. triolet (səkkiz misralı şeir; bu şeir tərzində 4-cü və 7-ci misralar birinci misranı, səkkizinci isə ikincini təkrar edir).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХРИЗОЛИТ

    м miner. xrizolit (qızılaçalar yaşılımtıl-sarı rəngli qiymətli daş).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • XRİZOLİT

    yun. chrysos – qızıl + yun. lithos – daş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • arbolit

    arbolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ofiolit

    ofiolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • xrizolit

    xrizolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • briolin

    briolin

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • арболит

    -а; м. (от лат. arbor - дерево и греч. líthos - камень) Разновидность лёгкого бетона, изготавливаемая с добавлением древесных отходов (используется при строительстве малоэтажных домов)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • бриолин

    -а; м. Косметическая мазь, средство для фиксации волос и придания им блеска. Уложить волосы с бриолином.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • окрылить

    -лю, -лишь; окрылённый; -лён, -лена, -лено; св. см. тж. окрылять что Привести в состояние душевного подъёма; воодушевить. Успех окрылил меня.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • приплыть

    ...достичь какого-л. места; прибыть. Приплыть к берегу, к острову. Приплыть на лодке, катере. Приплыть в город на теплоходе. 2) шутл. Прийти плавной, ра

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • присолить

    ...св. см. тж. присаливать, присаливаться что разг. Немного посолить. Присолить суп, рыбу, салат. Чуть присолить картошку.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • триолет

    -а; м. (франц. triolet); лит. Написанное на две рифмы стихотворение в восемь строк, из которых четвёртая и седьмая повторяют первую, а восьмая - втору

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • хризолит

    -а; м. (греч. chrysólithos от chrysós - золото и líthos - камень) см. тж. хризолитовый Минерал, прозрачная разновидность которого, имеющая зелёный цвет с золотистым оттенком (употр. в ювелирном деле)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОКРЫЛИТЬ

    лувар кутун, ашкъилу авун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИПЛЫТЬ

    1. сирнавна атун; сирнавун. 2. атун (гимида, луьткведа аваз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ...крылый

    -ая, -ое.; вторая часть сложных слов. 1) вносит зн.: имеющий столько крыльев 1), сколько указано в первой части слова. Двукрылый, многокрылый. 2) вносит зн.: обладающий крылом 1), 2), характеристика к

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРОЛИТЬ

    1. Tökmək, axıtmaq; 2. Yağmaq (yağış)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • кривить

    ...кривым, изогнутым, перекошенным. Кривить линию, ряд. Зеркало кривит изображение. 2) Перекашивать в гримасе. Плакать, кривя рот. • - кривить душой, со

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КРОШИТЬ

    несов. 1. куьткуьнун; куьлуь авун. 2. гъвел-гъвел авун; гъвелар авун. 3. пер. кукIварун, къирмишун (мес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КИСЛИТЬ

    несов. 1. turşutmaq; 2. turş dad vermək, turş dadmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРИВИТЬ

    несов. əymək; ◊ кривить душой yalan demək, vicdansızlıq etmək; кривить рот ağzını əymək, ağzını büzüşdürmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРОЛИК

    м 1. zool. krolik, evdovşanı; 2. krolik xəzi.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРОПИТЬ

    несов. 1. çiləmək, səpmək; 2. çisemək (yağış)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КРОШИТЬ

    несов. 1. doğramaq, ufalamaq, xırda-xırda doğramaq, ovub tökmək; крошить хлеб çörəyi ufalamaq (ovub tökmək); 2. doğrayıb zibilləmək, ufalayıb tökmək;

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ksilit

    ksilit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • кислить

    -лит; нсв.; разг. Иметь кисловатый привкус. Вино немного кислит.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • кролик

    ...зайцу зверёк из отряда грызунов б) отт. Мех этого животного. Дикий кролик. Воротник из кролика. Шубка из кролика.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • кропить

    ...освящённой водой. 2) (св. - окропить) что-кого чем. Слегка обрызгивать. Кропить водой лицо при обмороке. 3) Падать мелкими каплями (о дожде); накрапы

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • крошить

    ...раскрошить) что Раздроблять на мелкие части; превращать в крошки. Крошить зелень для салата. Крошить варёное яйцо. Крошить хлеб в кормушку для птиц.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ксилит

    -а; м. (от греч. xýlon - дерево) Вещество в виде бесцветных кристаллов сладкого вкуса (используется в пищевой промышленности вместо сахара для больных диабетом)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • kritli

    kritli

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • KİLİT

    kilit, qıfıl

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • KOLİ́T

    [yun. colon – yoğun bağırsaq] tib. Yoğun bağırsağın iltihabı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КОЛИТ

    мед. колит (яцIу ратар сагъсуз хьун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КРОИТЬ

    несов. хкатIун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KİLİT

    (Qax, Quba, Kürdəmir, Şərur, Ordubad) 1. açar (Kürdəmir, Ordubad). – Kilitnən qıfılı açıllar (Ordubad) 2

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • KOLİT

    сущ. колит (воспаление толстой кишки). Xroniki kolit хронический колит, xoralı kolit язвенный колит.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KOLİT

    i. tib. colitis

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • kriolitozona

    kriolitozona

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
OBASTAN VİKİ
Kriolit
Kriolit (Na3AlF6, natrium heksaflor-alüminat) 1987-ci ilə qədər tükənən, bir vaxtlar Qrenlandiya adasının qərb sahilindəki İvittuut şəhərində böyük bir yataq ilə aşkar edilən nadir bir mineraldır. Nadirliyinə görə, bəlkə də dünyada tükənmək üzrə olan yeganə mineraldır. [7] == Tarixi == Kriolit ilk dəfə 1798-ci ildə Danimarkalı baytar və həkim Peder Kristian Abildgaard (1740-1801) tərəfindən təsvir edilmişdir; [8] [9] bu mineral Qrenlandiyadakı İvittuut şəhərindəki bir yataqdan əldə edilmişdir. Ad Yunan dilində κρύος (cryos) = don və λίθος (lithos) = daş sözlərindən götürülmüşdür. [10] Pensilvaniya Duz İstehsal Şirkəti, Natrona, Cornwells Heights zavodlarında 19-cu və 20-ci yüzilliklərdə kaostik soda hazırlamaq üçün çox miqdarda kriolit istifadə etmişdir. Tarixən bir alüminium filizi və daha sonra alüminium ilə zəngin oksid filiz boksitin elektrolitik emalında istifadə edilmişdir. Alüminiumun oksidin filizlərindəki oksigendən ayrılmasının çətinliyi, oksid minerallarını həll etmək üçün bir axın olaraq kriolitin tətbiqi ilə aradan qaldırıldı. Saf kriolitin özü 1012 °C-də (1285 K) əriyir və alüminiumun elektroliz yolu ilə asanlıqla çıxarılmasına imkan vermək üçün alüminium oksidlərini kifayət qədər yaxşı həll edə bilər. Həm materialların istiləşməsi, həm də elektroliz üçün hələ də böyük enerjiyə ehtiyac var, lakin oksidlərin özlərinin əridilməsində enerji çox qənaətlidir. Təbii kriolit bu məqsəd üçün istifadə oluna biləcəyi halda, çox nadir mineral olduğundan, sintetik natrium alüminium florid florit mineralından istehsal olunur.
Kriofit
Kriofit — (yunan dilində. ψυχρός — soyuq, φιλέω — məhəbbət) quraq yerlərdə soyuğa dözümlü bitkilər. Bu mikroorqanizmlər +10-dən -20°C arasında inkişaf edir. Eyni zamanda, ciddi (zəruri) psixrofillər 20°C-dən yuxarı olan temperaturlarda çoxaltmaq mümkün deyil və bu (həmçinin psixrofilllər adlanır) 22 ilə 30°C-ə qədər optimallaşdırılır. == Xarici keçid == Психрофил (недоступная ссылка с 14-06-2016 [578 дней]): статья из Словаря по естественным наукам. (Проверено 3 января 2009) Eukaryotes in extreme environments: Psychrophiles (Проверено 27 февраля 2012) == Ədəbiyyat == R.Ə.Əliyeva, Q.T.Mustafayev. “Ekologiya” (Dərs vəsaiti). Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı, 2004, s. 379 – 424.
Riolit
Riolit — yüksək silikat midarına sahib turş tərkibli maqmatik süxur. Qranitlərin effuziv analoqudur. == Adlandırılması == Termini 1860-cı ildə alman geoloqu Baron von Rixtofen (Birinci Dünya Müharibəsi aviatorunun babası, Qırmızı Baron kimi tanınır) işlətmişdir. Yunan dilində "rhyo", "rhyax" sözündən götürülüb və lavanın axını mənası verir. == Mineraloji tərkib == Riolit əsasən kvars, plagioklaz və sanidin, az miqdarda hornblend və biotitdən ibarət olur. Matriksdə şüşə materiallarının olması riolitə məsaməlilik verir. Həmin şüşə materialları müxtəlif kristallar və opaldan ibarət olur.Afir və porfir quruluşlu olur. Püruzləri plagioklazdan (adətən oliqoklaz, bəzən albit), kalium-natriumlu çöl şpatından (sanidin, ortoklaz), rəngli minerallardan-biotit və piroksendən (adətən avgit), qonuru hornblenddən, vulkan şüşəsindən ibarətdir. Əsas kütləsi şüşəli və ya mikrofelzitli, az hallarda sferolitli, çox vaxt flüidal olur. SiO2 miqdarı 73%-dən yüksək, alminium əmsalı al’=1–10.
Kerolit
Kerolit - mineral == Haqqında == Kerolit - qarışıq laylı nizamlanmamış quruluşlu Mg və Ni sulu silikatı. a-Kerolit serpentinəbənzər laylar, b-Kerolit isə talkabənzər laylar üstünlük təşkil edir. b-Kerolit maqneziumlu, pimelit isə - nikelli fasiləsiz izomorf seriyaların sonuncu üzvləridir. Hipergen; aşınma qabığında tapılır. Növ müxtəlifliyi: ferrikerolit, Ni və b-kerolit. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Xrizolit
Xrizolit digər adı ilə Peridot — Olivin mineral ailəsinə aid olub, qızılı-yaşıl, yaşıl və ya qonur-yaşıl rəngli yarı-qiymətli daşdır. Bəzən topaz daşı və ya yaşıl rəngli berillə qarışdırıla bilər. Lakin kimyəvi tərkibi və xassələri ilə digərlərindən fərqlənir. Kimyəvi formulu (Mg,Fe)2SiO4-dür. Sərtliyi 6,5-7 arasındadır. Daşın rəngi tərkibindəki dəmirin miqdarına bağlıdır. Dəmirin miqdarı nə qədər az olarsa daşın rəngi bir o qədər parlaq olur və qiyməti artır. Qızılı-yaşıl rəngli və parlaq yaşıl rəngli xrizolit daha dəyərlidir. Solğun qonur rəngli daşlardan isə zərgərlikdə demək olar ki, istifadə edilmir və dəyərli hesap edilmir. Xrizolit çox rast gəlinən mineral olsa da dəyərli nümunələri çox az tapılır.
Ksilit
Ksilit( CH2OH(CHOH)3CH2OH)-rəngsiz hidroskopik kristal, çoxatomlu spirtlərin nümayəndəsidir. == Fiziki xassələri == Optiki aktiv deyil; suda, metil və etil spirtlərində, qlikollarda, piridində, sirkə turşusunda həll olur; efirlərdə, dioksanda, karbohidrogenlərdə, alkilhalogenidlərdə, butil və propil spirtlərində həll olmur. == Kimyəvi xassələri == Kimyəvi xassələrinə görə Ksilit çoxatomlu spirtlərin tipik nümayəndəsidir. == Alınması == Ksilit sənayedə ksilozaları reduksiya etməklə alırlar. Bu məqsədlə xammal kimi kənd təsərrüfatının pentoza tərkibli tullantılarından və ağacdan istifadə olunur. Ksiliti təyin etmək üçün, adətən, xromotoqrafiyadan, eləcə də onun mis və vanadium-xinolin kompleksləri əmələ gətirmək xassəsinə əsaslanan üsullardan istifadə olunur. == Tətbiqi == Ksilit və onun 1,4-anhidridi (klisitan) sellofan istehsalında plastifikator və rütubət stabilizatoru kimi, kağız və ətriyyat sənayesində istifadə olunur. Ksilit ksiftal alkid qatranının, səthi-aktiv maddələrin, lakların, yapışdırıcıların alınmasında komponentdir. Ksilit şirin dada malikdir (saxarozadan iki dəfə şirindir), ödqovucudur; insan orqanizmi ilə mənimsənilmir. Şəkərli və piylənmədən əziyyət çəkən xəstələr üçün qənnadı məmulatların hazırlanmasında saxarozanın əvəzinə istifadə olunur.
Kilit
Kilit — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunda kənd. == Coğrafi mövqeyi == Rayonun mərkəzindən 16 km cənub şərqdə, Naxçıvan-Bakı dəmir yolunun sol tərəfində, Zəngəzur silsiləsinin ətəyindədir. == Tarixi == Zaqafqaziya MİK-in 1929-cu il 18 fevral tarixli qərarına əsasən Ordubadın Qorçevan kəndində Naxçıvan MSSR-in 9 kəndi sırasında əkin yerləri və otlaqları ilə birlikdə qanunsuz olaraq Ermənistan SSR-ə birləşdirildi. Bundan əlavə Qorçevan ermənilərin hələ 1921-ci ildən icarəyə götürdükləri, 1923-cü ildən zorakılıqla sahibləndikləri Kilit kəndi torpaqlarının bir hissəsi də bu respublikaya qatıldı. 1992-ci ildə erməni silahlı quldurlarının basqınları nəticəsində əhalisi Ordubad rayonunun müxtəlif yerlərinə köçmüşdür. Hər tərəfdən sıldırım yamaclı dağ və dərələrlə əhatə olunan Kilit kəndinin cənub şərqində karst mağarası mövcuddur (mağaranın dəhliz və salonlarında stalaktik və stalaqmitlər var). Mağaraların girəcəyində aşkar edilmiş mədəni təbəqə qalıqları onların qədim insan məskənləri olduğunu göstərir. Kilit yaxınlığında Ül dərəsi adlı yerdə orta əsrlərə aid yaşayış yerinin qalıqları və qəbir abidələri aşkar edilmişdir.
Kolit
Kolit (yun. κῶλον (kolon) + ίτις (itis) ; azərb. Yaralı kolit xəstəliyi‎) — kolit xəstəliyi yoğun bağırsağın iltihabi və xroniki xəstəliyi. Bu zaman bağırsaqda çoxsaylı yaralar əmələ gəlir, bağırsağın selikli qişası zədələnir, şişkinləşir, damar şəbəkəsi pozulur, nəticədə hətta qansızmalar yarana bilir. Yaralı kolit xəstəliyi hər yaşda rast gəlinməsinə baxmayaraq, sıxlıqla 16-40 yaş arasında görülür. Xəstəliyin yaranma səbəbi dəqiq bilinmir. Güman olunur ki irsi amil, immunitetin pozulması (bədəndə gedən autoimmun reaksiyalar), bəzi zərərli qidalar, bakteriya və viruslar xəstəliyin yaranmasında mühüm rol oynayır. == Xəstəliyin əlamətləri == Qanlı ishal selikli-çirkli-qanlı nəcis ifrazı defekasiyanın ağrılı olması qarında sancılar çəki azlığı və tempraturXəstəliyin kəskinləşmə və sakitlik dövrləri var. Kəskinləşmə dövründə insanda halsızlıq, oynaq ağrıları, ağızda yaralar meydana gələ bilər. Xəstəliyin diaqnostikası kolonoskopiya müayinəsinə əsasən aparılır.İlkin diaqnostika zamanı bağırsağın digər iltihabi xəstəliyi olan Kron xəstəliyini inkar etmək üçün patohistoloji müayinə aparılmalıdır.
Koriolis qüvvəsi
Biz müəyyən bucaq sürətilə fırlanan hesabat sistemində yerləşən cismə təsiri nəzərdən keçirərkən cismin fırlanan sistemə görə sükunətdə olduğunu qəbul etmişik . Əksər hallarda fırlanan sistemə nəzərən müəyyən irəliləmə hərəkətində iştirak edən cismin hərəkətini öyrənməli oluruq . Belə olduqda qarşımıza təbii bir sual çıxır : fırlanan sistemlərə nəzərən hərəkət edən cisimlərə , məsələn , Yer üzərində hərəkət edən adamlara , nəqliyyat vasitələrinə , axan çaylara mərkəzəqaçma ətalət qüvvəsindən əlavə başqa qüvvələrdə təsir edirmi ? Bu sualın cavabını ilk dəfə olaraq fransız alimi Koriolis ( 1795-1843 ) vermişdir . Yer Günəş ətrafında hərəkətlə yanaşı öz oxu ətrafında da fırlandığından , ona fırlanan sistem kimi baxa bilərik . Belə olduqda Yer üzərində hərəkət edən bütün cisimlərə Koriolis qüvvəsi təsir göstərməli və bu təsirlərin nəticəsi müşahidə edilmələdir . Müşahidələr göstəmişdir ki , həyatda Koriolis qüvvəsi təsir göstərir və bu təsirlərin nəticəsi müşahidə olunur . Çaylar cənub yarımkürəsində cənuba , şimal yarımkürəsində isə şimala axdığından çayın axını istiqamətində baxdıqda cənub yarımkürəsində sol , şimal yarımkürəsində isə sağ sahillərinin nisbətən çox yuyulub aparılması ( bu hadisə Bera qanunu adlanır ) Koriolis qüvvəsini təsiri ilə izah olunur . Qatarların hərəkət istiqamətində qütblərə doğru baxdıqda şimalda sağ , cənubda isə sol relslərin daha çox yeyilməsi də Koriolis qüvvəsinin təsiri ilə əlaqədardır . Koriolis qüvvəsinin təsiri ilə şimal yarımkürəsində şərqə , cənub yarımkürəsində qərbə doğru meyl edir .
Koriolis təcili
Biz müəyyən bucaq sürətilə fırlanan hesabat sistemində yerləşən cismə təsiri nəzərdən keçirərkən cismin fırlanan sistemə görə sükunətdə olduğunu qəbul etmişik . Əksər hallarda fırlanan sistemə nəzərən müəyyən irəliləmə hərəkətində iştirak edən cismin hərəkətini öyrənməli oluruq . Belə olduqda qarşımıza təbii bir sual çıxır : fırlanan sistemlərə nəzərən hərəkət edən cisimlərə , məsələn , Yer üzərində hərəkət edən adamlara , nəqliyyat vasitələrinə , axan çaylara mərkəzəqaçma ətalət qüvvəsindən əlavə başqa qüvvələrdə təsir edirmi ? Bu sualın cavabını ilk dəfə olaraq fransız alimi Koriolis ( 1795-1843 ) vermişdir . Yer Günəş ətrafında hərəkətlə yanaşı öz oxu ətrafında da fırlandığından , ona fırlanan sistem kimi baxa bilərik . Belə olduqda Yer üzərində hərəkət edən bütün cisimlərə Koriolis qüvvəsi təsir göstərməli və bu təsirlərin nəticəsi müşahidə edilmələdir . Müşahidələr göstəmişdir ki , həyatda Koriolis qüvvəsi təsir göstərir və bu təsirlərin nəticəsi müşahidə olunur . Çaylar cənub yarımkürəsində cənuba , şimal yarımkürəsində isə şimala axdığından çayın axını istiqamətində baxdıqda cənub yarımkürəsində sol , şimal yarımkürəsində isə sağ sahillərinin nisbətən çox yuyulub aparılması ( bu hadisə Bera qanunu adlanır ) Koriolis qüvvəsini təsiri ilə izah olunur . Qatarların hərəkət istiqamətində qütblərə doğru baxdıqda şimalda sağ , cənubda isə sol relslərin daha çox yeyilməsi də Koriolis qüvvəsinin təsiri ilə əlaqədardır . Koriolis qüvvəsinin təsiri ilə şimal yarımkürəsində şərqə , cənub yarımkürəsində qərbə doğru meyl edir .
Kilit dili
Kilit dili - Bu ölmüş dil Hind-Avropa dil ailəsinin İran dil qrupunun şimal-qərb alt qrupunda sinifləndirilmişdir. Adını XX əsrin əvvəllərinə qədər mövcud olmuş Naxçıvanın Kilit sahəsi Ordubad rayonunun Kilit kəndindən gəlir. Kilit dili indi ölmüş İran dil qrupu Aşarın nəslindən və müasir talış dilinin ən yaxın qohumu idi. Bu dildən istifadə Sovet dönəmində kəskin olaraqda azalmışdır. 1992-ci ildə Dağlıq Qarabağ müharibəsinin başlaması ilə birlikdə kəndin Ermənistan respublikası ilə sərhəd ərazidə yerləşməsi və ermənilərin etdikləri basqınlar nəticəsində kənd əhalisinin digər ərazilərə köçməsi bu dilin tamamilə yox olmasına gətirib çıxarmışdır.
Kilit mağarası
Kilit mağarası — mağara qədim insanların daş dövrünün Neolit epoxasında yaşayış yeri olmuşdur. Mağara Ordubad rayonunun Kilit kəndi ərazisində yerləşir. Araz çayının sol sahilinə yaxın qərarlaşır. Zəngəzur silsiləsi cənub-qərb yamacını təşkil edən karbonatlı süxurlarda 2,5 m-dir. Mağara içərilərinə doğru 10-cu metrdə sağ 4 m, sol isə 10 m olmaqla iki qola ayrılır. Ümumi uzunluğu 24 m olan mağaranın dəhliz və salonlarında stalaqdit və stalaqmitlər müşahidə edilir. Divarları kalsit iynələri ilə örtülüdür. Mağarada aşkar edilmiş mədəni təbəqə onun qədim insanların məskəni olduğunu göstərir.Mağara 1983-cü ildə Ordubad və Şərur rayonu ərazilərində aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı kəşf edilmişdir. Burada əmək tipli alətlər aşkarlanmışdır. == Həmçinin bax == Əshabi-Kəhf == Mənbə == Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası.
Kilit piri
Kilit piri — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunun Kilit kəndindən cənubdada, təpənin üzərində ziyarətgah. Girişi şərqdəndir. Dördkünc formalı kiçik binadan ibarətdir. Divarında kiçik dördkünc formalı taxçalar var. Taxçalarda orta əsrlərə aid çıraqlar qoyulmuşdur. Pirin mərkəzi hissəsində bir qəbir var. Araşdırmalar zamanı pirin ətrafından orta əsrlərə aid keramika məmulatı aşkar olunmuşdur.
Psevdomembranoz kolit
Psevdomembranoz kolit bağırsaq florasının müvazinətinin yatrogen olaraq antibiotik vasitəsilə pozulması nəticəsində lat. Clostridium difficile bakteriyalarının həddsiz çoxalmasından və onların ifraz etdiyi zəhərli toksinlərinin təsirindən meydana çıxmış bir hal, hərarətin qalxması, kəskin qarın ağrıları və ishal, dehidrotasiya (maye itirmə) ilə özünü büruzə verən bağırsaq iltihabıdır. == Törədicisi == lat. Clostridium difficile qrammüsbət, anaerob, adətən bağırsaq florasına aid olmasa da müayinə materialında rast gəlmə tezliyi böyüklərdə 5%, uşaqlarda 50% təşkil edir. İstənilən antibiotiklə xüsusilə də Penicillin, Ampicillin, Cephalosporin, Clindamycin, Lincosamid preparatları ilə uzun müddətli müalicə dezbaktriyoz hallarına səbəb ola bilər. lat. Clostridium difficile tərəfindən ifraz olunan toksinlər bağırsaq divarının selikli qişasını zədələyərək "vulkan püskürməsi" şəkilli fibrin ifrazına səbəb olur ki, maye itkisi ilə nəticələnən kəskin qarıngetmələrə – qanlı ishallara gətirib çıxardır. Adətən tibbdə kolonoskopiya zamanı görünən bu mənzərəni "küçə döşəmə daşlarına" bənzədirlər. == Diaqnostikası == Xəstənin şikayətləri qarın sancılarından, bəzən qanlı ishaldan, yüksək hərarətin olmasından, məye itirilməsi nəticəsində meydana çıxan halsızlıqdan ibarət olur. Ultrasəs və kompyutertomoqrafiya müayinəsində yoğun bağırsağın divarının qalınlaşması aydın müşahidə edilir.
Kritli Mark Antoni
Kritli Mark Antoni (lat. Marcus Antonius Creticus ö. e.ə. 71, Krit, Roma imperiyası) — E.ə. II və I əsrlərdə yaşamış olan, Antoni ailəsinə mənsub Roma siyasətçisi. O, Mark Antoni Oratorun Yuliya Antoniya ilə qurduğu evlilikdən doğulan oğlu və triumvir Mark Antoni, Qay Antoni və Lyusi Antoninin atasıdır. == Tarixi == E.ə 74-cü ildə pretor seçilmişdir və ertəsi il eynilə atasının otuz il öncə aldığı kimi Pont kralı VI Mitridata qarşı mübarizə aparmaq baxımından çox böyük səlahiyyətlər əldə etmişdir. Mark Antoni vəzifədə uğursuz olmaqla yanaşı eyni zamanda oğurluqlardan qoruyacağı əyalətləri də yağmaladı. Dəniz quldurları ilə ittifaq yaradaraq kritlilərə hücum etdi ancaq məğlub oldu və gəmilərindən çoxu batırıldı. Siciliyalı Diodor bu böyük biabırçılıqdan ancaq özünü xilas edə bildi.
Kilit Monsonit yatağı
Kilit Monsonit yatağı- Ordubad rayonu ərazisində,Kilit kəndindən 2 kilometr şimal-şərqdə Kilit çayının sağ sahilindədir.Geoloji quruluşunda Mehri-Ordubad plutonunun monsonit fazasının süxurları təşkil edir.Faydalı qat xırda və orta dənəli,boz və tünd-boz rəngli kvarslı monsonitdən təşkil olunmuşdur.Sahəsi 0.03 kvadrat kilometr,faydalı qatın öyrənilmiş qalınlığı 50-90 metrdir.Monsonit yüksək dekorativliyə malik olub,üzlük daşı kimi köbə(bordyur) və binaların fasad hissələrinin tikintisində,abidələrin hazırlanmasında istifadə oluna bilər.Yatağın sənaye ehtiyatı 1260.1 min kub metrdir.
Krımlı Martiros
Krımlı Martiros (erm. Մարտիրոս Ղրիմեցի; 6 iyul 1620, Feodosiya – 25 avqust 1683, Misir) — XVII əsrdə yaşamış erməni yazıçısı, şairi, tarixçisi və keşişi. Satirik əsərləri ilə məşhurdur.Krımlı Martiros erməni mədəni irsinin bir hissəsi sayılan bir sıra şeirlər ərsəyə gətirmişdir. O həmçinin, Krımda yaşayan ermənilər haqqında kitab yazmışdır ki, bu da əhəmiyyətli bir tarixi mənbə kimi qiymətləndirilir.
Əhməd Krımlı
Əhməd İhsan Krımlı (türk. Ahmed İhsan Kırımlı, krımtat. Ahmed İhsan Qırımlı, Ахмед Ихсан Къырымлы; 23 aprel 1920, Balıkəsir ili – 11 dekabr 2011, Ankara) — həkim, siyasətçi, Krım Tatar mənşəli şair və xeyriyyəçi, Türkiyə Nazirlər Kabinetinin üzvü, dörd dəfə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin üzvü, eyni zamanda 1987–2011-ci illərdə Türkiyədəki Krım Tatar İcmasının prezidenti. Əhməd İhsan Krımlının adına ədəbi müsabiqə də keçirilir. Tibbi turizm, termal turizm, uşaq sağlamlığı və ailə planlaşdırılması ilə bağlı elmi məqalələrin müəllifidir. Şeir və xatirələr kitabı da yazmışdır. == Həyatı == Əhməd İhsan Krımlı Türkiyəyə köç edən Krım tatarlarının ailəsində anadan olub. Onun ulu babası Bağçasarayda icmanın müftisi idi. 1947-ci ildə İstanbul Universitetinin Tibb Fakültəsini bitirmişdir. Londonda təcrübə keçmişdir.
Krımlı (film, 2004)
Krımlı — Çingiz Dağçının 1956-cı ildə qələmə adlığı "Qorxunc illər" romanı əsasında çəkilmiş bədii film. == Haqqında == Film İkinci Dünya müharibəsi dövründə alman əsir düşərgələrində saxlanılan tatar əsirlərin yaşadıqları insanlıq faciəsi və çəkdikləri acılardan bəhs edir.Krımda yaşayan və Krım türkü olan Sadıq Turan müharibə başlayandan sonra hərbi xidmətə çağırılır və cəbhəyə yollanır. O, müharibə zamanı almanlara əsir düşür və almanca bildiyinə görə saxlanıldığı düşərgədə rabitə işçisi işləməyə başlayır. Bir müddət sonra almanların Krımı ruslardan alıb oa müstəqillik verəcəyi ilə bağlı vədlər səslənir və bu məqsədlə Krım türklərindən ibarət hərbi dəstə qurulur. Sadiq də bu dəstənin tərkibində alman ordusunda xidmət etməyə başlayır. Ancaq səslənən vədlərin yalan olduğunu anlayan Sadıq Krımın doğrudan azad olunması üçün fəaliyyətə keçir. Elə aşıq olacağı Mariya ilə də bundan sonra tanış olur.Filmin rejissoru "Türk pasportu" filmini çəkmiş Burak Arlıeldir. Rollarda isə Murad İldırım, Səlma Ərgeç, Bülent Alqış, Gülçin Santırcıoğlu və Burc Kümbetlioğlu kimi aktyorlar oynayır. Türk dili ilə yanaşı alman və rus dilinin də tez-tez işlədildiyi filmin ən vacib xüsusiyyətlərindən biri multikultural dəyərləri təbliğ etməsindədir. Bir az cahil olsa da, vurğu incitmədiyini deyə bilərəm.
Baba Ənstas Mari Krımlı
Baba Ənstas Mari Krımlı (Tam adı:Baba Ənstas Mari Cəbrail Yusif Avvat oğlu Krımlı d.5 avqust 1866; Bağdad - ö.7 yanvar 1947; Bağdad) — Jurnalist == Həyat və fəaliyyəti == Baba Ənstas Mari Krımlı 1866-cı il avqustun 5-də Bağdadda doğulub. Anası İraq əsilli, atası isə Liviya əsilli Cəbrail Yusif Avvatdır. Atası 1823-cü ildə Liviyada doğulub, 1850-ci ildə isə Bağdada köçüb. Bağdadda təhsil almış Ənstas Mari Krımlı ərəb dili müəllimi kimi fəaliyyət göstərib. 1886-cı ildə Liviyaya gedərək orada Babalar Yesüilər fakültəsində müəllim işləyib. 1947-ci il yanvarın 7-si Bağdadda vəfat edib.