Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • maqnetit

    maqnetit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • MAQNETİT

    сущ. магнетит (минерал, содержащий железо и обладающий магнитными свойствами; магнитный железняк). Təbii maqnetit природный магнетит

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MAQNETİT

    yun. magnetis – maqnit

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • МАГНЕТИТ

    м мн. нет miner. maqnetit (maqnitli dəmir daşı, maqnit xassəli qiymətli dəmir filizi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • магнетит

    ...свойствами; магнитный железняк. Залежи магнетита. Добыча магнетита.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • MAQNİT

    I. i. magnet; təbii ~ natural magnet; süni ~ artificial magnet; daimi ~ permanent magnet II. s. magnetic(al); ~ filizi miner. Magnetite, loadstone; ~

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • MIKNATIS

    1) maqnit; 2) maqneto maqneto, maqnit

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • MAQNEZİT

    lat. magnesia – maqnezium-oksid

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • магнитить

    -ничу, -ничишь; нсв. что 1) Придавать чему-л. свойства магнита; намагничивать. 2) разг. Притягивать к себе металлические предметы (о магните)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • магнетик

    -а; м. Вещество, обладающее свойствами магнита.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • магнезит

    (нэ) и (не) -а; м. см. тж. магнезитовый Минерал белого или желтоватого цвета, представляющий собой углекислую соль магния.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • maqnezit

    maqnezit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • maqnetik

    maqnetik

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • maqnetik

    sif. magnétique adj

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • MAGNETIC

    adj 1. maqnit, maqnitli i; ~ field maqnit sahəsi; a ~ needle kompasın əqrəbi (cəhətləri göstərən); 2. məc. füsunkar, cəzbedici, cazibədar; a ~ smile c

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • МАГНИТИТЬ

    несов. xüs. maqnitləşdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MAQNEZİT

    I сущ. геол. магнезит (минерал белого или желтоватого цвета, представляющий собой углекислую соль магния – используется как огнеупорный материал) II п

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • МАГНЕЗИТ

    м miner. maqnezit (maqnezium-karbonat mineralı).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MAQNETİK

    s. magnetic; ~ kompas magnetic compas; ~ əyilmə magnetic declination; ~ elementlər magnetic elements

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • MAQNETİZM

    i. 1. magnetism; yer ~i terrestrial magnetism; heyvan ~i animal magnetism; 2. (fizikanın şöbəsi) magnetics

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • MAQNETİTLİ

    прил. магнетитовый. геол. maqnetitli qumlar магнетитовые пески, maqnetitli şistlər магнетитовые сланцы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • maqnetitli

    maqnetitli

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • магнезия

    ...греч. Magnēsia) Устарелое название окиси магния. - жжёная магнезия

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • магнетизм

    ...Притягательная, покоряющая сила воздействия. Магнетизм личности. Магнетизм души. 4) Гипнотическое внушение. Лечить магнетизмом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • maqnolit

    maqnolit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • MAGNESIA

    n maqneziya; maqnezium oksid (toz halında)

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • maqneton

    maqneton

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • maqnetizm

    maqnetizm

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • maqnesin 2021

    maqnesin

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • MAQNETİZM

    [yun.] магнетизм (1. магнитдин, гьакӀни бязи затӀар вичел чӀугвадай электрикдин заряд авай симинин хесет; 2. магнитдин хесетрин, гьаларин гьакъиндай и

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • maqnetizm

    is. magnétisme m ; yer ~i magnétisme terrestre ; heyvan ~i magnétisme animal ; ~ hadisə phénomène m magnétique

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • MAGNETISE

    magnetize, -ise v 1. maqnitləşdirmək; 2. məc. cəzb / cəlb etmək

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • MAGNETIZE

    magnetize, -ise v 1. maqnitləşdirmək; 2. məc. cəzb / cəlb etmək

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • MAQNETİZM

    I сущ. магнетизм: 1. свойство магнита, а также проводника с электрическим током притягивать или отталкивать некоторые тела. физ. Qalıq maqnetizm остат

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • МАГНОЛИТ

    м maqnolit (tərkibində maqneziumlu sement, taxta kəpəyi, asbest maddələri və s. şeylər olan süni tikinti materialı).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАГНЕТОН

    м fiz. maqneton (maqnit momenti vahidi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАГНЕТИЗМ

    м мн. нет maqnetizm (1. fiz. maqnit xassəsi; 2. fiz. maqnit hadisələri haqqında elm; 3. köhn. hipnoz qüvvəsi); ◊ земной магнетизм fiz. yer maqnetizmi.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАГНЕЗИЯ

    ж kim. maqnezium-oksid (tibb və texnikada işlədilən ağ toz dərman)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MAQNETON

    сущ. физ. магнетон (единица измерения магнитного момента, принятая в атомной физике). Nüvə maqnetonu ядерный магнетон

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • МАГНЕТИЗМ

    мн. нет магнетизм (1. магнитдин, яни микьнатIисдин хесият, микьнатIисвал. 2. магнитдин гьерекатрин, гьаларин гьакъиндай илим).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МАГНЕЗИЯ

    хим. магнезия (магнийдин окись -пас ва я кьел тир лацу гъуьр хьтин лацу ялав алаз кудай порошок).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • MAQNETİ́ZM

    [yun.] 1. Maqnitin, habelə bəzi cisimləri özünə tərəf çəkən, yaxud itələyən elektrik gərginliyi, ya da elektrik yükü olan naqilin xassəsi. 2. Maqnit h

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • МАГНИТИК

    м 1. магнит söz. kiç.; 2. ən kiçik maqnit hissəciyi.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MAQNETO

    сущ. тех., физ. магнето (генератор переменного тока для образования искры, зажигающей горючую смесь в цилиндрах двигателя внутреннего сгорания)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • МАНЕЖИТЬ

    несов. 1. xüs. təlim vermək (ata); 2. məc. gözlətmək, ləngitmək, gözlədərək yormaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАГНЕТО

    ср нескл. maqneto (daxili yanacaqlı motorlarda: yanacaq qatışığını alışdırmaq üçün qığılcım verən elektrik cihazı).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАГНЕТО

    нескл. магнето ( моторра кудай затIуник цIай куькIуьрун патал цIилхем арадал гъидай электромагнитдин прибор).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • магнетитовый

    см. магнетит; -ая, -ое.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НАГНЕТАТЬ

    несов. xüs. basmaq, basıb doldurmaq (hava); ◊ нагнетать давление tex. təzyiqi artırmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАГНЕТАТЬ

    несов., см. нагнести

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • нагнетать

    ...что-л. в мрачном свете; усиливать что-л. тяжёлое, мрачное. Нагнетать обстановку в коллективе. Нагнетать тоску, скуку. Зачем ты нагнетаешь всякие ужас

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • maqneto 2021

    maqneto

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • магнето

    неизм.; ср. (англ. magneto) Небольшой генератор переменного тока для образования искры, зажигающей горючую смесь в цилиндрах двигателя внутреннего сго

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • манежить

    -жу, -жишь; нсв. кого 1) спец. Выезжать (лошадь) по правилам манежной езды. 2) разг.-сниж. Томить, мучить, заставляя долго ждать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МАГНИТНЫЙ

    ...магнитное возмущение fiz. maqnit qasırğası; магнитный железняк bax магнетит; магнитный меридиан fiz. maqnit meridianı; магнитное наклонение fiz. coğr

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • магнитный

    ...протонов и электронов - частиц Солнца). Магнитный железняк (= магнетит). Магнитная запись (запись звуковых сигналов, сделанная на магнитной ленте при

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Maqnetit
Maqnetit – FeFe2O4 — Kubik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: hər yerdə rast gələn. == Növ müxtəliflikləri == Titanlı-, xromlu-, vanadiumlu- və b. maqnetitlər. == Xassələri == Rəng – dəmiri-qara; Mineralın cizgisinin rəngi – qara; Parıltı – metal, bəzən yarımmetal; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 4,9-5,2; Sərtlik – 5,5-6; Kövrəkdir; Ayrılma – yoxdur; Bölünmə – nadir hallarda {111} üzrə; Başqa xassələr – güclü, bəzən polyar maqnit xassəsi təzahür edir; Morfologiya – kristallar: oktaedrik, nisbətən az rombododekaedrik; İkiləşmə: {111} – şpinel qanunu üzrə; Mineral aqreqatları: dənəvər, sıx, radial -şüalı, böyrəkvarı, hisə (dudaya) bənzər kütlələr, xrizotil-asbest, bitki qalıqları və s. üzrə psevdomorfozalar. == Mənşəyi və yayılması == Poligen mineraldır. Ən iri yığınları maqmatik, kontakt-metasomatik və regional-metamorfik proseslər nəticəsində əmələ gəlir. Maqmatik mənşəli maqnetitə əsasən qabbro, norit, piroksenit, anortozitlərdə və aksessor mineral kimi müxtəlif püskürmə süxürlarında (ultraəsasidən turşadək) rast gəlinir. Həmçinin karbonatitlərdə, bəzən peqmatitlərdə qeyd edilir.
Maqnezit
Maqnezit – Mg [CO3] — triqonal sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən. == Növ müxtəliflikləri == Ferromaqnezit (7,5%-dək FeO). == Xassələri == Rəng – ağ, bozumtul, sarımtıl, qəhvəyi, bəzən rəngsiz; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə; Şəffaflıq – şəffaf, bəzən qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 2,9-3,1; Sərtlik – 4,0-4,5; Kövrəkdir; Ayrılma – romboedr {1011} üzrə mükəmməl; Sınıqlar – pilləli; sıx farforabənzər aqre-qatlarında – qabıqvari; Morfologiya – kristallar: nadir rast gələn romboedrik; Mineral aqreqatları: massiv, sıx, dənəvər, farforabənzər, torpaqvari. == Mənşəyi və yayılması == Hidrotermal maqnezit dolomit və dolomitləşmiş əhəngdaşlarının metasomatik əvəzlənməsi məhsuludur. Hiperbazitlərin hidrotermal dəyişilmə prosesində isti karbonat məhlullarının təsiri zamanı olivin və piroksenlərin hesabına əmələ gəlir. Mineralın infiltrasion yataqları ultraəsasi süxur massivlərinin kimyəvi aşınması zamanı formalaşır. Çökmə maqnezit duz- və gips saxlayan süxur qatlarında qeyd edilir. Mineralın metamorfik əmələgəlmələri kristallik magnezial şistlər üçün adidir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: dolomit, kalsit, kvars, xalsedon, opal, barit, talk, serpentin, gips, halit və b.
Maqnetik adası
Maqnetik adası (ing. Magnetic Island) — ABŞ-nin Alyaska ştatındakı Kuk körfəzindəki ada. Ada yüksək Qabarma və çəkilmə zamanı suyun altında batan dayazlıqlarla əhatə olunub. Maqnetik adını 1951-ci ildə maqnetizm təsirinin olması səbəbindən alır. == Tarix == Maqnit adası arxeoloji tapıntılarla diqqət çəkir. E.ə 1800-1400-cü illərdə burada yaşayışın olması aşkar edilmişdir. 2012-ci ildə qazıntılar zamanı Arktika kiçik alət ənənəsinə aid kəsilmiş daşlar, ocaq qalıqları və daş alətlər aşkar edilmişdir. Buradan 32 km aralıda yerləşən Redout və İliamna vulkanlarının aktivliyi ilə əlaqədar olaraq qədim sakinlər tərəfindən ada tərk edilmişdir. 2015-ci ildə ada ABŞ-nin Tarixi Yerlər Milli Reyestrində qeyd edilir. Adada daimi əhali yoxdur, tarixi tapıntıları qorumaq üçün buraya giriş məhduddur.
Maqnetik təzyiq
Maqnetik təzyiq — bir maqnit sahəsi ilə əlaqəli enerji sıxlığıdır. Hər hansı bir maqnit sahəsi sahədəki sərhəd şəraiti ilə əlaqəli bir maqnit təzyiqinə malikdir. Bu qaz molekullarının kinetik enerjisi ilə (bir qaz halında) eyni olmayıb, bir maqnit sahəsi ilə daşımaq istisna olmaqla, hər hansı digər fiziki təzyiq ilə eynidir. Qüvvə sahəsindəki qradient, maqnit qüvvəsi adlanan maqnit təzyiq qradienti səbəbindən bir qüvvəyə səbəb olur. Maqnetik təzyiq qüvvəsi dayaqsız bir naqilin ilməsində asanlıqla müşahidə olunur. Əgər elektrik cərəyanı ilmədən keçirsə, naqil elektromaqnit kimi xidmət edir, beləliklə, ilmənin daxilindəki maqnit sahəsi ilmənin xarici maqnit sahəsinin gücündən daha böyükdür. Sahənin gücündəki bu qradient təzyiqin maqnit qüvvəsini yaradır, bu da birbaşa naqilin uzanmasına səbəb olur. Teldən kifayət qədər cərəyan keçərsə, naqilin ilməsi dairə formasında olur. Daha yüksək cərəyanlarda, maqnetik təzyiq naqilin elastiklik qabiliyyətini aşan bir zərbəyə səbəb ola bilər ki, bu da onun məhvinə və ya partlayışa gətirib çıxarır. Beləliklə, maqnetik təzyiqin idarə edilməsi, ultragüclü elektromaqnitlərin dizaynında ciddi problemdir.
Maqnetik dövrə
Maqnetik dövrə və ya maqnit dövrəsi maqnit seli olan bir və ya daha çox qapalı dövrə keçidindən ibarətdir. Maqnit seli adətən daimi maqnitlər və ya elektromaqnitlər tərəfindən yaradılır və yolda hava boşluqları və ya digər materiallar ola bilsə də, dəmir kimi ferromaqnit materiallardan ibarət maqnit nüvələri ilə məhdudlaşır. Maqnit dövrələri elektrik mühərrikləri, generatorlar, transformatorlar, rölelər, qaldırıcı elektromaqnitlər, SQUIDlər, qalvanometrlər və maqnit qeyd başlıqları kimi bir çox cihazda maqnit sahələri üçün istifadə olunur. Doymamış maqnit dövrəsində maqnit axını, maqnit hərəkətverici qüvvə və maqnit reluktansı arasındakı əlaqəni Hopkinson qanunu ilə təsvir etmək olar, bu qanun elektrik dövrələrində Ohm qanununa səthi bənzəyir, nəticədə Maqnetik dövrə və analoji elektrik dövrəsindəki maqnitin xassələri arasında birə-bir uyğunluq yaranır. Bu konsepsiyadan istifadə edərək, transformatorlar kimi mürəkkəb cihazların maqnit sahələri elektrik dövrələri üçün hazırlanmış üsul və üsullardan istifadə edərək tez bir zamanda həll edilə bilər.
Maqgemit
Maqgemit — mineral, Fe2O3. == Haqqında == Maqgemit - kubik. Sıx. Rəngi və cizgisi qəhvəyi. Sərtliyi 5. Kəskin maqnitlidir. Aşağı temperaturlarda dəmir «papaqlarında» maqnetitin və ya lepidokrokitin dəyişilməsindən əmələ gəlir. Lavalarda rast gəlniir. Asanlıqla hematitə keçir. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti.
Maqnetizm
right|thumb|250px|Maqnet çubuğunun yaratdığı maqnit sahəsinin metal tozlarının köməyi ilə təsviri Maqnetizm fiziki fenomen olub, maqnit, maqnitləşmiş obyektlər və hərkətli elektrik yükləri arasında qüvvə münasibətini əks etdirir. Bu münasibət bir tərəfdən bu obyektlər tərəfindən yaradılan, digər tərəfdən onların özlərinə təsir edən maqnit sahəsində baş verir. Maqnetizmin yaranma formaları ümumi şəkildə elektrik yüklərinin hərəkətinə və ya elementar hissəciklərin maqnit momentinə gətirilir. Maqnetizm fizikada elektromaqnetizmin tərkib hissəsidir. Maqnit sahəsi ilə qarşılıqlı münasibətinə görə maddələr bölünürlər: Maqnitə aid olmayanlar Diamaqnitlər, bunların molekulaları maqnit momentinə malik deyillər. Paramaqnitlər, sıfır olmayan lokal maqnit momentlərinə malikdirlər. Onlar sahə boyunca istiqamətlənirlər. Uzaq maqnit dərcəsinə malik olan maddələr: Ferromaqnitlər, maqnit sahəsində mikroskopik kiçik ölçüdə onların atom və molekulaların maqnit momentləri yaranır Antiferromaqnitlər, bu materiallarda maqnit sahəsinin təsiri nəticəsində kristalda bir-birinin əksinə yönəlmiş qəfəslər yaranır, nəticədə onlar sıfır maqnitləşmə yaradırlar.
Maqnit
Maqnit (yun. λίθος μαγνησ maqnesiya daşı) və ya Dəmirqapan — Maqnesiya kiçik Asiyada Türkiyənin şəhərində maqnetit tapılmış yer adıdır. Maqnit bir cisim olub başqalarını maqnetik olaraq cəzb və ya itələmək qabiliyətinə malikdir. Maqnetik cəzbetmə təbii fenomendir. Bu haqqda maqnetizmdə məlumat verilir: Daimi maqnit ferromaqnitdən hazırlanmış məmul olub qalıcı maqnit xassəsini uzun müddət saxlaya bilir. Daimi maqnitlərin səciyyəvi sahəsi — 1 Т-ə qədərdir (10 kQs). Elektromaqnit elektrik cərəyanı keçdikdə maqnit sahəsi yaradan qurğudur. Adətən bu böyük maqnit keçiriciliyinə malik olan, daxilində dəmir içlik yerləşdirlmiş solenoid dolağından ibarətdir. Səciyyəvi maqnit sahəsi 1,5–2 T arasında olur.
Maqneto (komiks)
Maqneto (ing. Magneto) - Sten Li və Cek Körbi tərəfindən yaradılmış Marvel Comicsin xəyali antiqəhramanı. Daha çox İks-adamlarla adı halanır, həm də onların düşməni olur. Maqnetonun əsas gücü maqnit sahələrinin manipulasiyasından ibarətdi. == Bioqrafiya == Maqneto Marvel Comicsin ən güclü muutantlardan hesab olunur. O, yəhudi olduğuna görə holokost keçirən nadir personajlardandı. Buna görədə o mutantları bunlardan qorumaq istiyir. Maqneto zaman-zaman həm düşmən, həm İks-adamlara dost olur. Professor İks birlikdə insanların, mutantlarla birqə yaşaması uğrunda çalışır. Maqneto - Civənin, Qırmızı cadugərin, Polyaris kimi superqəhramnların atasıdı.
Maqneto (personaj)
Maqneto (ing. Magneto) - Sten Li və Cek Körbi tərəfindən yaradılmış Marvel Comicsin xəyali antiqəhramanı. Daha çox İks-adamlarla adı halanır, həm də onların düşməni olur. Maqnetonun əsas gücü maqnit sahələrinin manipulasiyasından ibarətdi. == Bioqrafiya == Maqneto Marvel Comicsin ən güclü muutantlardan hesab olunur. O, yəhudi olduğuna görə holokost keçirən nadir personajlardandı. Buna görədə o mutantları bunlardan qorumaq istiyir. Maqneto zaman-zaman həm düşmən, həm İks-adamlara dost olur. Professor İks birlikdə insanların, mutantlarla birqə yaşaması uğrunda çalışır. Maqneto - Civənin, Qırmızı cadugərin, Polyaris kimi superqəhramnların atasıdı.
Yuyçzülyü Manqeti
Manqeti — atasının və qardaşının dövründə qərb komandanı idi. Ban dağında Vey orduları ilə vuruşarkən öldürülmüşdü. Yerinə böyük oğlu Xedoxan keçdi.
Maqnit anomaliyası
Maqnit anoma­liyası – (rus. магнитная аномалия, ing. magnetic anomaly) Yerin maqnit sahəsi kəmiyyətinin onun normal kəmiy­yətindən kənara çıxması.
Maqnit diski
Maqnit diski (İng.magnetic disk, ru. магнитный диск)-qoruyucu korpusa (sərt disk) və ya zərfə (yumşaq disk) yerləşdirilmiş çoxlu sayda kiçik seqmentlərin (maqnit domenlərin) maqnit sahəsinin gərginliyini dəyişməyə imkan verən maqnit materialla ötürülmüş disk. Sahənin dəyişməsi – maqnit materialın (informasiya daşıyıcısının) hissəciklərinin maqnit polyarlığının dəyişməsidir ki, bundan da informasiyanın ikilik formada kodlaşdırılması üçün istifadə olunur (bir polyarlıq 1-i, əksi isə 0-ı təmsil edir). Polyarlığın dəyişməsi, disksürənin oxuma-yazma başcığının diskin səthi üzərindən yüksək sürətlə keçməsi ilə yerinə yetirilir. Maqnit diski öz xassələri səbəbindən elektromaqnit sahəsi mənbələrinin təsirindən qorunmalıdır ki, ona yazılmış informasiya korlanmasın və ya dağılmasın. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Maqnit ekvatoru
== Maqnit ekvatoru == Maqnit ekvatoru- yer səthində maqnit əyilməsinin sıfıra bərabər olan nöqtələri birləşdirən xəttə deyilir. Maqnit ekvatoru coğrafi ekvatora uyğun gəlmir. Maqnit ekvatorda maqnit sahəsinin gərginliyi 0,25-0,35 erstedə bərabərdir.
Maqnit induksiyası
Maqnit induksiyası – maqnit sahəsinin qüvvə xarakteristikasıdır. Vahidi törəmə vahid olan Tesladır. == Maqnitostatika == Bio-Savar qanunu: B → ( r → ) = μ 0 ∫ L 1 I ( r → 1 ) d L 1 → × ( r → − r → 1 ) | r → − r → 1 | 3 , {\displaystyle {\vec {B}}({\vec {r}})=\mu _{0}\int \limits _{L_{1}}{\frac {I({\vec {r}}_{1}){\vec {dL_{1}}}\times ({\vec {r}}-{\vec {r}}_{1})}{|{\vec {r}}-{\vec {r}}_{1}|^{3}}},} B → ( r → ) = μ 0 ∫ j → ( r → 1 ) d V 1 × ( r → − r → 1 ) | r → − r → 1 | 3 , {\displaystyle {\vec {B}}({\vec {r}})=\mu _{0}\int {\frac {{\vec {j}}({\vec {r}}_{1})dV_{1}\times ({\vec {r}}-{\vec {r}}_{1})}{|{\vec {r}}-{\vec {r}}_{1}|^{3}}},} == Maqnit sirkulyasiyası haqqında Amper qanunu == ∮ ∂ S B → ⋅ d l → = μ 0 I S ≡ μ 0 ∫ S j → ⋅ d S → , {\displaystyle \oint \limits _{\partial S}{\vec {B}}\cdot {\vec {dl}}=\mu _{0}I_{S}\equiv \mu _{0}\int \limits _{S}{\vec {j}}\cdot {\vec {dS}},} r o t B → ≡ ∇ → × B → = μ 0 j → . {\displaystyle \mathrm {rot} \,{\vec {B}}\equiv {\vec {\nabla }}\times {\vec {B}}=\mu _{0}{\vec {j}}.} == Xarici keçidlər == Crowell, B., "Electromagnetism". Nave, R., "Magnetic Field".
Maqnit lenti
Maqnit lenti - tape ~ магнитная лента ~ manyetik bant – üzərinə verilənlərin yazıldığı maqnit materialla örtülmüş nazik maylar zolaq. Lentdən istifadə etmək üçün verilənlərin saxlanması qurğusu iki dolama (sarğı) çarxına və oxuma-yazma başcığına malik olmalıdır. Lent kəsilməz informasiya daşıyıcısı olduğundan, başcıq isə dərhal lazım olan yerə “adlaya” bilmədiyindən, lentdən oxuma, yaxud lentə yazma diskdə olduğu kimi ixtiyari deyil, ardıcıl aparılmalıdır. Maqnit lent kartrici - tape cartridge ~ кассета магнитной ленты ~ bant kartuşu ~ müəyyən dərəcədə audiokassetə bənzəyən və içərisində maqnit lenti olan modul. Qabaqlar maqnit lent kartriclərindən sərt disklərdə saxlanılan informasiyanın üzünü çıxarmaq üçün istifadə edilirdi. 1952-ci ildə “IBM System 701” kompüterlərində informasiyanın saxlanması, yazılması və əldə olunması üçün maqnit lentlərindən istifadə olunmuşdur. Bu lentlər daha sonra geniş yayılmış və kompakt-kasetlər formasında istifadə olunmağa başlamışdır. Maqnit lent qurğusu – tape drive ~ накопитель на магнитной ленте ~ teyp sürücü ~ maqnit lentində oxuma-yazma əməliyyatına yerinə yetirmək üçün lenti hərəkət etdirən qurğu. Tar file – UNIX əməliyyat sistemində: tar (“tape archive” – “lent arxivi”) proqramı vasitəsilə bir faylda birləşdirilmiş fayllar toplusu. (Hazırda tar fayllar lentdə deyil, demək olar ki, həmişə diskdə saxlanılır.) tar faylı açmaq, yəni ona toplanmış faylları çıxartmaq üçün aşağıdakı komandadan istifadə olunur: % tar –xvf filename.tar ZIP fayllardan fərqli olaraq, tar sıxılmış fayl deyil; belə ki, tar fayllar çox zaman başqa utulit (compress) vasitəsilə sıxılmış olur.
Maqnit sahəsi
Maqnit sahəsi — materiyanın elə növüdür ki, onun aşkara çıxması bu sahəyə gətirilmiş və müəyyən qaydada istiqamətlənmiş elektrik cərəyanına təsir edən mexaniki qüvvə ilə xarakterizə olunur. Elektrik və cazibə sahələri kimi maqnit sahəsinin də özunəməxsus xarakterik xüsusiyyəti vardır. Bu xüsusiyyət ondan ibarətdir ki, o, sahəyə nisbətən müəyyən qaydada istiqamətlənmiş elektrik cərəyanına mexaniki qüvvə ilə təsir edir. Bu xassəyə ancaq maqnit sahəsi malikdir, elektrik və cazibə sahələri bu xassəyə malik deyildir. Maqnit sahəsinə gətirilmiş cərəyanlı naqil hərəkət edirsə, deməli bu hərəkətin əmələ gəlməsinə maqnit sahəsi enerjiyə malikdir. Enerji isə materiyasız mövcud deyil. Deməli o, həm də kütləyə malik olmalıdır. Buradan aydın olur ki, maqnit sahəsi də maddidir. Başqa sahələr kimi maqnit sahəsinin də kütləsini təyin etmək hələ də mümkün olmamışdır. Maqnit sahəsini xarakterizə edən kəmiyyət, maqnit sahəsinin intensivliyidir.
Maqnit seli
Maqnit seli – maqnit induksiya vektorunun modulu,səthin sahəsi və maqnit induksiya vektoru ilə səthin normalı arasındakı bucağın kosinusu hasilinə bərabərdir. Φ=BS.cosα. Əgər naqil çərçivə sabit ω bucaq sürəti ilə maqnit sahəsində fırlansa ondan keçən maqnit seli t-zamanından asılı olaraq Φ=BScosωt kimi dəyişər.Naqil çərçivənin uclarında yaranan elektrik hərəkət qüvvəsi E.H.Q. ε=ωBSsinωt qanunu ilə dəyişər. Əgər sarğıların sayı N olarsa yaranan induksiya E.H.Q. N dəfə böyük olar. Ölkəmizdə istifadə edilən dəyişən cərəyan qurğuları əsasən 50Hs dəyişən cərəyan üçün nəzərdə tutulmuşdur. Dəyişən cərəyan şəbəkəsindəki gərginlik transformatorların köməyi ilə asanlıqla lazım olan gərginliyə çevrilə bilər. Φ B = ∬ S B ⋅ d S {\displaystyle \Phi _{B}=\iint \limits _{S}\mathbf {B} \cdot {\rm {d}}\mathbf {S} } Elektromaqnit induksiya qanunu: Qapalı keçirici konturda yaranan induksiya elektrik hərəkət qüvvəsi əks işarə ilə götürülmüş maqnit selinin dəyişmə sürətinə bərabərdir: ε=-ΔΦ/Δt və ε=-dΦ/dt.Maqnit sahəsi artdıqda,yəni ΔΦ/Δt>0 olduqda,e. h. q.-nin işarəsi mənfi olur.Bu zaman maqnit selinə əks təsir göstərən induksiya cərəyanı yaranır.Maqnit seli azaldıqda ΔΦ/Δt<0,e.h.q.müsbət olur və cərəyan,zəifləyən maqnit selini gücləndirməyə çalışır.
Maqnit ulduzlar
Maqnetar və ya maqnitar — neytron ulduzu, çox güclü maqnit sahəsinə malik olan bir obyekt(10 üstü 11 Tesla və ya 10 üstü 14 Qaussa qədər). Maqnetarların mövcudluğu ilə bağlı ilk fərziyyələr 1992-ci ildə astronom Robert Dunkan və Kristofer Tompson tərəfindən irəli sürülmüşdür, lakin 1998-ci ildə Qartal bürcündə yerləşən SGR 1900+14 maqnetarından alınan qamma-rentgen şüalar maqnetarların mövcudluğunu təsdiqlədi.5 mart 1979-cu ildə əldə olunan qamma-şüaların da bir maqnetar mənbəyindən gəldiyi güman olunur. Maqnetarların orta ömür müddəti 1 milyon ildir. Bu obyektlər kainatda ən güclü maqnit sahəsinə malikdirlər. == Haqqında == Maqnetarların diametri adi neytron ulduzlarında olduğu kimi ortalama 10–20 km-dir, lakin bir maqnetarın kütləsi Günəşin kütləsindən ortalama 2 dəfə çoxdur. Bir qaşıq maqnetar maddəsinin çəkisi Yer kürəsində 1000 milyard tona bərabər olacaqdır. Bir maqnetarın maqnit sahəsinin gücü Günəşin maqnit sahəsinin gücündən 1000 trilyon dəfə çoxdur. Formalaşdıqdan 10.000 il sonra maqnetarların maqnit sahələri yox olur və onların aktivliyi və rentgen şüalanması dayanır. Bu hesabla Süd Yolu qalaktikasında 30 milyon aktiv olmayan maqnetarın mövcud olduğu düşünülür. 2004-cü ildə Avstraliya radioteleskopları böyük enerji axını aşkar etdilər.
Cənub maqnit qütbü
Cənub maqnit qütbü — Maqnitin bir qurtaracağı şimala istiqamətlənir. Digər istiqaməti isə cənubadır. Maqnitlər bir birini itələmə xüsusiyətinə malikdirlər. Bu da o anlama gəlir ki, əslində şimal maqnit qütbü Cənub maqnit qütbüdür. Cənub maqnit qütbü isə Şimal maqnit qütbüdür. == Yerləşməsi == Cənub maqnit qütbü heçdə Cənub Coğrafi qütbü ilə üst-üstə düşmür. Cənub maqnit qütbü Antarktidanın kənarında yerləşir. Cənub maqnit qütbünün əks tərəfində Kanadanın şimalında Şimal maqnit qütbü yerləşir. Maqnit qütbü xəyali olaraq xüsusiyyət daşıyır. == Tarixi == 1831-ci il ingilis qütb araşdırmaçısı Con Ross tərəfindən Kanada Arktik arxipelaqında Şimal maqnit qütbünü aşkarlayır.
Maqnit lent qurğusu
Maqnit lenti - tape ~ магнитная лента ~ manyetik bant – üzərinə verilənlərin yazıldığı maqnit materialla örtülmüş nazik maylar zolaq. Lentdən istifadə etmək üçün verilənlərin saxlanması qurğusu iki dolama (sarğı) çarxına və oxuma-yazma başcığına malik olmalıdır. Lent kəsilməz informasiya daşıyıcısı olduğundan, başcıq isə dərhal lazım olan yerə “adlaya” bilmədiyindən, lentdən oxuma, yaxud lentə yazma diskdə olduğu kimi ixtiyari deyil, ardıcıl aparılmalıdır. Maqnit lent kartrici - tape cartridge ~ кассета магнитной ленты ~ bant kartuşu ~ müəyyən dərəcədə audiokassetə bənzəyən və içərisində maqnit lenti olan modul. Qabaqlar maqnit lent kartriclərindən sərt disklərdə saxlanılan informasiyanın üzünü çıxarmaq üçün istifadə edilirdi. 1952-ci ildə “IBM System 701” kompüterlərində informasiyanın saxlanması, yazılması və əldə olunması üçün maqnit lentlərindən istifadə olunmuşdur. Bu lentlər daha sonra geniş yayılmış və kompakt-kasetlər formasında istifadə olunmağa başlamışdır. Maqnit lent qurğusu – tape drive ~ накопитель на магнитной ленте ~ teyp sürücü ~ maqnit lentində oxuma-yazma əməliyyatına yerinə yetirmək üçün lenti hərəkət etdirən qurğu. Tar file – UNIX əməliyyat sistemində: tar (“tape archive” – “lent arxivi”) proqramı vasitəsilə bir faylda birləşdirilmiş fayllar toplusu. (Hazırda tar fayllar lentdə deyil, demək olar ki, həmişə diskdə saxlanılır.) tar faylı açmaq, yəni ona toplanmış faylları çıxartmaq üçün aşağıdakı komandadan istifadə olunur: % tar –xvf filename.tar ZIP fayllardan fərqli olaraq, tar sıxılmış fayl deyil; belə ki, tar fayllar çox zaman başqa utulit (compress) vasitəsilə sıxılmış olur.
Maqnit rezonans tomoqrafiya
Maqnit rezonans tomoqrafiya (MRT) - bu üsul sabit maqnit sahəsində toxumada yerləşən hidrogen nüvələrinin yüksək tezlikli impulslara verdiyi cavab reaksiyasının ölçülməsinə əsaslanmışdır. MRT insan bədəninin bütün daxili orqanlanı müayinə etməyə imkan verir və dərin yerləşmiş bioloji toxumların vizuallaşmasını təmin edir... Maqnit Rezonans Tomoqrafiyası zamanı xəstə elektromaqnetik sahəsi olan bir silindrin içinə yatırılır. Bədəndəki hidrogen atomlarına enerji verməsinə yol açan radiodalğalar göndərilir, alınan təsvir kompüter ekranında canlanır və onu rentgen plyonkasına, ya da fotokağıza köçürmək mümkündür. MRT müayinəsi 20 ilə 40 dəqiqə arasında tamamlanır. MRT sinir sistemi, sümük iliyi, əzələ-oynaq sistemi və yumşaq toxumaların dəyərləndirilməsində istifadə olunur. MRT vasitəsilə baş beyin, hipofiz, göz almaları, boyun orqanları, fəqərə sütunü və onurğa beyni, döş qəfəsi orqanlan, qarın boşluğu orqanlan, çanaq orqanları, sümük-oynaq sistemi, yumşaq toxumalarda meydana gələn dəyişiklikləri aşkar etmək olar. == Tarix == MRT 1946 – ci ildə F.Bloch tərəfindən ixtira edilmiş nüvə maqnit rezonansı hadisəsinə əsaslanır. == Müasir tomoqrafiya == Müasir tomoqrafiya vasitəsilə pasiyentin vəziyyətini dəyişmədən skanerləmə üsulu ilə istənilən iradi müstəvidə tomoqramlar almaq mümkündür. MRT müayinədə KT – yə analoji olaraq məlumatın fəza kodlaşması prinsipindən istifadə olunur.
Maqnit çattəyini üsulu
Maqnit çattəyini üsulu ferromaqnit materiallarda səthə və ya ona yaxın yerləşən çatların maqnit sahəsinin köməyi ilə aşkara çıxarılmasına xidmət edir. Daxili strukturunda xəta olmayan ferromaqnit materiallarda maqnit xətləri heç bir maneəyə rast gəlmədən səlis olurlar. Eninə çatlar maqnit xətlərini pozaraq onu kənara yönəldir və burada meyillənmə sahəsi yaradırlar. == Işləmə üsulu == Xətalı yerləri göstərmək üçün ferromaqnit dəmir oksidi tozundan istifadə olunur. Bu üsulla eni 10-3 və 10-4 mm arasında yerlşən çatı təyin etmək olur. Yüksək maqnit sahəsi tətbiq etməklə səthdən 8 mm dərinliyə qədər yoxlama sahəsini artırmaq mümkündür. Yoxlanan hissənin maqnitləşdirilməsi üçün sabit və dəyişən cərəyanla yaradılan maqnit sahələrindən istifadə olunur. Üsullardan biri ondan ibarətdir ki, hissə nal formalı metalın köməyi ilə yaradılmış maqnit sahəsində yerləşdirilsin. Daha başqa bir üsul hissənin bir başa elektrik cərəyanı şəbəkəsinə qoşulmasıdır. Qütb maqnitləşdirmənin köməyi ilə səthdə eninə yerləşmiş çatlar üzə çıxarıla bilirsə, çevrə boyunca cərəyanla induksiya edilmiş maqnit sahəsi ilə uzununa istiqamətdə olan çatları da tapmaq mümkündür .
Transkranial maqnit stimulyasiyası
Transkranial maqnit stimulyasiyası (TMS) - kortikal neyronların stimulyasiyası üçün istifadə olunan intensiv maqnit sahəsinin generasiyası texnikasıdır. TMS əks-göstərişləri olmayan qeyri-invaziv müalicə metodudur. Depressiyalarda qabığın sol dorsal larteral sahəsinin yüksək tezlikli stimulyasiyası və ya qabığın sağ dorsal larteral sahəsinin zəif tezlikli stimulyasiyasının effektivliyi sübuta yetirilib.b, lakin TMS-nin antidepressiv effektinin davamlılığına dair sübutlar yoxdur.
Şimal maqnit qütbü
Şimal maqnit qütbü — xəyalı olaraq yer qabığında 90° həmdəvərində hərəkət edən yerin maqnit qüvvəsinin təsirindən yaranan maqnit qütbü. == Yerləşməsi == Maqnit qütbləri ilə Coğrafi qütblər eynilik təşkil etməyərək üst-üstə düşmür. XVII əsrdə şimal maqnit qütbü Arktikanın buzlaqları üzərində indiki Kanada sərhədlərinə yaxınlaşırdı. Bu o deməkdir ki, Kompasın əqrəbi şimalı təqribi göstərir. . Hər gün maqnit qütbü ellip sayağı trayektoriya çızaraq hərəkət edir. Maqnit qütbü il ərzində şimal və şimal-qərb istiqamətində 10 km hərəkət edir. Bu səbəbdən maqnit qütbü daimi bir yerdə qalmır və dəqiq olmur. XX əsrdən qütb Taymır yarımadası istiqamətinə yönəlmişdir. 2009-cı ildə maqnit qütbünün hərəkət surəti 64 km təşkil etmişdi. Şimal maqnit qütbünün əks hissəsində Cənub maqnit qütbü yerləşir.
Biznes maqnatı
Maqnat və ya böyük bir iş adamı birdən çox biznesə sahib olmaqla böyük müvəffəqiyyət və böyük sərvət əldə etmiş bir iş adamıdır. Müvəffəqiyyətli sahibkarlar müəyyən bir iş və ya biznes sahəsində böyük təsirə, əhəmiyyətə malik olan biznes mütəxəssislərinə nümunədirlər. İlk böyük iş adamları John D. Rockefeller, Andrew Carnegie və Henry Ford kimi sənayeçilər idi. Müasir dövrdə Ceff Bezos və Bill Gates kimi texnologiya şirkətlərinin yaradıcıları böyük iş adamlarıdırlar.