Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ORGANIZER

    n təşkilatçı, təşkil edən

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ORQANİZM

    сущ. организм: 1. всякое живое существо (человек, животное, растение). Ən sadə organizmlər простейшие организмы, canlı orqanizm живой организм, bitki

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • органайзер

    -а; м. (англ. organizer) Записная книжка, содержащая также ежедневник, блокнот, календарь и т.п.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • QRUPBAZ

    i. clique-organizer, one who likes to organize cliques

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • TƏŞKİLATÇI

    i. organizer

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ORGANIZED

    adj 1. mütəşəkkil, təşkil olunmuş; an ~ body mütəşəkkil insan qrupu; 2. biol. üzvi, canlı; ~ matter canlı materiya

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • organiser

    vt təşkil etmək

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • ORGANIZE

    organize, -ise v 1. formalaşdırmaq, qurmaq, yaratmaq; formalaşmaq, yaranmaq 2. qaydaya / nizama salmaq, sistemləşdirmək; yerbəyer etmək; We must final

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • orqanayzer

    orqanayzer

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • organisé

    -e adj mütəşəkkil

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • организм

    ...его согласованно действующими органами. Простейшие организмы. Животный организм. Растительный организм. Организм человека. Организм лягушки. 2) Совок

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • orqanizm

    orqanizm

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ORQANİZM

    [lat.] организм (1. гьар жуьредин ччан алай затӀ, инсан, гьайван, хъач, ттар ва мс.); // ччан алай инсандин ва я гьайвандин беден; 2. пер. сад-садав к

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ОРГАНИЗМ

    orqanizm, canlı vücud; bədən.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • организм

    организм.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ОРГАНИЗМ

    м 1. orqanizm, canlı vücud; растительный организм bitki orqanizmi; живой организм canlı orqanizm; 2. bədən; крепкий организм möhkəm orqanizm (bədən).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • orqanizm

    is. organisme m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ORQANİZM

    ...vücud (insan, heyvan, bitki). Ən sadə orqanizmlər. Bitki orqanizmi. // Canlı insan və ya heyvan bədəni. İçki, papiros orqanizmə zərərdir. Orqanizmi b

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ORQANİZM

    lat. organismus < organizo – təşkil edirəm, qururam

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ORGANISE

    organize, -ise v 1. formalaşdırmaq, qurmaq, yaratmaq; formalaşmaq, yaranmaq 2. qaydaya / nizama salmaq, sistemləşdirmək; yerbəyer etmək; We must final

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ORQANİZM

    i. organism

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ORQANİZM

    ORQANİZM (anat.), BƏDƏN (bax)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ОРГАНИЗМ

    организм (сад-садав кьунваз кар ийизвай паярикай, органрикай ибарат тир вич- вичиз яшамиш жезвай ччан алай затI, мес. инсан, хъач, ттар ва мсб г

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TERMOFOB

    биол. I сущ. термофоб (организм, не терпящий высокой температуры) II прил. термофобный. Termofob organizmlər термофобные организмы, termofob yosunlar

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ОДНОКЛЕТОЧНЫЙ

    прил. biol. bir(tək)hüceyrəli; одноклеточные организмы təkhüceyreli orqanizmlər.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KSEROFİL

    ...Kserofil meşələr ксерофильные леса, kserofil organizmlər ксерофильные организмы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ацидофильные организмы

    Организмы, способные существовать в среде с высокой кислотностью (уксуснокислые и молочнокислые бактерии, некоторые растения: сфагнум, вереск, люпин и

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • mütəşəkkil

    sif. organisé, -e ; bien ordonné, -e ; ~ dəstələr groupes m pl organisés

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • TERMOFİL

    (-lər) биол. I сущ. термофилы (организмы, развивающиеся при высокой температуре) II прил. термофильный. Termofil bakteriya термофильная бактерия, term

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TƏKHÜCEYRƏLİ

    ...организмах); см. birhüceyrəli. Təkhüceyrəli organizmlər одноклеточные организмы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TURŞUSEVƏN

    ...ацидофильный. Turşusevən organizmlər ацидофильные организмы (организмы, способные существовать в условиях повышенной кислотности)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • БЕЗЪЯДЕРНЫЙ

    прил. 1. mikrobiol. nüvəsiz; безъядерные организмы nüvəsiz orqanizmlər; 2. nüvə silahına malik olmayan (dövlət); nüvə silahı saxlanmayan (zona).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BENTAL

    ...организмами) II прил. геол. бентальный. Bental organizmlər бентальные организмы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MÜTƏŞƏKKİL

    s. organized; ~ insan qrupu an organized body

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • GƏNCLƏŞDİRMƏK

    ...омоложение. Orqanizmi gəncləşdirmək (cavanlaşdırmaq) омолодить организм

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İSTİLİKSEVƏN

    ...термофильный. İstiliksevən organizmlər термофильные организмы, термофилы (организмы, существующие при высокой температуре)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TƏŞKİL

    ...~ etmək to arrange an excursion; idman cəmiyyəti ~ etmək to organize a sport society; ~ olunmaq to be* formed / organized / arranged

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • жанлувал

    крепость (организма) : бедендин жанлувал - крепость организма.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • CAVANLAŞMA

    ...желёз внутренней секреции). Orqanizmin cavanlaşması омоложение организма

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ORGANISM

    n orqanizm, bədən, vücud; dead ~ ölü orqanizm; healthy ~ sağlam bədən / orqanizm; living ~ canlı orqanizm

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ТРАНСПЛАНТАЦИЯ

    ...transplantasiya (orqanizm toxumalarının və ya orqanların başqa bir orqanizmə və ya həmin orqanizmin başqa bir yerinə calanması, köçürülməsi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • abad

    sif. bien aménagé, -e ; confortable ; arrangé, -e ; organisé, -e ; evin abad olsun que ta maison soit louée! ~ etmək aménager vt ; arranger vt ; organ

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • МНОГОКЛЕТОЧНЫЙ

    прил. biol. çoxhüceyrəli; многоклеточный организм çoxhüceyrəli orqanizm.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MÜTƏŞƏKKİLLƏŞMƏK

    f. to get* / to become* organized

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • üzləşdirmək

    f. confronter vt ; organiser une confrontation

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • organisme

    m orqanizm

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • ABİSSAL

    ...abissal sahə абиссальная область, abissal organizmlər абиссальные организмы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • инвазивный

    -ая, -ое.; мед. 1) Способный проникать в организм (человека, животных и растений) и распространяться в нём. 2) Основанный на введении в полости органи

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BOREAL

    ...boreal flora бореальная флора, boreal organizmlər бореальные организмы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • гипертермия

    ...греч. hypér - сверх и thérmē - теплота, жар); мед. Перегревание организма теплокровных животных и человека вследствие нарушения соотношения между обр

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Caspian Event Organisers
Caspian Event Organisers (CEO) — şirkəti Azərbaycanda keçirilən bir sıra beynəlxalq sərgi və konqres təşkilatçısıdır. Şirkətin təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirlər arasında: ADEX, Caspian Agro, InterFood Azerbaijan, TransLogistica Caspian, Road&Traffic, Securex Caspian, Rebuild Karabakh, Medinex, Beauty Azerbaijan, Baku Book Fair, Fərqli Fərdlər yer alır. == Caspian Agro == "Caspian Agro" sərgisi Azərbaycan Respublikasının aqrar-sənaye kompleksində mütərəqqi texnologiyaların tətbiqi, kənd təsərrüfatı sahəsinin yerli və xarici mütəxəssisləri arasında təcrübə mübadiləsi və qarşılıqlı faydalı işgüzar əlaqələrin gücləndirilməsi üçün bazarda praktiki vasitə kimi özünü doğrultmuşdur. Sərgi kənd təsərrüfatı sektorunun ən əsas iştirakçılarını, yerli və xarici mütəxəssisləri, aralarında idxalçılar, ixracatçılar, distribütorlar, topdan və pərakəndə satış təmsilçiləri, eləcə də fermerlərin yer aldığı minlərlə peşəkar ziyarətçini bir araya gətirir. == InterFood Azerbaijan == Dünyanın bir sıra ölkəsindən minlərlə peşəkar ziyarətçini qəbul edən "InterFood Azerbaijan" sərgisi Xəzəryanı regionda qida sənayesi iştirakçılarının ən əsas görüş yerlərindən birinə çevrilmişdir. Sərginin məqsədi keyfiyyətli məhsulları bazara çıxarmaq, habelə iştirakçılar ilə ziyarətçilər arasında birbaşa əlaqə yaratmaqdır. == TransLogistica Caspian == "TransLogistica Caspian" sərgisi dəmir yolları, dənizçilik sənayesi, aviasiya, kommersiya nəqliyyatı və nəqliyyat-logistika xidmətləri kimi nəqliyyat sektorlarını birləşdirən səmərəli platformadır. Sərgi həm Azərbaycanın, həm də region ölkələrinin dövlət nəqliyyat strukturlarını təmsil edən rəhbər və mütəxəssislərlə görüşmək, eləcə də nəqliyyat texnologiyalarının ən son nümunələrini nümayiş etdirmək, perspektiv dövlət infrastruktur layihələri ilə tanış olmaq, məhsullar üçün yeni satış kanalları tapmaq, habelə dəmir yolları, dəniz limanları, aerodromlar və logistika mərkəzlərinin tikintisi, eləcə də hərəkət heyətinin istehsalı və gəmiqayırma sahələrində təcrübə mübadiləsi üçün unikal imkan yaradır. == Road&Traffic == "Road and Traffic" sərgisi Xəzər regionunda yol infrastrukturu, ictimai nəqliyyat, yol təhlükəsizliyi və informasiya texnologiyaları kimi sektorların peşəkarlarını öz meydançasında bir araya toplayan ixtisaslaşdırılmış tədbiridir. Sərgi yol, körpü və tunellərin layihələndirilməsi və inşası əsnasında bu sahənin mütəxəssislərinə müasir həll variantlarını təqdim etmək, habelə bazarın tələbatlarını və intellektual nəqliyyat sistemi (İNS) sektoruna aid olan məhsullarınızın satış potensialını tədqiq etmək, Azərbaycanın ictimai nəqliyyat operatorları ilə görüşmək və bu sahə üzrə tenderlərdə iştirak etmək, eləcə də Azərbaycan Respublikası Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi, Bakı Metropoliteni və bu sahə üzrə dövlət strukturlarının rəhbərləri ilə yanaşı, yol-tikinti sektorunda çalışan podratçıların mütəxəssisləri ilə də görüşmək üçün nadir imkandır.
Orqanizm
Orqanizm (lat. organismus – qururam, q.yun. ὄργανον − alət) — diri orqanizm, diri varlıq, canlı orqanizm, canlı varlıq — biologiya sahəsində heyvan, bitki, kif, mikrob kimi tək bir vücud əmələ gətirən yekdil sistemdir. Hüceyrədən ibarət olub, qeyri-canlı materiyadan onu fərqləndirən amillərə malik olan bioloji vücuddur. Bilinən bütün orqanizmlər bu xarakterlərin bir çoxuna sahibdir: nizamlılıq, böyümə və bölünmə, inkişaf, çoxalma, maddələr mübadiləsi, qıcıqlanma, uyğunlaşma (adaptasiya) və xarici mühitlə daxili mühitin fiziki və kimyəvi tarazlığını saxlama (hemostaz). Biologiyanın əsas predmetidir. == Orqan == Mənşəyinə, quruluşuna və yerinə yetirdiyi funksiyalara görə bir-birinə oxşar hüceyrələr və hüceyrəarası maddələr birləşib toxumanı əmələ gətirir. Orqan (üzv) bədənin müəyyən forması, quruluşu, yeri olan, bir və ya bir neçə funksiyanı yerinə yetirən hissəsinə deyilir. Orqanların bir qismi bədən boşluğunda yerləşir ki, bunlara daxili orqanlar deyilir. Hər bir orqan bir neçə toxumadan əmələ gəlmişdir, lakin bunlardan biri həmişə çoxluq təşkil edir və orqanın əsas funksiyasını müəyyən edir.
Avtotrof orqanizmlər
Produsent (lat. producens, yiyəlik halda "lat. producentis" – törədən, yaradan) – fotosintez, yaxud xemosintez yolu ilə qeyri-üzvi maddələrdən üzvi maddə hazırlayan orqanizmlərdir. Maddələrin biogen dövriyyəsində birinci səviyyəni təşkil edirlər. İstər quru, istərsə də su hövzələrinin əsas produsenti bitkilərdir.
Bentik orqanizmlər
Bentik orqanizmlər – su hövzələrinin dib çöküntülərində, torpağın içərisində və onun üstündə yaşayan canlılar. 2 böyük qrupa ayrılır: bentik bitkilər (fitobentos) və bentik heyvanlar (zoobentos). Bentik oqanizmləri ölçülərinə görə mikro- (mikronlarla ölçülənlər), mezo- (millimetrlərlə ölçülənlər) və makro- (sm-lə ölçülənlər) bentosa bölürlər. == Ədəbiyyat == 1. Axundov M.A., Mehrəliyev Ə.Ə., Əliyev A.R., Muradova E.Ə. Bioloji terminlər lüğəti. Bakı, 2005, 260 s.
Birhüceyrəli orqanizmlər
İbtidailər və ya birhüceyrəlilər (q.yun. πρώτιστος "ən birinci, ilkin" və ya ən sadə) — nüvəlilərin heyvanlara aid olan heterogen qrupu. Qeyd etmək lazımdır ki, bəzi təsnifatlarda göbələklər və bitkilərə aid olmayan bütün eukariotik canlılar Protista parafiletik qrupa daxil edilir. Bu təsnifatda Protista – İbtidailər (Protozoa), Yosunlar (Algae) və Göbələyəbənzər orqanizmlər (Oomycota, Labyrinthulomycota, Hyphochytriomycota, Myxomycota, Plasmodiophoromycota). İbtidailərin təsnifatı onların hərəkət və çoxalma xüsusiyyətləri əsasında aparılır. == Protista == Protista anlayışı ilk dəfə 1866-cı ildə Hekkel tərəfindən verilmişdir. O, canlı aləmi 3 aləmə ayırmışdı: İbtidailər (Protista), bitkilər (Plantae) və heyvanlar (Animalia). Sonralar bu sistem qəbul edilmədi, eukariotlar ikialəmli sistemdə (Plantae və Animalia) təsnif edildi. Yalnız 1969-cu ildə Uitteker (Whittaker, 1969) bütün eukariotları 4 aləmdə (Fungi, Animalia, Plantae və Protista) birləşdirdi. Burada Göbələklər (Fungi) – miseli əsaslı struktura malik, saprofit qidalanma ilə yaşayan orqanizmlərdir; Bitkilər (Plantae) – çoxhüceyrəli damarlı eukariotlar olub fototrof qidalanma ilə yaşayan orqanizmlərdir; Heyvanlar (Animalia) — çoxhüceyrəli eukariotlar olub heterotrof qidalanma ilə yaşayan orqanizmlərdir.
Böyük orqanizmlər
Böyük orqanizmlər — bu, Yer kürəsində rast gəlinən daxil olduqları sinif və ya dəstələrdə (sıralarda) ölçülərinə görə (kütlə, uzunluq, hündürlük və s.) ən böyük olan heyvan, bitki və digər orqanizmlərin siyahısıdır.
Heterotrof orqanizmlər
Heterotroflar (q.yun. ἕτερος — "başqa", "müxtəlif" və τροφή — "qida") — qeyri-üzvi yolla (fotosintez, hemosintez) üzvi maddələr sintez etmək qabiliyyəti olmayan orqanizmlər. Qidalanma prosesində hazır üzvi maddələrdən istifadə edən canlılar heterotrof (yun."hetero"-müxtəlif , "trofe"-qidalanma) orqanizmlər adlanır. Heterotroflar 2 yerə bölünür: saprofitlər və parazitlər. Saprofitlər hazır üzvi maddələrlə qidalanır, ancaq canlılara ziyan vermirlər. Bu cür qidalanmaya bakteriya və göbələklərdə daha çox rast gəlinir. Parazitlər canlı orqanizmlərdə yaşayır. Onlar sahib orqanizmdə qidalanır, ifrazat məhsullarını oraya xaric edir və xəstəlik törədir. Belə qidalanma üsuluna bakteriyalarda, göbələklərdə, bitki və heyvanlarda rast gəlinir. Viruslar da canlı orqanizmlərdə parazitlik edir.
Kolonial orqanizmlər
== Kolonial orqanizmlər == Kolonial orqanizmlər-su heyvanlarıdır. Qeyri cinsi çoxalma zamanı əmələ gələn yeni fərd ana fərddən ayrılmayaraq koloniya əmələ gətirir. Kolonial bitkilərə müxtəlif birhüceyrəli yaşıl, göy-yaşıl, qızılı, sarı-yaşıl, diatom priofit yosunlar və evqlena yosunları daxildir. Onlar zoospor və avtosporla çoxalır. Kolonial heyvanlara bəzi qamçılılar, şüalılar, infuzorlar, süngərlər və bağırsaqboşluqlar aiddir. İbtidai xordalılardan sinassidilər, slaplar, və nəsli kəsilmiş qraptolitlər kolonial orqanizmlərdir.Salam == Koloniya == Koloniya-(lat. colonia -köçmə) orqanizmlərin (növ və fərdlərin) reproduksiya prosesini normal keçirməsi, qarşılıqlı qorunması və köməkçi qidalanmasını təmin edən qruplaşma. Orqanizmlərin (növ və fərdlərin) reproduksiya prosesini normal keçirməsi, qarşılıqlı qorunması və köməkçi qidalanmasını təmin edən qruplaşmalardır. Koloniyaları əsasən oturaq heyvanlar əmələ gətirir. Onlar uzun müddət, yaxud yalnız çoxalma dövründə mövcud ola bilər (məs.
Pelagial orqanizmlər
== Pelagial orqanizmlər == Pelagial orqanizmlər (yun.pelagos-açıq dəniz və orqanizmlər)-litoraldan kənarda, okean və dənizlərin ancaq su təbəqəsində yaşayan və dib ilə əlaqəsi olmayan orqanizmlərə deyilir. Pelagial orqanizmlərə planktonlar və nektonlar aiddirlər.
Canlı orqanizm
Orqanizm (lat. organismus – qururam, q.yun. ὄργανον − alət) — diri orqanizm, diri varlıq, canlı orqanizm, canlı varlıq — biologiya sahəsində heyvan, bitki, kif, mikrob kimi tək bir vücud əmələ gətirən yekdil sistemdir. Hüceyrədən ibarət olub, qeyri-canlı materiyadan onu fərqləndirən amillərə malik olan bioloji vücuddur. Bilinən bütün orqanizmlər bu xarakterlərin bir çoxuna sahibdir: nizamlılıq, böyümə və bölünmə, inkişaf, çoxalma, maddələr mübadiləsi, qıcıqlanma, uyğunlaşma (adaptasiya) və xarici mühitlə daxili mühitin fiziki və kimyəvi tarazlığını saxlama (hemostaz). Biologiyanın əsas predmetidir. == Orqan == Mənşəyinə, quruluşuna və yerinə yetirdiyi funksiyalara görə bir-birinə oxşar hüceyrələr və hüceyrəarası maddələr birləşib toxumanı əmələ gətirir. Orqan (üzv) bədənin müəyyən forması, quruluşu, yeri olan, bir və ya bir neçə funksiyanı yerinə yetirən hissəsinə deyilir. Orqanların bir qismi bədən boşluğunda yerləşir ki, bunlara daxili orqanlar deyilir. Hər bir orqan bir neçə toxumadan əmələ gəlmişdir, lakin bunlardan biri həmişə çoxluq təşkil edir və orqanın əsas funksiyasını müəyyən edir.
Hiperqalin orqanizm
Hiperqalin orqanizm- yüksək duzluluğa malik su hövzələrində yaşayan orqanizm- Artemia salina xərçəngi
Günəş şüalarının orqanizmə təsiri
Günəş canlılar üçün həyat mənbəyidir, onun orqanizmə sonsuz faydası var. Onlardan ən əsası isə bir çox xəstəliyin müalicəsində əhəmiyyətli rol oynayan antibakterial təsirdir. Günəşin fotosintez, D vitamini yaranmasını təmin etmək, istilik və işıq yaymaq, mikrobları öldürmək və insan psixologiyasına müsbət təsir göstərmək kimi böyük əhəmiyyəti var. D vitamini uşaq və yaşlılar üçün xüsusilə xeyirlidir, bədəndəki kalsium tarazlığını qoruyur, sümüklərin və bədən quruluşunun inkişafında mühüm rol oynayır. Bəzi dəri xəstəliklərinin müalicəsi üçün də günəş şüaları məsləhət görülür. Günəş işığı həm də estetik görünüş verir, xoşbəxtlik hormonu ifrazını artırır, əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırır. Günəşdən gələn üç cür şüa var və onların hər birinin fərqli təsiri var. Əvvəllər yer səthinə A və B ultrabənövşəyi şüaları çatırdı, indi onlara S şüası da əlavə olunub. S şüaları ozon təbəqəsinin ən zərərli şüa növüdür. Əməliyyat otaqlarında sterilizasiya məqsədilə istifadə edilir.