Lüğətlərdə axtarış.

Skandinaviya (norv. və fin Skandinavia, dan. və isv. Skandinavien) — Avropanın şimalında mərkəzi Skandinaviya yarımadası olan tarixi-mədəni region. Bir qayda olaraq İsveç, Norveç və Danimarka Skandinaviya sayılır. Bunda başqa Skandinaviyaya çox vaxt İslandiyanı və Finlandiyanı, eləcə də Farer adalarını əlavə etməklə, bu termini Şimali Avropa anlayışı ilə yaxınlaşdırırlar.Şimal ölkələrinin bir hissəsi olanda, uzaq Norveç adaları Şpitsbergen və Yan Mayen Skandinaviyada deyil, Danimarka Krallığının tərkibindəki olan Qrenlandiyanın ərazisində yerləşir. Farer adaları bəzən bura daxil edilir. == Toponimiya == Skandinaviya adı əvvəlcə keçmiş Danimarka bölgəsinə aid idi. Skandinaviya adı erkən dilçi və mədəni Skandinavist hərəkatı tərəfindən 18-ci əsrin sonlarında təqdim edildi və bundan sonra istifadəyə verildi. Skandinaviya əhalisinin əksəriyyəti əvvəllər Skandinaviyanın cənub hissəsində məskunlaşmış və qədim norveç dili halına gələn və alman dilində danışan bir neçə Şimali Alman qəbiləsindəndir.

Skandinaviya mətbəxi — ənənəvi Skandinaviya mətbəxi, ölkədə və bütün dünyada çox məşhurdur. Daha çox milli yeməkləri ilə tanınır. Skandinaviyanın müxtəlif regionlarında müxtəlif növ yemək hazırlanır. Qeyd etmək olar ki, Skandinaviya mətbəxi regionlara görə fərqlənir, dadların cürbəcürlüyü ilə boldur və dünyanın ən populyar mətbəxlərindən biri kimi sayılır. Skandinaviya mətbəxi dünyanın qədim, zəngin və dadlı mətbəxlərindən biridir. == Haqqında == Norveqiya, Daniya və ya İsveç mətbəxlərini tanımaq çox çətindir – onlar sadəcə mövcud deyil. Lakin bütün Skandinaviya xalqları birləşdirən ümumi Skandinaviya mətbəxi mövcuddur. Skandinaviya mətbəxi Avropanın bu reqionun təbii şəraitinin tə’siri altında formalaşıb. Yay və payız mövsumlarında yığılan məhsul uzun və soyuq qış aylarını görməli idi – bu səbəbdən insanlar məhsulu konservləşdirməyə öyrəndi. Duza və ya turşuya qoyulmuş tərəvəzlər vitaminlərlə o qədər zəngin deyil.

Skandinaviya yarımadası — Avropa qitəsinin ən böyük yarımadası hesab edilir. Şimal-şərqdən cənub-qərbə doğru uzanmış bu yarımada 56° ilə 71° şimal enlikləri arasında yerləşir. Sahəsi təxminən 800 min km²-ə yaxındır. Şimalda Barents, qərbdə Norveç, cənubda Şimal dənizi, Skaqerrak və Katteqat boğazları, şərqdə isə Baltik dənizi və Botnik körfəzi ilə əhatə edilmişdir. Şimal-şərqdə Kola yarımadası ilə sərhədi ovalıq və təpəlik sahələrdən keçir. Botnik körfəzi geniş sahədə Skandinaviya yarımadasını Finlandiyanın ovalıq və düzənlik hissələrindən ayırır. Yarımadanın ərazisi tamamilə dağlarla əhatə edilmiş böyük bir massivi xatırladır. Cənubda Skagerrak və Oslo-fyord körfəzləri yarımadanı iki hissəyə: qərbdə Cənubi Norveç və şərqdə Skone yarımadalarına ayırır. Hər iki yarımadanın mərkəz hissəsində künbəzəoxşar qalxma sahələri yerləşmişdir. Bu növ yüksəkliklər Cənubi Norveç yarımadasında daha geniş sahəni tutur.

Skandinaviya (norv. və fin Skandinavia, dan. və isv. Skandinavien) — Avropanın şimalında mərkəzi Skandinaviya yarımadası olan tarixi-mədəni region. Bir qayda olaraq İsveç, Norveç və Danimarka Skandinaviya sayılır. Bunda başqa Skandinaviyaya çox vaxt İslandiyanı və Finlandiyanı, eləcə də Farer adalarını əlavə etməklə, bu termini Şimali Avropa anlayışı ilə yaxınlaşdırırlar.Şimal ölkələrinin bir hissəsi olanda, uzaq Norveç adaları Şpitsbergen və Yan Mayen Skandinaviyada deyil, Danimarka Krallığının tərkibindəki olan Qrenlandiyanın ərazisində yerləşir. Farer adaları bəzən bura daxil edilir. == Toponimiya == Skandinaviya adı əvvəlcə keçmiş Danimarka bölgəsinə aid idi. Skandinaviya adı erkən dilçi və mədəni Skandinavist hərəkatı tərəfindən 18-ci əsrin sonlarında təqdim edildi və bundan sonra istifadəyə verildi. Skandinaviya əhalisinin əksəriyyəti əvvəllər Skandinaviyanın cənub hissəsində məskunlaşmış və qədim norveç dili halına gələn və alman dilində danışan bir neçə Şimali Alman qəbiləsindəndir.

Skandinaviya Hava Yolları və ya SAS (ing. Scandinavian Airlines System (SAS), Skandinaviya Hava Yolu Daşımaları Sistemi (SAS)) — Danimarka, Norveç və İsveçin çox millətli hava yolu daşımaları və bu Skandinaviya ölkələrində öndə gələn aviaşirkətdir. Mərkəzi İsveçin paytaxtı Stokholmdadır. Sahibi SAS AB dir. Star Alliance-nın bir qurucu üzvüdür və bununla birlikdə Air Greenland, Linjeflyg, Spanair, Thai Airways International və AIRLINE Scanairın da qurucusudur. SAS-ın Estoniya Hava Yollarınınin 49% hissəsini almışdır. Kopenhagen, Avropa və qitələr arası xidmətlər üçün mərkəz kimi xidmət edir. 2006-cı ildə bu aviaşirkət 25 milyon sərnişini daşıdı.

Skandinavianizm və ya skandinavianizm — Skandinaviya ölkələri arasında müxtəlif səviyyələrdə əməkdaşlığı dəstəkləyən ideologiya. Skandinavizm ümumi Skandinaviya keçmişini, ortaq bir mədəni irsi, ortaq Skandinaviya mifologiyasını və ortaq bir dil və ya dialekt fasiləsini (Qədim skandav dilinin ortaq əcdad dilindən) tanıtdırmağa yönəlmiş ədəbi, dil və mədəniyyət hərəkatını əhatə edir və Skandinaviya ədəbiyyatı və dillərini dəstəkləyən ortaq dövri nəşrlər və cəmiyyətlərin yaradılması ilə nəticələnmişdir. Nordizm İslandiya və Finlandiyanı əhatə etmək üçün sahəni genişləndirir. == Tarix == Müasir bir hərəkat kimi Pan-Skandinavizm 19-cu əsrdə yaranmışdır. Pan-Skandinaviya hərəkatı Almaniya və İtaliyanın birləşmə hərəkatlarına paralel aparılmışdır. Alman və italyan həmkarlarından fərqli olaraq Skandinaviya dövlət quruculuğu layihəsi uğurlu olmadı və artıq təqib edilmir. 19-cu əsrin ortalarında yüksəlişə keçdi və Skandinaviya birliyi ideyasını dəstəklədi.Hərəkat 1840-cı illərdə Skaniya bazası olan Danimarka və İsveç universiteti tələbələri tərəfindən başlandı. Əvvəlcə iki ölkədəki siyasi qurumlar, o cümlədən mütləq monarx Xristian VIII və XIV Karl İohann "bir adam hökuməti" ilə birlikdə hərəkata şübhəli idilər. Hərəkat 1846-dan 1864-cü ilə qədər əhəmiyyətli bir qüvvə idi, lakin hərəkat sonda azaldı və yalnız İsveçdilli Finlandiya əhalisi arasında güclü dəstək gördü.Pan-Skandinavizmin süqutu 1864-cü ildə İkinci Şlezviq-Holşteyn müharibəsi başlayanda gəldi. 1859-cu ildən 1872-ci ildə vəfatına qədər İsveç-Norveç Kralı olan Kral XV Karl, Pan-Skandinivizm mübarizəsinə baxmayaraq, Danimarka müharibəsində kömək edə bilmədi.Müəllif Hans Xristian Andersen, 1837-ci ildə İsveçə etdiyi ziyarətdən sonra Skandinavizmin tərəfdarı oldu və İsveçlilər, Danimarkalılar və Norveçlilərin bağlığlığını ifadə edəcək bir şeir yazmağı öhdəsinə götürdü.