Lüğətlərdə axtarış.

Avtomatik tənzimləyici – texnoloji prosesin gedişini, yaxud aparat və qurğuların iş rejimini xarakterizə edən parametrləri avtomatik tənzimləyən qurğu və ya qurğular kompleksi. Prosesləri lazımi rejimdə saxlayan sadə quruluşlar (su saatlarındakı səviyyə tənzimləyicisi, fırlanma sürətini tənzimləyən rəqqaslar və s.) hələ qədim zamanlardan məlum idi. İ.İ. Polzunovun qazanda suyun səviyyəsini sabit saxlayan üzgəcli tənzimləyicisi (1765), C.Uattın buxar maşını valının fırlanmasını sabitləşdirmək üçün hazırladığı tənzimləyici (1784) sənayedə geniş tətbiq edilən ilk tənzimləyicilərdir. Avtomatik tənzimləyici həssas elementin (vericinin) köməyilə tənzimlənən kəmiyyəti, yaxud həyəcanlandırıcı təsiri ölçür, çevirici və ya hesablama qurğusu vasitəsilə obyektin tənzimlənən orqanına təsirlər hasil edir. Tənzimləyici təsir obyektin tənzimlənən (icra) orqanına birbaşa həssas elementdən (birbaşa təsirli tənzimləyici), ya da əvvəlcədən gücləndirildikdən sonra (dolayı təsirli tənzimləyici) verilə bilər. Avtomatik tənzimləyicinin tərkibində tənzimləmə prosesinin dayanıqlılığını və lazımi keyfiyyətini təmin edən kompensasiya qurğusu da ola bilər. == Mənbə == Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. ISBN 978-9952-441-00-0.M. Horn, N. Dourdoumas: Regelungstechnik. Pearson Studium, 2006, ISBN 3-8273-7260-7.

Proporsional-inteqral-diferensial tənzimləyici (PİD tənzimləyici) — əks-əlaqəli idarəetmə dövrəsində istifadə olunan idarəedici qurğu. PİD tənzimləyici avtomatik idarəetmə sistemlərində idarəedici siqnalın formalaşması üçün lazımi dəqiqlik və keyfiyyətdə keçid prosesinin əldə edilməsi məqsədi ilə istifadə olunur. Bu tənzimləyici fasiləsiz olaraq tapşırıq siqnalı və prosesin ölçülmüş dəyişəni arasında fərq kimi e ( t ) {\displaystyle e(t)} xətanın qiymətini hesablayır və proporsional, inteqral, diferensial tənzimləmə qanunları əsasında sistemə düzəliş tətbiq olunur. Bu əsasən mühərriklərin və invertorların idarəedilməsində istifadə olunur.

Hüququn tənzimləyici nəzəriyyəsi — tərəfdarlarının bütün ölkə üçün vahid bir nizamı qorumaq üçün qurulduğuna inanan qanunun mənşəyi nəzəriyyələrindən biri. Nəzəriyyə Asiya ölkələrində və Rusiyada yayılmışdır. == Mahiyyəti == Hüququn tənzimləyici nəzəriyyəsi gələcəyə baxan bir nəzəriyyədir. Qanunun sonrakı inkişafında əldə edəcəyi xüsusiyyətləri əks etdirir. Nəzəriyyə sifarişə əsaslanır (kompleks konsepsiya kimi). == Nəzəriyyənin müsbət və mənfi cəhətləri == "Tənzimləmə nəzəriyyəsinin üstünlükləri:" tarixi faktlarla və tarixin inkişafı ilə koordinasiya; tarixi mənbələrə güvənir;"Tənzimləmə nəzəriyyəsinin mənfi cəhətləri:" maksimalizm; tək tənzimləmə vasitəsi qanun deyil == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Чепурнова Н.М., Серёгин А.В.. ТЕОРИЯ ГОСУДАРСТВА И ПРАВА: Учебное пособие. – М.: ЕАОИ, 2007., 2007. Головистикова А.Н., Дмитриев Ю.А. Теория государства и права: Учебник.-М.: Изд-во Эксмо, 2005 Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Учеб.

İctimaiyyətlə əlaqələrin tənzimləyiciləri — insanların davranışını və ya həyatın müxtəlif sahələrində digər tənzimləmə obyektlərinin vəziyyətini tənzimləyən müəyyən normaların məcmusu. Hər hansı bir cəmiyyətdə çox fərqli davranış qaydaları mövcuddur, bütöv bir ictimai münasibət tənzimləyici sistemi formalaşır və fəaliyyət göstərir. İbtidai cəmiyyətdə belə tənzimləyicilər var idi - qəbilə birliyinin həyatı üçün əhəmiyyətli olan ən vacib sosial münasibətləri tənzimləyən mono normalar sistemi (ritual, mif, adət). Müasir cəmiyyətdə mövcud olan tənzimləyicilər iki böyük qrupa bölünür: sosial və texniki. Qanuni ədəbiyyatda spontan tənzimləyicilər də vurğulanır. == Texniki tənzimləyicilər == Texniki qaydalara texniki normalar daxildir. Texniki norma - insanla xarici dünya (təbiət və ya texnologiya) arasındakı münasibətləri tənzimləyən, heç bir sosial məzmunu olmayan texniki vasitələrin və mexanizmlərin istismarı qaydaları. == Sosial tənzimləyicilər == Sosial tənzimləmə - insanların inkişafına müəyyən bir istiqamət vermək üçün insanların davranışlarına, sosial münasibətlərinə təsir. Sosial tənzimləmə texniki, bioloji və buna bənzər tənzimləmələrdən ayrılmalıdır, çünki adları çəkilənlərdən fərqli olaraq, yalnız insanlar arasındakı münasibətlərə təsir göstərir. Ümumiyyətlə sosial tənzimləmə normativ və təsadüfi olaraq bölünür.