Lüğətlərdə axtarış.

Qarabağ ermənilərinin Ermənistana təxliyə edilməsi — 2023-cü ildə Qarabağda döyüşlərdən və Dağlıq Qarabağ regionunun Azərbaycanın nəzarətinə keçməsindən sonra orada yaşayan ermənilərin Ermənistana təxliyə edilməsi. Onların çoxunun Ermənistana getməsinin səbəbi Azərbaycanda təqib və etnik təmizləmə qorxusu ilə qarşılaşmaları olmuşdur.[mənbə göstərin] == Zəmin == 2023-cü ilin sentyabrında Azərbaycan separatçı Dağlıq Qarabağ Respublikasına qarşı genişmiqyaslı hərbi hücum başlatmışdı. Bundan sonra Dağlıq Qarabağ regionunda yaşayan ermənilərin Ermənistana qaçmağa başlamışdır. == Təxliyə == Hərbi əməliyyatların birinci saatlarından Rusiya Sülhməramlı Kontingenti Ağdərə rayonu, Xocalı rayonu və Xocavənd rayonundan ümumi olaraq 5,000-dən çox ermənini sülhməramlıların hərbi hissələrinə təxliyə etmişdir. 22 sentyabrda təxliyyə prosesini şərh edən xüsusi tapşırıqlar üzrə səfir Edmon Marukyan "onların öz evlərinə qayıtmaq üçün real şanslarının olmadığını, Azərbaycanın beynəlxalq ictimaiyyətə yalan danışmağa davam elədiyini" bildirdi və beynəlxalq ictimaiyyət təcili tədbirlər görməyə çağırmışdır.24 sentyabr ilk qaçqınlar qrupu Kornidzor sərhəd məntəqəsindən keçərək Ermənistana çatmışdır. 25 sentyabr saat 06:00-a olan rəsmi məlumatlara əsasən Dağlıq Qarabağdan Ermənistana 2,906 insan gəlmişdi. Onlardan 1000 nəfəri seçdiyi yaşayış yerinə gedib, 1100 nəfəri isə düşərgələrə aparılmışdır. Dağlıq Qarabağın insan hüquqları üzrə ombudsmanı Artaq Berqlyan baş verənləri soyqırım və nifrət siyasəti adlandırdı, Rusiya sülhməramlılarını vəzifələrinin öhdəsindən gələ bilmədiyini qeyd elədi. 25 sentyabr saat 18:00-a olan rəsmi məlumatlara əsasən isə Dağlıq Qarabağdan Ermənistana gələn insanların sayı 6650 oldu.27 sentyabr tarixinə kimi Dağlıq Qarabağ əhalisinin üçdə biri, yəni 42,500 nəfər Ermənistana təxliyə edilmişdir.Sentyabrın 30-da qaçqınların sayı 100 min nəfəri keçib.

Bəqliyyə və ya Buraniyyə — qərmətilərin XX əsrin əvvəllərində Cənubi Mesopotamiyada fəal olmuş alt qrupu. Qrup 907-ci ildə Zikrəveyh ibn Mihrəveyhin qərməti üsyanının Abbasilər xilafəti tərəfindən yatırılmasından sonra yaranmışdır. Zikrəveyh öldürülmüş, lakin onun Səvaddakı ardıcıllarının çoxu onun ölümünə inanmaış, onlara yenidən rəhbərlik etmək üçün qayıdacağına inanmışdır. 907-ci və ya 908-ci ildə Əbu Hatəm Zutti adlı bir dai Səvadda fəal olmuş və ardıcıllarına sarımsaq, kəvər və şalğam yeməyi, heyvan kəsməyi və İslam dininin bəzi ayinlərinə riayət etməyi qadağan etmişdir. Buna görə də onun ardıcılları Bəqliyyə ləqəbini almış və tezliklə bu addan ümumiyyətlə Səvad qərmətiləri üçün istifadə olunmağa başlanmışdır. Çox keçməmiş, Məhəmməd ibn İsmayılın Mehdi olaraq qayıtmasına hələ də inanan Həmdan Qərmət və Əbu Məhəmməd Əbdanın ardıcılları Zikrəveyhin ardıcıllarına qoşulmuşdur.Bu hərəkat sonradan Məsud ibn Hureyt və Əbu Məhəmməd Əbdanın qardaşı oğlu İsa ibn Musanın başçılığı ilə Kufə və Vəsit ətrafındakı ərazilərdə Abbasilərə qarşı bir neçə dəfə üsyan qaldırmışdır. Onlar Bəhreyn qərmətilərinin 927-ci ildə Əbu Tahir Cənnəbinin başçılığı altında İraqa yürüşündən sonra üsyan qaldırmış, lakin Abbasi sərkərdəsi Harun ibn Qərib tərəfindən məğlub edilmişlər. Onların bayraqları ağ fon üzərində Quranda İsrail övladlarının fironun zülmündən xilas olması haqqında yazılar qeydə alınmış şəkildə təsvir edilmişdir. Fars əsilli bir sıra qərməti bəhreynlilərə qoşulmuş, sonra onların ardınca öz yurdlarına qayıtmış və burada "Əcəmiyyun" adlandırılmışlar. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === Daftary, Farhad.

Fəxriyyə — qəsidənin bir növü. Bu janrda yazılmış əsərlərdə müəllif öz şairlik qüdrətindən fəxrlə söz açır. == Ərəb Ədəbiyyatında Fəxriyyə == Klassik ərəb ədəbiyyatında fəxriyyə mövzusu ən çox yayılmış mövzulardan biridir. Bu şeirlərdə şairlər öz tayfaları ilə, əcdadları, özləri, qəhrəmanlıqları, igidləri ilə fəxr edirlər.

Fəxriyyə Evcən (4 iyun 1985, Zolingen[d], Şimali Reyn-Vestfaliya) — Türk aktrisası. == Həyatı == Fəxriyyə Evcən 4 iyun 1986-cı ildə Almaniyada anadan olub. Atası Salonik köçkünü, anası isə çərkəz mənşəlidir. Ailəsi uzun müddət Samsunda yaşayıb. Fəxriyyə evin kiçik qızıdır. Ailədə ondan yaşca böyük üç bacısı var: Neşe, Ayşən və Dəmət. Fəxriyyə Düsseldorf Universitetinin sosial elmlər fakültəsində təhsil alıb. O, türk, alman, ingilis və ispan dillərini bilir. Fəxriyyə Almaniyadan Türkiyəyə tətilə gəldiyi zaman rejissorların diqqətini cəlb edib. Təhsilini yarımçıq qoyan Fəxriyyə anası ilə birlikdə İstanbula yerləşib.

Fəxriyyə Evcən (4 iyun 1985, Zolingen[d], Şimali Reyn-Vestfaliya) — Türk aktrisası. == Həyatı == Fəxriyyə Evcən 4 iyun 1986-cı ildə Almaniyada anadan olub. Atası Salonik köçkünü, anası isə çərkəz mənşəlidir. Ailəsi uzun müddət Samsunda yaşayıb. Fəxriyyə evin kiçik qızıdır. Ailədə ondan yaşca böyük üç bacısı var: Neşe, Ayşən və Dəmət. Fəxriyyə Düsseldorf Universitetinin sosial elmlər fakültəsində təhsil alıb. O, türk, alman, ingilis və ispan dillərini bilir. Fəxriyyə Almaniyadan Türkiyəyə tətilə gəldiyi zaman rejissorların diqqətini cəlb edib. Təhsilini yarımçıq qoyan Fəxriyyə anası ilə birlikdə İstanbula yerləşib.

Xələfova Fəxriyə Rafiq qızı — azərbaycanlı rəssam-modelyer, əməkdar incəsənət xadimi (2006), Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Modelləşdirmə kafedrasının dosenti, "Fakhriya Khalafova" moda evinin təsisçisi. == Həyatı == Bakı şəhərində, ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Məşhur Xələfbəyovlar nəslindəndir. Orta təhsilini Bakı şəhəri 6 saylı orta məktəbində almışdır. Azərbaycan Dövlət Universitetinin İnsan beyninin neyrofiziologiyası ixtisası üzrə Biologiya fakültəsində təhsil almışdır (1985-1990). Sonra Psixologiya ixtisası üzrə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının aspiranturasını bitirmişdir (1994). Türkiyədə təhsilini davam etdirərək Xüsusi Ali Bədii dizayn məktəbini bitirmişdir (1997). 1998-ci ildən peşəkar modelyer kimi moda sahəsində fəaliyyət göstərir. "Sirr", "Neft ilahəsi", "Ays", "Ümid ritmləri" kimi moda kolleksiyaları Rusiya, Qazaxıstan, Gürcüstan, Belarus və Almaniyada nümayiş etdirilmişdir. "EKSPO-2000" Ümumdünya sərgisində və bir sıra beynəlxalq moda müsabiqələrində münsiflər heyətinin üzvü və sədri olmuşdur.

İnzibati ədalət — dövlət idarəetmə sistemində hüququn aliliyinə riayət olunmasına nəzarət edən ixtisaslaşmış orqanlar və ya xüsusi məhkəmələr sistemi. Dar mənada bir tərəfdən vətəndaş və ya təşkilatla digər tərəfdən dövlət orqanı arasında olan inzibati-hüquqi mübahisələrin həlli üçün xüsusi prosessual prosedurdur. Dünyanın bir çox ölkələrində belə bir sistem yaradılmışdır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Десницкий, Семён Ефимович. Представление об учреждении законодательной, судительной и наказательной власти в Российской империи.// Избранные произведения русских мыслителей второй половины XVIII века. М.,1952. -Т.1.- С.300-311. Куплеваский, Николай Осипович. Административная юстиция в Западной Европе. Харьков, Куплеваский, Николай Осипович.

Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi — ədliyyə sisteminin tənzimlənməsi, dövlət ittihamçısına nəzarət, hüquq sisteminin və ictimai asayişin qorunması və qanun islahatlarının aparılması məsələləri ilə məşğul olan dövlət qurumu. == Tarixi == 1918-ci il may ayının 28-də — Azərbaycan Demokratik Respublikasının elan edildiyi gün Ədliyyə Nazirliyi də yaradılmışdır. Nazirlik öz işinə ilk növbədə ədliyyə strukturlarının, məhkəmələrin və istintaq sahələrinin bərpası ilə başlamış, gərgin fəaliyyət nəticəsində məhkəmə aparatları tədricən bərpa edilmiş, binalar qaydaya salınmış, çətinliklə də olsa hüquq ədəbiyyatı kitabxanası yaradılaraq 6 aylıq hüquq kursları təşkil edilmişdir. Həmçinin, ədliyyə orqanları və məhkəmələrin fəaliyyəti ilə bağlı bir sıra qərarlar qəbul edilmiş, o cümlədən 1918-ci il noyabr ayının 14-də Azərbaycan Məhkəmə Palatasının Əsasnaməsi, noyabrın 22-də isə Ədliyyə Nazirliyinin Əsasnaməsi təsdiq edilmişdir. Cəzaçəkmə yerləri ilə aparılan işin ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsində əhəmiyyəti nəzərə alınaraq hökumətin 1919-cu il 11 avqust tarixli qərarı ilə əvvəllər Daxili İşlər Nazirliyinin tərkibində olan həbsxanalar Ədliyyə Nazirliyinin tabeliyinə verilmiş, nazirliyin təşəbbüsü ilə "İstintaq hissəsinin quruluşu və gücləndirilməsi haqqında", "Məhkəmə idarəsi sahəsində vəzifələrə namizədlər haqqında", "Azərbaycan andlı iclasçılar məhkəməsinin tə'sis edilməsi haqqında", ADR-in yaranmasından il yarım keçməsi münasibətilə ümumi amnistiya haqqında və digər qanunlar parlamentin müzakirəsinə çıxarılmışdır. Azərbaycan Demokratik Respublikasının 1920-ci il aprel ayının 27–28-də Rusiyanın XI Qızıl Ordusu tərəfindən işğal edildikdən sonra inqilab komitəsinin 13 may 1920-ci il tarixli qərarı ilə Ədliyyə Nazirliyi ləğv edilmiş, Xalq Ədliyyə Komissarlığı yaradılaraq, onun səlahiyyətlərinə qanunvericilik layihələrinin hazırlanması, məhkəmə işçilərinin seçilməsi, təlimatlandırılması və onlara inzibati rəhbərlik edilməsi, qanunçuluğa ali nəzarət və istintaqın aparılması daxil edilmişdir, lakin 1930-cu ildə bu komissarlıq ləğv edilərək onun funksiyaları prokurorluq, Ali Məhkəmə, Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə və digər orqanlara verilmişdir. 1933-cü ildə məhkəmələrin, prokurorluğun, istintaqın birləşdirilməsi, vahid məhkəmə siyasətinin həyata keçirilməsi, bütün hakimiyyət orqanlarının, təsərrüfat müəssisələrinin, ictimai birliklərin və fiziki şəxslərin hərəkətlərinin qanuniliyini müşahidə etmək məqsədilə Xalq Ədliyyə Komissarlığı yenidən təşkil edilmiş, onun səlahiyyətinə qanun layihələrinin hazırlanması, qanunların şərhi, məhkəmə kadrlarının hazırlanması, əhaliyə hüquqi yardımın təşkili, penitensiar sistemin idarə olunması, Ali Məhkəməyə, Dövlət prokurorluğuna və vəkillərə rəhbərlik etmək funksiyaları daxil edilmişdir. 1937-ci ildə Xalq Ədliyyə Komissarlığının yeni Əsasnaməsi təsdiq edilmiş, onun səlahiyyətləri xeyli məhdudlaşdırılmış, əsas fəaliyyət sahəsi məhkəmə və notariat orqanlarının işinin təşkili və onlara rəhbərlik etməkdən ibarət olmuşdur. 1959-cu ildə Ədliyyə Komissarlığı yenidən ləğv edilmiş, məhkəmə orqanlarının fəaliyyətinə rəhbərlik və nəzarət, məhkəmə statistikasının aparılması Ali Məhkəməyə həvalə edilmiş, Nazirlər Soveti yanında Hüquq Komissiyası təşkil olunmuş və bununla da Ədliyyə Komissarlığının səlahiyyətləri ayrı-ayrı dövlət orqanları arasında bölüşdürülmüşdür. İfrat mərkəzləşdirilmiş hakimiyyətə aludəçilik, ayrı-ayrı dövrlərdə ədliyyə orqanlarından repressiya aləti kimi istifadə edilməsinə yönələn dövlət siyasəti, bu orqanların dəfələrlə ləğv edilib yenidən yaradılması ədliyyə sisteminin sabit struktura malik olmasına və işinin təşkilinə maneçilik törədirdi.

Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi — ədliyyə sisteminin tənzimlənməsi, dövlət ittihamçısına nəzarət, hüquq sisteminin və ictimai asayişin qorunması və qanun islahatlarının aparılması məsələləri ilə məşğul olan dövlət qurumu. == Tarixi == 1918-ci il may ayının 28-də — Azərbaycan Demokratik Respublikasının elan edildiyi gün Ədliyyə Nazirliyi də yaradılmışdır. Nazirlik öz işinə ilk növbədə ədliyyə strukturlarının, məhkəmələrin və istintaq sahələrinin bərpası ilə başlamış, gərgin fəaliyyət nəticəsində məhkəmə aparatları tədricən bərpa edilmiş, binalar qaydaya salınmış, çətinliklə də olsa hüquq ədəbiyyatı kitabxanası yaradılaraq 6 aylıq hüquq kursları təşkil edilmişdir. Həmçinin, ədliyyə orqanları və məhkəmələrin fəaliyyəti ilə bağlı bir sıra qərarlar qəbul edilmiş, o cümlədən 1918-ci il noyabr ayının 14-də Azərbaycan Məhkəmə Palatasının Əsasnaməsi, noyabrın 22-də isə Ədliyyə Nazirliyinin Əsasnaməsi təsdiq edilmişdir. Cəzaçəkmə yerləri ilə aparılan işin ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsində əhəmiyyəti nəzərə alınaraq hökumətin 1919-cu il 11 avqust tarixli qərarı ilə əvvəllər Daxili İşlər Nazirliyinin tərkibində olan həbsxanalar Ədliyyə Nazirliyinin tabeliyinə verilmiş, nazirliyin təşəbbüsü ilə "İstintaq hissəsinin quruluşu və gücləndirilməsi haqqında", "Məhkəmə idarəsi sahəsində vəzifələrə namizədlər haqqında", "Azərbaycan andlı iclasçılar məhkəməsinin tə'sis edilməsi haqqında", ADR-in yaranmasından il yarım keçməsi münasibətilə ümumi amnistiya haqqında və digər qanunlar parlamentin müzakirəsinə çıxarılmışdır. Azərbaycan Demokratik Respublikasının 1920-ci il aprel ayının 27–28-də Rusiyanın XI Qızıl Ordusu tərəfindən işğal edildikdən sonra inqilab komitəsinin 13 may 1920-ci il tarixli qərarı ilə Ədliyyə Nazirliyi ləğv edilmiş, Xalq Ədliyyə Komissarlığı yaradılaraq, onun səlahiyyətlərinə qanunvericilik layihələrinin hazırlanması, məhkəmə işçilərinin seçilməsi, təlimatlandırılması və onlara inzibati rəhbərlik edilməsi, qanunçuluğa ali nəzarət və istintaqın aparılması daxil edilmişdir, lakin 1930-cu ildə bu komissarlıq ləğv edilərək onun funksiyaları prokurorluq, Ali Məhkəmə, Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə və digər orqanlara verilmişdir. 1933-cü ildə məhkəmələrin, prokurorluğun, istintaqın birləşdirilməsi, vahid məhkəmə siyasətinin həyata keçirilməsi, bütün hakimiyyət orqanlarının, təsərrüfat müəssisələrinin, ictimai birliklərin və fiziki şəxslərin hərəkətlərinin qanuniliyini müşahidə etmək məqsədilə Xalq Ədliyyə Komissarlığı yenidən təşkil edilmiş, onun səlahiyyətinə qanun layihələrinin hazırlanması, qanunların şərhi, məhkəmə kadrlarının hazırlanması, əhaliyə hüquqi yardımın təşkili, penitensiar sistemin idarə olunması, Ali Məhkəməyə, Dövlət prokurorluğuna və vəkillərə rəhbərlik etmək funksiyaları daxil edilmişdir. 1937-ci ildə Xalq Ədliyyə Komissarlığının yeni Əsasnaməsi təsdiq edilmiş, onun səlahiyyətləri xeyli məhdudlaşdırılmış, əsas fəaliyyət sahəsi məhkəmə və notariat orqanlarının işinin təşkili və onlara rəhbərlik etməkdən ibarət olmuşdur. 1959-cu ildə Ədliyyə Komissarlığı yenidən ləğv edilmiş, məhkəmə orqanlarının fəaliyyətinə rəhbərlik və nəzarət, məhkəmə statistikasının aparılması Ali Məhkəməyə həvalə edilmiş, Nazirlər Soveti yanında Hüquq Komissiyası təşkil olunmuş və bununla da Ədliyyə Komissarlığının səlahiyyətləri ayrı-ayrı dövlət orqanları arasında bölüşdürülmüşdür. İfrat mərkəzləşdirilmiş hakimiyyətə aludəçilik, ayrı-ayrı dövrlərdə ədliyyə orqanlarından repressiya aləti kimi istifadə edilməsinə yönələn dövlət siyasəti, bu orqanların dəfələrlə ləğv edilib yenidən yaradılması ədliyyə sisteminin sabit struktura malik olmasına və işinin təşkilinə maneçilik törədirdi.

Azərbaycan ədliyyə nazirlərinin siyahısı — 28 may 1918-ci ildən sonra ölkədə respublika quruluşu təyin edilmişdi, bu vaxtdan başlayaraq Azərbaycanın ədliyyə nazirləri bu siyahıda göstərilib. Bu məqalədə Azərbaycanın ədliyyə nazirləri (müxtəlif dövrlər və müxtəlif titullarla) sıralanmışdır.

Ədliyyə (Bakı) — Bakıda futbol klubu "Ədliyyə" futbol klubu Bakıda yaranmışdır. 2 dəfə futbol üzrə Azərbaycan çempionatının elitasında iştirak etmişdir.2011-ci ildə klub oyunların yarıdan çoxunu keçirmədi.Komandaya keçirmədiyi oyunlarda 3-0 lıq texniki məğlubiyyət verilirdi.Buna görə də klub fəaliyyətini dayandırdı.

Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi — ədliyyə sisteminin tənzimlənməsi, dövlət ittihamçısına nəzarət, hüquq sisteminin və ictimai asayişin qorunması və qanun islahatlarının aparılması məsələləri ilə məşğul olan dövlət qurumu. == Tarixi == 1918-ci il may ayının 28-də — Azərbaycan Demokratik Respublikasının elan edildiyi gün Ədliyyə Nazirliyi də yaradılmışdır. Nazirlik öz işinə ilk növbədə ədliyyə strukturlarının, məhkəmələrin və istintaq sahələrinin bərpası ilə başlamış, gərgin fəaliyyət nəticəsində məhkəmə aparatları tədricən bərpa edilmiş, binalar qaydaya salınmış, çətinliklə də olsa hüquq ədəbiyyatı kitabxanası yaradılaraq 6 aylıq hüquq kursları təşkil edilmişdir. Həmçinin, ədliyyə orqanları və məhkəmələrin fəaliyyəti ilə bağlı bir sıra qərarlar qəbul edilmiş, o cümlədən 1918-ci il noyabr ayının 14-də Azərbaycan Məhkəmə Palatasının Əsasnaməsi, noyabrın 22-də isə Ədliyyə Nazirliyinin Əsasnaməsi təsdiq edilmişdir. Cəzaçəkmə yerləri ilə aparılan işin ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsində əhəmiyyəti nəzərə alınaraq hökumətin 1919-cu il 11 avqust tarixli qərarı ilə əvvəllər Daxili İşlər Nazirliyinin tərkibində olan həbsxanalar Ədliyyə Nazirliyinin tabeliyinə verilmiş, nazirliyin təşəbbüsü ilə "İstintaq hissəsinin quruluşu və gücləndirilməsi haqqında", "Məhkəmə idarəsi sahəsində vəzifələrə namizədlər haqqında", "Azərbaycan andlı iclasçılar məhkəməsinin tə'sis edilməsi haqqında", ADR-in yaranmasından il yarım keçməsi münasibətilə ümumi amnistiya haqqında və digər qanunlar parlamentin müzakirəsinə çıxarılmışdır. Azərbaycan Demokratik Respublikasının 1920-ci il aprel ayının 27–28-də Rusiyanın XI Qızıl Ordusu tərəfindən işğal edildikdən sonra inqilab komitəsinin 13 may 1920-ci il tarixli qərarı ilə Ədliyyə Nazirliyi ləğv edilmiş, Xalq Ədliyyə Komissarlığı yaradılaraq, onun səlahiyyətlərinə qanunvericilik layihələrinin hazırlanması, məhkəmə işçilərinin seçilməsi, təlimatlandırılması və onlara inzibati rəhbərlik edilməsi, qanunçuluğa ali nəzarət və istintaqın aparılması daxil edilmişdir, lakin 1930-cu ildə bu komissarlıq ləğv edilərək onun funksiyaları prokurorluq, Ali Məhkəmə, Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə və digər orqanlara verilmişdir. 1933-cü ildə məhkəmələrin, prokurorluğun, istintaqın birləşdirilməsi, vahid məhkəmə siyasətinin həyata keçirilməsi, bütün hakimiyyət orqanlarının, təsərrüfat müəssisələrinin, ictimai birliklərin və fiziki şəxslərin hərəkətlərinin qanuniliyini müşahidə etmək məqsədilə Xalq Ədliyyə Komissarlığı yenidən təşkil edilmiş, onun səlahiyyətinə qanun layihələrinin hazırlanması, qanunların şərhi, məhkəmə kadrlarının hazırlanması, əhaliyə hüquqi yardımın təşkili, penitensiar sistemin idarə olunması, Ali Məhkəməyə, Dövlət prokurorluğuna və vəkillərə rəhbərlik etmək funksiyaları daxil edilmişdir. 1937-ci ildə Xalq Ədliyyə Komissarlığının yeni Əsasnaməsi təsdiq edilmiş, onun səlahiyyətləri xeyli məhdudlaşdırılmış, əsas fəaliyyət sahəsi məhkəmə və notariat orqanlarının işinin təşkili və onlara rəhbərlik etməkdən ibarət olmuşdur. 1959-cu ildə Ədliyyə Komissarlığı yenidən ləğv edilmiş, məhkəmə orqanlarının fəaliyyətinə rəhbərlik və nəzarət, məhkəmə statistikasının aparılması Ali Məhkəməyə həvalə edilmiş, Nazirlər Soveti yanında Hüquq Komissiyası təşkil olunmuş və bununla da Ədliyyə Komissarlığının səlahiyyətləri ayrı-ayrı dövlət orqanları arasında bölüşdürülmüşdür. İfrat mərkəzləşdirilmiş hakimiyyətə aludəçilik, ayrı-ayrı dövrlərdə ədliyyə orqanlarından repressiya aləti kimi istifadə edilməsinə yönələn dövlət siyasəti, bu orqanların dəfələrlə ləğv edilib yenidən yaradılması ədliyyə sisteminin sabit struktura malik olmasına və işinin təşkilinə maneçilik törədirdi.

Qazaxıstan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi (qaz. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі) — öz səlahiyyətləri daxilində dövlətin fəaliyyətinə hüquqi dəstək verən, dövlət orqanlarının, təşkilatların, vəzifəli şəxslərin və vətəndaşların işində qanunun aliliyini dəstəkləyən, hüquqlarının qorunmasını təmin edən Qazaxıstan Respublikasının mərkəzi icra orqanıdır.Qazaxıstan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi haqqında Əsasnamə Qazaxıstan Respublikası Hökumətinin 28 oktyabr 2004-cü il tarixli 1120 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir.. == Tarixi == Qazaxıstan Respublikası Prezidentinin 22 yanvar 2001-ci il tarixli Fərmanına uyğun olaraq Qazaxıstan Respublikası Hökuməti 29 mart 2001-ci il tarixdə Fikri Mülkiyyət Hüquqları Komitəsini təsis etdi. Müəllif Hüquqları Komitəsinin səlahiyyətləri köçürülmüşdür. Buna görə Nazirlik haqqında Əsasnaməyə dəyişiklik edildi: Müəllif Hüquqları Komitəsi əvəzinə Əqli Mülkiyyət Hüquqları Komitəsi nazirliklər siyahısına daxil edildi. Qazaxıstan Respublikası Prezidentinin 22 yanvar 2001-ci il tarixli Fərmanına uyğun olaraq Qazaxıstan Respublikası Hökumətinin 14 aprel 2001-ci il tarixli qərarı ilə Nazirliyin Məhkəmə Qərarlarının İcrası Komitəsi dağıldı və onun Astana və Almatıdakı idarələri. Buna görə Nazirlik haqqında əsasnaməyə dəyişiklik edildi: Məhkəmə İcra Komitəsi Nazirliyin şöbələrinin sayından çıxarıldı. Nazirliyin əsas vəzifələri məhkəmə icraçılarının və icra məmurlarının təşkilati, kadr və maddi-texniki təminatı, habelə məhkəmə qərarlarının icrasıdır. Qazaxıstan Respublikası Hökumətinin 2 noyabr 2001-ci il tarixli Qərarı ilə fərqli bir formada lisenziyalaşdırma üçün Nazirliyin vəzifələri müəyyən edilmişdir: notariat və vəkillik fəaliyyətinin lisenziyalaşdırılması, məhkəmə ekspertizası və səlahiyyətlərinə aid bütün fəaliyyət növləri. Hökümətin 28 dekabr 2001-ci il tarixli Fərmanı ilə Nazirliyin əsas vəzifələrinə əlavə edildi: maliyyə lizinqi müqavilələrinin dövlət qeydiyyatı, həmçinin səlahiyyətləri daxilində qiymətləndirmə fəaliyyəti sahəsində nəzarət və nəzarət.

Ədliyyə naziri (ivr. ‏מִשְׂרָד הַמִשְׁפָּטִים‏‎; ərəb. وزارة العدل‎) — İsrail məhkəmə sisteminə nəzarət edən İsrail hökumət nazirliyidir. İsrailin hazırkı ədliyyə naziri Avi Nissenkorn.

Ədliyyə naziri (ivr. ‏מִשְׂרָד הַמִשְׁפָּטִים‏‎; ərəb. وزارة العدل‎) — İsrail məhkəmə sisteminə nəzarət edən İsrail hökumət nazirliyidir. İsrailin hazırkı ədliyyə naziri Avi Nissenkorn.

Moldova Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi (rum. Ministerul Justiției al Republicii Moldova) — Moldova hökumətinin on dörd nazirliyindən biridir. Hazırkı ədliyyə naziri Veronika Mixaylov-Morarudur.

Ədliyyə Nazirliyi (vyet. Bộ Tư pháp) — Vyetnamda qanunların və qaydaların hazırlanması, onların həyata keçirilməsi, hüquqi normativ sənədlərin postresenziyası, inzibati prosedurlara nəzarət, hüquqi təbliğat və maarifləndirmə üzrə dövlət idarəçiliyinə cavabdeh olan nazirlik. O, həmçinin, ölkə miqyasında mülki və inzibati məhkəmə qərarlarının icrasını, məhkəmə-inzibati fəaliyyətləri, məhkəmə işlərinin təmin edilməsini, dövlət kompensasiyasını, məhkəmə qərarlarının icrasını və digər ədalət mühakimə işlərini tənzimləyir, inzibati xətalara qarşı mübarizəyə dair qanun və qaydaların icrasına nəzarət edir.

Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi — ədliyyə sisteminin tənzimlənməsi, dövlət ittihamçısına nəzarət, hüquq sisteminin və ictimai asayişin qorunması və qanun islahatlarının aparılması məsələləri ilə məşğul olan dövlət qurumu. == Tarixi == 1918-ci il may ayının 28-də — Azərbaycan Demokratik Respublikasının elan edildiyi gün Ədliyyə Nazirliyi də yaradılmışdır. Nazirlik öz işinə ilk növbədə ədliyyə strukturlarının, məhkəmələrin və istintaq sahələrinin bərpası ilə başlamış, gərgin fəaliyyət nəticəsində məhkəmə aparatları tədricən bərpa edilmiş, binalar qaydaya salınmış, çətinliklə də olsa hüquq ədəbiyyatı kitabxanası yaradılaraq 6 aylıq hüquq kursları təşkil edilmişdir. Həmçinin, ədliyyə orqanları və məhkəmələrin fəaliyyəti ilə bağlı bir sıra qərarlar qəbul edilmiş, o cümlədən 1918-ci il noyabr ayının 14-də Azərbaycan Məhkəmə Palatasının Əsasnaməsi, noyabrın 22-də isə Ədliyyə Nazirliyinin Əsasnaməsi təsdiq edilmişdir. Cəzaçəkmə yerləri ilə aparılan işin ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsində əhəmiyyəti nəzərə alınaraq hökumətin 1919-cu il 11 avqust tarixli qərarı ilə əvvəllər Daxili İşlər Nazirliyinin tərkibində olan həbsxanalar Ədliyyə Nazirliyinin tabeliyinə verilmiş, nazirliyin təşəbbüsü ilə "İstintaq hissəsinin quruluşu və gücləndirilməsi haqqında", "Məhkəmə idarəsi sahəsində vəzifələrə namizədlər haqqında", "Azərbaycan andlı iclasçılar məhkəməsinin tə'sis edilməsi haqqında", ADR-in yaranmasından il yarım keçməsi münasibətilə ümumi amnistiya haqqında və digər qanunlar parlamentin müzakirəsinə çıxarılmışdır. Azərbaycan Demokratik Respublikasının 1920-ci il aprel ayının 27–28-də Rusiyanın XI Qızıl Ordusu tərəfindən işğal edildikdən sonra inqilab komitəsinin 13 may 1920-ci il tarixli qərarı ilə Ədliyyə Nazirliyi ləğv edilmiş, Xalq Ədliyyə Komissarlığı yaradılaraq, onun səlahiyyətlərinə qanunvericilik layihələrinin hazırlanması, məhkəmə işçilərinin seçilməsi, təlimatlandırılması və onlara inzibati rəhbərlik edilməsi, qanunçuluğa ali nəzarət və istintaqın aparılması daxil edilmişdir, lakin 1930-cu ildə bu komissarlıq ləğv edilərək onun funksiyaları prokurorluq, Ali Məhkəmə, Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə və digər orqanlara verilmişdir. 1933-cü ildə məhkəmələrin, prokurorluğun, istintaqın birləşdirilməsi, vahid məhkəmə siyasətinin həyata keçirilməsi, bütün hakimiyyət orqanlarının, təsərrüfat müəssisələrinin, ictimai birliklərin və fiziki şəxslərin hərəkətlərinin qanuniliyini müşahidə etmək məqsədilə Xalq Ədliyyə Komissarlığı yenidən təşkil edilmiş, onun səlahiyyətinə qanun layihələrinin hazırlanması, qanunların şərhi, məhkəmə kadrlarının hazırlanması, əhaliyə hüquqi yardımın təşkili, penitensiar sistemin idarə olunması, Ali Məhkəməyə, Dövlət prokurorluğuna və vəkillərə rəhbərlik etmək funksiyaları daxil edilmişdir. 1937-ci ildə Xalq Ədliyyə Komissarlığının yeni Əsasnaməsi təsdiq edilmiş, onun səlahiyyətləri xeyli məhdudlaşdırılmış, əsas fəaliyyət sahəsi məhkəmə və notariat orqanlarının işinin təşkili və onlara rəhbərlik etməkdən ibarət olmuşdur. 1959-cu ildə Ədliyyə Komissarlığı yenidən ləğv edilmiş, məhkəmə orqanlarının fəaliyyətinə rəhbərlik və nəzarət, məhkəmə statistikasının aparılması Ali Məhkəməyə həvalə edilmiş, Nazirlər Soveti yanında Hüquq Komissiyası təşkil olunmuş və bununla da Ədliyyə Komissarlığının səlahiyyətləri ayrı-ayrı dövlət orqanları arasında bölüşdürülmüşdür. İfrat mərkəzləşdirilmiş hakimiyyətə aludəçilik, ayrı-ayrı dövrlərdə ədliyyə orqanlarından repressiya aləti kimi istifadə edilməsinə yönələn dövlət siyasəti, bu orqanların dəfələrlə ləğv edilib yenidən yaradılması ədliyyə sisteminin sabit struktura malik olmasına və işinin təşkilinə maneçilik törədirdi.

Azərbaycan ədliyyə nazirlərinin siyahısı — 28 may 1918-ci ildən sonra ölkədə respublika quruluşu təyin edilmişdi, bu vaxtdan başlayaraq Azərbaycanın ədliyyə nazirləri bu siyahıda göstərilib. Bu məqalədə Azərbaycanın ədliyyə nazirləri (müxtəlif dövrlər və müxtəlif titullarla) sıralanmışdır.

Azərbaycan ədliyyə nazirlərinin siyahısı — 28 may 1918-ci ildən sonra ölkədə respublika quruluşu təyin edilmişdi, bu vaxtdan başlayaraq Azərbaycanın ədliyyə nazirləri bu siyahıda göstərilib. Bu məqalədə Azərbaycanın ədliyyə nazirləri (müxtəlif dövrlər və müxtəlif titullarla) sıralanmışdır.

Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən təsdiq edilmiş "Ədliyyə işçilərinin rütbə dərəcələri" və "Prokurorluq orqanlarının işçilərinin fərqlənmə nişanları və xüsusi geyim formasının təsviri haqqında" qanunlara əsasən Ədliyyə və Prokurorluq orqanları işçilərinə verilən ali xüsusi rütbədir. Həqiqi dövlət ədliyyə müşavirinin paqonunun üzərində 40 mm diametri olan qabarıq şəkilli qızılı rəngli lifdən Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi, ondan aşağı hissədə diametri 40 mm olan qabarıq şəkilli səkkizguşəli ulduz hörülür. Paqonun aşağı kənarından ulduzun mərkəzinə qədər olan məsafə 45 mm, gerb ilə ulduzun mərkəzləri arasındakı məsafə isə 65 mm olur. Paqonlar pencəyə, paltoya, plaşa və köynəyə bərkidilir. Həqiqi dövlət ədliyyə müşaviri paqonları mahud astar üzərində xüsusi toxunmuş gümüşü rəngli liflərdən hazırlanır. == Azərbaycan Respublikasının Həqiqi Dövlət Ədliyyə Müşavirləri == 9 noyabr 1993-cü il — Əli Ömər oğlu Ömərov Azərbaycan Respublikasının Baş Prokuroru (1993-1994) == Mənbə == http://e-qanun.az/files/framework/data/8/f_8959.htm Arxivləşdirilib 2010-10-08 at the Wayback Machine http://e-qanun.az/files/framework/data/4/f_4361.htm http://www.genprosecutor.gov.az/files/uploader/Prokurorluq_orqanlari_ishchilerinin_ferqlenme_nishanlari_xususi_geyim.doc Arxivləşdirilib 2011-10-11 at the Wayback Machine.

Azərbaycan ədliyyə nazirlərinin siyahısı — 28 may 1918-ci ildən sonra ölkədə respublika quruluşu təyin edilmişdi, bu vaxtdan başlayaraq Azərbaycanın ədliyyə nazirləri bu siyahıda göstərilib. Bu məqalədə Azərbaycanın ədliyyə nazirləri (müxtəlif dövrlər və müxtəlif titullarla) sıralanmışdır.

"Ədliyyə sahəsində fərqlənməyə görə" medalı — Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 13 iyul 2012-ci il tarixli Sərəncamı ilə təsis edilən dövlət təltifi (medal).

Əhməd Təqiyyəddin Əbu əl-Abbas ibn Əbdülhalim ibn Teymiyyə (ərəb. تقي الدين أبو العباس أحمد بن عبد السلام بن عبد الله ابن تيمية الحراني‎; 22 yanvar 1263, Harran[d], Məmlük dövləti – 26 sentyabr 1328, Dəməşq, Məmlük dövləti) — kürd əsilli sünni alim, mütəfəkkir. Sünnilikdəki sələfiyyə məzhəbinin ən əsas alimlərindəndir. == Həyatı == Hicri 661-ci il rəbiül əvvəl ayının onunda Harranda dünyaya gəlmişdir. Mənsub olduğu ailənin bir çox nümayəndələri öz fətvaları, verdiyi dərsləri və kitabları ilə məşhur idi. Onlar hənbəli məzhəbinə mənsub olub bölgədə tanınmışdılar. Bu ailə zəka, hafizə və ağıl mühakimə sahəsində bənzərsiz bir məziyyətə sahib idi. İbn Teymiyyədə isə bu xüsusiyyətlər daha qabarıq şəkildə özünü göstərirdi. Dövrünün alimləri və müəllimləri onun fenomen yaddaşına və dərin hafizəsinə heyran qalmışdılar. O bu xüsusiyyətləri ilə Dəməşq və ətraf şəhərlərdə şöhrət qazanmışdı.

Əhməd Təqiyyəddin Əbu əl-Abbas ibn Əbdülhalim ibn Teymiyyə (ərəb. تقي الدين أبو العباس أحمد بن عبد السلام بن عبد الله ابن تيمية الحراني‎; 22 yanvar 1263, Harran[d], Məmlük dövləti – 26 sentyabr 1328, Dəməşq, Məmlük dövləti) — kürd əsilli sünni alim, mütəfəkkir. Sünnilikdəki sələfiyyə məzhəbinin ən əsas alimlərindəndir. == Həyatı == Hicri 661-ci il rəbiül əvvəl ayının onunda Harranda dünyaya gəlmişdir. Mənsub olduğu ailənin bir çox nümayəndələri öz fətvaları, verdiyi dərsləri və kitabları ilə məşhur idi. Onlar hənbəli məzhəbinə mənsub olub bölgədə tanınmışdılar. Bu ailə zəka, hafizə və ağıl mühakimə sahəsində bənzərsiz bir məziyyətə sahib idi. İbn Teymiyyədə isə bu xüsusiyyətlər daha qabarıq şəkildə özünü göstərirdi. Dövrünün alimləri və müəllimləri onun fenomen yaddaşına və dərin hafizəsinə heyran qalmışdılar. O bu xüsusiyyətləri ilə Dəməşq və ətraf şəhərlərdə şöhrət qazanmışdı.

Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi — ədliyyə sisteminin tənzimlənməsi, dövlət ittihamçısına nəzarət, hüquq sisteminin və ictimai asayişin qorunması və qanun islahatlarının aparılması məsələləri ilə məşğul olan dövlət qurumu. == Tarixi == 1918-ci il may ayının 28-də — Azərbaycan Demokratik Respublikasının elan edildiyi gün Ədliyyə Nazirliyi də yaradılmışdır. Nazirlik öz işinə ilk növbədə ədliyyə strukturlarının, məhkəmələrin və istintaq sahələrinin bərpası ilə başlamış, gərgin fəaliyyət nəticəsində məhkəmə aparatları tədricən bərpa edilmiş, binalar qaydaya salınmış, çətinliklə də olsa hüquq ədəbiyyatı kitabxanası yaradılaraq 6 aylıq hüquq kursları təşkil edilmişdir. Həmçinin, ədliyyə orqanları və məhkəmələrin fəaliyyəti ilə bağlı bir sıra qərarlar qəbul edilmiş, o cümlədən 1918-ci il noyabr ayının 14-də Azərbaycan Məhkəmə Palatasının Əsasnaməsi, noyabrın 22-də isə Ədliyyə Nazirliyinin Əsasnaməsi təsdiq edilmişdir. Cəzaçəkmə yerləri ilə aparılan işin ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsində əhəmiyyəti nəzərə alınaraq hökumətin 1919-cu il 11 avqust tarixli qərarı ilə əvvəllər Daxili İşlər Nazirliyinin tərkibində olan həbsxanalar Ədliyyə Nazirliyinin tabeliyinə verilmiş, nazirliyin təşəbbüsü ilə "İstintaq hissəsinin quruluşu və gücləndirilməsi haqqında", "Məhkəmə idarəsi sahəsində vəzifələrə namizədlər haqqında", "Azərbaycan andlı iclasçılar məhkəməsinin tə'sis edilməsi haqqında", ADR-in yaranmasından il yarım keçməsi münasibətilə ümumi amnistiya haqqında və digər qanunlar parlamentin müzakirəsinə çıxarılmışdır. Azərbaycan Demokratik Respublikasının 1920-ci il aprel ayının 27–28-də Rusiyanın XI Qızıl Ordusu tərəfindən işğal edildikdən sonra inqilab komitəsinin 13 may 1920-ci il tarixli qərarı ilə Ədliyyə Nazirliyi ləğv edilmiş, Xalq Ədliyyə Komissarlığı yaradılaraq, onun səlahiyyətlərinə qanunvericilik layihələrinin hazırlanması, məhkəmə işçilərinin seçilməsi, təlimatlandırılması və onlara inzibati rəhbərlik edilməsi, qanunçuluğa ali nəzarət və istintaqın aparılması daxil edilmişdir, lakin 1930-cu ildə bu komissarlıq ləğv edilərək onun funksiyaları prokurorluq, Ali Məhkəmə, Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə və digər orqanlara verilmişdir. 1933-cü ildə məhkəmələrin, prokurorluğun, istintaqın birləşdirilməsi, vahid məhkəmə siyasətinin həyata keçirilməsi, bütün hakimiyyət orqanlarının, təsərrüfat müəssisələrinin, ictimai birliklərin və fiziki şəxslərin hərəkətlərinin qanuniliyini müşahidə etmək məqsədilə Xalq Ədliyyə Komissarlığı yenidən təşkil edilmiş, onun səlahiyyətinə qanun layihələrinin hazırlanması, qanunların şərhi, məhkəmə kadrlarının hazırlanması, əhaliyə hüquqi yardımın təşkili, penitensiar sistemin idarə olunması, Ali Məhkəməyə, Dövlət prokurorluğuna və vəkillərə rəhbərlik etmək funksiyaları daxil edilmişdir. 1937-ci ildə Xalq Ədliyyə Komissarlığının yeni Əsasnaməsi təsdiq edilmiş, onun səlahiyyətləri xeyli məhdudlaşdırılmış, əsas fəaliyyət sahəsi məhkəmə və notariat orqanlarının işinin təşkili və onlara rəhbərlik etməkdən ibarət olmuşdur. 1959-cu ildə Ədliyyə Komissarlığı yenidən ləğv edilmiş, məhkəmə orqanlarının fəaliyyətinə rəhbərlik və nəzarət, məhkəmə statistikasının aparılması Ali Məhkəməyə həvalə edilmiş, Nazirlər Soveti yanında Hüquq Komissiyası təşkil olunmuş və bununla da Ədliyyə Komissarlığının səlahiyyətləri ayrı-ayrı dövlət orqanları arasında bölüşdürülmüşdür. İfrat mərkəzləşdirilmiş hakimiyyətə aludəçilik, ayrı-ayrı dövrlərdə ədliyyə orqanlarından repressiya aləti kimi istifadə edilməsinə yönələn dövlət siyasəti, bu orqanların dəfələrlə ləğv edilib yenidən yaradılması ədliyyə sisteminin sabit struktura malik olmasına və işinin təşkilinə maneçilik törədirdi.

Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzi — Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin ekspertiza və elmi-tədqiqat fəaliyyəti ilə məşğul olan baş idarə. Mərkəzin fəaliyyəti insan və vətəndaş hüquqlarınıın və azadlıqlarının qorunması, qanunçuluğun təmin edilməsi, ekspertlərin müstəqilliyi, elm və texnikanın müasir nailiyyətlərindən istifadə edilməklə həyata keçirilən tədqiqatların obyektivliyi, hərtərəfliyi və tamlığı prinsiplərinə əsaslanır. == Fəaliyyət istiqamətləri == məhkəmə ekspertizalarının və tədqiqatların aparılması (elm, texnika, incəsənət, sənətkarlıq və başqa sahələr üzrə obyektiv, hərtərəfli, insan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının qorunması prinsipləri əsasında tədqiqatlar aparılaraq rəy və arayışların verilməsi); elmi-tədqiqat fəaliyyəti həyata keçirmək, ekspert tədqiqatının yeni metod və metodikalarını hazırlamaq və təkmilləşdirmək(aktual mövzularda elmi-tədqiqat işlərinin aparılması, ekspert praktikasının ümumiləşdirilməsi, cinayətkarlığın vəziyyəti, strukturu və dinamikasının, onun ayrı-ayrı növlərinin baş verməsinin səbəb və şəraitinin, cinayətkarın şəxsiyyətinin kompleks sistemli-struktur təhlili, cinayətkarlığın proqnozlaşdırılması ilə bağlı olan kriminoloji fəaliyyət, elm və texnikanın müasir nailiyyətlərindən istifadə etməklə ekspert tədqiqatı metodikasının təkmilləşdirilməsi); məhkəmə və hüquq mühafizə orqanlarına elmi-metodik kömək göstərmək(məhkəmə-istintaq orqanları işçiləri, ali məktəb tələbələri ilə metodik və praktik məşğələlər keçirmək); ekspert profilaktikasını həyata keçirmək(cinayətlərin baş verməsinə şərait yaradan halların aşkar olunması, onların qarşısının alınması üçün profilaktik tövsiyələrin işlənib hazırlanması); qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər istiqamətlərdə fəaliyyət göstərmək. == Tarixi == Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzinin yaranma tarixi 1938-ci ilin avqust ayında Azərbaycan SSR Ədliyyə Xalq Komissarlığı nəzdində təşkil edilən Kriminalistika kabineti ilə bağlıdır. Bu kabinet azsaylı personaldan ibarət olmaqla qrafoloji ekspertizalar aparmaqla fəaliyyətə başlamışdır.Lakin 1951-ci ilin iyun ayında SSRİ Nazirlər Sovetinin sərəncamı ilə həmin kabinet ləğv edilmiş, kabinetin əmlakı və Azərbaycanın hüquq mühafizə orqanları üçün ekspertizaların aparılması vəzifəsi Gürcüstan elmi-tədqiqat kriminalistika laboratoriyasına həvalə edilmişdir. Az sonra, yəni 1956-cı ilin iyununda Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin sərəncamı ilə Bakı elmi-tədqiqat kriminalistika laboratoriyası yaradılmış və bu laboratoriyada qrafoloji, ballistik, trasoloji ekspertizalar aparılmışdır. 1960-cı ilin dekabrında isə bu laboratoriyanın əsasında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Sovetinin Hüquq Komissiyası yanında Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Məhkəmə Ekspertizası İnstitutu yaradılmışdır. Cinayətkarlığın kompleks tədqiqini, hüquq pozuntularının qarşısının alınması üzrə elmi cəhətdən əsaslandırılmış proqnozların və konstruktiv təkliflərin işlənib hazırlanmasını təmin etmək məqsədilə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Sovetinin qərarı ilə 1991-ci ilin iyununda institutun adında və fəaliyyətində dəyişiklik edilərək Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Məhkəmə Ekspertizası, Krminalistika və Kriminologia Problemləri İnstitutu adlandırılmışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin "Ədliyyə orqanlarının inkişafı haqqında" 17 avqust 2006-cı il tarixli Fərmanı ilə Elmi-Tədqiqat Məhkəmə Ekspertizası, Kriminalistika və Kriminologiya Problemləri İnstitutu Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzi adlandırılmış və Mərkəz baş idarə səlahiyyətli qurum kimi təsdiq edilmişdir. Hazırda Mərkəzdə 20 məhkəmə ekspertizası növü və 41 ekspert ixtisası üzrə tədqiqatlar aparılaraq rəy və arayışlar verilir.