Lüğətlərdə axtarış.

Trilogiya — ümumi başlıq adı altına yazılan əsərlər. Həm ədəbiyyatda və kinematoqrafiya sahəsində işlədilir. Məs. Əkrəm Əylislinin "Adamlar və ağaclar" trlogiyası milli ədəbiyyatımızda trilogiyanın ən yaxşı nümunəsidir. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının 1974-cü ildə istehsal etdiyi "Ömrün səhifələri" trilogiya janrında çəkilmiş bədii filmdir.

Briologiya — şibyələri öyrənən elm sahəsi. == Ədəbiyyat == R.Ə.Əliyeva, Q.T.Mustafayev, S.R.Hacıyeva. “Ekologiyanın əsasları” (Ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı, 2006, s. 478 – 528.

Kriologiya –qar və buz örtüyünü öyrənən elmdir. Ümumi buzşünaslıqdır.

Oroqrafiya (yun. όρος – "dağ" və γραφία – "yazıram") — fiziki coğrafiyanın Yer səthinin relyef quruluşunu öyrənən bölməsi. Həmçinin "oreoqrafiya", "orologiya" və "oreologiya" adlarından da istifadə edilir. Orfoqrafiya – [yun. orthographia, orthos – düzgun] 1)dilçilikdə düzgün yazı qaydaları; 2)yazılı nitqin (söz və qrammatik formaların) düzgun əks olunmasını tənzim edən vahid qaydalar sistemi. Orfoqrafiya qaydaları nitqin yazılı formasını sabitləşdirir və ünsiyyət üçün əlverişli şəklə salır. == Ədəbiyyat == R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.

Teologiya (yun. θεος, theos, "Tanrı", + yun. λογος, logos, "bilim") — hər hansı bir dinin, xüsusi mənada isə xristianlığın təliminin sistemləşdirilməsi. Bu sahə ilə məşğul olan insanlar teoloq adlanır. == Ümumi məlumat == Bir qayda olaraq Bibliyaya, ümumdünya kilsə məclislərinin qərarlarına və (protestantlardan başqa) "kilsə atalarının" təlimlərinə ("Müqəddəs Yazıya" və "Müqəddəs Ənənəyə") əsaslanan xristian teologiyasının tarixi nisbətən yenidir. XVIII əsrə qədər ilahiyyatçılar adətən Bibliya mətninin tarixi, ədəbi kontekstinə əhəmiyyət vermədən sitat gətirərək təlim vermişlər. Bibliya teologiyası müstəqil bir elm olaraq XVIII əsrdə protestant kilsəsində meydana gəldi. Protestantlar, ümumiyyətlə, Müqəddəs Ənənənin avtoritetini qəbul etmədikləri və yalnız Bibliyanı vəhy saydıqlarına görə, sistematik teologiyanı yaradan protestantların başlıca üsulu “Bibliyanı Bibliya vasitəsilə şərh etmək” qaydasından ibarət idi. Müqəddəs Ənənəyə böyük əhəmiyyət verən pravoslav və katolik teoloqları əvvəllər protestantlığın təsirindən ehtiyatlanaraq belə teologiyaya bir qədər şübhə ilə yanaşmışlar. Lakin sonra elmi üsullara əsaslanan teologiyanın təkcə protestant deyil, pravoslav və katolik təliminə də tətbiq edilməsinin mümkünlüyünü və zərurətini görmüşdürlər.

Tribologiya— nisbi hərəkətdə bir-biri ilə təmasda olan səthlər haqqında elm. O, yağlama da daxil olmaqla, sürtünmə və yeyilmənin qarşılıqlı vəhdətini araşdırır. Tribologiya həm bərk cisimlər, həm də bərk cism və maye(qaz) arasında uyğun sərhəd səthlərinin qarşılıqlı təsirini əhatə edir. Əsas məqsədi triboloji mühitdə işləyən hissələr üçün əlverişli material, yağlayıcı maddənin və son zamanlar elmi tədqiqat işlərinin əsasını təşkil edən, effektiv örtüklərin seçilməsindən ibarətdir. == Triboloji sistemlər == Hissələrin səthləri arasında təmas münasibətləri şəkil də göstərilmiş triboloji sistem kimi ümumiləşdirilə bilir. Buradan göründüyü kimi triboloji sistemdə əsas cism və onun əksi olan cismin seçilməsi, səthin xassələrinə (kələkötürlük, bərklik, korroziyaya qarşı qat) təlabatın qoyulması, nisbi hərəkətin (sürüşmə, diyirlənmə, yuvarlanma) verilməsi, təmas səthində yaranan gərginliklər (qüvvə, təzyiq) və gözlənilən səthi zədələmə mexanizmləri (yeyilmə) araşdırılır. Aralıq materialının seçil-məsi ümumi triboloji sistem üçün çox əhə-miyyətlidir. Məsələn, yağlama materialının seçilməsi (sürtünmə əmsalı, istilikkeçirmə, materialın verilməsi) ilə təmasda olan hissə-lərin qarşılıqlı yüklənmə halına bir başa təsir etmək olur. Ətraf mühitin təsiri kimi burada temperatur və havanın rütubətliyi də nəzərə alınır. Yuxarıda qeyd olunan, qarşılıqlı təmasda olan əsas hissələrə istənilən triboloji sistemdə rast gəlindiyi halda, aralıq materialı və ətraf mühitin təsiri həmişə mövcud olmaya da bilər.

Bu cinsin adı yunanca "triton" sözündən götürülmüşdür, mənası "flüger" deməkdir. O, çiçəklərinin dağınıq formasına görə belə adlandırılmışdır. Tritoniya cinsinin 50-yə yaxın növü məlumdur. Onlardan 6-sı gülçülükdə geniş istifadə olunur. Zəfərançiçəkli tritoniya (bağ montbresiyası) (T.x. crocosmaeflora) mülayim iqlim zonalarında bitən soyuğa davanmsız, soğanaqlı ot bitkisidir. Çiçək qrupu qollu-budaqlıdır və üzərində çoxlu çiçəyi vardır. Narıncı-qırmızı çiçəyi mərkəzə yaxın sıxlaşır. Tritoniya istisevən bitki olduğundan hər il payızda onu çıxarıb sərin yerdə saxlamaq lazımdır. Mayda tritoniyanın soğanağını 5-7 sm dərinliyə əkirlər.

Urologiya (yunan οὖρον ouron "sidik" və -Logía -logia "öyrənilməsi") kişi və qadın cinsiyyət sisteminin cərrahi və tibbi xəstəliklərinə yönəlmiş tibb sahəsidir. Urologiya sahəsindəki orqanlar arasında böyrəklər, adrenal bezlər, sidik kisəsi, urethra və kişi çoxalma orqanları (testes, epididimis, vas deferens, seminal veziküller, prostat və penis) daxildir. Sidik və reproduktiv traktorlar bir-biri ilə sıx bağlıdır və birinin pozğunluqları digərinə təsir göstərir. Beləliklə, urologiyada idarə olunan şərtlərin əsas spektri genituren pozğunluqların təsiri altındadır. Urologiya ürək-damar infeksiyaları və benign prostat hiperplaziyası kimi müalicə (məsələn, qeyri-cərrahi) şəraitin idarə edilməsini, məskunlaşma vəziyyəti və ya prostat xərçəngi, böyrək daşları, anadangəlmə anormallıqları, travmatik zədə və stress kimi cərrahi şərtlərin idarə edilməsini birləşdirir. Urologiya üsulları minimal invaziv robotik və laparoskopik cərrahiyyə, lazer yardımlı əməliyyatlar və digər sahələrə yönəldilmiş prosedurları əhatə edir. Uroloqlar açıq və minimal invaziv cərrahi üsullarla, real vaxt ultrasəs təlimatı, fiber-optik endoskopik avadanlıq və çoxsaylı benign və malign şəraitin müalicəsində müxtəlif lazerlər hazırlayırlar. Urologiya ilə yaxından əlaqəli (və uroloqlar tez-tez praktikantlarla əməkdaşlıq edir) onkologiya, nefroloji, ginekologiya, andrologiya, pediatrik cərrahiyyə, kolorektal cərrahiyyə, gastroenterologiya və endokrinologiya kimi tibbi elm sahələri mövcuddur. Urologiya hər il Birləşmiş Ştatlar tibbi məktəbi məzunlarının 1,5% -dən azını təşkil edən yeni urologlarla həkimlər üçün ən rəqabətli və yüksək istedadlı cərrahi ixtisaslardan biridir. Urologiya cərrahları və ya uroloqlar, ən azı 5 il post-məzun olan cərrahi təhsil müddəti keçməlidirlər, onlardan 12 ay ümumi cərrahiyyədə tamamlanmalı və 36 ayda klinik urologiyada tamamlanmalıdır.

Dilogiya (yun. dis-ikili; ikiqat + logos-söz) — ədəbiyyatda bir müəllifin mövzuca, süjet xətti və ya iştirak edən obrazlarına görə birləşdirilən iki irihəcmli əsəridir. Məsələn: Aleksandr Dümanın "Üç muşketyor" və "İyirmi il sonra" əsərləri. Dilogiyalara dram əsərlərində, kinematoqrafiyada, təsviri incəsənətdə, musiqi əsərlərində, həmçinin kompüter oyunlarında rast gəlmək olur.

Prostatın transuretral rezeksiyası, qısaca TURP - urologiyada endoskopik minimal invaziv yolla sidik kanalından keçməklə sidikliyin və prostatın patoloji toxumasının kəsilib götürülməsi əməliyyatının adı. == Əməliyyatdan sonrakı mövcud fəsadlar. == TUR sindromu Sidik qaçırma Sidiklik boynunun sklerozu Retroqrad eyakulyasiya Erektil disfunksiya == TUR sindromu == Əsasən uzun sürən TUR əməliyyatlarından sonra baş verir. Səbəb əməliyyat üçün istifadə olunan mannit və sorbit tərkibli lavaj mayesinin qan dövranına düşməsi ilə yranan hipoton hiperhidratasiyadır. Bir saatlıq əməliyyat zamanı 50 mmHg təzyiq altında 2 litrə qər lavaj mayesi rezorbsiya oluna bilir. Qana həddən ziyadə maye həcminin daxil olması!

Varkani sindromu — və ya Trisomiya 8, xromosom 8-in üç nüsxəsinin (trisomiyası) olması nəticəsində yaranan insan xromosomal xəstəlikləri olan Varkani sindromuna səbəb olur, mozaika ilə və ya olmadan da özünü göstərə bilər. == Xüsusiyyətlər == Tam Varkani sindromu inkişaf etməkdə olan döl üçün ciddi nəticələrə səbəb olur və aşağı düşməyə səbəb ola bilər. Tam trisomiya 8 ümumiyyətlə erkən ölümcül bir vəziyyətdir, trisomiya 8 mozaikası isə daha az şiddətlidir və hüceyrə zədələnmə nisbəti az olan insanlar nisbətən orta dərəcədə fiziki anormallıqlar və inkişaf geriləmələri göstərə bilər. Varkani sindromu mozaikası olan fərdlərin uşaqlıq və yetkinlik dövründə sağ qalma ehtimalı daha yüksəkdir və inkişaf anomaliyalarının xarakterik və tanınan bir nümunəsini nümayiş etdirirlər. Ümumi tapıntılar arasında psixomotor geriləmə, orta və ağır zəka geriliyi, anormal olaraq qısa və ya uzun boylu, ifadəsiz üzə və müxtəlif əzələ-hərəkət aparatı, visseral və göz anormalıqlarına və digər anormalıqlara səbəb ola biləcək müxtəlif böyümə nümunələri var. Dərin plantar sulkus, bu vəziyyət üçün, xüsusən digər müşayiətedici xüsusiyyətlərlə birləşdirildikdə patoqnomonik hesab olunur . Semptomların növü və şiddəti, normal hüceyrələrə nisbətən trisomiya 8 hüceyrəsinin yerləşməsindən və nisbətindən asılıdır. == Digər şərtlər == Trisomy 8 mozaikası, bir çox geni ehtiva edən 8-ci xromosomun geniş bölgələrini təsir edir və buna görə bir sıra simptomlarla əlaqələndirilə bilər. Mozaik trisomiya 8, 8q24.3 xromosomunda helikaz ilə əlaqəli genetik bir xəstəlik olan Rotmund-Tomson sindromunun nadir hallarda bildirildi. Sindrom "dəri atrofiyası, telanqiektazi, hiper və hipopiqmentasiya, anadangəlmə skelet anomaliyaları, qısaboyluq, erkən yaşlanma və bədxassəli xəstəliklər riskinin artması ilə xarakterizə olunur" .

Trisomiya-X sindromu — 1959 cu ildə R. Yakobs tərəfindən təsvir edilmişdir. Xəstəliyin başlıca xüsusiyyəti hüceyrə nüvəsində qoşa cinsi xromatinin və kariotipdə üç və daha çox X-xromosomun olmasıdır. Xəstəliyin 75%-də ağıl zəifliyi, 25-40% hallarda isə cinsi infantilizmə rast gəlinir. Qadınlarda X-trisomiya xəstəliyi şizofreniyaya bənzər və psixopatabənzər əlamətlərdə özünü büruzə verir. Bəzi xəstələrdə bədən quruluşuna aid qüsurlar: epikant, çeçələ barmaqların klinodaktiliyası, boyun həddindən artıq uca olması qeyd edilir. Bir sıra klinik əlamətləri Şereşevski-Terner sindromunu xatırladır. Dəqiq diaqnoz sitogenetik müayinə nəticəsində qoyulur.

Mortal Kombat Trilogy - "Midway Games" oyun şirkəti tərəfindən 1996-cı ildə yaradılan, döyüş oyunudur. == Məzmun == "Mortal Kombat Trilogy" oyununun rəsmi süjeti yoxdur. Bu oyun əvvəlki MK2, MK3, UMK3 seriyalarının bütün arenalarını özündə cəmləşdirir. Orijinal MK1 videooyunundan isə bir sıra arenalar vardır.

Dollar trilogiyası (italyanca: Trilogia del dollaro) — Sergio Leonun rejissorluğu ilə çəkilmiş üç filmindən ibarət İtalyan film seriyasıdır. Filmlər "Bir ovuc dollar", "Bir neçə dollar daha artıq", "Yaxşı, pis və qəzəbli"dir. Onların ingiliscə versiyaları United Artists tərəfindən, italyan versiyaları isə Unidis və PEA tərəfindən paylanmışdır.Serial Spagetti Western janrının yaradılması və daha çox Spagetti Western filmlərinin yaradılmasına ilham verməsi ilə tanındı. Üç film ardıcıl olaraq tarixin ən yaxşı reytinqli Qərb filmləri arasında yer alır. Leonenin niyyəti olmasa da, üç film eyni qondarma "Adsız Adam"ın (Clint Eastwood tərəfindən təsvir edilmiş, eyni geyimdə olan və eyni davranışlarla hərəkət edən) istismarlarından sonra trilogiya hesab olundu. "Adsız Adam" konsepsiyası filmləri trilogiya kimi satmaq üçün güclü bucaq axtaran Amerika distribütoru United Artists tərəfindən icad edilmişdir. Eastwood personajının həqiqətən də adı (ləqəb olsa da) və başqa bir ad var. hər filmdə: müvafiq olaraq "Joe", "Manco" və "Blondie".