Поиск по словарям.

Cüdo (Cü - yumşaq, Do – yol) və ya dzü-do — yapon döyüş sənətidir. Ciqaro Kano Ciu-citsu döyüş növünün əsasında cüdonun əsas qaydalarını, məşq prinsiplərini, mübarizə üsullarını yaratmışdır. Cüdonun yarandığı tarix 1882-ci il hesab olunur. == Yaranması == Cüdo idman növü 1882-ci ildə Yaponiyada yaranıb. Bu idman növünün təməlini Ciqaro Kano qoyub. C.Kano Yaponiyada Olimpiya Komitəsinin ilk prezidenti, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin üzvü olub. O vaxt yaponların milli idman növü sayılan əlbəyaxa-silahsız döyüş növü olan ciu-citsu təkcə Yaponiyada deyil, eləcə də əksər dünya xalqları arasında geniş yayılmışdır. Lakin bu idman növü ilə məşğələlər, yarışlar saysız-hesabsız zədələrlə nəticələnirdi. Buna görə də ciu-citsu gənclərin fiziki tərbiyəsinə yönəldilmiş idman növü ola bilməzdi. Yaponiya məktəblərindən birində müəllim işləyən Ciqaro Kanonu gənclərin fiziki və mənəvi tərbiyəsi həmişə ciddi şəkildə düşündürdüyündən o belə qənaətə gəlmişdir ki, gənclərə yeni, zərbələrsiz və fəndləri zədələnmələrə səbəb olmayan maraqlı bir idman növü gərəkdir.

1972-ci ildə SSRİ Nazirlər Soveti yanında Bədən Tərbiyəsi və İdman Komitəsi cüdonun SSRİ ərazisində yayılması haqqında qərar vermişdir. Qərarın icrası kimi elə həmin il, yəni 1972-ci ildə Respublikamızda Cüdo Federasiyası yaradılır. Bu illər ərzində federasiyaya Arif Ələkbərov rəhbərlik edib. 1980-ci ildən Federasiya rəhbərliyində dəyişikliklər baş verib. Yeni sədr – Rəhim İsmayılov −16 il ərzində qurumun rəhbəri olub. 1996-cı ildən Füzuli Ələkbərov Azərbaycan Cüdo Federasiyasının prezidentidir. 22 noyabr 1972-ci ildə respublikamızda ilk dəfə olaraq cüdo üzrə yarışlar keçirilib. İlk klublar "Dinamo", "Burevestnik", "Lokomotiv", "Vodnik" cəmiyyətlərində və Sumqayıt, Gəncə şəhərlərində fəaliyyət göstərməyə başlayır. 1972-ci ilin dekabrında Azərbaycan cüdo məktəbinin ilk məşqçiləri olan İsmayıl Əhmədov, Sabir Hüseynov, Ağarza Əhmədov və Viktor Kuznetsov Tallində təşkil olunmuş məşqçilərin ilk ümumittifaq seminarında iştirak edirlər. Daha sonra ümumittifaq hakimlər seminarlarında Əhməddin Rəcəbli və Viktor Kuznetsov, 1973-cü ildə isə Ukraynanın Fiadosiya şəhərində keçirilmiş məşqçilərin ikinci ümumittifaq seminarına Zair Məmmədov, Tərlan Həsənov və Rauf Şəfiyev də iştirak ediblər.

Rio-de-Janeyroda keçirilən 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında cüdo avqustun 6-dan 12-dək Barra da Ticukadakı Barra Olimpiya Parkının daxilindəki Carioka Arena 2 -də baş tutdu. Təxminən 386 cüdoçu 14 növdə (hər birində həm kişilər, həm də qadınlar üçün yeddi nəfər) mübarizə aparıb.

Cüdo üzrə 32-ci Dünya Çempionatı 2018-ci il 20–27 sentyabr aralığında Bakı şəhəri (Azərbaycan), Milli Gimnastika Arenasında keçiriləcəkdir. == Mükafatlar == Ümumi mükafat fondu 800.000 min avrodur: Qızıl — 20.800 min avro idmançıya və 5.200 min avro məşqçiyə; Gümüş — 12.000 min avro idmançıya və 3.000 min avro məşqçiyə; Bürünc — 6.400 min avro idmançıya və 1.600 min avro məşqçiyə. Komanda yarışları üçün ümumi mükafat fondu 200.000 min avrodur: Qızıl — 72.000 min avro idmançıya və 18.000 min avro məşqçiyə; Gümüş — 48.000 min avro idmançıya və 12.000 min avro məşqçiyə; Bürünc — 20.000 min avro idmançıya və 5.000 min avro məşqçiyə.

Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı — para-cüdo idman növü üzrə 2 ildə bir dəfə baş tutan Avropa Çempionatı.

2005 Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı və ya rəsmi adı ilə I Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı — 2005-ci il aprelin 2-dən 6-na qədər Niderlandın Vlardinqen şəhərində baş tutan para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı.

2007 Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı və ya rəsmi adı ilə II Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı — 2007-ci il mayın 17-dən 21-nə qədər Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində baş tutan para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı.

2009 Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı və ya rəsmi adı ilə III Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı — 2009-cu il iyulun 3-dən 5-nə qədər Macarıstanın Debreçen şəhərində baş tutan para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı.

2011 Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı və ya rəsmi adı ilə IV Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı — 2011-ci il noyabrın 17-dən 20-nə qədər Birləşmiş Krallıqın Kroli şəhərində baş tutan para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı.

2013 Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı və ya rəsmi adı ilə V Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı — 2013-cü il deкabrın 4-dən 6-na qədər Macarıstanın Eger şəhərində baş tutan para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı.

== Medal sıralanması ==

2015 Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı və ya rəsmi adı ilə VI Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı — 2015-ci il noyabrın 25-dən 30-na qədər Portuqaliyanın paytaxtı Lissabon şəhərində baş tutan para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı.

== Məlumat == Cüdo üzrə Böyük Dəbilqə turniri 6-8 may tarixləri arasında Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutdu. == Nəticə == === Kişilərin yarışı === === Qadınların yarışı === == İdmançıların sayı == Bakı şəhərində baş tutan 2016 Böyük Dəbilqə turniriə 75 ölkənin 447 idmançısı qatıldı.

2017 Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı və ya rəsmi adı ilə VII Para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı — 2017-ci il avqustun 4-dan 5-nə qədər Birləşmiş Krallıqın Uolsoll şəhərində baş tutan para-cüdo üzrə Avropa Çempionatı.

Azərbaycan Cüdo Federasiyası — 1972-ci ildə yaradılmış idman federasiyası. == Haqqında == 1972-ci ildə SSRİ Nazirlər Soveti yanında Bədən Tərbiyəsi və İdman Komitəsi cüdonun SSRİ ərazisində yayılması haqqında qərar vermişdir. Qərarın icrası kimi elə həmin il, yəni 1972-ci ildə Respublikamızda Cüdo Federasiyası yaradılır. Bu illər ərzində federasiyaya Arif Ələkbərov rəhbərlik edib. 1980-ci ildən Federasiya rəhbərliyində dəyişikliklər baş verib. Yeni sədr — Rəhim İsmayılov −16 il ərzində qurumun rəhbəri olub. 1996-cı ildə Füzuli Ələkbərov Azərbaycan Cüdo Federasiyasının prezidenti təyin edildi. 2015-ci ildən 2021-ci ilə qədər federasiyanın baş katibi Elmar Babanlı olmuşdur. Həmin dövrdə federasiyanın prezidenti vəzifəsində Rövnəq Abdullayev təyin edilmişdi. 2021-ci ildə Azərbaycan Cüdo Federasiyasının İcraiyyə Komitəsi tərəfindən Rəşad Rəsullu qurumun baş katibi təyin edilib.

Yay Olimpiya oyunlarında cüdo — Cüdo ilk dəfə 1964-cü ildə keçirilən Olimpiya oyunlarında oynandı. 1968-ci ildə Mexikoda keçirilən Olimpiadada isə oynanmadı. 1972-ci ildə Münihdə keçirilən Olimpiya oyunlarından etibarən Olimpiya oyunu kimi bütün olimpiadalarda oynanılır. Qadınlar da isə 1988-ci ildə nümayiş kimi oynansa da,1992-ci ildən medal oyunu kimi oynanılır.

Yay Olimpiya oyunlarında cüdo — Cüdo ilk dəfə 1964-cü ildə keçirilən Olimpiya oyunlarında oynandı. 1968-ci ildə Mexikoda keçirilən Olimpiadada isə oynanmadı. 1972-ci ildə Münihdə keçirilən Olimpiya oyunlarından etibarən Olimpiya oyunu kimi bütün olimpiadalarda oynanılır. Qadınlar da isə 1988-ci ildə nümayiş kimi oynansa da,1992-ci ildən medal oyunu kimi oynanılır.

Yay Olimpiya oyunlarında cüdo — Cüdo ilk dəfə 1964-cü ildə keçirilən Olimpiya oyunlarında oynandı. 1968-ci ildə Mexikoda keçirilən Olimpiadada isə oynanmadı. 1972-ci ildə Münihdə keçirilən Olimpiya oyunlarından etibarən Olimpiya oyunu kimi bütün olimpiadalarda oynanılır. Qadınlar da isə 1988-ci ildə nümayiş kimi oynansa da,1992-ci ildən medal oyunu kimi oynanılır.

Cüdo üzrə 4-cü SSRİ çempionat Bakıda 1977-ci ilin 28–31 iyul tarixlərində keçirilmişdir. == Medalçılar == == Mənbə == "4-й Чемпионат СССР по дзюдо". rubin-judo.narod.ru. İstifadə tarixi: 2015-07-30.

Elmar Qasımov — Halk ləqəbli Azərbaycanlı cüdoçu. Elmar Qasımov Avropa Çempionatının gümüş və bürünc medalçısıdır. 2009-cu ildə Ermənistanın İrəvan şəhərində keçirilən Gənclərin Avropa Çempionatının qızıl medalçısıdır. Azərbaycanı 2012-ci ildə XXX-cu Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi və 7-ci yeri tutdu. 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi və gümüş medal qazandı və Azərbaycan xalqı ona bu medallara görə təşəkkür edir. == Həyatı == Elmar Qasımov 2 noyabr 1990-cı ildə Azərbaycanın Xırdalan şəhərində anadan olmuşdur. Elmar Qasımov 2000-ci ildən idman ilə məşğul olur. Elmar Qasımov Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin məzunudur. == Karyerası == Elmar Qasımov birinci uğurunu 2007-ci ildə qazandı. O 20 yaşadək Azərbaycan Çempionatında gümüş, 23 yaşadək Azərbaycan Çempionatında isə bürünc medal qazandı.

Elxan Məmmədov (26 fevral 1982, Bakı) — Azərbaycanı təmsil edən cüdoçu və məşqçi, dünya və Avropa çempionu. == Karyerası == Karyerasında birinci uğuruna Elxan Məmmədov 2003-cü ildə Azərbaycan Çempionatında bürünc medala sahib olmaqla imza atdı. 2004-cü ilin noyabrında isə Elxan Məmmədov Sloveniyanın Lyublyana şəhərində U-23 Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib olmaqla beynəlxalq turnirlərdə birinci uğuruna imza atdı. 2005 və 2006-cı illərdə Azərbaycan Çempionatının qalibi olan Elxan Məmmədov 2007-ci ildə Polşa və Azərbaycanda baş tutan beynəlxalq turnirlərdə müvafiq olaraq bürünc və qızıl medallara sahib oldu. Həmin ilin sentyabrında Elxan Məmmədov həm də Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində Dünya Çempionatını yeddinci pillədə başa vurdu. 2008-ci il Elxan Məmmədovun uğurlu mövsümlərindən biri oldu. World Cup seriyalı beynəlxalq turnirlərin Gürcüstan mərhələsində və Çexiya mərhələsində bürünc, Norveç mərhələsində gümüş, Azərbaycan mərhələsində isə qızıl medallara sahib olan Elxan Məmmədov apreldə Lissabon şəhərində (Portuqaliya) baş tutan Avropa Çempionatının final görüşündə məğlub olaraq turniri gümüş medalla başa vurdu. Həmin ilin avqustunda Elxan Məmmədov həm də Azərbaycanı Çində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi. Kişilər −90 Kq. turnirində mübarizə aparan Elxan Məmmədov olimpiadanın 1/16 final mərhələsində Tacikistan nümayəndəsi Nemətulla Asranqulov ilə üz-üzə gəldi.

Leyla Əliyeva (1 sentyabr 1997, Bakı) — Azərbaycanı təmsil edən cüdoçu. == Karyerası == Leyla Əliyeva 2012-ci ilin fevralında U-17 Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. Həmin ilin mart-may ayları ərzində Ukrayna, Xorvatiya, Almaniya və Polşada baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirləri 2 gümüş və 2 bürünc medalla başa vurdu. 2013-cü ildə o, bu səfər yeniyetmələrin beynəlxalq turnirlərinin Xorvatiya və Polşa mərhələlərinin qalibi oldu, Almaniya mərhələsində isə bürünc medala sahib oldu. İyunda Tallin şəhərində (Estoniya) U-18 Avropa Çempionatının qalibi oldu, avqustda isə Mayamidə (ABŞ) yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatını gümüş medalla başa vurdu. Leyla Əliyeva 2014-cü ilin mart-may ayları ərzində yeniyetmələrin beynəlxalq turnirlərinin Türkiyə və Portuqaliya mərhələlərinin qalibi oldu, Almaniya mərhələsini isə bürünc medalla başa vurdu. İyulda Afina şəhərində (Yunanıstan) U-18 Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. Avqustda isə Nancin şəhərində (Çin) baş tutan Yeniyetmələrin II Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Qızların turnirində mübarizə aparan Leyla Əliyeva turnirin 1/4 final mərhələsində Qazaxıstan nümayəndəsi Adiya Sayin ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Leyla Əliyeva rəqibinə ipponla qalib gəldi və turnirin yarım-final mərhələsinə adladı.

Nazim Hüseynov (2 avqust 1969, Bakı) — Azərbaycanlı cüdoçu. Nazim Hüseynov 1992 Barselona Olimpiadasının qızıl medalını qazanaraq tarixdə birinci Azərbaycanlı Olimpiya çempionu oldu. O, həm də 1992 və 1993-cü illərdə Avropa Çempionatının qalibi olmaqa ilə yanaşı iki dəfə Dünya Çempionatının medalını qazanıb. 1995-ci ildə "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilib. Nazim Hüseynov 1969-cu ilin 2 avqust tarixində Bakı şəhərində ləzgi ailəsində anadan olub. Hüseynovun atası əslən Qusar rayonunun Piral kəndidən, anası isə Dağıstanın Axtı rayonundandır. Nazim Hüseynovun birinci məşqçisi Azərbaycanın əməkdar məşqçisi Tərlan Həsənovdur. Ailəlidir, 2 övladı var. Hələ uşaq yaşlarından idmana maraq göstərən Nazim bir neçə dəfə SSRİ birinciliyində çempion olmaqla yanaşı bir neçə dəfə də mükafatçılar siyahısında olub. Dünya dzü-do arenasında ilk dəfə 1991-ci ildə Budapeştdə keçirilən super dünya kubokunda fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə qalxmışdır.

Nəbi Məmmədov (7 avqust) 1991, Cəbrayıl) — Azərbaycanlı MMA və Sambo idmançısı, 2018 Avropa Sambo çempionatının bürünc medalçısıdır. Nəbi Məmmədov ilk dəfə 2013-cü ildə Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində keçirilən sambo üzrə dünya çempionatında 100 kiloqram çəki dərəcəsində çıxış edib.Daha sonra 2016-cı ildə Rusiyanın Kazan şəhərində keçirilən Avropa sambo çempionatını Məmmədov 5-ci sırada tamamlayıb.2018-ci ildə Yunanıstanın paytaxtı Afina şəhərində keçirilən Avropa çempionatında 98 kiloqram çəki dərəcəsində mübarizə aparan Nəbi Məmmədov yarışın bürünc medalına sahib olub. MMA üzrə 4 dəfə Azərbaycan çempionu; 2013-cü ildə Gürcüstanda keçirilən "Asian CHI-1 golden belt championship"in qalibi; 2018-ci ildə Afina,Yunanıstanda keçirilən Sambo üzrə Avropa çempionatının bürünc medalçısıdır "Tapologiya"nın hesablamalarına görə, Nəbi Məmmədov Qafqazın MMA üzrə ağır çəki dərəcəsinin ən reytinqli 22-ci idmançısıdır.

Ramil Famil oğlu Qasımov (13 avqust 1981, Kirovabad) — Azərbaycanı təmsil edən cüdoçu, 2016-ci il XV Yay Paralimpiya Oyunlarının qalibi. Ramil Qasımov 1981-ci il avqustun 13-də Gəncə şəhərinin anadan olub. Şəxsi məşqçisi Əli Hacıyevdir. Ramil Qasımov üç dəfə — 2003, 2010 və 2012-ci illərdə Azərbycan Çempionatının qalibi oldu. 2007-ci ildə Tailandda baş tutan Universiada Oyunlarının da qızıl medalına sahib olan Ramil Qasımov 2007 və 2008-ci illərdə Avropa Çempionatlarını yeddinci pillədə başa vurdu. Ramil Qasımov Azərbaycanı 2008-ci ildə Çində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Ramil Qasımov birinci görüşdəcə Rusiya nümayəndəsi Alim Qadanova məğlub oldu və mübarizəsini dayandırdı. Növbəti illərdə Ramil Qasımovun görmə qabiliyyətində problemlər əmələ gəldi və o, 2013-cü ildən para-cüdo üzrə turnirlərdə mübarizə aparmağa başladı. Ramil Qasımov 2015-ci ildə Odivelaş şəhərində (Portuqaliya) baş tutan Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Ramil Qasımov 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro şəhərində (Braziliya) baş tutan XV Yay Paralimpiya Oyunlarında mübarizə apardı.

Turan Etibar oğlu Bayramov (4 aprel 2002, Gəncə)— Azərbaycanı təmsil edən cüdoçu. Tbilisidə keçirilən "Böyük dəbilqə" turnirində bürünc medal qazanıb. Turan Bayramov 4 aprel 2002-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olub. O, təhsilini Göygöl rayonu Ərşad Məmmədov adına tam orta məktəbdə almışdır. 2009-cu ildə, o ilk dəfə idmanla məşğul olmağa başlamışdır. Ona idmanı ilk dəfə öyrədən müəllimi Xanəhməd Rzazədə olmuşdur. 2017-ci ildə 13 nömrəli uşaq gənclər mərkəzində məşqlərinə davam edib elə həmin ildən etibarən idmancı fəaliyyətini Məmməd Xudiyevin yanında davam etdirir. 2020-ci ildə Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasına daxil olub. Bir sıra döyüşlərdə iştirak etmiş və çempionluq əldə etmişdir. 2017-ci ildən etibarən idmancı fəaliyyətini Məmməd Xudiyevin yanında davam etdirir.

Tərlan Kərimov (14 sentyabr 1986, Sumqayıt) — Azərbaycanı təmsil edən samboçu və cüdoçu, sambo üzrə Avropa Çempionatlarının qalibi. Tərlan Kərimov 2008-ci ildə Tbilisi şəhərində (Gürcüstan) sambo üzrə Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Bir il sonra, 2009-cu ildə isə Tərlan Kərimov Milan şəhərində (İtaliya) baş tutan sambo üzrə Avropa Çempionatının qalibi oldu. Sambo ilə paralel olaraq Tərlan Kərimov cüdo ilə də məşğul olurdu. 2008, 2009 və 2010-cu illərdə Tərlan Kərimov cüdo üzrə Azərbaycan Çempionatlarını qızıl medallarla başa vurdu. 2010-cu ildə Tərlan Kərimov həm də Avstriyanın Vyana şəhərində və Misirin Qahirə şəhərində baş tutan IJF World Cup seriyalı beynəlxalq turnirlərdə müvafiq olaraq bürünc və gümüş medallara sahib oldu. 2011-ci ildə Tərlan Kərimov yanvarda Azərbaycanda IJF World Masters beynəlxalq turnirini bürünc medalla başa vurdu. Daha sonra isə Tərlan Kərimov apreldə İstanbul şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının final görüşündə məğlub olaraq turnirin gümüş medalına sahib oldu. Həmin ilin avqustunda Tərlan Kərimov həm də Paris şəhərində Dünya Çempionatını yeddinci pillədə başa vurdu. Tərlan Kərimov 2012-ci ilin mayında Azərbaycanda IJF Qran-Pri beynəlxalq turnirində bürünc medala sahib oldu.

Rəşad Məmmədov (belar. ́Рашад Мамедаў; 23 iyul 1974) — Azərbaycan əsilli Belarus cüdoçusu. Cüdo üzrə Avropa çempionatının qızıl və bürünc mükafatçısı. Beynəlxalq müsabiqələrin qalibi və mükafatçısı. Belarus Respublikasının beynəlxalq dərəcəli idman ustası. == Həyatı == 1994-cü ildə Avropa çempionatında beşinci, gənclər arasında Avropa çempionatında isə üçüncü olub. 1997-ci ildə Ostende şəhərində təşkil olunmuş Avropa çempionatında 60 kq çəki dərəcəsində yarışan Məmmədov, bütün rəqiblərini üstələyərək, qitə birinciliyinin qalibi olub. Bununla da o, Belarusun cüdo üzrə ilk Avropa çempionu kimi adını tarixə yazdırıb. 1998-ci ildə Avropa, 2003-cü ildə isə Belarus çempionatında bürünc medal qazanıb.

Tuado — Azərbaycan Respublikasının Lənkəran rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Əhalisi 457 nəfərdir. Oykonim talış dilindəki tıı (tut) və do (ağac) sözlərindən ibarət olub (-a mənsub, bildirir), “tut ağacı” mənasındadır. Görünür, kəndin salındığı ərazidə və ya yaxınlığında çoxlu tut ağacı olduğu üçün belə adlanmışdır. 25 oktyabr 2011-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin qərarı ilə Tuado və Köhnə Gəgir kəndləri Gəgiran kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, mərkəzi Tuado kəndi olmaqla Tuado kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmış və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin Dövlət reyestrinə daxil edilmişdir.

Cüda (fars. جدا‎) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi şəhristanının Germi bölgəsinin Ənqut kəndistanında, Germi qəsəbəsindən 25 km şimaldadır. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 356 nəfər yaşayır (72 ailə).

Cüro Kurepa (serb. Ђуро Курепа, fr. Georges Kurepa; d. 6 avqust 1907, Majske Poljske — ö. 2 noyabr 1993, Belqrad) — Yuqoslaviya riyaziyyatçısı. Öz həyatı boyunca Kurepa 700-dən çox kitab, məqalə, referat, icmal və 1000-dən çox elmi məqalə nəşr etdirmişdir. O, Avropanın bir çox ölkələrində, elə cə də Kanada, İsrail, İraq, ABŞ, Kubada mühazirə vermiş və bir dəfə demişdir: "Mən Yuqoslaviyanın az qala 19 universitetinin hər birində mühazirə vermişəm." Onun qardaşı oğlu Svetozar Kurepa da riyaziyyatçı olmuşdur. == İlk illəri == Cüro Kurepa 1907-ci ildə Avstriya-Macarıstan İmperiyasından asılı olan Xorvatiya-Slovaniya Krallığındakı Majske Poljane kəndində anadan olmuşdur. Kurepa Rud və Andeliya Kurepanın 14 uşağından ən kiçiyi idi. O, təhsilinə qəsəbəsində başlamışdır.

CUDA (ing. Compute Unified Device Architecture — Birləşmiş Cihaz Arxitekturasının Hesablanması) — Nvidia tərəfindən yaradılmış, qrafika emalı üçün paralel hesablama arxitekturasıdır. CUDA, Nvidia GPU-larında hesablama mühərrikidir. GPU-da proqram yazmaq üçün proqramlaşdırma dili kimi C dilinin Nvidia tərəfindən xüsusi olaraq CUDA üçün hazırladığı (genişləndirdiyi) versiyadan istifadə olunur.

Cuno (Alyaska)

"Çudo Peçka" — Bakıda mağazalar şəbəkəsi. Çingiz Cəlilov tərəfindən yaradılmış "Çudo Peçka" ilk dəfə 6 iyun 2001-ci ildə Bakıda, Azərbaycan prospektində açılan mağaza ilə fəaliyyətə başlamışdır. Sonrakı illərdə sayı artaraq, şəhərin mərkəzində və qəsəbələrində 14 mağaza-kafesi olub. 2018-ci ilin yanvar ayında sonuncu filialı bağlanıb. Şirkətin hazırkı qanuni təmsilçisi Fuad Məmmədov, nizamnamə kapitalı isə 10 manatdır. 2024-cü ilin mayına olan məlumata görə "Çudo Peçka"nın 150 milyon manatdan çox borcu var. 2003 – ABŞ-nin Nyu-York şəhərində keçirilən "Quality Summit"də "Çudo Peçka"ya "Yüksək Keyfiyyət və Biznes Prestiji" sahəsində Qızıl Mükafat verilib. 2004 – Fransanın paytaxı Parisdə "World Quality Commitment"in "Beynəlxalq Planlama üzrə Keyfiyyət Ulduzu" təqdim olunub. 2004 – Avstryanın paytaxtı Vyanada "XXI əsr Prestij və Keyfiyyət üzrə "Actualidad" mükafatı"nı alıb. 2005 – Almaniyanın Frankfurt şəhərində "Keyfiyyət və Texnologiya üzrə Brilliant Kateqoriya"sında "Arch of Europe" mükafatı verilib.

Çudu - Dağıstan xalqlarının milli yeməyi. Yağlı, yumşaq qoyun və ya mal əti yuyulub ət maşınından keçirilir, tavaya yaxud qazana qoyulur. Üzərinə su tökülür, duz əlavə olunur. Ocağa qoyulur. Suyu lap azalanda xırda doğranmış soğan tökülür, qarışdırılır. Soğanla bir az qovrulur. Sonra ocaqdan düşürülüb, istiot vurulur. Qiyməni ödəyəcək qədər un ələnir, içərisinə duz, su tökülüb xəmir yoğrulur. Həmin xəmirdən kündələr tutulub, diametri 9-10 sm, qalınlığı 1,5-2 mm olan yuxalar yayılır.Bu yuxaların bir üzünə qaşıqla həmin qiymədən qoyulur, o biri hissəsi isə qiymənin üstünə qatlanıb kənarları bükülür. Sonra isə hər iki tərəfi yağ qoyulmuş tavada qızardılıb yeməyə verilir.

Çuo — Tokionun xüsusi rayonlarından biri.

Akiko Sudo (d. 7 aprel 1984) — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 15 oyun keçirib, 3 qol vurub.

Cuda Perl (ing. Judea Pearl — Cudia Perl, ivr. ‏יהודה פרל‏‎; 4 sentyabr 1936, Tel-Əviv, Britaniya Fələstini) — kompüterşünaslıq sahəsində Amerika və İsrail alimi, Bayesian şəbəkələrinin riyazi aparatının müəllifi, ehtimal olunan nəticələrin riyazi və alqoritmik bazasının yaradıcısı, qrafik ehtimal modelləri üçün etimad yayma alqoritminin müəllifi, hesablama və əks-şərti hesablama. 2011-ci ildə Perl Türinq mükafatına "ehtimal və səbəb səbəbləri üçün hesablama hazırlamaqla süni intellektə əsaslı töhfə" qazandırdı. ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvü (2014). Cudanın "Ağıllı Sistemlərdə Ehtimal Təqdimatı: Şüalanan İnferans Şəbəkələri" (ing. "Probabilistic Reasoning in Intelligent Systems: Networks of Plausible Inference") (1988) kitabı sitatların sayına görə CiteSeerX verilənlər bazasında 7-ci yeri tutur (May 2012-ci il tarixinə 5.222 fakt). Pakistanda 2002-ci ildə öldürülən amerikalı jurnalist Daniel Perlın atasıdır. == Bioqrafiyası == 4 sentyabr 1936-cı ildə Təl-Əvivdə Mandatalı Fələstində, Polşadan gələn mühacir ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlıq Bnei Brakda keçdi - bu şəhəri quran Gur Hasidim qrupunda onun babası - Chaim Perl idi.

Cuno (ing. Juneau) — ABŞ-də şəhər, Alyaska ştatının inzibati mərkəzi. Əhalisi 33,026 min nəfərdir (2015) == Haqqında == Cuno şəhərinin materik hissəsi Qastino boğazı sahilində, Cuno dağının ətəyindədir. Cuno bələdiyyəsi ərazisinin tərkibinə boğazın qarşı sahilində yerləşən Aleksandr arxipilaqındakı Duqlas adası da daxildir (1970-ci ildən).

Fudo şəlaləsi (不動の滝, Fudō no taki) – Yaponiyanın İvate prefekturasının Haçimantay şəhərində yerləşən şəlalə. Api çayının qolu üzərində yerləşir. Yaponiya Ətraf Mühit Nazirliyi tərəfindən 1990-cı ildə nəşr olunmuş "Yaponiyanın Top-100 şəlaləsi" siyahısına daxildir.

Masato Kudo (6 may 1990, Suqinami, Tokio, Yaponiya – 21 oktyabr 2022, Miyazaki[d], Miyazaki, Yaponiya) — Yaponiya futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 4 oyun keçirib, 2 qol vurub.

Vale Tudo — 1920-ci ildə Braziliyada yaranıb. Mənası Portuqaliya dilində -"vali tudu",İngilis dilindən tərcümədə-"hər şey gedir" deməkdir.Müasir qarışıq hərbi döyüş sənəti kimi populyar olmuş Vale Tudo tək mübarizlik,silahsız özünü müadfiə məqsədilə yaradılmışdır.XXI-əsrdə dünyada keçirilən Qaydasız Döyüş yarışlarında(UFC,MMA,Pro FC) Vale Tudonun texnikalarında çox istifadə edilir.1990-cı ildən başlanılaraq Vale Tudo üzrə dünya çempionatıda keçirilir.

Çudu - Dağıstan xalqlarının milli yeməyi. Yağlı, yumşaq qoyun və ya mal əti yuyulub ət maşınından keçirilir, tavaya yaxud qazana qoyulur. Üzərinə su tökülür, duz əlavə olunur. Ocağa qoyulur. Suyu lap azalanda xırda doğranmış soğan tökülür, qarışdırılır. Soğanla bir az qovrulur. Sonra ocaqdan düşürülüb, istiot vurulur. Qiyməni ödəyəcək qədər un ələnir, içərisinə duz, su tökülüb xəmir yoğrulur. Həmin xəmirdən kündələr tutulub, diametri 9-10 sm, qalınlığı 1,5-2 mm olan yuxalar yayılır.Bu yuxaların bir üzünə qaşıqla həmin qiymədən qoyulur, o biri hissəsi isə qiymənin üstünə qatlanıb kənarları bükülür. Sonra isə hər iki tərəfi yağ qoyulmuş tavada qızardılıb yeməyə verilir.

Tayvan və ya rəsmi adı ilə Çin Respublikası (çin. 中華民國, 中华民国 — Zhōnghuá Mínguó, Çjunxua Minqo, ing. Republic of China) – Şərqi Asiyada qismən tanınan dövlət. Qeyri-rəsmi, yerləşdiyi Tayvan adasının adına uyğun olaraq Tayvan adlanır Çin Respublikası çox ölkə tərəfindən tanınmayan, Tayvan adasında yerləşən və əksəriyyətlə bu adanın adı ilə xatırlanan uzaq şərq ölkəsidir. 1912-ci ildə bugünkü Çin Xalq Respublikası torpaqlarında qurulan ölkə Birləşmiş Millətlər Cəmiyyətinin üzvü idi. Tayvan da daxil olmaq üzrə ətraf adalarla birlikdə İkinci Dünya Müharibəsindən sonra sərhədlərini müəyyən etmişdir. 1949-cu ildə Çin Vətəndaş müharibəsində Çin Milli Partiyasının hakimiyyəti itirməsindən sonra ölkə Çin Kommunist Partiyası rəhbərliyinin əlinə keçir. Bunula da Çin Xalq Respublikası qurulur. Çin Milli Partiyasının lideri Chiang Kai Shek Tayvan adasına qaçmalı olur. Çin Respublikasının fəaliyyətinin buradan davam etdiyini dünyaya elan edir.

Şiqemitsu Sudo (d. 2 aprel 1956) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 13 oyun keçirib.

Cuno (ing. Juno) — 2007-ci il ABŞ istehsalı komediya-dram filmi. Ceyson Raytmanın rejissorluğu ilə çəkilib. Ssenarisi Diablo Cody tərəfindən yazılıb. Baş rolda Elliot Peyc yer alıb. Film səhvən hamilə qalan Cuno adlı yeniyetmə qızdan bəhs edir. Filmin çəkilişləri 2007-ci ilin fevral ayının əvvəlindən mart ayına qədər Vankuverdə aparılmışdır. "Cuno" filminin premyerası 8 sentyabr 2007-ci ildə Toronto Beynəlxalq Film Festivalında baş tutub.

Cuno (Alyaska)

Kondo Cuzo (近藤重蔵, 1771, Komaqome[d], Toşima – 16 iyul 1829, Omizo[d], Şiqa) və ya doğum adı ilə Kondo Miroşiqe (近藤守重) – Yaponiya səyyahı və tədqiqatçısı. Tokuqava şoqunluğunun qulluqçusu olmuşdur. Yaponiyanın ən şimal torpaqları olan Ezo adasını və Kuril arxipelağını tədqiq etmişdir. Əsərlərində Sensay (正斎) təxəllüsündən istifadə etmişdir. == Həyatı == Kondo 1771-ci ildə Yaponiyanın Edo şəhərində doğulmuşdur. Şoqunluqda bir sıra kiçik vəzifələr tutduqdan sonra 1798-ci ildə bir neçə məmurla birlikdə Ezo adasını kəşf və tədqiq etməyə göndərilmişdir. O, dörd dəfə Ezoya və Kuril adalarına səfər etmiş, səfərlərinin birində Rusiyanın Kuril arxipelağına daxil olan İturup adası ilə bağlı ərazi payı iddiasına qarşı gələrək adanı Yaponiya torpağı elan etmiş, adadakı bir neçə rus sakinini əsir götürmüşdür. O, səfərləri zamanı yerli tacir Takataya Kaheyin köməkliyindən yararlanmışdır. Kondo şoqunluğa "Henyo bunkay zuko" adlı memorialını və tərtib etdiyi Ezo xəritəsini göndərmiş, Ezonun kolonizasiyasının və ruslardan müdafiəsinin vacibliyini vurğulamışdır. Kuril adalarında yaşayan aynuların yaponlaşdırılmasında iştirak etmişdir.

Kudo Heysuke (工藤 平助, 1734 – 24 yanvar 1800) – Yaponiya həkimi və politoloqu. Doğum adı Kyukey olmuş, Qenrin təxəllüsündən istifadə etmişdir. == Həyatı == 1734-cü ildə Kii hanının daymyosuna qulluq edən və Naqay klanına mənsub olan bir həkimin oğlu kimi doğulmuşdur. Senday hanının həkimi olan Kudo Coan tərəfindən övladlığa götürülmüşdür. Edo şəhərindəki stansiyasından Senday hanının həkimi kimi fəaliyyət göstərmişdir. Edoda Yaponiya və Çin klassiklərinin əsərlərini oxumuş, Naqasakidə Qərb elmlərini öyrənərək Avropa mədəniyyəti haqqında məlumatlanmışdır. Nankaku Hattori və Aoki Konyonun şagirdi olmuş, Katsuraqava Hoşu, Nakaqava Cunan və Maeno Ryotaku kimi şəxslərlə dostluq etmişdir. 1755-ci ildə Kudo klanının başçısı olmuşdur. == Xarici əlaqələr == Heysuke 1770-ci illərdə Naqasaki məmurları üçün yazdığı memorialda ticarət qaçaqmalçılığını azaltmaq və ticarəti optimallaşdırmaq üsulları haqqında yazmış, xarici ticarətin vacib olduğunu müdafiə etmişdir. 1773-cü ildə yazdığı traktatda Matsumae klanının Ezonun şərqində ruslarla gizli ticarət əlaqələrindən yararlandığını bildirmişdir.

Kudo Heysuke (工藤 平助, 1734 – 24 yanvar 1800) – Yaponiya həkimi və politoloqu. Doğum adı Kyukey olmuş, Qenrin təxəllüsündən istifadə etmişdir. == Həyatı == 1734-cü ildə Kii hanının daymyosuna qulluq edən və Naqay klanına mənsub olan bir həkimin oğlu kimi doğulmuşdur. Senday hanının həkimi olan Kudo Coan tərəfindən övladlığa götürülmüşdür. Edo şəhərindəki stansiyasından Senday hanının həkimi kimi fəaliyyət göstərmişdir. Edoda Yaponiya və Çin klassiklərinin əsərlərini oxumuş, Naqasakidə Qərb elmlərini öyrənərək Avropa mədəniyyəti haqqında məlumatlanmışdır. Nankaku Hattori və Aoki Konyonun şagirdi olmuş, Katsuraqava Hoşu, Nakaqava Cunan və Maeno Ryotaku kimi şəxslərlə dostluq etmişdir. 1755-ci ildə Kudo klanının başçısı olmuşdur. == Xarici əlaqələr == Heysuke 1770-ci illərdə Naqasaki məmurları üçün yazdığı memorialda ticarət qaçaqmalçılığını azaltmaq və ticarəti optimallaşdırmaq üsulları haqqında yazmış, xarici ticarətin vacib olduğunu müdafiə etmişdir. 1773-cü ildə yazdığı traktatda Matsumae klanının Ezonun şərqində ruslarla gizli ticarət əlaqələrindən yararlandığını bildirmişdir.

Cadi (gürc. მჭადი) — ənənəvi olaraq lobio və pendirlə yeyilən ənənəvi gürcü qarğıdalı çörəyi.

Cümə – dünyanın bir çox ölkələrində həftənin sayca beşinci ( bəzilərində altçncı ) günü. ISO 8601 beynəlxalq standartına görə yeddi günlük həftənin beşinci günüdür. Cümə həftədə cümə axşamı günü ilə şənbə günü arasında yerləşir. Rəsmi sənədlərdə cümə bəzən qısaldılmış şəkildə c.- da yazılır. " Cümə " sözü ərəb dilindəki " يوم CM'A " "toplanmak" ( toplam ) sözündən irəli gələrək yaranmışdır. Qədim Romada cümə günü gözəllik ilahəsi Veneraya, qədim alman tayfalarında Freyya qadın allahına həsr edimişdi.Ona görə də ingilis dilində cümə günü Friday adlanır. Beşgünlük iş həftəsi qəbul edilmiş ölkələrdə cümə günü istirahıət günüdən əvvəlki gün olduğundan işçilərin işə bir qədər laqeyd yanaşması hiss edlir. Rusiyada Pasxa dini bayramından sonra on həftə ərzində hər cümə günü ticarət yarmarkası keçirilirdi. İslam ölkələrində cümə günü qeyri – iş günüdür və kütləvi surətdə inasnlar məscidlərdə namaz qılırılar. ABŞ-də cümə günü haqqında deyirlər "TGIF" —"Thank God It’s Friday" (" Sağ ol, Allah , bu gün cümədir!") Qədim türk dilində bu günün adı, Altıncı Gün və Altınç dır.

Cünk — XX əsrin əvvəllərinə qədər ədəbiyyat həvəskarları tərəfindən tərtib edilən poeziya antologiyaları — əlyazma kitabları. Cünk sahibinin ədəbiyyata bələdliyi, şəxsi zövqü, savadı, ədəbi mənbələrə bələdliyi, nəhayət, hansı regionda yaşaması onun tərtib etdiyi əlyazma antologiyasının xarakterini və mündəricəsini müəyyənləşdirir. Cünklər həm eyni janrda yazılmış poeziya nümunələrini, həm də müxtəlif janrlı poetik parçaları özündə ehtiva edə bilər. Ədəbiyyat tarixinin öyrənilməsində, habelə mənbəşünaslıq baxımından, cünklərin mühüm əhəmiyyəti var. == İstinadlar == == Mənbə == Elçin. Seçilmiş əsərləri. 10 cilddə. IX cild. Bakı: ÇİNAR-ÇAP, 2005, 509 səh.

Cünk — XX əsrin əvvəllərinə qədər ədəbiyyat həvəskarları tərəfindən tərtib edilən poeziya antologiyaları — əlyazma kitabları. Cünk sahibinin ədəbiyyata bələdliyi, şəxsi zövqü, savadı, ədəbi mənbələrə bələdliyi, nəhayət, hansı regionda yaşaması onun tərtib etdiyi əlyazma antologiyasının xarakterini və mündəricəsini müəyyənləşdirir. Cünklər həm eyni janrda yazılmış poeziya nümunələrini, həm də müxtəlif janrlı poetik parçaları özündə ehtiva edə bilər. Ədəbiyyat tarixinin öyrənilməsində, habelə mənbəşünaslıq baxımından, cünklərin mühüm əhəmiyyəti var. == İstinadlar == == Mənbə == Elçin. Seçilmiş əsərləri. 10 cilddə. IX cild. Bakı: ÇİNAR-ÇAP, 2005, 509 səh.

Cürə (lat. Spatula) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Cüvə — Azərbaycan Respublikasının Ağdaş rayonunun Korarx kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı ilə Ağdaş rayonunun Yuxarı Qolqəti kənd inzibati-ərazi vahidinin Cüvə kəndi Korarx kənd inzibati-ərazi vahidinin tərkibinə verilmişdir. == Toponimikası == Azərbaycana ilk gəlişləri XII əsrdən hesablanan, Səfəvilər dövründə qacarların tərkibində Azərbaycanın iqtisadi-siyasi həyatında fəal iştirak etmiş yivə/yıva tayfasının adından olduğu ehtimal edilir. Toponimin Güvə variantı da işlənməkdədir. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Şirvan düzündə yerləşir. == Əhalisi == Əhalisi 517 nəfərdir.

Cadugər, bir çox dində və mifologiyada pis məqsədlərlə istifadə etdiyi sehrli gücləri olduğuna inanılan insan. Qədim mədəniyyətdə qara paltarlı, iti uclu papağı olan, süpürgə ilə uçan bir qadın olaraq təsvir edilir Cadugərlik, ilə yaxından əlaqəlidir. Hər falçı bir cadugər ola bilməz, ancaq, cadugər çox yaxşı bir falçıdır. Mistisizim ilə məşğul olan insanlar cadugərliyi belə izah edirlər:"Cadugərlər; pisniyyətli, bədbin və dağıdıcıdırlar. Mistik elmlərlə məşğul olmaqları onları inanılmaz sehrli güclərlə təmin edir. Hadisələrin ged falçılıqişini və insanların həyatını, zərər verərək dəyişdirə bilərlər. Məqsədləri çox böyük zənginliyə nail olmaqdır. Bu da , sadəcə digər insanlara zərər verərək əldə oluna bilər. Onlara təsadüfən rast gəlmiş birinə rahatlıqla əzab verə bilər, xəstəlik verə bilər, hətta , öldürəbilərlər. Toplu olaraq yaşayan qadınlardan ibarətdir və Qara Kraliça adlanan istedadlı liderləri vardır." Mistisizimlə məşğul olan çox insan(islam dini ilə məşğul olanlarda daxil olmaqla) mistik elmlərdə dahiləşmiş və pisniyyətli bu qadınlara, yəni cadugərlərə inanırlar.